Lexpera’da Geçen Hafta (14-20 Ocak 2023)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin altmış üçüncüsünü siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Fahri Erdem Kaşak, Sözleşme Özgürlüğünün Sınırı Olarak Kanunun Emredici Hükümlerine Aykırılık
Eserin birinci bölümünde sözleşme özgürlüğü kavramı ve genel olarak sözleşme özgürlüğünün sınırları, ikinci bölümünde sözleşme özgürlüğünün sınırı olarak kanunun emredici hükümlerine aykırılık, üçüncü ve son bölümünde ise kanunun emredici hükümlerine aykırılığın sonuçları üzerinde durulmuştur.
İbrahim Çağrı Zengin, Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Ortaklık Genel Kurulunda Yeter Sayılar
Üç bölümden oluşan çalışmada, yeter sayılar hem kavramsal olarak ele alınmış hem de yeter sayıların uygulanmasına yönelik süreç açıklanmış olup yeter sayılara aykırılık ve bunun hukuki sonuçları da ayrıntılı olarak incelenmiştir.
Nidanur Soner, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Düzenlenen Bilişim Sistemine Girme Suçu (TCK m. 243)
TCK’nın “bilişim sistemine girme” başlıklı 243. maddesinde düzenlenen hukuka aykırı olarak bilişim sistemine girme veya sistemde kalma ve bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini teknik araçla izleme fiilleri, kitabın konusunu oluşturmaktadır.
Nurgül Yıldız, Bağlı Tacir Yardımcılarının Temsil Yetkisi
Eserde, bağlı tacir yardımcılarının temsil yetkisi özellikle adi temsilden ayrılan yönleri üzerinde durulmuş; anılan temsilcilerin temsil yetkisi, işletme ve şirket düzeyinde temsil şeklinde ikiye ayrılmak suretiyle ele alınmış; Türk Ticaret Kanunu’nun 371/7 hükmü uyarınca anonim ve limited şirketlere atanabilecek olan sınırlı yetkili temsilcilere ilişkin hususlar incelenmiştir.
Aysun Beydola, Kuzey Kıbrıs Hukuk Yargılamasında Kanun Yolu Olarak İstinaf
Üç bölümden oluşan kitabın ilk bölümünde kanun yolu, ikinci bölümünde istinaf kanun yoluna başvurulması ve üçüncü bölümünde istinaf başvurusunun incelenmesi konuları ele alınmış olup Kuzey Kıbrıs hukukunun mehazı olan ve bağlayıcılığı bulunan İngiliz kanunları ile içtihatlarına da yer verilmiştir. Ayrıca Türk hukukunda yer alan Kuzey Kıbrıs ve İngiliz hukuku ile aynı ve farklı olan istinaf kanun yoluna ilişkin düzenlemeler de dipnotlarda açıklanmıştır.
Geçen hafta Blog’a yüklenen yazıya aşağıda yer verilmiştir:
Engin Daşlı, Beş Yıldan Sonrası İçin Açılan Kira Bedelinin Tespiti Davalarında Netice-i Talep
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 97 |
| Yargıtay (Hukuk) | 1615 |
| Yargıtay (Ceza) | 478 |
| Danıştay | 60 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 518 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 1356 |
| TOPLAM | 4124 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay HGK., E. 2022/680 K. 2022/1413 T. 02.11.2022
Taraflar arasındaki ıslahçı hakkına tecavüzün önlenmesi, maddi ve manevi tazminat ile ıslahçı hakkı hükümsüzlüğü isteminden dolayı yapılan inceleme sonunda, (...) Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi tarafından verilen asıl davanın reddine, birleşen davaların kabulüne ilişkin karara karşı asıl davada davacı, birleşen davalarda davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur. İstinaf başvurusu kabul edilmiş ve ilk derece mahkemesi kararı kaldırılmıştır. İstinaf kararının, asıl davada davacı, birleşen davalarda davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine ilgili Yargıtay Dairesince karar bozulmuş, ilgili Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi tarafından bozma kararına direnilmiştir. Bunun üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ise, dosya temyiz aşamasındayken asıl davada davacı, birleşen davalarda davalı vekili tarafından sunulan protokol ile davadan feragat edildiği, temyiz edilen ve fakat henüz Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca görüşülmeyen bir direnme kararının, usul hukuku çerçevesinde kesinleşmiş olmadığından, bu aşamada davadan feragatin mümkün olduğu gerekçesiyle dosyanın ilgili Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesine gönderilmesine oy birliği ile hükmetmiştir.
