Lexpera’da Geçen Hafta (10-16 Haziran 2023)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin seksen dördüncüsünü siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Cilt 39, Sayı 1, 2023
Derginin bu sayısında; Karekodlu Çeklerde Kişisel Verilerin Korunması, Usul Hukuku ve Ticaret Sicili Açısından Ek Tasfiyeye İlişkin Bazı Sorunlu Noktalar, Anonim Şirket Pay Sahibinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Güçlendirilmesine Yönelik Öneriler, İsviçre Federal Mahkemesi Kararları Işığında Tahkim Anlaşmasının Ana ya da Bağlı Şirkete Teşmili: Hukukî İlişkinin Ekonomik Gerçekliği ve İrade Temelinden Ayrılma Eğilimi başlıklı makaleler ile ilgili Yargıtay kararlarına yer verilmiştir.
İrem Çelik, Sendikal Örgütlenmede İşkolunun Belirlenmesi
Çalışmada, bir işyerinin dahil olduğu işkolunun belirlenmesinin Türk toplu iş hukukundaki önemine binaen işkolu kavramı, işkollarının ad ve sayısının hangi mevzuatla belirlendiği ve işkollarına dahil olan işlerin nasıl belirlendiği hususları üzerinde durulmuş; konuya ilişkin hem mülga kanunlardaki düzenlemelere hem de doktrin görüşleri ve Yargıtay kararlarına değinilmiştir.
Sezin Aktepe Artık, Medeni Usul Hukukunda Hakem Kararlarının İptali Sebepleri (HMK m.439)
Eserde, Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 439’da yer alan iptal sebepleri, UNCITRAL Model Kanun ve ilgili diğer uluslararası metinler ile karşılaştırmalı biçimde incelenmiş; Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun konuya ilişkin hükümlerine yer verilmek suretiyle iç tahkim ve milletlerarası tahkim rejimi hakkında karşılaştırmalı bir çalışma yapılmış; ayrıca inceleme altına alınan düzenlemelerin birbirinden üstün yönleri öne çıkarılarak önerilerde de bulunulmuştur.
Melike Sevim Aynural, ABD Uygulaması Işığında İmar Hakkı Transferinin Hukuki Rejimi
Kitapta, imar hakkı transferi müessesesinin ABD hukuk sisteminde ortaya çıkışı, özellikleri ve hangi ihtiyaçları giderdiğine yönelik incelemeler yapılmış ve bu kapsamda, mevzuatımızdaki düzenlemeler belirtilerek müesseseye ilişkin hukuk sistemimizde ideal hukuki düzenlemelerin neler olabileceğine ilişkin değerlendirmelerde bulunulmuştur.
Nesrin Yıldız, Şanlıurfa Örnekleminde Töre Saikiyle İnsan Öldürme Suçu
İlk olarak 2005 yılında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ile yasal mevzuatta yerini alan ve cezayı ağırlaştırıcı nitelikli hal olarak düzenlenen “töre saiki” kavramı, çalışma kapsamında sosyolojik boyutu ile ele alınmış; yürürlük kanun döneminden bu yana Şanlıurfa Ağır Ceza Mahkemesi kararları hukuki açıdan incelenmiş ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.
Emine Develi Ayverdi, Limited Şirket Esas Sermaye Payının Rehni
Eserin birinci bölümünde temel kavramlar ve esas sermaye payının rehnine ilişkin genel açıklamalarda bulunulmuş, ikinci bölümünde rehin hakkının kurulmasına yönelik borçlandırıcı işlem ve tasarruf işlemlerine değinilmiş, üçüncü bölümünde rehin hakkının kurulmasına yönelik diğer işlemler üzerinde durulmuş, dördüncü ve son bölümünde ise esas sermaye payı üzerindeki rehin hakkının kapsamı, hukuki işlemlerden etkilenmesi ve sona ermesine yer verilmiştir.
Nevin Meral, Sermaye Piyasasında Kamuyu Aydınlatma Belgelerinden Doğan Hukuki Sorumluluk
Kitapta, kamuyu aydınlatma belgelerindeki bilgilerin yanlış, yanıltıcı ve eksik olmasından kaynaklanan hukuki sorumluluğun niteliği, unsurları ve sorumlu kişiler incelenmiş; karşılaştırmalı hukuktan faydalanılarak Türk hukukunda kamuyu aydınlatma ilkesi, kamuyu aydınlatma belgeleri ve bu belgelerdeki bilgilerden doğan hukuki sorumluluk ve bu sorumluluğun sonucu olarak açılan tazminat davasının şartları tartışılmıştır.
Fatih Tahiroğlu, Medeni Usul Hukukunda Re’sen Araştırma İlkesi
Çalışmanın birinci bölümünde re’sen araştırma ilkesinin anlamı, kapsamı ve işlevi, medeni yargılamaya hâkim olan diğer ilkelerle ilişkisi ve uygulama alanı ele alınmış; ikinci bölümünde re’sen araştırma ilkesinin uygulandığı yargılamaların gösterdiği özellikler ilk derece yargılaması açısından irdelenmiş; üçüncü bölümünde ise, re’sen araştırma ilkesinin uygulandığı yargılamalarda kanun yolları üzerinde durulmuştur.
