Lexpera’da Geçen Hafta (2-8 Mart 2024)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 121. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.

Literatür

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:

Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi (BATİDER), Cilt 39, Sayı 4

Derginin bu sayısında yer verilen makaleler arasında Anlaşmalı Servis Kaydı İçeren Kasko Sigortaları, Viyana Satım Sözleşmesi (CISG) ve TBK Kapsamında Ayıp Kavramı, Anonim Şirketlerin Sermaye Artırımında Paysahibinin Şirketteki Muaccel Alacağını Sermaye Borcuyla Takas Sorunu, Kambiyo Senetlerinde Vadeden Sonra Yapılan Ciro-Gecikmiş Ciro ve Trafik Kazasından Doğan Belgesiz Tedavi Giderlerinin Tazmini bulunmaktadır.

Bora İkiler, Y. Sertaç Serter (Ed.), Şirketler İçin Kişisel Verilerin Korunması Hukuku Rehberi

Kitapta, hak sahibi tüketicilerden yükümlülük altında olan uyum direktörlerine değin veri gizliliği zincirinde yer alan herkes için bir kaynak yaratma temennisi gözetilmiş olup veri ihlalleri ve gizlilik endişelerine değinilerek, kişisel verilerin mevzuata uygun olarak toplanması, işlenmesi ve imhasını temin etmek için şirketlere yol gösterici bir çerçeve sunulmaktadır.

Ayşan Güneş Kurt, Türk Hukukunda Vergi Mahremiyeti

Çalışmada, gelişen teknoloji ve globalleşme nedeniyle sürekli farklı şekillerde ihlal edilse de önemini artırarak devam ettiren mahremiyet kavramının vergi hukuku alanındaki yansıması olan vergi mahremiyeti incelenmiş; vergi mahremiyetinin farklı anayasal hak ve ilkeler ile olan ilişkisi, uluslararası sözleşmelerdeki konumu ve bu düzenlemeler karşısında nasıl konumlandırılabileceği açıklanmış; konu bağlamında Anayasa Mahkemesi, Danıştay, Yargıtay ve Ombudsman kararları ile AİHM kararlarına değinilmiştir.

Melih Şirin, Özel Sağlık Sigortası

Eserin birinci bölümünde özel sağlık sigortası kavramı, özel sağlık sigortasının tarihçesi, düzenlenişi ve türlerine değinilmiş; ikinci bölümünde özel sağlık sigortası sözleşmesinin kurulması ve tarafları açıklanmış; üçüncü bölümünde tarafların sözleşmeden doğan borç ve yükümlülükleri ele alınmış; dördüncü bölümünde özel sağlık sigortasında teminatın kapsamı üzerinde durulmuş; beşinci ve son bölümünde ise özel sağlık sigortasından kaynaklanan taleplerin ileri sürülmesine yer verilmiştir.

Eda Şahin Şengül, Fiili Ayrılık Nedeniyle Boşanma (TMK m. 166/IV)

Kitapta, daha önce hakkında hiç monografik eser yazılmayan fiili ayrılık nedeniyle boşanma konusu incelenmiş olup fiili ayrılık nedeniyle boşanmanın hukuki arka planı ve koşulları, doktrindeki görüşler ve yargı kararları çerçevesinde değerlendirilmiş ve fiili ayrılık düzenlemesinin kaynaklık ettiği sorunlara ilişkin çözüm önerileri sunulmuştur.

Doğa Ekrem Doğancı, Die Behandlung von Patentlizenzverweigerungsfällen im Rahmen des Türkischen Vertragsrechts und Kartellrechtlichen Missbrauchsverbots

“Patent Lisansı Reddi Davalarının Türk Sözleşme Hukuku ve Rekabet Hukuku Kötüye Kullanma Yasağı Çerçevesinde Ele Alınması” başlığını taşıyan çalışmada, sözleşme hukuku ve rekabet hukukunda patent lisansı reddi davalarına karşı nasıl tepki verilmesi gerektiği hususundaki akademik tartışmalara katkıda bulunmak amaçlanmıştır.

Geçen hafta Blog’a yüklenen makaleye aşağıda yer verilmiştir:

Pınar Karacan, Uzayın Devlet Dışı Aktörler Tarafından Ticari Kullanımı ve Yasal Düzenleme İhtiyacı

İçtihat

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:

MAHKEME KARAR SAYISI
Anayasa Mahkemesi 56
Yargıtay (Hukuk) 1982
Yargıtay (Ceza) 2723
Danıştay 1324
Bölge Adliye Mahkemesi 660
Bölge İdare Mahkemesi 223
TOPLAM 6968

Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Ceza Genel Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:

