Lexpera’da Geçen Hafta (12-18 Ağustos 2023)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin doksan ikincisini siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Sezer Çabri, Miras Hukuku Şerhi (TMK m. 495-574) Cilt I
Eserde, miras hukukuna ilişkin genel bilgilere yer verilerek, yasal ve saklı paylı mirasçılar, mirasbırakanın terekesi üzerinde tasarruf edebileceği kısım, ölüme bağlı tasarrufların şekilleri, çeşitleri, geri alınması, hükümsüz hale gelmesi, iptali ile tenkis konuları Türk-İsviçre Hukuku öğretisi doğrultusunda incelenmiştir.
Melda Sur, Mine Kasapoğlu Turhan (Ed.), COVID-19 ve Hukuk Sempozyumu
Kitapta, Covid-19 salgını ile mücadelede hukuki altyapının hazırlanmasına yönelik tartışmalara bilimsel katkıda bulunmak amacıyla İzmir Ekonomi Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından 10-11 Aralık 2020 tarihlerinde düzenlenen Covid-19 ve Hukuk Sempozyumu’nda sunulan tebliğlere yer verilmiştir.
Leylan Demirağ Aktaş, Franchise Sözleşmesinin Sona Ermesi Halinde Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
Çalışmanın birinci bölümünde franchise sözleşmesi tanımlanarak sözleşmede tarafların hak ve yükümlülüklerine değinilmiş, ikinci bölümünde sözleşmenin sona erme nedenleri üzerinde durulmuş, üçüncü ve son bölümünde ise sözleşmenin sona ermesini takiben tarafların hak ve yükümlülükleri ele alınmıştır.
Tuğçe Arslanpınar Tat, Türk ve İsviçre İflâs Hukukunda Paylaştırma
Kitapta, Türk ve İsviçre hukukunda iflâsta paylaştırmaya ilişkin düşünceler, paylaştırmanın tüm işlemler ve müracaat yollarını kapsayacak şekilde geniş değerlendirilmesi gerektiğinden hareketle ortaya konmaya çalışılmıştır.
Banu Ülkü Kararmaz, İş Sözleşmesinin Ölüm, Ölüm Karinesi veya Gaiplik Nedeniyle Sona Ermesi
Eserin birinci bölümünde iş sözleşmesi taraflarının ölümü, ölüm karinesi nedeniyle ölmüş sayılması veya gaipliği incelenmiş; ikinci bölümünde iş sözleşmesinin ölüm, ölüm karinesi veya gaiplik nedeniyle sona ermesinin iş hukuku bakımından sonuçlarına değinilmiş; üçüncü bölümünde ise iş sözleşmesinin ölüm, ölüm karinesi veya gaiplik nedeniyle sona ermesinin medeni yargılama hukuku bakımından bazı sonuçları ortaya konmuştur.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 27 |
| Yargıtay (Hukuk) | 4 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 1 |
| TOPLAM | 32 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay HGK., E. 2022/873 K. 2023/424 T. 10.05.2023
Davacı vekili, müvekkilinin davalı şirketin yurt dışı inşaat projelerinde 2007-2017 yılları arasında çalıştığını, iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini, fazla çalışma yaptığını, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile hafta tatillerinde çalıştığını ileri sürerek kıdem tazminatı ve diğer bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili ise, davacının iş görme borcunu yabancı ülkede ifa etmesi nedeniyle iş ilişkisinin yabancılık unsuru taşıdığını, bu nedenle 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’a göre uygulanacak hukukun tespiti ve ayrıca davacının farklı zamanlarda birbirinden bağımsız iş sözleşmeleri ile çalışması sebebiyle her bir iş sözleşmesinden doğan uyuşmazlığın işin görüldüğü ülke hukukuna göre çözümlenmesi gerektiğini, alacakların zamanaşımına uğradığını, diğer iddiaların da yerinde olmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
İlk derece mahkemesi; Türk vatandaşı olan davacının, merkezi Türkiye’de bulunan davalı şirket tarafından yurt dışındaki işyerinde çalıştırılmak üzere yurt dışına götürülmesi ve davacı adına sigorta primlerinin davalıya ait işyerinden ödenmesi karşısında taraflar açısından daha sıkı ilişkili hukukun Türk hukuku olduğunu ortaya koyarak uyuşmazlığa Türk hukukunun uygulanması gerektiğini, davacının çalıştığı şirketler arasında organik bağ bulunduğundan tüm hizmet sürelerinin birleştirilmesini ve ayrıca iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından haksız olarak feshedildiğini belirterek davanın kabulüne karar vermiştir.
İstinaf başvurusu sonucunda Bölge Adliye Mahkemesi, davacı vekili tarafından talep edilen miktarlar aşılarak davanın kabulüne karar vermiş, ayrıca gerekçe ile hüküm fıkrası arasında çelişki oluştuğu gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararını kaldırarak dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.
