Lexpera’da Geçen Hafta (10-16 Şubat 2024)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 118. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Hatice Selin Pürselim Arning, İş İlişkisi Kapsamında Rekabet Yasağı Sözleşmesine Uygulanacak Hukuk
Rekabet yasağı sözleşmesinin genel anlamda borçlar hukuku sözleşmesi mi yoksa tarafları işçi ve işveren olan bir iş sözleşmesi mi olduğunun tartışıldığı eserde, maddi hukuk alanındaki doktrinsel görüş farklılıkları ele alınmış; milletlerarası özel hukuk alanındaki bir sözleşmenin iş sözleşmesi mi yoksa genel anlamda borç doğuran bir sözleşme mi olduğu ve yabancılık unsuru içeren rekabet yasağı sözleşmesinin kuruluş anı gibi hususlar değerlendirilmiştir.
Kerem Cem Sanlı (Ed.), Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da Yapılan 2020 Yılı Değişiklikleri: Nedenleri, Kapsamı ve Olası Etkileri
Kitap, 7246 sayılı Kanun ile Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da yapılan değişikliğin hemen ardından İstanbul Bilgi Üniversitesi Rekabet Hukuku ve Politikası Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen konferansta sunulan tebliğlerden oluşmakta olup, kanun değişikliğinin getirdiği önemli düzenlemelerden olan de minimis, taahhüt, uzlaşma, yerinde inceleme yetkisi, yapısal tedbirler gibi pek çok konuyu içermektedir.
Ziya Akıncı, Umut Tuga, Şeref Can Arat (Ed.), Tahkim Duruşmasının Psikolojisi / The Psychology Of The Arbitration Hearing
İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) tarafından Türkiye’de ilk defa düzenlenen “Tahkim ve Psikoloji” konferansında sunulan tebliğlerden oluşan ve hem Türkçe hem İngilizce dilinde hazırlanan çalışmada, psikolojinin tahkime etkisi, tanıkların, avukatların, hakemlerin hatta tahkim kurumlarının davranışlarının, uyuşmazlık hakkında verilecek karar hakkında ne gibi etkileri olacağı konularına yer verilmiştir.
Buğra Vehbi Döner, Doğrudan E-Ticarette Katma Değer Vergisinin Sınır Ötesi Uygulaması (Çevrimiçi Ticarette Katma Değer Vergisi)
Eserde, çevrimiçi ortamda sunulan ses dosyaları, görüntüler, videolar, oyunlar ve benzeri maddi varlığı olmayan ürünlere yönelik mal teslimi olgusu dikkate alınmak suretiyle değerlendirmelerde bulunulmuş; esneklik ilkesine uygun bir biçimde “dijital” kavramına karşı çıkılarak, “çevrimiçi” ya da “siber” gibi kavramların tartışılması gündeme getirilmiş; çevrimiçi ticarette işyeri konusunda yeni öneriler öne sürülmüş ve yeni nesil teknolojilerin çevrimiçi ticaretin vergilendirilmesinde kullanılması tartışılmıştır.
Geçen hafta Blog’a yüklenen yazılara aşağıda yer verilmiştir:
Furkan Güven Taştan, Hukuk Atölyesi’nin 21. Bölüm Konuğu: Doç. Dr. Mehmet Bedii Kaya
Damla Gül Tarhan, Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları Kapsamındaki Aktörler Belirlendi
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 48 |
| Yargıtay (Hukuk) | 2872 |
| Yargıtay (Ceza) | 3065 |
| Danıştay | 2149 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 1185 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 2311 |
| TOPLAM | 11630 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu ve Yargıtay Ceza Genel Kurulu’na ait kararlar özellikle dikkati çekmektedir:
Danıştay VDDK., E. 2021/1153 K. 2023/157 T. 08.03.2023
Dava konusu; davacı tarafından, ilişkili şirkete verilen borcun örtülü sermaye olarak kabul edilmesi nedeniyle borç üzerinden hesaplanan faizin bu şirket tarafından kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmasına rağmen zarar edilmiş olması sebebiyle kurumlar vergisi ödenmemesi halinde de örtülü sermayeye ilişkin faiz gelirinin iştirak kazancı istisnası kapsamında kâr payı olarak kabul edilmesi gerektiği ihtirazi kaydıyla verilen kurumlar vergisi beyannamesi üzerine, ihtirazi kaydın kabul edilmemesi suretiyle tahakkuk ettirilen verginin bir kısmının kaldırılması ve yasal faizi ile birlikte iadesi istemine ilişkindir.