Yargıtay CGK., E. 2013/81 K. 2013/91 T. 19.03.2013

Sanık, (...) Ağır Ceza Mahkemesi tarafından, kasten öldürme suçunu işlediği gerekçesiyle Türk Ceza Kanunu’nun 81/1, 29. ve 62. maddeleri uyarınca cezalandırılmıştır. Sanık müdafii ve Cumhuriyet savcısınca sanığın eyleminin kasten öldürme suçuna yardım etme olması gerektiğinden bahisle hükmün temyiz edilmesi üzerine ilgili Yargıtay Dairesi, temyiz itirazlarını reddetmiş ve sanığın silahlı yaralamaya teşebbüs suçundan cezalandırılması gerekirken fail olarak cezalandırılması suretiyle fazla ceza tayin edilmesi isabetsizliğinden hükmün bozulmasına ve sanığın tahliyesine oyçokluğu ile karar vermiştir.

Yerel mahkeme; sanığın eyleminin maktulün bacağına bıçak sallamaktan ibaret olmadığı, hakkındaki hüküm onanarak kesinleşen diğer sanıkla fikir ve irade birliği içerisinde suçun kanuni tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştirmiş olması nedeniyle TCK’nın 37/1. maddesine göre asli fail olarak sorumlu tutulması gerektiği görüşüyle direnerek ilk hükümdeki gibi karar vermiştir.

Bu hüküm de sanık müdafii ve Cumhuriyet savcısı tarafından, sanığın eyleminin kasten öldürme suçuna yardım etmek olduğu gerekçesiyle temyiz edilmiş; Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın sanığın eyleminin kasten öldürme suçuna yardım etmek olduğu görüşüyle bozma istekli tebliğnamesi ile dava dosyası Yargıtay Ceza Genel Kurulu’na tevdi edilmiştir.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu; uyuşmazlığı, sanığın, işlenen kasten öldürme suçuna katılıp katılmadığı, katıldığının kabulü halinde ise eyleme asli fail olarak mı yoksa yardım eden olarak mı katıldığının belirlenmesi olarak tespit etmiş, somut olay örgüsü ve ilgili mevzuat çerçevesinde yerel mahkemenin, sanığın işlenen kasten öldürme suçuna katıldığına ilişkin kabulünü isabetli bulmasına rağmen, sanığın eyleminin TCK’nın 39/2-c maddesi yollamasıyla kasten öldürme suçuna yardım etme niteliğinde olduğu gözetilmeden müşterek fail olarak kabulü ile hüküm kurulmasını isabetsiz bulmuştur. Sonuç olarak Kurul, yerel mahkemenin direnme hükmünün bozulmasına oybirliği ile karar vermiştir.

Mevzuat

Türk Medenî Kanunu

Anayasa Mahkemesi’nin E. 2023/135, K. 2024/18 sayılı ve 23.01.2024 tarihli kararı uyarınca, “Diğer ilgililerin dava hakkı” başlıklı 291. maddenin 1. fıkrası, fıkrada yer alan “...baba olduğunu iddia eden kişi...” ibaresi yönünden iptal edildi. Değişiklik, 06.12.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Karayolları Trafik Kanunu

Anayasa Mahkemesi’nin E. 2023/130, K. 2024/17 sayılı ve 23.01.2024 tarihli kararı uyarınca, sigortacının sigorta sözleşmesini, durumun kendisine tebliği tarihinden itibaren 15 gün içinde feshedebileceğine ilişkin fıkra hükmü ile sigortanın, fesih tarihinden 15 gün sonrasına kadar geçerli olacağına ilişkin fıkra hükmü iptal edildi. Değişiklikler, 05.12.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Türkiye Uzay Ajansı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

Anayasa Mahkemesi’nin E. 2020/7, K. 2022/146 sayılı ve 30.11.2022 tarihli kararı uyarınca, uzay teknolojileri uzmanı ve uzay teknolojileri uzman yardımcısının, mali ve sosyal hak ve yardımlar ile diğer özlük hakları bakımından adalet uzmanı ve adalet uzman yardımcısına denk olduğuna ilişkin fıkra hükmü iptal edildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Geçiş Üstünlüğüne Sahip Araçlar Hakkında Yönetmelik

Geçiş üstünlüğüne sahip araçlarda ışıklı uyarı işaretlerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik

Dental radyoloji ünitesi yeniden tanımlandı. Sağlık kuruluşlarının fiziki standartları, muayenehane standardı, poliklinik standardı, merkez standardı, hastane standardı, ön izin başvurusu ve ön izin verilmesi, ruhsat başvurusu ve ruhsat verilmesi, faaliyet izin belgesi başvurusu ve faaliyet izni verilmesi, personel işlemleri, sağlık kuruluşlarının çalışma esasları, hasta hakları, bilgilendirme, tanıtım, denetim, yasaklar, idari yaptırım ve mevcut sağlık kuruluşlarının uyumuna ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Genel Aydınlatma Yönetmeliği

