Lexpera’da Geçen Hafta (20-26 Ocak 2024)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 115. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Zeynep Özbay Özdoğru, İnternet Ortamında Faaliyet Gösteren Aracılık Edenlerin Mesafeli Sözleşmeden Dolayı Tüketiciye Karşı Sorumluluğunun Şartları
Çalışmada, aracılık edenlerin sorumluluğunun kapsamına ilişkin genel ilke ve esaslar belirlenmiş; aracılık edenin yükümlülükleri ayrıntılı olarak değerlendirilmiş ve mesafeli sözleşmeden dolayı tüketiciye karşı sorumluluğun şartları, bu husustaki farklı görüşler üzerinden açıklanmıştır.
Barış Işık, Geçmişe Yürüme Yasağı Bağlamında Zamanaşımı
Eserde, demokrasi ve kuvvetler ayrılığı, hukuk devleti ve hukuki güvenlik, kusur ve insan onuru gibi ilke ve kavramlar çerçevesinde zamanaşımı ve geçmişe yürümeye ilişkin tartışmalar somut suç fiilleri, hukuki düzenlemeler, mahkeme içtihatları ve bilimsel içtihatlar çerçevesinde irdelenmiş; cevabı aranan sorulara ilişkin önerilerde bulunulmuştur.
Ömer Faruk Kafalı, Tahkim Yargılamasında Ara ve Nihaî Hakem Kararları
Kitapta, Türkiye’de tahkimin genel çerçevesi ve tahkim sürecinin aşamaları, hakem kararı türleri, hakem kararlarının verilme usulü, geçerliliği ve şekli üzerinde durulmuş; nihaî hakem kararı sonrası süreç de ele alınmıştır.
Yaşar Alper Demir, Kamu İhale Kanunundan ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar ile Çözüm Yolları
Çalışmanın birinci bölümünde Kamu İhale Kanunu’nun ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun genel kapsamı ve kamu alımı ihalelerinin ülkemizdeki tarihçesi, ikinci bölümünde Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ekseninde kamu alımı ihalesi süreci, üçüncü bölümünde Kamu İhale Kanunu’ndan ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’ndan kaynaklanan uyuşmazlık konuları, dördüncü ve son bölümünde ise Kamu İhale Kanunu’ndan ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’ndan kaynaklanan uyuşmazlıklara ilişkin başvuru yolları üzerinde durulmuştur.
Gözde Beytorun, Kiralananın Erken İadesi (TBK m. 325)
Kendine özgü yapısı ve sonuçlarıyla önem arz eden Türk Borçlar Kanunu’nun 325. maddesi hükmünün detaylıca incelendiği kitapta, öncelikle hükmün tarihi gelişimi ile genel özelliklerine, ardından hükmün uygulanma şartları ve son olarak da kiralananın erken iadesinin sonuçlarına yer verilmiştir.
Tevfik Burak Ergun, Kamu İktisadi Teşebbüsü Olarak TİGEM
Eserde, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün (TİGEM) tarihsel gelişimi, faaliyet alanları ve yürüttüğü kamu hizmetleri irdelenmiş; TİGEM’in Türk idari teşkilatı içerisindeki konumu, hukuki yapısı, personeli, teşkilatlanması, bir kısım işletmelerinin tasfiye süreci incelenmiş; ayrıca yapılandırılmasına ilişkin önerilerde bulunulmuştur.
Şebnem Cansun, Türkiye’deki Siyasi Partilerin Dezavantajlı Gruplara Yaklaşımı
Kitapta, 2018 genel seçimlerinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne giren Adalet ve Kalkınma Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Halkların Demokratik Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi ve İYİ Parti’nin dezavantajlı gruplara, spesifik olarak çocuklar, kadınlar, yaşlılar, engelliler, mülteciler ve LGBT’lere yaklaşımları, partilerin programları, 2018 genel seçimlerinde kullandıkları seçim bildirgeleri ve 2020 yılı TBMM tutanakları üzerinden incelenmiştir.
