Lexpera’da Geçen Hafta (18-24 Mayıs 2024)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 131. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Ümit Süleyman Üstün, Alper Uyumaz, Tamer Bozkurt (Ed.), Genç Hukukçular Sempozyumu 2021-Tam Metin Kitabı: Cilt 1
Kitap, 25-26-27 Haziran 2021 tarihlerinde gerçekleştirilen “Selçuk Üniversitesi Genç Hukukçular Sempozyumu-2021 Sempozyumu” kapsamında, kamu hukuku ve özel hukukun farklı alanlarında sunulan kırk sekiz tebliğ metninden oluşmaktadır.
Mehmet Akif Gül, Medenî Usûl Hukukunda Dava Değeri
Çalışmada, dava değeri kavramı ve bu kavramın medenî usûl hukukundaki etkileri sistematik şekilde incelenmiş, uygulamada ortaya çıkan sorunlara çözümler aranmış ve kanunî düzenleme yapılması ihtiyacı göz önüne alınarak önerilerde bulunulmuştur.
Ahmet Kürşat Ersöz, Türkiye’de Deniz Limanlarının İdare Hukuku Açısından Değerlendirilmesi
Eserde, deniz limanlarının giderek artan önemi, kamu otoritesinin limanlar üzerinde özelleştirme yoluyla ya da bizzat limanları işletmek suretiyle gerçekleştirdiği liman işletim ve idaresi konularına odaklanılmış; limanların önemi, hukuki niteliği, işletilmesi ve özelleştirilmesi hususları idare hukuku kapsamında değerlendirilmiştir.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Yargıtay (Hukuk) | 6431 |
| Yargıtay (Ceza) | 4091 |
| Danıştay | 5409 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 414 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 798 |
| TOPLAM | 17143 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Danıştay İDDK., E. 2019/2037 K. 2019/5336 T. 07.11.2019
Dava konusu; (...) parselde bulunan taşınmazın maliki olan davacılar tarafından, taşınmazın bir kısmının ilköğretim tesis alanında bir kısmının ise yol alanında kaldığından bahisle taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığı iddiasıyla, davalı idarelerce yasal faiziyle birlikte tazminat ödenmesine karar verilmesi istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesi; davanın kabulüne, davacılar tarafından talep edilen kamulaştırmasız el atma bedelinin, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarelerce sorumluluk oranlarına göre davacılara ödenmesine karar vermiştir.
İlgili Danıştay Dairesi; Kamulaştırma Kanunu’nda yapılan düzenleme uyarınca, hukuken uyuşmazlığın esası hakkında karar verme olanağının bulunmadığı, ilk derece mahkemesince bu hususlar göz önünde bulundurularak yeniden bir karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşarak kararın bozulmasına hükmetmiştir.
İlk derece mahkemesi; Kamulaştırma Kanunu’na eklenen hükümlerin, Anayasa Mahkemesi’nin E. 2016/196 K. 2018/34 sayılı ve 28.03.2018 tarihli kararı uyarınca iptal edildiği gerekçesiyle tazminat isteminin kabulü yolundaki ilk kararında ısrar etmiş ve davacılar tarafından talep edilen tazminat bedeli daha sonra ıslah edildiğinden bu hususa göre belirlenen bedellerin davalı idarelerce sorumluluk oranlarına göre davacılara ödenmesine hükmetmiştir.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, temyize konu kararın ısrara konu olan kısmının hukuk ve usule uygun olduğu gerekçesiyle kararın ısrara konu kısmının onanmasına ve uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi için dosyanın ilgili Danıştay Dairesine gönderilmesine karar vermiştir.
Davacılar, karar düzeltme isteminde bulunmuş ise de daha sonra davadan feragat etmişler; davalı idarelerden Millî Eğitim Bakanlığı ise, hukuki el atma kapsamında bulunan taşınmazların bedelinin ödenmesi talebiyle idare aleyhine dava açılabilmesi için öncelikle İmar Kanunu’nda öngörülen idari başvuru yollarının tüketilmesi gerektiğini öne sürmüştür.
Bunun üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu; davacıların, karar düzeltme aşamasında davadan feragat ettiği, taraflar arasında uyuşmazlığı sona erdiren bu beyan dikkate alınarak feragat nedeniyle ilk derece mahkemesince yeniden bir karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşarak ısrar kararının bozulmasına oybirliği ile hükmetmiştir.
