Lexpera’da Geçen Hafta (11-17 Kasım 2023)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 105. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Adalet Canlı Akbaş, Kripto Para Basımı ve Devlet Otoritesi
Kitapta, paranın tarihi ile para, devlet egemenliği ve hukuk ilişkisine değinilmek suretiyle teknolojinin gelişmesinin ve yaygınlaşmasının bir sonucu olarak devlet dışı oluşumların yarattığı dijital paralar incelenmiş; kripto para ile devlet otoritesi arasındaki ilişki ortaya konmaya çalışılmıştır.
M. Fatih Karabulut, İnsan Hakları Kapsamındaki Faaliyetlerin Mahkûmiyet Kararlarında Delil Olarak Kullanılması
Temel hak ve özgürlükler kapsamında kalan bir faaliyetin mahkûmiyet kararına konu olmasının, ilgili hak bakımından müdahale teşkil ettiğinden yola çıkılan eserde, söz konusu müdahale tipi, insan hakları hukuku bağlamında ele alınmış; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuruları inceleme metodu çerçevesinde söz konusu müdahale, “kanunilik”, “meşru amaç” ve “ölçülülük/demokratik toplum düzeninde gereklilik” testleri bağlamında irdelenmiştir.
Şeyma Cebeci, Türk Ceza Hukuku Bağlamında Ne Bis İn İdem İlkesi
Kişinin aynı fiilden dolayı birden fazla kez yargılanmaması ve cezalandırılmaması gerektiğini ifade eden ve adil yargılanma hakkının bir görünümü olan ne bis in idem ilkesinin mercek altına alındığı çalışmada, ilkenin tarihçesi ve unsurları üzerinde durulmuş; ilkeye yer veren ulusal ve uluslararası düzenlemelere odaklanılarak düzenlemeler arasındaki uyumsuzluklara dikkat çekilmiş ve çözüm önerileri getirilmiştir.
Rüya Tuna Toparlak, Veri Koruması Hukukunda Bağlayıcı Şirket Kuralları: 2016/679 Sayılı Genel Veri Koruma Tüzüğü ve 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Karşılaştırması
Kitapta, Bağlayıcı Şirket Kuralları’nın Avrupa Birliği hukuku içerisindeki yeri açıklanmış ve uluslararası veri aktarımlarında kullanılan uygun güvenlik önlemleri karşılaştırılmış; Bağlayıcı Şirket Kuralları düzenlemelerinin, başka hukuk sistemlerindeki görünümleri incelenmiş; bu inceleme kapsamında Türk hukukunda 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na uygun şekilde düzenlenecek Bağlayıcı Şirket Kuralları değerlendirilmiştir.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 93 |
| Yargıtay (Hukuk) | 2333 |
| Yargıtay (Ceza) | 1753 |
| Danıştay | 4 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 1798 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 249 |
| TOPLAM | 6230 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Ceza Genel Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay CGK., E. 2023/192 K. 2023/295 T. 24.05.2023
Silahlı terör örgütü yöneticisi olma suçundan sanık hakkında ilk derece mahkemesi sıfatıyla yargılama yapan ilgili Yargıtay Dairesi tarafından sanığın, Türk Ceza Kanunu’nun 221/4, 62, 53, 58/9, 63, 314/2 ve Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1 maddeleri uyarınca hapis cezasıyla cezalandırılmasına, hak yoksunluğuna, cezasının mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine ve mahsuba karar verilmiştir. Hüküm, sanık müdafii ve Yargıtay Cumhuriyet savcısı tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay Ceza Genel Kurulu, sanık hakkında kurulan mahkûmiyet hükmünün, temel cezanın belirlenmesinde hakkaniyete uygun şekilde üst sınıra daha yakın bir ceza tayin edilmediği gerekçesiyle bozulmasına karar vermiştir. Yargıtay Birinci Başkanlar Kurulu’nun kararıyla dosyanın devredildiği ilgili Yargıtay Dairesince bozma kararına direnilerek sanığın önceki hüküm gibi cezalandırılmasına karar verilmiştir. Direnme kararına konu hükmün de sanık müdafii ve Yargıtay Cumhuriyet savcısı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın bozma istemli tebliğnamesiyle gönderilen dosya, Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından değerlendirilmiştir. Kurul, direnme hükmünün, Anayasa’nın 141 ve Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 34, 230 ve 232. maddelerinde öngörülen şekilde yasal ve yeterli gerekçe içerip içermediğini tartışmış; öngörülen yasal ve yeterli gerekçe bulunmadığından bahisle, diğer yönlerini incelemeksizin oyçokluğu ile direnme kararının bozulmasına hükmetmiştir.
Mevzuat
Türk Yatırım Fonu Kuruluş Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
16.03.2023 tarihinde imzalanan Türk Yatırım Fonu Kuruluş Anlaşması onaylandı ve yürürlüğe girdi. Türkiye Cumhuriyeti’nin Türk Yatırım Fonuna olan sermaye iştiraki taahhüdü ve bu taahhüt çerçevesinde yapılacak ödemeler 100.000.000 ABD Doları karşılığını geçemeyecek. Cumhurbaşkanı, bu tutarı 5 katına kadar artırabilecek.