İlk derece mahkemesi, ikinci kararında Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararında belirtilen usulî yanlışlıkları düzelterek davanın esasına ilişkin önceki gerekçe tekrar edilmek suretiyle davanın kabulüne karar vermiştir.
İkinci istinaf başvurusu sonucunda Bölge Adliye Mahkemesi, 5718 sayılı Kanun’a göre hukuk seçimi imkânının ancak işçi lehine ve sınırlı olarak tanındığı, taraflarca seçilen hukukun işçiyi koruyan hükümlerden daha elverişsiz hükümler içermesi halinde mümkün olmadığı, taraflarca yabancı ülke hukukunun uygulanacağı konusunda bir sözleşme bulunmadığı, Yargıtay’ın emsal kararları da dikkate alındığında Türk hukukunun uygulanması gerektiğinden davalı vekilinin buna ilişkin ve diğer itirazlarının yerinde olmadığı, davacı vekilinin istinaf başvurusu yönünden ise davacı lehine vekâlet ücretinin eksik miktar üzerinden hüküm altına alındığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararı kaldırılıp düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar vermiştir.
İlgili Yargıtay Dairesi, davalı vekilinin temyiz itirazlarını incelemeksizin kararın bozulmasına hükmetmiş; Bölge Adliye Mahkemesi kararında direnmiştir.
Direnme kararının da temyiz edilmesi üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, dava ile ilgili yabancı ülkelerin hukukunda uzman bilirkişiden rapor alınmak suretiyle dava konusu uyuşmazlıklar bakımından değerlendirme yapılması ve dosya kapsamındaki delil durumu ile birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken Türk hukuku uygulanmak suretiyle sonuca gidilmesini usul ve yasaya aykırı bularak direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı bozulmasına oyçokluğu ile karar vermiştir.
Mevzuat
Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler Yönetmeliği
Dış ticarete konu ürünlerin güvenli ve ilgili teknik düzenlemelere uygun olmasını sağlamak, bu çerçevede ilgili teknik mevzuatın dış ticarete uyarlanması, uygulanması, ithalatta ve ihracatta denetim yapılması veya yaptırılması, denetim yapacak kuruluşların tespiti ile teknik düzenlemesine uygun veya güvenli olmayan ürünlerin ithalat ve ihracatının önlenmesine ilişkin yapılacak işlemlere dair usul ve esasların belirlendiği yönetmelik yürürlüğe girdi. Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği
Genel ilkeler ve kat yüksekliklerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Ayrıca uygulama imar planı kararı ile diğer kullanımlarla birlikte konutun da yapılabileceğine dair hüküm bulunan alanlarda 01.07.2023 tarihinden önce ofis veya büro amaçlı yapı ruhsatı düzenlenerek yapımına başlanmış veya yapı kullanma izni düzenlenmiş olan yapılarda, 01.07.2024 tarihine kadar sonuçlanmak kaydı ile parselin tamamında konut kullanım oranı %30’u geçmeyecek şekilde kullanım amacı değişikliğine yönelik tadilat ruhsatı düzenlenebilecek. Bu oran, ilgili idare meclisi kararı alınmak kaydıyla %50’ye kadar çıkartılabilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Afetlere hazırlık kapsamında riskli yapı tespiti yapılarak yıkılan yapıların bulunduğu parsellerde yeni yapılacak yapıların otopark ihtiyacının çözümünde, yönetmelikte belirtilen usuller herhangi bir öncelik sırası olmadan uygulanabileceği gibi otopark bedeline ve bu bedelin hesabına esas asgari otopark miktarlarına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, ruhsat vermeye yetkili idaresince meclis kararı alınmak suretiyle farklı usuller de belirlenebilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Yönetmelik
Dünya Sağlık Örgütü veya Avrupa Birliği tarafından tanınan veya Sağlık Bakanlığı tarafından kabul edilen pandemi, biyolojik tehdit ile deprem, sel, yangın gibi doğal afet durumlarında veya toplumun tamamının veya belli kesimlerinin normal hayat ve faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan ciddi halk sağlığı sorunlarında eczacılık faaliyetlerine ilişkin olarak Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu tarafından geçici olarak istisnalar getirilebilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ismarlama Protez ve Ortez Merkezleri ile İşitme Cihazı Merkezleri Hakkında Yönetmelik
Dünya Sağlık Örgütü veya Avrupa Birliği tarafından tanınan veya Sağlık Bakanlığı tarafından kabul edilen pandemi, biyolojik tehdit ile deprem, sel, yangın gibi doğal afet durumlarında veya toplumun tamamının veya belli kesimlerinin normal hayat ve faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan ciddi halk sağlığı sorunlarında ısmarlama protez ve ortez merkezleri ile işitme cihazı merkezlerine ve bu merkezlerin reklam veya tanıtım faaliyetlerine ilişkin olarak Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu tarafından geçici olarak istisnalar getirilebilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Optisyenlik Müesseseleri Hakkında Yönetmelik
