Lexpera’da Geçen Hafta (17-30 Haziran 2023)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin seksen beşincisini siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.

Literatür

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:

Şule Şahin Ceylan, H. L. A. Hart’ın Hukuk Kavramı

Kitapta, 1961 yılında yazdığı The Concept of Law (Hukuk Kavramı) eseriyle hukuk felsefesi ve sosyolojisi metinlerinin hemen hemen tümünde bir şekilde kendisine atıf yapılmasına yol açan Herbert Lionel Adolphus Hart’ın görüşleri ele alınarak hukuk düşüncesine önemli bir katkıda bulunulmuştur.

Işıl Özkan, Hukukun Küreselleşmesi ve Ulusötesi Hukuk

Çalışmada, ulusötesi hukukun hukuk kişileri arasındaki sınır aşan ilişkilere uygulanması konusunda öncelikle kamu ve özel hukuk kaynaklı ilişkiler temel alınmış; terörizm suçları, göç olgusu, çevre kirlenmesi ve iklim mültecileri gibi konular incelenmiş; yeni ulusal ve uluslararası mahkeme ve hakem kararları eklenmiştir.

Sevgi Erarslan, Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenmesinde Açık Rızanın Aranmadığı Haller

Eserin birinci bölümünde kişisel verilerin korunması ihtiyacının ortaya çıkışı, kişisel veri kavramı ve türleri ile kişisel verilerin korunması alanına ait yasal düzenlemelere değinilmiş; ikinci bölümünde özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesi ve açık rıza hususları üzerinde durulmuş; üçüncü ve son bölümünde özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinde açık rızanın aranmadığı haller irdelenmiştir.

Hasan Gök, Koruma Alanlarındaki İmar Uygulamaları

Kültür ve tabiat varlıklarının bulunduğu alanların özel bir statüye tabi tutulmasının bir zorunluluk olarak vurgulandığı çalışmada, bu özel statünün hukuki boyutu ortaya konmuş ve bu çerçevede kamulaştırma, ifraz-tevhit, arazi ve arsa düzenlemesi gibi imar uygulamalarının koruma rejimine tabi tutulan alanlardaki görünümlerine yer verilmiştir.

A. Selçuk Özgenç, Çok Taraflı Vergi Anlaşmasının Temel Esasları

Eserde, dünya genelinde sayısı üç binin üzerinde olan mevcut ikili vergi anlaşmalarının “Çok Taraflı Vergi Anlaşması” ile tadilinin öngörülmesine paralel olarak, Çok Taraflı Vergi Anlaşmasının uluslararası vergi hukuku açısından temel esaslarını ortaya koymak ve anlaşmanın hukuksal düzenine bağlı olarak Türk hukukunda başlaması muhtemel çeşitli tartışmaları görünür kılmak hedeflenmiştir.

Yavuz Selim Günay, Anonim Şirketlerin Temsili

Kitapta, anonim şirketlerin yönetim kurulunun teşkili ve sahip olduğu temsil yetkisi, temsil yetkisinin devri, temsil yetkisinin kötüye kullanılması, sınırlı yetkili temsilci tayini, temsilden doğan sorumluluk gibi hususlar, yargı kararları da dikkate alınarak detaylı olarak incelenmiştir.

Barış Demirsatan, Sözleşmeden Doğan Üst Hakkı Bedeli ve Bedel Borcuna Aykırılığın Sonuçları

Kitapta, üst hakkı bedelinin hukuki niteliği ve üst hakkı sözleşmesinin hükümleri değerlendirilmiş; üst hakkı ilişkisi, bu ilişkinin tarafları ve bu ilişkide yer alan unsurlara değinilmiş; üst hakkı sözleşmesi, üst hakkı bedelinin uyarlanması, bedel borcunda temerrüt, imkânsızlık ve diğer borca aykırılıkların gerçekleşmesi ile Medeni Kanun m. 831’de düzenlenen üst hakkının süresinden önce devrini isteme hakkı açıklanmıştır.

Hamit Yumuk, The Protection Of The Economic And Social Rights Under European Convention Human Right Through The Indivisibility Of Human Rights And Interpretation Of The Convention

Eserde, hakların medeni, siyasi ve sosyal, ekonomik ve kültürel olarak sınıflandırılmasına ilişkin kavramlar ele alınmış; insan haklarının bölünmezliği ile sosyal ve ekonomik hakların yargılanabilirliği tanımlanmış; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından uygulanan yorum yöntemleri açıklanarak mahkemenin içtihatları incelenmiştir.