Mevzuat
Devlet Denetleme Kurulu Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2021/113, K. 2024/29 sayılı ve 01.02.2024 tarihli kararı uyarınca, kararnamenin amacı ve kapsamı, Devlet Denetleme Kurulu’nun görevleri ile denetçilerin görev ve yetkilerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
6306 Sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un uygulanmasına ilişkin olan yönetmelikte geçen tanımlar ve kısaltmalar, rezerv yapı alanının ve riskli alanın tespiti, riskli yapıların yıktırılması, açık artırma usulü ile satış, kira yardımı, diğer yardımlar, tahliye ve yıkıma ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde ve yönetmelik eklerinde kapsamlı değişikliğe gidildi. 09.11.2024 tarihinde yürürlüğe girmek üzere, Kentsel Dönüşüm Danışmanlık ve Müzakere Kuruluşlarına ilişkin hükümler ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Seferberlik ve Savaş Hâli Yönetmeliği
Devletin tüm güç ve kaynaklarını, barış halinden seferberlik ve/veya savaş haline veya bunların henüz ilan edilmemiş olduğu ancak savaşı gerektirebilecek bir durumun baş gösterdiği gerginlik ve buhran dönemlerine süratle ve etkin bir şekilde geçirebilmek için hazırlıkların yürütülmesine; barıştan itibaren, ilgili mevzuatta yer alan seferberlik ve savaş hali hükümlerinin uygulanma esaslarının, hazırlık ve teşkilatlanmaya ilişkin hususların, tüm kamu idarelerine, kurum ve kuruluşlara, buralardaki personele, gerçek ve tüzel kişilere verilecek görevlerin, yetkilerin, sorumlulukların ve yükümlülüklerin belirlenmesi, yerine getirilmesinin takip edilmesi ve hazırlıkların tatbikatlarda veya eğitimlerde uygulanarak denenmesine; seferberlik ve savaş hallerinin ilan ve kaldırılmasına yönelik duyuru işlemlerine; seferberlik ve savaş hali planlaması kapsamındaki personel ve araç erteleme işlemlerine ilişkin usul ve esasların belirlendiği yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Seferberlik ve Savaş Hali Tüzüğü yürürlükten kaldırıldı.
Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği
Başvuru usulü ve aranacak belgeler ile denklik belgesi başvurularının incelenmesi sonucu yapılacak işlemlere ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik
Başvuru ehliyeti, sürelerle ilgili genel esaslar, başvuruların şekil unsurları ve tebligat esaslarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Başlamış olan ihalelere ilişkin geçiş hükümleri düzenlendi. Değişiklikler, 15.01.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Radyoloji Hizmetleri Yönetmeliği
Radyoloji merkezlerinin planlanması, ön izin, başvuru, ruhsat, faaliyet izin belgesi, izin belgesi yenileme, personel durumu, personelin görev ve sorumlulukları, denetim, yaptırım, yasaklar, mevcut merkez, ünite ve birimlerin uyumuna ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kamu Alımlarının Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Uygulama Yönetmeliği
Kamu İhale Kanunu veya istisna kapsamında yapılacak ihale, doğrudan temin ve bunlara ilişkin sözleşme süreçlerindeki işlemlerin Elektronik Kamu Alımları Platformu üzerinden gerçekleştirilmesine yönelik usul ve esasların düzenlendiği yönetmelik, 15.01.2025 tarihinde yürürlüğe girecek. Aynı tarihte, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği yürürlükten kalkacak.
Mal Alımları Denetim, Muayene ve Kabul İşlemlerine Dair Yönetmelik
Muayene işlemlerine ilişkin hükümler kapsamında, bildirimin postaya verilmesini takip eden 7. gün yükleniciye tebliğ edilmiş sayılacağı ve bildirimin imza karşılığı elden tebliğ edilmek suretiyle de yapılabileceğine ilişkin hükümler yürürlükten kaldırıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği
Geçici kabul başvurusu, geçici kabul tutanağının düzenlenmesi, kesin kabul başvurusu ve kesin kabul tutanağının düzenlenmesine ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi. Standart formlara yapılan atıflar ile başlamış olan ihalelere ilişkin geçiş hükümleri düzenlendi. Değişiklikler, 15.01.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği
Kabul başvurusu ve kabul tutanağının düzenlenmesine ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi. Standart formlara yapılan atıflar ile başlamış olan ihalelere ilişkin geçiş hükümleri düzenlendi. Değişiklikler, 15.01.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Danışmanlık Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği
Kabul başvurusu ve kabul tutanağının düzenlenmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Standart formlara yapılan atıflar ile başlamış olan ihalelere ilişkin geçiş hükümleri düzenlendi. Değişiklikler, 15.01.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Orman Yangınlarıyla Mücadelede Görev Yapan Gönüllüler Hakkında Yönetmelik
Gönüllülerin haklarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tahsilat Genel Tebliği (Seri: C Sıra No: 8)
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un Hazine ve Maliye Bakanlığı’na verdiği yetki uyarınca, tecil faizi oranı yıllık %48 olarak belirlendi.
Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ
Mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu hariç) Türk Lirası yükümlülükler için zorunlu karşılık oranları yeniden belirlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Nakden veya mahsuben tahsil edilen tutarlardan mevzuatı gereğince yapılan ret ve iade işlemlerinin elektronik ortamda yürütülmesini sağlama amacına yönelik yeni bir tebliğ düzenlendi.
Elektronik Defter Genel Tebliği
Tanımlar ve kısaltmalar, e-defter uygulamasına dahil olma zorunluluğu, uygulamadan yararlanmaya ilişkin usul ve esaslar, e-defter dosyaları, berat dosyaları, muhasebe fişlerinin muhafaza ve ibrazı, sorumluluk ve cezai müeyyidelere ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği
Ayakta tedavilerde reçetelerin düzenlenmesi ve hasta katılım payından muaf ilaçlara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 28.05.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından gelir ve aylık ödemesi yapılanlara (hak sahiplerinden yalnızca eş, anne ve baba sıfatıyla gelir ve aylık alanlar), kamu kurum ve kuruluşlarına ait sosyal tesislerde ilgili mevzuatı uyarınca uygulanması gereken ücret tarifelerinde, 31.12.2024 tarihine kadar (bu tarih dahil) %15 oranında indirim yapılacak.
