Lexpera Blog

Lexpera’da Geçen Hafta (15-21 Ekim 2022)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin ellincisini siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.

Literatür

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:

Sezer Çabri, Miras Hukuku Şerhi (TMK m. 575-639) Cilt II

Eserde, mirasın açılması, mirasa ehliyet, mirastan yoksunluk, gaibin mirası, terekenin korunması önlemleri (defter tutma, mühürleme, terekenin resmen yönetilmesi), vasiyetnamenin açılması, mirasçılık belgesi, mirasın kazanılması, vasiyet alacağı, mirasın reddi, terekenin resmi defterinin tutulması, resmi tasfiye ile miras sebebiyle istihkak davası konuları Türk-İsviçre Hukuku öğretisi doğrultusunda ve ilgili Yargıtay kararları taranarak incelenmiştir.

Tuğçe Nimet Yaşar, Anonim Şirketler Hukukunda Uyum (Compliance)

Türk Ticaret Kanunu’nda uyum kavramının açıkça düzenlenmemesine bağlı olarak Kanunun amacından hareketle, anonim şirketlerde bu yönde bir yükümlülüğün olup olmadığının irdelendiği çalışmada, uyum kavramı, anonim şirketlerde uyum yükümlülüğü, borsa şirketlerinde uyum uygulaması ve yönetim kurulunun uyum yükümlülüğü tartışılmıştır.

Alper Işık, Dijital Demokrasi

Teknolojinin, bireyler üzerindeki etkilerini göz ardı etmeden siyasi otoriteyi kullanma aracı olan demokrasi üzerindeki etkisinin incelendiği kitabın birinci bölümünde demokrasinin gelişimi ve dijital çağ ilişkisi üzerinde durulmuş, ikinci bölümünde dijital demokrasinin uygulanmasına yer verilmiş, üçüncü ve son bölümünde ise dijital demokrasinin Türkiye’deki etkisi konu edilmiştir.

M. Ebrar Palteki, Genel Sağlığın Korunması Amacıyla Yürütülen İdari Kolluk Faaliyetleri ve Temel Hak ve Hürriyetler

Çalışmada, genel sağlık amaçlı kolluk faaliyetleri ile temel hak ve hürriyetlerin birbirlerini karşılıklı olarak nasıl sınırlandırdıkları incelenmiş olup genel sağlık kavramının mahiyeti, Anayasa Mahkemesi, Danıştay ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bu kavrama yaklaşımı, genel sağlık amacıyla sınırlanan temel hak ve hürriyetler, bunları sınırlayan mevzuat örnekleri, temel hak ve hürriyetlerin sınırlanmasında kanunilik ve ölçülülük ilkeleri üzerinde durulmuştur.

Ali Yuşa Turan, Uluslararası Koruma ve Geçici Koruma Kapsamındaki Yabancıların Türkiye’de Çalışma Hakkı

Kitapta, geniş anlamıyla mülteci konumunda bulunan kişilerin çalışma hakkına dair Türk hukukundaki yasal düzenlemeler ortaya konmuş, yurdunu zorunlu olarak terk eden kişilerin korunmasına dair temel ilke ve yöntemler incelenmiş ve Türk hukukundaki yasal düzenlemelerin oluşumuna kaynaklık eden uluslararası standartlar açıklanmıştır.

Melisa Gündoğdu Özbek, Yasal Mal Rejiminin Tasfiyesinde Eklenecek Değerler ve Uygulaması

Eserde, Türk Medeni Kanunu m. 229 hükmünün uygulanabilmesi için aranan koşullar, eklenecek değerlerin özellikleri, tasfiyedeki etkisi ve ispatı başta olmak üzere, edinilmiş mallara katılma rejiminde eklenecek değerlerin temel sorunları, doktrindeki görüşler ve yüksek mahkeme kararları çerçevesinde değerlendirilmiştir.

Adem Avcı, Türk Ceza Hukukunda Sporda Düzensizlik ve Şiddet

Kitapta, 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun’da düzenlenmiş olan suçlar, suç genel teorisi bağlamında açıklanmaya çalışılmış ve bu amaç doğrultusunda doktrinden yararlanıldığı gibi disiplin kurulu, tahkim kurulu ve yargı kararlarına da değinilmiştir.

Meltem Ercan Özler, Medeni Usul Hukukunda Maddi Hukuka İlişkin Savunma Vasıtaları

Çalışmanın birinci bölümünde medeni usul hukukunda davalının davaya cevap vermesi ve maddi hukuka ilişkin savunma vasıtaları hakkındaki temel kavramlara yer verilmiş, ikinci bölümünde medeni usul hukuku bakımından def'i incelenmiş, üçüncü ve son bölümünde ise medeni usul hukuku bakımından itiraz üzerinde durulmuştur.