Genel aydınlatma sayaçlarının tamamının otomatik sayaç okuma sistemleri (OSOS) kapsamına alınması işlemi 31.12.2024 tarihine kadar tamamlanacak. Genel aydınlatma sayaçlarına ilişkin olarak TEDAŞ tarafından anlık ve/veya çevrimiçi izlenemeyen sayaçların tüketim giderlerinin ödemesinin yapılmayacağına ilişkin fıkra hükmü, 01.01.2025 tarihi itibariyle uygulanacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik

Kapsam, bildirim ve beyanların doğruluğu ve kayıtları, izleme, kontrol ve denetim işlemleri ile yetkiye ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Resmî İlan ve Reklam Yönetmeliği

Tekil ziyaretçi yeniden tanımlandı. Kadro şartları, kadroda yer alabilecekler ve yer alamayacaklar, içerik, teslim yükümlülüğü, yayında süreklilik, künye ve iletişim bilgileri, asgari ziyaretçi trafik bilgileri, ziyaretçi trafiklerinde ağır ihlal, ziyaretçi trafiği ek göstergesi, ilan haberleştirme ek göstergesi, yayımlama hakkının yeniden devamı ve yayımlama hakkının sona ermesine ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Kozmetik Ürünler Yönetmeliği

İmalatçı, yurt içinde yerleşik gerçek veya tüzel bir kişiyi yazılı mutabakat ile yetkilendirerek sorumlu kişi olarak atayabilecek. Yönetmeliğin uygulanmasını göstermek amacıyla Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu tarafından gerekli kılavuzlar yayımlanacak. Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce, yürürlükten kaldırılmış olan Kozmetik Yönetmeliği’ne uygun olarak piyasaya arz edilmiş olan ürünlerin piyasada bulundurulabilmesine ilişkin geçiş hükümleri ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Elektrik, Su ve Gaz Sayaçları Muayene Yönetmeliği

Kullanımda olan sayaçların tamamının, kullanıcı tarafından liste halinde ilgili il müdürlüğüne her yılın ocak ayının başından şubat ayının son gününe kadar iletilmesine ilişkin liste bildirim yükümlülüğü, su sayaçları için 01.07.2025 tarihine kadar uygulanmayacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Milletlerarası Tahkim Ücret Tarifesi Hakkında Tebliğ

Milletlerarası Tahkim Kanunu uyarınca, taraflarla hakem veya hakem kurulu arasında ücretin belirlenmesi konusunda anlaşmaya varılamaz veya tahkim anlaşmasında ücretin belirlenmesine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmazsa ya da taraflarca bu konuda yerleşmiş milletlerarası kurallara veya kurumsal tahkim kurallarına yollama yapılmamışsa hakem veya hakem kurulunun alacağı ücret hususunda tebliğ hükümleri uygulanacak. Tebliğ, 15.03.2024 tarihinde yürürlüğe girecek. Aynı tarihte, 11.03.2023 tarihli ve 32129 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Milletlerarası Tahkim Ücret Tarifesi Hakkında Tebliğ yürürlükten kalkacak.

Kıymetli Maden Standartları ve Rafinerileri Hakkında Tebliğ

Yurt içinde rafinaj faaliyetinde bulunan ve borsa rafineri listesinde yer almayan Türkiye’de yerleşik tüzel kişiler ile borsa rafineri listesinde yer alan ve faaliyette bulunan rafinerilerden faaliyet izni başvurusunda bulunmayanların rafinaj faaliyetinde bulunamayacaklarına ilişkin süre, gerekli görülmesi halinde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 31.03.2025 tarihine dek uzatılabilecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ

Kredi büyümesine dayalı geçici uygulamaya ilişkin hükümler yürürlüğe girdi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (e-Teminat Mektubu İşlemleri)

Bankalar veya sigorta şirketlerince ilgili mevzuata göre kapsam dahilindeki kamu idarelerine hizmet veren muhasebe birimlerine teslim edilmek üzere, elektronik belge olarak oluşturulan teminat mektupları ile kefalet senetlerinin doğrulanması, iletilmesi, muhafaza edilmesi, tazmin edilmesi, iadesi ile vade güncelleme işlemlerinin elektronik ortamda yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar ile teknik kurallar belirlendi. Muhasebat ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (e-Teminat Mektuplarının Muhasebe Birimlerine İletilmesi) yürürlükten kaldırıldı.

Glütensiz Gıda Ürünü Satış Yükümlülüğü Getirilmesine İlişkin Tebliğ

Glüten intoleransı dolayısıyla tıbbi beslenme tedavisine gereksinim duyan bireylerin glütensiz gıda ürünlerine erişiminin kolaylaştırılması amacıyla yeni bir tebliğ düzenlendi. Tebliğ hükümlerinin çoğu 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.