Lexpera’da Geçen Hafta (11-17 Ekim 2025)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 202. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.

Literatür

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:

BATİDER, Cilt 5, Sayı 4, 1970

Derginin bu sayısında yer alan makalelerden bazıları, Poliçelerde Ödeme Yerinin Önemi, Küçük ve Kısıtlıların Tacirlik Sıfatı, Mirasçıların Mevduata Tasarruf Yetkisi, Ticari Şirketlerde Defter Yemini, Haksız Rekabet Hukuku ve Ortak Pazar, Kıymetli Evraka Bağlanması Mümkün Hakların Haciz Kabiliyeti, Karada ve Denizde Taşıma Akitlerinden Doğan Hak ve Alacakların Zamanaşımı başlıklarını haizdir.

Kerem Cem Sanlı, Dilan Alma, Deniz Tanlı (Ed.), Uygulamalı Rekabet Hukuku Seminerleri 2023

Kitap, 2023 yılı bahar dönemi seminerlerinde sunulan tebliğler kapsamında hazırlanan makalelerden oluşmakta olup, Rekabet Kurulu’nun, idari yargının ve Avrupa Birliği Komisyonu’nun güncel kararlarına ilişkin tartışmalar, rekabeti sınırlayıcı anlaşmalar, hâkim durumun kötüye kullanılmasına ilişkin güncel gelişmeler, dijital piyasaların ortaya çıkardığı rekabet hukuku meseleleri ve sektör bazlı rekabet hukuku analizlerini içermektedir.

Ziya Koç, Doktrin ve Yargıtay Kararları Işığında Kasten Öldürme Suçları

Çalışmada, ceza hukuku boyutu ile kasten öldürme suçları ele alınmış; konu, doktrin ve Yargıtay kararları çerçevesinde değerlendirilerek gerek akademik gerek uygulama sahasında faydalı bir kaynak oluşturmak hedeflenmiş; ceza hukukunun genel hükümleri ile bağlantılı bir araştırma yapılmıştır.

Ezgi Hazan Karakan Küçükhasanoğlu, Ticari İşletme Kirası

Eserde, konusu itibariyle hüküm ve sonuçları özellik gösteren bir ürün kirası sözleşmesi türü olan ticari işletme kirası incelenmiş, ticari işletme kirası sözleşmesinin ticaret hukuku ve borçlar hukuku kapsamında sonuçları izah edilmiş, bu sözleşme türünde önem arz eden konuların başında gelen işletme ruhsatının devri konusuna da değinilmiştir.

Nurullah Görgen, Türkiye’de Devlet Başkanlığı Makamının Gelişimi Hakkında Bir Çalışma, 1961-2017

Kitapta, Türkiye’deki Cumhurbaşkanlığı makamının hiçbir zaman klasik parlamenter sisteme tam olarak uymadığı ve bu nedenle Türk siyasetinde sıklıkla tartışmaların merkezi haline geldiği tezi ortaya konulmuş, devlet başkanının konumundaki değişikliğin parlamento temelli iki başlı bir yürütme sisteminden halk tarafından seçilen tek başlı bir yürütme sistemine geçişin temel nedenlerinden biri olduğu hususu irdelenmiştir.

Esra Katıman, Uluslararası Hukukta Hukuk Devleti

Çalışmada, devletten hukuk devletine doğru tarihsel süreç ele alınmış, hukuk devleti ilkesinden hakka doğru uluslararası hukuk devletinin gelişimi üzerinde durulmuş, uluslararası hukuk bağlamında de lege lata hukuk devleti tartışılmış ve son olarak de lege ferenda uluslararası hukuk devletine yer verilmiştir.

Tuba Kelep Pekmez, Belge Suçları (TCK m. 204-212)

Eserde, Türk Ceza Kanunu’nda kamu güvenine karşı suçlar altında düzenlenen suç tipleri arasında konusunu belgenin teşkil ettiği suçlardan olan resmi belgede sahtecilik (m. 204), resmi belgeyi yok etme, bozma veya gizleme (m. 205), resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan (m. 206), özel belgede sahtecilik (m. 207), özel belgeyi yok etme, bozma veya gizleme (m. 208), açığa imzanın kötüye kullanılması (m. 209) ve kamu görevlisi olmayan sağlık mesleği mensuplarının belgede sahteciliği (m. 210/2) suçları ele alınmıştır.

Makbule Duygu Aksoy, Çevre Hukuku İlkelerinin İdari Yargı Kararlarına Yansıması

Kitapta, çevre, çevre hukuku, çevre hakkı ve çevre hukuku ilkeleri ile ilgili kavramsal bir çerçeve çizilmiş, etkileri açıkça ve yorum yoluyla tespit edilen çevre hukuku ilkelerine değinilmiş ve söz konusu ilkeler idari yargı kararları üzerinden değerlendirilmiştir.

Sefa Mert Katiç, Mülteci Hukuku Bağlamında Denizden Gelenler ve Avrupa Birliği Uygulaması

Çalışmada, öncelikle Avrupa Birliği’nin genel sığınma kuralları ve politikası üzerinde durulmuş, daha sonra Frontex ile Akdeniz devletlerinin gerçekleştirdiği ortak operasyonların sürdürülebilirliği ve genel olarak uygulamanın hukuka uygunluğu AİHM kararları ışığında tartışılmıştır.