(...) Vergi Mahkemesi; borç verilen paranın davacı yönünden iştirak kazancı istisnası kapsamında olduğu, yapılan tahakkukta hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerine tahakkuk ettirilen verginin ilgili tutarını kaldırmış ve yasal faiziyle birlikte davacıya iadesine hükmetmiştir.
Davalının temyiz istemini inceleyen Danıştay Dairesi; örtülü sermaye kullanan şirketin uyuşmazlık konusu dönemde zarar beyan etmiş olması nedeniyle söz konusu şirket adına kesinleşen ve ödenen herhangi bir vergi tutarı bulunmadığı için bu dönemde kurumlar vergisi beyannamesinde düzeltme yapılmasının yasal olarak mümkün olmadığı, davacı tarafından ihtirazi kayıtla verilen kurumlar vergisi beyannamesi üzerine tahakkuk eden vergide hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle kararı bozmuştur.
(...) Vergi Mahkemesi, aynı hukuksal gerekçe ve nedenlerle ilk kararında ısrar etmiştir.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu ise, borç alan şirket tarafından kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmasına rağmen zarar edilmiş olması nedeniyle kurumlar vergisi ödenmemesi halinde de borç veren kurum nezdinde gerekli düzeltme işlemleri yapılabileceğinden ve anılan borca ilişkin faiz gelirinin elde edilen kâr payı sayılarak iştirak kazancı istisnası kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinden, ihtirazi kaydın kabul edilmemesi suretiyle tahakkuk ettirilen verginin dava konusu edilen kısmını hukuka aykırı bularak ısrar kararına yönelik temyiz isteminin reddine oyçokluğu ile karar vermiştir.
Yargıtay CGK., E. 2019/26 K. 2023/91 T. 15.02.2023
(...) Asliye Ceza Mahkemesi tarafından, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223/2-b maddesi uyarınca gizliliğin ihlali suçundan sanığın beraatine hükmedilmiş; katılanlar vekili tarafından karar temyiz edilmiştir.
İlgili Yargıtay Dairesi; somut olayda haber konusunun güncel olması, siyasetçiler ve kamuoyunda tanınan şahıslara ilişkin olması nedeniyle toplumsal ilginin bulunduğunu kabul etmiş, konunun ana hatları ile haber ya da makale konusu yapılması hukuka aykırı görülmese de olaya ilişkin yorumun içeriğinde kişilere, zaman ve mekân gibi kavramlara ayrıntılı biçimde yer verilerek gizliliğin ihlal edildiği, henüz haklarında soruşturma dahi açılmayan katılanlar hakkında kamuoyu nezdinde yolsuzluk yapan kişi izlenimi oluşturacak biçimde suçlayıcı bir üslup kullanıldığı gerekçesiyle lekelenmeme hakkının ihlal edildiği ve basın özgürlüğünde sınırın aşılarak hakkın kötüye kullanıldığını belirterek yerel mahkeme kararını bozmuştur.
Yerel mahkeme bozma kararına uyarak Türk Ceza Kanunu’nun 285/1, 62 ve 52/2-4. maddeleri uyarınca sanığın adli para cezasıyla cezalandırılmasına hükmetmiş; sanık müdafii tarafından hüküm temyiz edilmiştir. Yaptığı kapsamlı hukuki değerlendirme sonucunda Özel Daire, farklı gerekçelerle yerel mahkeme kararının bozulmasına karar vermiştir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, sanığın, yazdığı makale ile gizlilik kararı bulunan soruşturma dosyasındaki dinleme içeriğini, herhangi bir yargılama yapılıp sonuç ortaya çıkmadan, kişilerin suçlu sayılmama karinesinden yararlanma hakkı ve haberleşme gizliliklerini ihlal ederek suçlayıcı bir üslupla okuyucuların bilgisine sunduğu ve gizliliği ihlal ettiği, henüz haklarında soruşturma açılmamış katılanlar hakkında kamuoyu nezdinde yolsuzluk yapan kişi izlenimi oluşturacak biçimde suçlayıcı bir üslup kullanarak lekelenmeme hakkını ihlal ettiği, bu suretle basın özgürlüğünde sınırın aşılarak hakkın kötüye kullanıldığı görüşüyle itiraz yoluna başvurmuştur. Özel Daire itiraz nedenlerini yerinde bulmamıştır.