Muhammet Celal Kul, Uluslararası Hukukta Kuvvetler Statüsü Anlaşmaları

Eserde, iki taraflı ve çok taraflı kuvvetler statüsü anlaşmaları incelenmekte olup bu kapsamda NATO Kuvvetler Statüsü Anlaşması rejimi ve ikili kuvvetler statüsü anlaşmalarına ilişkin (Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Japonya, Türkiye, Güney Kore vs.) konulara yer verilmiş; son olarak, BM Barışı Koruma Operasyonlarında görev alan personelin statüsü ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin kuvvetler üzerindeki yargı yetkisi ele alınmıştır.

Nida Malbeleği, İdarenin Taraf Olduğu Sözleşmelerde “Sözleşmede Değişiklik” (Ve Sözleşmede Değişikliğin Özel Bir Türü Olarak “Uyarlama”)

Kitapta, idarenin taraf olduğu sözleşmelerde sözleşmede değişiklik ve değişikliğin özel bir türü olarak uyarlamanın hangi şartlar altında yapılabileceği tespit edilmiş olup bu bağlamda tarafların anlaşarak yapacakları değişiklikler ile idarenin tek taraflı yapacağı değişikliklere ilişkin kural, ilke ve engeller ayrı ayrı ele alınmıştır.

İçtihat

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:

MAHKEME KARAR SAYISI
Anayasa Mahkemesi 2
Yargıtay (Hukuk) 112
Yargıtay (Ceza) 36
Danıştay 489
Bölge Adliye Mahkemesi 818
Bölge İdare Mahkemesi 306
TOPLAM 1763

Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:

Danıştay VDDK., E. 2019/1744 K. 2020/1285 T. 02.12.2020

Dava konusu, davacı adına eski ortağı ve kanuni temsilcisi olduğu şirketin vergi borçlarının tahsili amacıyla gayrimenkulüne uygulanan haciz işleminin iptali istemine ilişkindir.

Vergi Mahkemesi; davacının eski ortağı olduğu şirkete ait borçların tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması halinde söz konusu borçlar için öncelikle şirket adına düzenlenen ödeme emrinin usulüne uygun tebliğ edilmesi, kamu alacağının tahsilinin imkânsız olması halinde eski ortağın sorumlu olduğu zamanlarla sınırlı olmak üzere ödeme emri düzenlenip tebliğ edilmesi gerekirken, şirket adına düzenlenen ödeme emri usulüne uygun olarak tebliğ edilmeden ve şirket hakkındaki takip yolları tüketilmeden, doğrudan davacı adına ödeme emri düzenlenip gayrimenkulüne uygulanan haciz işleminde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle haciz işlemini iptal etmiştir.

İlgili Danıştay Dairesi; davacının taşınmazı üzerine eski ortağı olduğu şirket tüzel kişiliğinin borçları nedeniyle uygulanan hacze karşı açılan davada, davacı adına düzenlenen ödeme emirlerinin tebliği ve haciz varakalarının hukuka uygunluğunun incelenebileceğini, şirket tüzel kişiliği hakkındaki takip yollarıyla ilgili olarak yapılan hukuki irdeleme sonucu ulaşılan yargı hükme esas alınarak davanın sonuçlandırılmasında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle kararı bozmuştur.

Mahkeme; ilk kararında yer alan gerekçeye ek olarak tahsil edilmeye çalışılan kamu alacaklarının vadelerinin 2003, 2004 ve 2005 yılları olduğu ve asıl borçlu şirket adına düzenlenen ödeme emirlerinin usulüne uygun olarak tebliğ edilmediğini, söz konusu alacakların davacıya ödeme emirlerinin tebliğ edildiği tarih itibariyle zamanaşımına uğradığı gerekçesi ile kararında ısrar etmiştir.

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu ise, Daire kararının dayandığı aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ısrar kararının bozulmasına oyçokluğu ile hükmetmiştir.