Çağatay Şahin, Tarımsal Kapitalizme Geçiş Sürecinde İngiliz Çitleme Hareketi ve Toprak Mülkiyetinin Hukuki Dönüşümü

İngiltere’de tarımsal kapitalizmin oluşumunun yönetsel ve hukuksal pencereden incelendiği eserde, ülke tarihinde müşterekler ile hukuk arasındaki ilişkiye tarihsel sosyoloji perspektifinden ışık tutulmuş; iktisadi düzenin gelişimindeki ilkel birikim tartışmalarında temel bir öge olan çitleme olgusu merkeze alınarak arazilerin etrafını çitle çevirme pratikleri, feodal sistemin çözülüşünden itibaren farklı tarihsel formlarla mercek altına alınmıştır.

Fatih Türk, Karbon Vergisinin Yönlendirici Niteliği

Kitapta, maliye teorisi uyarınca bir Pigou vergisi niteliğini haiz olduğu iddia edilen karbon vergisi fenomeni hakkındaki temel kavram ve ilkeler açıklanmış; karbon vergisinin karşılaştırmalı hukuk sistemlerinde yaklaşık otuz yıllık serüveni boyunca vergi hukuku dünyasındaki niteliksel ve niceliksel etkileri incelenerek yönlendirici bir vasfa sahip olup olmadığı irdelenmiş; karbon vergisinin vergilendirme ilkelerine uygun olarak düzenlenmesine ilişkin öneriler sunulmuştur.

Kerim Can Demir, Growth Strategies In Turkish Fintech Ecosystem

Çalışmada, Türk fintech girişimlerinin karmaşık bir düzenleyici ve yatırım ortamında büyüme stratejilerini nasıl yönlendirdiği ve uyguladığı incelenmiş; dikey ve yatay entegrasyonlardan stratejik ortaklıklara, birleşme-satın alma senaryolarından alternatif ölçekleme modellerine kadar, fintech’lerin sermaye çekmek ve sürdürülebilir büyüme sağlamak için kendilerini nasıl konumlandırdığı konusu ele alınmıştır.

Geçen hafta Blog’a yüklenen makaleye aşağıda yer verilmiştir:

Erdem Küçüker, Hakem Kararının İptali Davasıyla İlgili Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve Milletlerarası Tahkim Kanunu Hükümleri Arasındaki Farklar

İçtihat

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:

MAHKEME	KARAR SAYISI
Anayasa Mahkemesi	44
Yargıtay (Hukuk)	8
Yargıtay (Ceza)	831
Danıştay	3
Bölge Adliye Mahkemesi	178
Bölge İdare Mahkemesi	464
TOPLAM	1528

Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Anayasa Mahkemesi’ne ait karar özellikle dikkati çekmektedir:

Anayasa Mahkemesi GK, E. 2025/119 K. 2025/155, T. 10.07.2025

İtiraz yoluna başvuran (...) Asliye Hukuk Mahkemesi, koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanması kararına yapılan itiraz incelemesine ilişkin Türk Medenî Kanunu’nun 437. maddesinin 3. fıkrasında yer alan “Hâkim, ilgili kişiyi dinler,...” ibaresinin Anayasa’nın 5., 13. ve 40. maddelerine aykırılığını ileri sürerek iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

Yerel mahkeme, koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanması nedenlerinin sağlık kuruluşları tarafından bilimsel olarak değerlendirilmesi gerektiği, akıl hastası olan kişilerin yargılamaya katkı sağlayacak bir beyanda bulunmalarının beklenemeyeceği, itiraz konusu ibare kapsamında bu kişilerin dinlenmesinin zorunlu tutulmasının yargılama sürecinin uzamasına neden olacağı gibi adliyeye sevkleri sırasında kamu güvenliğinin de tehlikeye düşebileceği, dolayısıyla kişinin dinlenmesi konusunda hâkime takdir yetkisi verilmesi gerektiğini iddia etmiştir.

Anayasa Mahkemesi, Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 43. maddesi uyarınca, söz konusu ibareyi, ilgisi nedeniyle Anayasa’nın 19. maddesi yönünden incelemiş; özgürlüğün kısıtlanması sonucunu doğurabilecek bir yargılamada kişinin hâkim tarafından dinlenmeden karar verilemeyeceği öngörülmek suretiyle yalnızca sağlık kurulu raporuna dayanılarak kişilerin özgürlüklerinin kısıtlanmasının önlenmesini amaçlayan ibarenin özgürlüğü kısıtlanabilecek kişiler açısından güvence getirdiği, dolayısıyla Anayasa’nın 19. maddesine aykırılığın olmadığı sonucuna varmıştır.

Söz konusu ibarenin, Anayasa’nın 5. maddesine aykırı olduğu ileri sürülmüş ise de bu bağlamda belirtilen hususların, Anayasa’nın 19. maddesi bağlamında yapılan değerlendirmeler kapsamında ele alınmış olması nedeniyle Anayasa’nın 5. maddesi yönünden ayrıca bir inceleme yapılmasına gerek görülmemiş; ayrıca ibarenin, Anayasa’nın 13. ve 40. maddeleriyle ilgisi olmadığı sonucuna da varılmıştır. Tüm bu hukuki değerlendirmeler ışığında Anayasa Mahkemesi, söz konusu ibarenin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve itirazın reddine oybirliği ile karar vermiştir.

Mevzuat

İş Mahkemeleri Kanunu

Anayasa Mahkemesi’nin E. 2024/157, K. 2025/121 sayılı ve 03.06.2025 tarihli kararı uyarınca, işe iade talebinde dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.