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2023/35, K. 2023/163 sayılı ve 28.09.2023 tarihli kararı uyarınca, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından her türlü tesiste (rafineri hariç) lisansa tabi tüm faaliyetlerin, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya mahkeme kararı kesinleşinceye kadar geçici olarak durdurulacağı ve bu süre içinde söz konusu tesis için başka bir gerçek veya tüzel kişiye de lisans verilmeyeceğine ilişkin hüküm iptal edildi. Değişiklik, 14.08.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Özel Sağlık Tesislerinin Denetimi Hakkında Yönetmelik
Sağlık hizmeti sunumunun ve sağlık hizmeti sunan gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerine ait sağlık kurum, kuruluş ve müesseselerinin ilgili mevzuat ve Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen politika ve düzenlemelere uygunluğunun denetlenmesine ve uygulanacak idari yaptırımlara ilişkin usul ve esasların düzenlendiği yönetmelik yürürlüğe girdi.
Özel hastanelerin temel özellikleri, komisyonun teşkili ve çalışma usulü, laboratuvar ve radyoloji hizmetleri, vakıf üniversitelerine ait hastaneler ve vakıf üniversiteleri ile özel hastane iş birliğine ilişkin hükümler ile yönetmelik eki olan özel hastane müeyyide formunda değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Atıksu Arıtma Tesisi Enerji Teşviki Yönetmeliği
Alıcı ortamın su kalitesinin yükseltilmesi ve doğal kaynakların korunması için atıksu arıtma tesisini kuran, işleten tesislerden arıtılmış atıksuyunu alıcı ortama deşarj eden ve/veya yeniden kullananlardan mevzuatta belirtilen yükümlülüklerini yerine getirenlerin, atıksu arıtma tesislerinde kullandıkları elektrik enerjisi giderlerinin bir kısmının veya tamamının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından geri ödenmesine ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Çevre Kanunu’nun 29. Maddesi Uyarınca Atıksu Arıtma Tesislerinin Teşvik Tedbirlerinden Faydalanmasında Uyulacak Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Yapı Müteahhitlerinin Sınıflandırılması ve Kayıtlarının Tutulması Hakkında Yönetmelik
Devralma ya da yeni şirket kurma yoluyla birleşme durumunda tasfiyesiz sona eren şirket/şirketler ya da işletmeler adına alınan yetki belgesi, grubu devralan ya da yeni kurulan şirket tarafından birleşmenin ticaret siciline tescilinden 1 yıl sonra kullanılabilecek. Değişiklik, 11.05.2024 tarihinde yürürlüğe girecek. Ayrıca mesleki ve teknik yeterlilik, yetki belgesi grupları ve kullanımı ile yetki belgesi grubunun tespitine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tarım Makineleri ve Tarım Teknolojisi Araçlarının Deney ve Denetim Esaslarına İlişkin Yönetmelik
Amaç, kapsam, yönetmelikte yer alan tanımlar, Genel Müdürlük, deney kurumu ve yetkilendirilmesi, firma, başvuru ve deney için sevk, kredi uygunluk belgesi başvurusu ve firmaya uygulanacak idari yaptırımlara ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi. Kredi uygunluk belgesine ilişkin geçici madde düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sinema Sektörünün Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik
2019, 2020 ve 2021 yılları içerisinde ilk uzun metrajlı kurgu film yapım, uzun metrajlı sinema film yapım, ortak yapım ve çekim sonrası desteği türlerinde destek alanlardan mücbir sebep kaynaklı olarak yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri süresinde yerine getiremeyenlerin, başvurmaları halinde, yükümlülük sürelerinin 24 ayı aşmayacak şekilde Destekleme Kurulu tarafından uzatılmasına karar verilebilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tahsilat Genel Tebliği (Seri: C Sıra No: 7)
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, yıllık %24 olarak uygulanmakta olan tecil faizi oranı yıllık %36 olarak belirlendi.
Satın alma tarihi itibarıyla 26 yaşından gün almamış olan, açık öğretim öğrencileri hariç, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı yükseköğretim öğrencilerine verilecek teknolojik cihaz desteği ile bir yıllık internet desteğine ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Tebliğ, 01.11.2023 tarihinden itibaren geçerli olacak.
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un ilgili hükmünde yer alan amme alacağının ödeme müddeti içinde ödenmeyen kısmına vadenin bitim tarihinden itibaren uygulanacak gecikme zammı oranı, her ay için ayrı ayrı uygulanmak üzere %3,5 olarak belirlendi.
Öğrenim ücreti ödemesi gereken öğrencilerden, bu ödemeleri Devlet tarafından karşılanacak olanlara ilişkin geçici madde hükümleri ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.