Yürürlükteki mevzuat, AİHM içtihadı ve öğretideki görüşler çerçevesinde kapsamlı bir hukuki değerlendirmede bulunan Yargıtay Ceza Genel Kurulu; uyuşmazlığın, sanığa atılı gizliliğin ihlali suçunun yasal unsurları itibarıyla oluşup oluşmadığının belirlenmesine ilişkin olmasına rağmen Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 27. maddesi uyarınca, öncelikle sanığın yazılarına konu soruşturma dosyasında şüpheli olarak belirtilen ve suçlu sayılmama karinesinden yararlanma hakkı bulunan şikâyetçilerin, gizliliğin ihlali suçundan açılan kamu davasına katılma ve hükmü temyize hak ve yetkilerinin bulunup bulunmadığının belirlenmesi gerektiğini tartışmış ve kamu davasına katılma haklarının bulunduğuna, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itirazının kabulüne, Özel Daire bozma kararının kaldırılmasına ve yerel mahkemece verilen hükmün onanmasına oyçokluğu ile karar vermiştir.
Sanığın tecrübeli bir gazeteci olduğu, okuyucuda kesin bir kanaat oluşturmayan üslubuna nazaran katılanların lekelenmeme hakkını ihlal etmeksizin toplumda hemen herkes tarafından bilinebilecek bir nitelik kazanmış ve gizliliği ortadan kalkmış soruşturmalar ve toplumu ilgilendiren konular ile ilgili görüş, yorum ve eleştiri niteliğindeki yazısından dolayı ifade özgürlüğünün kısıtlanmasının, demokratik bir toplumda gerekli olmadığı, aksi düşüncenin, gizliliğin ihlali suçu ile korunmak istenen değeri ölçüsüz bir şekilde genişletmek ve ifade özgürlüğü ile ifade özgürlüğünün ayrılmaz bir parçası olan basın özgürlüğünü ön plana çıkaran evrensel hukuk düşüncesiyle bağdaşmayan bir yorum anlamına gelebileceği, bu nedenlerle sanığa yüklenen soruşturmanın gizliliğini alenen ihlal suçunun yasal unsurlarının oluşmadığına ilişkin Özel Daire kararında bir isabetsizlik bulunmadığı yönünde karşı görüş ileri sürülmüştür.
Mevzuat
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2020/55, K. 2023/228 sayılı ve 28.12.2023 tarihli kararı uyarınca, taşıdığı sıfatın gerektirdiği özen yükümlülüğüne aykırı, genel ahlak ve edep dışı tutum ve davranışlarda bulunmak, kınama cezasını gerektiren bir fiil olmaktan çıkarıldı. Vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyet izninin geçici olarak durdurulması ve faaliyet izni geçici olarak durdurulmuş olan vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyet izninin kaldırılmasına ilişkin bazı fıkra hükümleri iptal edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Karayolları Trafik Yönetmeliği
Yönetmelikte öngörülen koşulların sağlanması kaydıyla, B sınıfı sürücü belgesi sayesinde, ilgili mevzuatta düzenlenen direksiyon eğitimi dersinin tamamlanarak uygulama sınavında başarılı olunması ve buna dair Millî Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen A1 sınıfı sertifikanın sürücü belgesi sistem kayıtlarına işlenmesi halinde, her türlü ticari faaliyette kullanılan motosikletler hariç olmak üzere ülkemiz sınırları içerisinde A1 sınıfı sürücü belgesi ile kullanılabilen motosikletler de sürülebilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği
Yönetmelikte geçen tanımlar, yıllık çalışma takvimi ve çalışma saatleri, devir ve kurucu temsilcisi değişikliği, kurucunun kurumu kapatması ve program iptali, kurumlarda görevlendirilecek personel, yabancı uyruklu eğitim personeline ön izin belgesi düzenlenmesi, kurucu, kurucu temsilcisi, müdür ve müdür yardımcısının görev, yetki ve sorumlulukları, ders çizelgeleri ve başarının değerlendirilmesi, sınıf mevcutları ve grupların oluşturulması, öğrenci veya kursiyer kayıt ve nakil işlemleri, ücretsiz okutulacak öğrenci ve kursiyerlerin oranı ile dağılımı, eğitim ve öğretim desteğine ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde ve yönetmelik eklerinde kapsamlı değişikliğe gidildi. Ayrıca geçici madde hükümleri ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Aile ve Gençlik Fonu Yönetmeliği
Aile kurumunun desteklenmesi, güçlendirilmesi, gençlerin sosyal risklere karşı korunması ve gelişimleri ile girişimlerine destek sağlanmasına yönelik kaynağın oluşturulması, yönetilmesi ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılması için Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı olarak kurulan ve kamu tüzel kişiliğini haiz Aile ve Gençlik Fonu’nun çalışma usul ve esasları, fonun kaynakları ve giderleri ile fondan yapılacak kaynak aktarımlarına ilişkin hususlar belirlendi.