Mevzuat

Türk Medenî Kanunu

Tescil davasının konusu, mahkemece bir gazete ve bir internet haber sitesinde ve ayrıca taşınmazın bulunduğu yerde uygun araç ve aralıklarla en az üç defa ilân olunacak. Değişiklik 01.04.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Türk Ceza Kanunu

Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu ihdas edildi. Buna göre, sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Suçu, gerçek kimliğini gizleyerek veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işleyen failin cezası yarı oranında artırılacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Ceza Muhakemesi Kanunu

Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu nedeniyle Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin verdiği kararlar temyiz edilebilecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

İcra ve İflâs Kanunu

Taşınırların satışına ilişkin arttırma hazırlık tedbirleri hükümlerinde değişikliğe gidildi. Buna göre, birinci ve ikinci artırmaya ilişkin ilan elektronik satış portalı ve Basın-İlân Kurumu İlan Portalında yapılacak. Gazete ve internet haber sitelerinin, Basın-İlân Kurumu aracılığıyla yapacakları ilanların usulüne ilişkin hükümler de belirlendi. Ayrıca iflâs daireleri, iflâs kararlarını bir internet haber sitesinde de ilan edebilecek. Değişiklikler 01.04.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Türk Ticaret Kanunu

Gemi tescil davasının, yabancı sicile kayıtlı gemilerin satışı için hazırlıkların, cebrî satışa ilişkin artırmanın ve Türk bayraklı bir geminin yurt dışında cebrî icra yoluyla satışı halinde artırmanın ilanı, bir internet haber sitesinde yapılabilecek. Değişiklikler 01.04.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Vergi Usul Kanunu

Tebliğin ilanla yapılacağı durumlarda, yapılan tebliğin konusu 1 milyar ila 100 milyar lira arasındaki vergi veya vergi cezasına taalluk ettiği takdirde ilan, ilgili vergi dairesinin bulunduğu yerin belediye sınırları içinde çıkan bir veya daha fazla gazetede ve bir internet haber sitesinde yayımlanacak. Tutarın 100 milyar lirayı aşması halinde ilan, Türkiye genelinde yayın yapan günlük gazetelerden birinde ve bir internet haber sitesinde ayrıca yapılacak. Değişiklikler 01.04.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Tebligat Kanunu

İlan suretiyle tebliğde, ilanlar, tebliği çıkaran merciin bulunduğu yerdeki bir gazete ve bir internet haber sitesi ve ayrıca Basın-İlân Kurumu İlan Portalında yapılacak. Değişiklik 01.04.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Basın Kanunu

Basın kartına ilişkin usul ve esaslar, internet haber siteleri ve basın kartı talep eden medya mensupları ve enformasyon görevlileri kanun kapsamına alındı. Kanunda geçen tanımlar, zorunlu bilgiler, beyannamenin verilmesi ve incelenmesi, cezai ve hukuki sorumluluk, cinsel saldırı, cinayet ve intihara özendirme, dava süreleri, görevli mahkemeler ve yargılama usulüne ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi. Basın kartı başvurusu, niteliği ve türleri, basın kartı alabilecek kişiler, basın kartı alabilecek kişilerde aranan şartlar, basın kartı alabilecek yabancı medya mensuplarında aranan şartlar, basın kartının iptal edileceği haller ve iptalin sonuçlarına ilişkin yeni hükümler düzenlendi.

Halen faaliyet gösteren internet haber siteleri, 3 ay içinde kanunda öngörülen yükümlülükleri yerine getirmek zorunda olacak. Daha önce usulünce verilmiş olan basın kartları, basın kartı alabilecek kişilerde aranan şartların bulunması kaydıyla geçerliliğini korumaya devam edecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu

Belirlenen toplantı ve gösteri yürüyüşü yer ve güzergâhı, yerel gazeteler ile valilik ve kaymakamlık internet sitelerine ek olarak internet haber sitelerinde de ilan edilerek halka duyurulacak. Değişiklik 01.04.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun

Erişim Sağlayıcıları Birliği, içeriğin çıkarılması ile erişimin engellenmesi kararları, içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesine ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Elektronik Haberleşme Kanunu

Şebekeler üstü hizmet ve şebekeler üstü hizmet sağlayıcı tanımlandı. Yetkilendirme usulü, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun yetkisi ve idari yaptırımlara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Resmi Gazetede Yayınlanacak Olan Yönetmelikler Hakkında Kanun

Mahallî idarelerce düzenlenen ve bu idarelerin yetki ve görev alanlarına giren yönetmelikler, internet haber sitesinde de ilan edilebilecek. Değişiklik 01.04.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Basın-İlân Kurumu Teşkiline Dair Kanun

Genel Kurul, gazete ve internet haber sitelerinin listesi ile yaptırım hükümlerinde değişikliğe gidildi. İnternet haber sitelerinde yayınlanacak resmî ilan ve reklamlara ilişkin hükümler düzenlendi. İnternet haber sitelerinde resmî ilan ve reklam yayınlayacakların sorumlulukları ve yayına ilişkin usul ve esaslar, 6 ay içinde Basıl-İlân Kurumu Genel Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek. Değişikliklerin bir kısmı 01.04.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Sigortacılık Verilerinin Toplanması, Saklanması ve Paylaşılmasına Dair Yönetmelik

Özel hukuk tüzel kişileri, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları ile bilgi merkezlerinden sigortacılık verilerinin elde edilmesi, saklanması, kullanılması gibi sigortacılık verileri üzerinde gerçekleştirilen her türlü işleme; bu verilerin sigorta, reasürans ve sigortacılık faaliyetinde bulunan emeklilik şirketleri ile Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunca belirlenecek diğer kişi ve kuruluşlarla paylaşılmasına dair usul ve esasları düzenleyen yönetmelik yürürlüğe girdi.