Mevzuat
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2021/48, K. 2022/7 sayılı ve 26.01.2022 tarihli kararı uyarınca, Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin kesin nitelikteki kararlarına karşı Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının, re’sen veya istem üzerine, kararın kendisine verildiği tarihten itibaren 30 gün içinde kararı veren daireye itiraz edebileceğine ilişkin hüküm, sanığın aleyhine itirazlar yönünden iptal edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kimlik tespiti ve elektronik transferlere ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 01.02.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yönetmelik kapsamında kullanılacak taşıtların geçerli araç muayenesine ilişkin koşullar ve ilgili mevzuatta belirtilen diğer teknik koşullar düzenlendi. Yetki belgesi türleri, il içi ve 100 kilometreye kadar olan şehirlerarası yolcu taşımaları, yetki belgesi alma ve yenilemenin genel ve özel şartları, taşıtların yaşı, cinsi ve diğer şartlar, şoförlerde aranacak nitelik ve şartlar, yolcu taşımalarında bagaj, gönderenin ve yolcuların sorumluluğu, hat sayısı, ücret ve zaman tarifeleri, denetim, geçici durdurma ve yetki belgesi iptaline ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi. C2 ve L2 yetki belgelerine ilişkin geçiş hükümleri getirildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği
Yükseköğretim Kanunu kapsamında kısmi zamanlı olarak görevlendirilen en az doktora derecesine sahip araştırmacılar da tez danışmanı olarak seçilebilecek. Ancak bu kişilerin danışman olarak görevlendirilebilmesi için öğrencinin talebi, ilgili araştırmacının yazılı muvafakati ve enstitü yönetim kurulunun kararı zorunlu olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Lisans Üstü Eğitim Öğretim Enstitülerinin Teşkilat ve İşleyiş Yönetmeliği
Bir yarıyılda hangi lisansüstü derslerin açılacağı ve bu derslerin doktora veya eşdeğeri lisansüstü eğitim mezunu hangi öğretim elemanları ile görevlendirilen araştırmacılar tarafından verileceği, ilgili enstitü anabilim/anasanat dalları başkanlarının önerileri üzerine enstitü yönetim kurulu tarafından belirlenecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Norm dışı kadro yeniden tanımlandı. Norm kadroların kullanılmasına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yurtiçinde ve Yurtdışında Görevlendirmelerde Uyulacak Esaslara İlişkin Yönetmelik
Öğretim üyelerinin uzun süreli görevlendirmelerinde aranan koşullar yeniden belirlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik Üretimi Başvurularının Teknik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik
Amaç, kapsam, yönetmelikte geçen tanımlar, güneş enerjisine dayalı önlisans başvurularının teknik değerlendirmesi, önlisans ve/veya üretim lisansı alınmış başvurular için tadil taleplerinin değerlendirmesi, Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği kapsamında yapılan başvurular ve parlama analizine ilişkin hükümler ile yönetmelik ekinde değişikliğe gidildi. İstisnai durumlara ilişkin ek hükümler düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Piyasa takas fiyatı ve azami uzlaştırma fiyatı tanımlandı, kaynak katkı payının güncellenmesine ilişkin geçici hükümler düzenlendi. Hidroelektrik kaynak katkı payı teklifinin verilmesi ve güncellenmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Özel Teknelerin Donatımı ve Özel Tekneleri Kullanacak Kişilerin Yeterlikleri Hakkında Yönetmelik
Özel teknelerin donatımı ve bunları kullanacak kişilerin yeterlikleri, eğitim ve sınavları ile belgelendirilmelerine ilişkin usul ve esasların belirlendiği yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Özel Teknelerin Donatımı ve Kullanacak Kişilerin Yeterlikleri Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
2023 Yılı Yatırım Programının Kabulü ve Uygulanmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı
Karar ekinde 2023 yılı yatırım programına yer verildi. Yatırım programında yer almayan herhangi bir yatırım projesinin veya yatırım programında yer almakla birlikte programda belirlenen parametrelere uygun olmayan projelerin ihalesine çıkılamayacak ve harcama yapılamayacak.
Amaç, kapsam, kararda geçen tanımlar, desteklenecek ana proje konuları ile desteklemeden yararlanamayacak olanlara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Uygulanacak projelere yapılacak olan hibe ödemesi üst sınırı 250.000 TL’ye yükseltildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 546)
Vergi Usul Kanunu’na göre mükelleflerin bildirmeye mecbur olduğu bilgilerden, Ticaret Bakanlığı tarafından elektronik ortamda Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bildirilenlerin, mükellefler tarafından yapılmış bildirim olarak kabul edilmesine ilişkin usul ve esasların düzenlendiği tebliğ, 01.02.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 545)
Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (II) sayılı listede yer alan mallar için doğacak vergilerin tahsil güvenliğini sağlamak amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı’na verilen, Kanunda tanımlı bulunan motorlu araç ticareti yapan mükelleflerden teminat alma yetkisine ilişkin usul ve esasların belirlendiği tebliğ, 01.02.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 537)
Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri ile belirlenenden farklı muhasebe tekniği kullanan kurumlarda değer artış fonu hesabının oluşturulmasına ilişkin yeni madde hükmü düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 5)
Emeklilik sözleşmeleri, emeklilik planları ve hayat sigortası sözleşmelerine ilişkin işlemler, ön ödemeli kartlara ilişkin işlemler ile elektronik para ve ödeme kuruluşlarına ilişkin işlemlerin düzenlendiği hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 01.02.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ
Türk lirası yükümlülükler için zorunlu karşılık oranları yeniden belirlendi. Zorunlu karşılığa tabi yabancı para yükümlülükler için geçici madde düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Bireysel Sulama Sistemlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ
Hibeye esas proje tutarının %1’ini aşmamak kaydıyla proje hazırlama giderlerinin hibe desteği kapsamında olduğuna ilişkin hüküm yürürlükten kaldırıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.