İletişim Uzmanlığı Yönetmeliği
İletişim Başkan Yardımcısı tanımlandı. Giriş sınavı duyurusu, uzman yardımcısı olarak atanma, uzman yardımcılarının eğitimi ve yetiştirilmeleri, tez ve yeterlik sınavı kurulu, tez konusu ve danışmanının belirlenmesi, tezin teslimi, uzmanlığa atanma, başarısızlık hali ve başka kadroya nakle ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sinema Sektörünün Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik
İlk uzun metrajlı kurgu film yapım, uzun metrajlı sinema film yapım, ortak yapım, çekim sonrası, dağıtım ve tanıtım ile yerli film gösterim destek türlerinde destek tutarının tamamının tek seferde ödenebilmesi için bankalar tarafından verilen süresiz ve şartsız teminat mektupları ile sigorta şirketleri tarafından verilen süresiz ve şartsız kefalet senetlerinin teminat gösterilmesi gerekli olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kurum bileti ve izleyici özel bileti tanımlanarak indirimli bilet türleri arasına eklendi. Kurum bileti ve izleyici özel bileti, sinema salonu işletmecileri tarafından belirlenen tam bilet fiyatının %50’sine kadar yapılacak indirim ile satılabilecek. Kurum bileti kapsamında yapılan sözleşmelerde belirtilen tutarın bilete dönüşmeyen kısmının yarısı, ilgili sözleşme kapsamında satılan kurum biletlerinden elde edilen izlenme oranları esas alınarak kurum bileti kesilen filmlerin yapımcıları arasında, diğer yarısı ilgili sözleşme kapsamında satılan kurum biletlerinden elde edilen izlenme oranları esas alınarak bu filmlerin gösterildiği sinema salonu işletmecileri arasında paylaşılacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Rüzgâr Gücü İzleme ve Tahmin Merkezine Bağlantı Yönetmeliği
Rüzgâr enerjisi santrallerinin Rüzgâr Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi’ne bağlanmalarına ve bağlantı şartlarına ilişkin usul ve esaslar düzenlendi. Rüzgar Enerjisi Santrallerinin Rüzgar Gücü İzleme ve Tahmin Merkezine Bağlanması Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Demiryolu İşletmeciliği Yetkilendirme Yönetmeliği
Ulusal demiryolu altyapı ağı üzerinde yapılan demiryolu taşımacılık faaliyetlerinin düzenlenebilmesi için demiryolu altyapı ve demiryolu tren işletmecileri ile acente, gar veya istasyon işletmecisi faaliyetlerinde bulunanların; hizmet esasları, mesleki saygınlıkları ile mali ve mesleki yeterlik şartlarının belirlenmesi, faaliyet gösterenlerin hakları, yetkileri, yükümlülükleri ile sorumluluklarının belirtilmesi, yetkilendirilmesi ve denetlenmesi ile ilgili usul ve esasların düzenlendiği yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. 19.08.2016 tarihli ve 29806 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Demiryolu İşletmeciliği Yetkilendirme Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği
Tevkifata tabi tutulan KDV’nin indirimi, kısmi tevkifat uygulanacak hizmetler, tevkifat uygulamasında sınır, tevkifat kapsamına alınan işlemlerde ortaya çıkan mal iadeleri, matrahta değişiklik, tevkifata tabi işlemlerde KDV iadesi ile mahsuben iade talepleri ve sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenen KDV’nin indirimine ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde kapsamlı değişikliğe gidildi; yeni hükümler düzenlendi. Bazı değişiklikler, 01.03.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Belgeli işlemler, uygulama ve atıflara ilişkin hükümler ile tebliğ eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin hükümler ile uygulamaya ilişkin esaslarda değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sermaye Yeterlilik Hesaplamasında Kullanılan Katsayılarda Değişiklik Yapılması Hakkında Genelge
Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Sermaye Yeterliliklerinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik kapsamında düzenlenen genelgenin risk katsayılarına ilişkin hükümlerinde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 31.12.2023 tarihinden itibaren geçerli olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi Uygulama Usul ve Esaslarına İlişkin Genelge
Mevcut trafik sigortası sözleşmelerinin yenilenmesine ilişkin vade süresinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın VUK-164/2024-2 Sayılı Sirküleri
01.02.2024 tarihinden itibaren vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından verilmesi gereken KDV beyannamelerinin verilmesi ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin düzenlenmesine ilişkin sirküler yürürlüğe girdi.
“.biz.tr” uzantısı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu tarafından, uzantı bazlı alan adı sahipliği önceliği kapsamındaki alan adı adresleri arasına eklendi. İnternet Alan Adları Tebliği’ne istinaden bazı ücret teklifleri yeniden tespit edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