Deniz Turizmi Yönetmeliği

Deniz ve iç sularda, tesisleri ile deniz turizminde çalışacak gezi, spor ve eğlence amaçlı Türk bayraklı ticari deniz araçları yönetmelik kapsamına alındı. Münhasıran yük ve yolcu taşımacılığı yapan deniz araçları yönetmelik kapsamı dışında tutuldu. Yönetmelikte geçen tanımlar yeniden düzenlendi. Kruvaziyer gemi limanları, yat yanaşma yerleri, turizm belgesinin niteliği, deniz turizmi tesisleri turizm yatırımı ve işletmesi belgesi, gezi amaçlı tekneler, deniz turizmi araçlarının seyir izin belgesi, yabancı bayraklı yatların ticari faaliyeti ve sigortaya ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi; geçiş hükümleri düzenlendi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Türkiye Ulusal Ajansı Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı’nın (Türkiye Ulusal Ajansı), çalışma usul ve esasları ile hizmet birimleri ve bu birimlerin görev, yetki ve sorumluluklarının belirlenmesine ilişkin yönetmelik yürürlüğe girdi. Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.

2022 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2023 Yılında Uygulanacak Sertifikalı Tohum Kullanım Desteğine İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı

Tarımsal üretimin ve gıda arz güvencesinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için sektörün daha rekabetçi bir yapıya kavuşması, verim ve kalitenin arttırılması, ihtiyaç duyulan yeni teknoloji ve bilginin yerli imkânlarla geliştirilmesi, biyolojik çeşitliliğin ve genetik kaynakların korunması, tarımsal üretimde çevreci yaklaşımların benimsenmesi, uygulanan politikaların etkinliğinin arttırılması amacıyla 2022 yılında yapılacak tarımsal desteklemeler ve 2023 yılında uygulanacak sertifikalı tohum kullanım desteğine ilişkin hususları kapsayan karar, 01.01.2022 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi.

Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Harcamaların Elektronik Ortamda Gerçekleştirilmesi)

Merkezi yönetim kapsamındaki ve merkezi yönetim kapsamında olmamakla birlikte Hazine ve Maliye Bakanlığınca geliştirilen uygulamalar üzerinden işlem yapan kamu idarelerinin harcama süreçlerinin elektronik ortamda yürütülmesine ilişkin usul ve esasları kapsayan tebliğ yürürlüğe girdi.

Türk Gıda Kodeksi Aromatize Şarap, Aromatize Şarap Bazlı İçki ve Aromatize Şarap Kokteyli Tebliği

Aromatize şarap ürünlerinin tekniğine uygun ve hijyenik şekilde hazırlanması, işlenmesi, üretilmesi, depolanması, taşınması, muhafaza edilmesi, piyasaya arzı ve coğrafi işaretleri ile geleneksel ürün adlarının korunmasına ilişkin özellikleri belirleyen tebliğ yürürlüğe girdi. 07.07.2006 tarihli ve 26221 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Aromatize Şarap, Aromatize Şarap Bazlı İçki ve Aromatize Şarap Kokteyli Tebliği yürürlükten kaldırıldı. Faaliyet gösteren mevcut gıda işletmecileri 01.03.2023 tarihine kadar yeni tebliğ hükümlerine uymak zorunda olacak, 01.03.2023 tarihinden sonra bu tebliğe aykırı ürünler piyasada bulunamayacak.

Lexpera Blog’da yayımlanan yazılar, yazarlarının görüşlerini ifade eder. Lexpera Blog’da bir yazıya yer verilmesi, o yazıda savunulan görüşlerin On İki Levha Yayıncılık tarafından benimsendiği anlamına gelmez. Yazılar, bilgi amaçlı olup, hukuki mütalaa ya da tavsiye niteliği taşımamaktadır.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve diğer mevzuat hükümlerine aykırı ve bilimsel yazma etik kurallarını aşan iktibaslar konusunda yazarların ve On İki Levha Yayıncılık’ın rızası bulunmamaktadır.
Author image
Hakkında Göktürk Öcal
gokturk.ocal@lexpera.com.tr