Nagehan Gürbüz Ersoy, Çoğunluğun Tiranlığı

Çalışmada, demokrasinin çoğunluk yönetiminden mi ibaret olduğu, demokrasilerde meşruiyetin yegâne kaynağının çoğunluk iradesi mi olması gerektiği, çoğunluğun sırf çoğunluk olduğu için her zaman doğru kararlar mı aldığı gibi sorulara cevap aranmaya çalışılmış; mutlak ve sınırsız bir çoğunluk yönetiminin eleştirisi niteliğindeki çoğunluğun tiranlığı savı, felsefi ve hukuki açıdan tartışılmıştır.

Oğuz Ersöz, Türk Hukukunda Zina Sebebiyle Boşanma

Zina sebebiyle boşanma konusunda birçok soru işaretine ışık tutabilecek temel bir monografik eser niteliği taşıyan çalışmada, zina sebebiyle boşanmanın hukuki çerçevesi, tarihi gelişimi, özellikleri, koşulları, sonuçları ve zinanın ispatı ile zinanın boşanmaya bağlı olmaksızın meydana getirebileceği sonuçlar gibi birçok başlık detaylı biçimde incelenmiştir.

İçtihat

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:

MAHKEME	KARAR SAYISI
Anayasa Mahkemesi	24
Yargıtay (Hukuk)	5941
Yargıtay (Ceza)	7872
Danıştay	9015
Bölge Adliye Mahkemesi	11890
Bölge İdare Mahkemesi	888
TOPLAM	35630

Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Ceza Genel Kurulu ve Hukuk Genel Kurulu’na ait kararlar özellikle dikkati çekmektedir:

Yargıtay CGK., E. 2017/980 K. 2020/448 T. 05.11.2020

Sanığın, uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan 5237 sayılı TCK’nın 188/3-4, 39/2-c, 62, 52/2-4, 53, 54 ve 63. maddeleri gereğince hapis ve adli para cezası ile cezalandırılmasına, taksitlendirmeye, hak yoksunluğuna, müsadereye ve mahsuba ilişkin yerel mahkemece verilen hüküm, sanık müdafisi tarafından temyiz edilmiş ve ilgili Yargıtay Dairesince oyçokluğu ile düzeltilerek onanmıştır. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, yerel mahkemenin mahkûmiyet hükmünün sanık yönünden bozulması gerektiği halde onanması yönündeki daire kararının usul ve yasalara aykırı olduğu gerekçesiyle itiraz kanun yoluna başvurmuştur. Özel Dairece itiraz nedenleri oyçokluğu ile yerinde görülmemiştir. Yargıtay Ceza Genel Kurulu ise, sanığın susma hakkını kullanmasının örtülü ikrar olarak yorumlanmasının hukuken kabul edilebilir bir yönünün bulunmadığı, bu şekildeki bir kabulün ve hukuki değerlendirmenin adil yargılanma ilkesinin bir unsuru olan masumiyet karinesine açıkça aykırılık teşkil ettiği ve isnat edilen suça ilişkin her türlü şüpheden uzak, kuşkuyu aşan, yeterli ve kesin delil bulunmadığı gerekçeleriyle Özel Dairenin düzelterek onama kararının sanık yönünden kaldırılmasına oyçokluğu ile hükmetmiştir.

Yargıtay HGK., E. 2023/389 K. 2023/559 T. 31.05.2023

Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda ilk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin karara yönelik davalılar vekillerinin istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen muvazaa olgusunun kabulünün doğru olduğu, ne var ki atıfta bulunulan veraset ilamındaki davacının miras payı 1/4 olmasına rağmen talebi aşacak şekilde 1/3 üzerinden hüküm kurulmasının doğru olmadığı gerekçesiyle hükmün kaldırılmasına ve davanın kabulü ile davacının miras payı ( 1/4’er ) oranında iptal ve tescile dair karar, davalılar vekillerinin temyizi üzerine ilgili Yargıtay Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuştur. Bölge Adliye Mahkemesince Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir. Direnme kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. Bunun üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 310/3. maddesi gereğince mahkeme tarafından feragat hususunun değerlendirilmesi suretiyle ek karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine geri çevrilmesine hükmetmiştir.

Mevzuat

Türk Medenî Kanunu

Anayasa Mahkemesi’nin E. 2022/105, K. 2023/54 sayılı ve 22.03.2023 tarihli kararı uyarınca, bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm olan her erginin kısıtlanacağı ve cezayı yerine getirmekle görevli makamın, böyle bir hükümlünün cezasını çekmeye başladığını, kendisine vasi atanmak üzere hemen yetkili vesayet makamına bildirmekle yükümlü olduğuna ilişkin hükümler ile özgürlüğü bağlayıcı cezaya mahkûmiyet sebebiyle kısıtlı bulunan kişi üzerindeki vesayetin, hapis halinin sona ermesiyle kendiliğinden ortadan kalkacağına ilişkin hüküm iptal edildi. Değişiklikler, 23.03.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.