Burak Etirli, 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu Kapsamında Halka Açık Anonim Ortaklıkların Halka Kapalı Statüye Dönmesi
Kitapta, halka açıklık olgusu ve halka kapalı statüye dönmeye ilişkin Sermaye Piyasası Kanunu ve Sermaye Piyasası Kurulu tebliğlerinde yer alan düzenlemelerin kapsamı ve uygulanabilirliği değerlendirilmiş, uygulamadaki örneklerden de yararlanılmıştır.
Gürol Herkesecan, Çocukların Cinsel İstismarı Suçu TCK m. 103
Çalışmada Türk Ceza Kanunu ile Anayasa, uluslararası sözleşmeler, Avrupa Birliği’ne üye ülkeler ile birliğe üye olmamakla beraber Avrupa ülkelerinin konuya ilişkin ceza hükümleri dikkate alınmış ve Türk Ceza Kanunu’nun 103. maddesindeki yasal boşluğun ne suretle giderilebileceğine ilişkin karşılaştırmalı hukuktaki örnekler eşliğinde bir değerlendirme yapılmıştır.
Cansu İste Arlanoğlu, Uluslararası İş Akitlerinden Doğan Uyuşmazlıklarda Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi ve Esasa Uygulanacak Hukuk
Eser kapsamında, iş sözleşmelerinde zayıf tarafı koruma ilkesi, yabancı unsurlu iş sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklarda esasa uygulanacak kanunlar ihtilafı kuralları incelenmiş; kanunlar ihtilafı kurallarına göre yetkili olan yabancı hukukun uygulanmasını engelleyecek kurallara yer verilmiş; ayrıca yabancı unsurlu iş sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklarda Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi mercek altına alınmıştır.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 8 |
| Yargıtay (Hukuk) | 2 |
| Danıştay | 1 |
| TOPLAM | 11 |
Mevzuat
Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2021/62, K. 2023/89 sayılı ve 04.05.2023 tarihli kararı uyarınca, akdin işveren tarafından feshi ve kıdem tazminatına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Buna göre, meslekte en az 5 yıl çalışmış olan gazetecilere kıdem hakkı tanınacağına ilişkin ibare ile hizmetine son verilen gazeteciye verilecek tazminatta yıllık hizmetin 6 aydan az kısmının dikkate alınmayacağına ilişkin ibare iptal edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2022/152, K. 2023/66 sayılı ve 05.04.2023 tarihli kararı uyarınca, disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetleri’nde görev yapamayacağı, sıralı amirlerinin her türlü bilgi ve belgeye dayanarak düzenleyeceği nitelik belgesi ile anlaşılması gerekçesiyle sözleşmeli erbaş ve erlerin sözleşmelerinin sözleşme süresinin bitiminden önce feshedilmesine ilişkin hüküm iptal edildi. Değişiklik, 16.03.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sağlık Beyanı Denetimi Hakkında Yönetmelik
Tüketiciyi üst düzeyde korumak üzere son tüketiciye arz edilen ürünlerin sağlık beyanı denetimlerine ilişkin usul ve esasların belirlendiği yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Sağlık Beyanı ile Satışa Sunulan Ürünlerin Sağlık Beyanları Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Sigorta Eksperleri Atama Yönetmeliği
Yönetmelikte Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yapılan atıflar Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na yapılacak şekilde yeniden düzenlendi. Ayrıca taban ekspertiz ücret tarifesine ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Radyasyon Acil Durumlarının Yönetimi Hakkında Yönetmelik
Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin düzenleyici kontrole tabi faaliyetlerin yürütülmesi sırasında meydana gelebilecek radyasyon acil durumlarının yönetimine dair usul ve esaslar ile yetkilendirilen kişilerin bunlara yönelik görev ve sorumlulukları yeniden belirlendi. Radyasyon Acil Durumlarının Yönetimine Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Başvuru, teknik altyapıya ilişkin kurallar, bayi, internet alan adı başvurusu, TRABİS’e (.tr ağ bilgi sistemine) gönderilecek veriler, satış ve devir, “a.tr” yapısındaki alan adlarının ilk tahsisi, yeni ikinci seviye internet alan adı açılması, uzantı bazlı alan adı sahipliği önceliği, açık artırma ve internet alan adı depolamaya ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Deniz Turizmi Yönetmeliği Uygulama Tebliği
Deniz Turizmi Yönetmeliği ile Turizm Amaçlı Sportif Faaliyet Yönetmeliği’nin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yeniden belirlendi. 28.04.2010 tarihli ve 27565 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Deniz Turizmi Yönetmeliği Uygulama Tebliği yürürlükten kaldırıldı.
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca, finansal tabloların, gerçeğe ve ihtiyaca uygun olarak sunulmasını teminen Yatırım Teşvik Sisteminden faydalanan kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar ile zorunlu ya da isteğe bağlı olarak Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını uygulayan büyük işletmelerin söz konusu teşvikler kapsamındaki indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulamasından doğan ertelenmiş vergi varlıklarına ilişkin ek bilgilerin finansal tablolarda açıklanmasına ilişkin karar, 01.01.2023 tarihinde veya sonrasında başlayan hesap dönemlerinde uygulanacak.