Dünya Sağlık Örgütü veya Avrupa Birliği tarafından tanınan veya Sağlık Bakanlığı tarafından kabul edilen pandemi, biyolojik tehdit ile deprem, sel, yangın gibi doğal afet durumlarında veya toplumun tamamının veya belli kesimlerinin normal hayat ve faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan ciddi halk sağlığı sorunlarında optisyenlik müesseselerine ve bu müesseselerin reklam veya tanıtım faaliyetlerine ilişkin olarak Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu tarafından geçici olarak istisnalar getirilebilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yenilenebilir enerji kaynak garanti belgesi (YEK-G belgesi) ve yeşil şarj istasyonu tanımlandı. Şarj ağı işletmeci lisansı sahibinin hak ve yükümlülüklerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. YEK-G belgesine ilişkin hükümler ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Elektrik Piyasasında Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi Yönetmeliği
Şarj ağı işletmecisi ve yeşil şarj istasyonu yönetmelik kapsamına alındı. YEK-G sistem kullanıcıları ve piyasa katılımcıları ile bunların hak ve yükümlülükleri ve YEK-G sistemine katılıma ilişkin işlemlerde değişikliğe gidildi. Düzenlemeler, 15.12.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz
Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği
Öğrenime devam süresi her bir eğitim ve öğretim dönemi için %70’ten az olamayacak, eğitim ve öğretim faaliyetleri dışındaki süreler hesaplamaya dahil edilmeyecek. Bilim Alanı Danışma Komisyonu, ön lisans eğitimini Türkiye’de tamamlayan ve ön lisans derslerini saydırarak yurtdışında lisans eğitimini tamamlayanlar için Türkiye Yeterlilikler Çerçevesindeki (TYÇ) kazanımları ve ilgili programın Türkiye’deki ilgili mevzuat ve program kazanımlarını dikkate alarak inceleme yapacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Toplum Yararına Programların Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
Toplum Yararına Program uygulanabilecek diğer durumlar ile depremden zarar gören illerde düzenlenecek programlara ilişkin hükümler ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tıbbi Cihaz Satış, Reklam ve Tanıtım Yönetmeliği
Kayıt ve bilgi yönetim sistemine ilişkin idari yaptırımlar düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Mimarlık ve mühendislik hizmet bedellerinin hesabında kullanılacak 2023/2 yılı yapı yaklaşık birim maliyetleri, yapının mimarlık hizmetlerine esas olan sınıfı dikkate alınarak KDV hariç genel giderler (%15) ile yüklenici kârı (%10) dahil edilerek belirlendi. Tebliğ, 01.07.2023 tarihinden itibaren geçerli olacak.
Yapı, Tesis ve Onarım İşleri İhalelerine Katılma Yönetmeliği uyarınca, ihalelere iştirak edecek olan müteahhitlerin, ellerinde bulunan ve geçerliliği sona ermemiş müteahhitlik karnelerinin, ilgili kuruluşlarca aktarılarak kabul edileceğine ilişkin tebliğ, 01.07.2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi. Yapı, Tesis ve Onarım İşleri İhalelerinde Kullanılan Müteahhitlik Karneleri ve İş Bitirme Belgelerinin 2023 Yılına Ait Değerlendirme Katsayıları Hakkında Tebliğ yürürlükten kaldırıldı.
2023 Yılı Özel Eğitime İhtiyaç Duyan Bireylere Verilecek Eğitim Desteği Tutarlarına İlişkin Tebliğ
Özel eğitim okulları ile özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde engelli bireylere verilen destek eğitiminin bütçeden karşılanacak kısmı, katma değer vergisi hariç olmak üzere bireysel eğitim için aylık 3147 TL, grup eğitimi için aylık 881 TL’ye yükseltildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Depremden Zarar Gören Su Ürünleri Yetiştiricilik İşletmelerinin Desteklenmesine İlişkin Tebliğ
Depremler nedeniyle afet bölgesi ilan edilen illerde üretim tesisleri zarar gören su ürünleri yetiştiricilik işletmelerinin faaliyetlerinin devamlılığını sağlamak amacıyla yapılacak desteklemelerin uygulamasına ilişkin usul ve esasların düzenlendiği tebliğ, 06.02.2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 12014 Sayılı Kararı
Doğal gaz ihracatında uygulanacak iletim kapasite bedeline ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Usul ve esaslar, yalnızca boru hattı ile doğal gaz iletim faaliyeti yapan lisans sahiplerini kapsayacak; Sıvılaştırılmış Doğal Gaz (LNG) ihracatına ilişkin faaliyetleri kapsamayacak.