Rumeysa Sena Kurt, Osmanlı Devleti’nin Tanzimat Dönemi’nde Kaza Yönetiminin İdari Yapısı ve Yargısal Fonksiyonu
Yargılama hukuku veya yargı kararı anlamı da dahil olmak üzere birden çok anlama gelen kaza ifadesinin, günümüze kadar uzanan ilçe teşkilatının temeli olması yönüyle ele alındığı çalışmada, taşra yönetimini belirleyen ve şekillendiren nizamname ve talimatnameler ışığında, Tanzimat Dönemi sonrası yeni yapısına kavuşan kaza yönetiminin Tanzimat Dönemi’ndeki idari yapısı ve yargısal fonksiyonu mercek altına alınmıştır.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 119 |
| Yargıtay (Hukuk) | 2000 |
| Yargıtay (Ceza) | 1909 |
| Danıştay | 1360 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 1220 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 340 |
| TOPLAM | 6948 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay HGK., E. 2022/1227 K. 2023/1045 T. 01.11.2023
Davacı vekili; müvekkili kooperatif tarafından usulüne uygun olarak kesin maliyet bedellerinin belirlenmesine ve üyelerden talep edilmesine yönelik herhangi bir karar alınmadığını, kooperatiften istifa eden üyelere olan borçların, evlerini teslim alan üyeler için yapılan inşaatlarda kullanılan banka kredisi borçlarının, vergi, SGK vs. borçların dairesini teslim alan üyelerin kesin maliyet bedeli hesabına eklenmediğini, yapılan bu fahiş hataların müvekkili kooperatifin mevcut yönetimi tarafından görev başına geldikleri zaman kooperatif kayıtlarında yapılan incelemeler neticesinde tespit edildiğini ve ilgili diğer iddiaları ileri sürerek davalının kooperatiften çıkma iradesi (istifası) mahkemece geçerli kabul edildiği takdirde dava konusu bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile müvekkili kooperatif adına tesciline, davalının istifa beyanı geçersiz ve halen kooperatif üyesi olduğu kabul edilerek tescil talebinin reddedilmesi halinde ise yeniden hesaplanan kesin maliyet bedeli alacağının arabuluculuk başvuru tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili; davacının kendi belirlediği kesin maliyet bedeli alacağının müvekkili tarafından ödenip kat mülkiyeti tapusu alınmasına rağmen yeniden kesin maliyet bedeli istenmesinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, kooperatife olan borcunu ödeyerek 2011 yılında kat mülkiyeti tapusunu alan müvekkilinin kooperatifle ilişiğinin kesildiğini, anılan belgelerden de anlaşılacağı üzere müvekkilinin belirlenen kooperatif kesin maliyet bedelini ödemesi sonucu tarafların birbirini ibra ettiğini, davacının talebinin zamanaşımına uğradığını belirterek davanın usulden, aksi halde esastan reddini savunmuştur.
İlk derece mahkemesi; davacının tapu iptali ve tescile yönelik talebinin menfaatler dengesine uygun olmadığından reddine, buna karşılık terditli alacak talebinin kabulüne karar vermiştir.
Davalı vekilinin istinaf başvurusunda bulunması üzerine Bölge Adliye Mahkemesi; davalının halen kooperatif üyesi olduğu ve daha önceki yıllarda kesin maliyet bedelinin ödenmesi nedeniyle genel kurul tarafından ibra edilmediği, Kooperatifler Kanunu’nda düzenlenen eşitlik prensibi gereğince belirlenen kesin maliyet bedelinin davalıdan talep edilebileceğine yönelik ilk derece mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu gereğince esastan reddine karar vermiştir.
Davalı vekilinin temyiz isteminde bulunması üzerine ilgili Yargıtay Dairesi; kanuna aykırı olarak düzenlenen ana sözleşme uyarınca belirlenen bedelin davalıdan talep edilebilmesini kabul etmenin mümkün olmadığı ancak kooperatifin, inşaatlarının bitmesini müteakip yapılacak kesin hesap sonucunda belirlenen bedeli bağımsız bölümü teslim alan ortaktan -ortağın kooperatiften istifa edip etmediğine bakılmaksızın- isteyebileceği, bu durumda ilk derece mahkemesince davanın erken dava olduğu gerekçesiyle reddedilmemesi gerekçesiyle kararı oyçokluğu ile bozmuştur.
İlk derece mahkemesi kararında direnmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ise; emredici hükümlere aykırı olarak düzenlendiği için geçersiz ve yok hükmünde olan ana sözleşmenin değişiklik yapılan maddelerine göre hesaplanan kesin maliyet bedelinin davalıdan istenmesinin mümkün olmadığı ancak davacı kooperatifin, inşaatların tamamlanmasından sonra yapacağı kesin hesap neticesinde belirlediği tutarı bağımsız bölümü teslim alan davalı ortaktan -ortağın kooperatiften istifa edip etmediğine ve ortaklıktan ayrılıp ayrılmadığına bakmaksızın- talep edebileceği, ilk derece mahkemesince bu hususlar ve davanın erken açılan dava olduğu dikkate alınmaksızın kesin maliyet bedelinin tahsiline karar verilmesinin yerinde olmadığı gerekçesiyle direnme kararının oybirliği ile bozulmasına hükmetmiştir.
Mevzuat
Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Kanunu Yönetmeliği
Tutulacak defterler ile Barolar ve Türkiye Barolar Birliği’nin denetimine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Mevduat ve katılım fonu kabulü, katılım fonlarına ilişkin genel koşullar, zamanaşımına uğrayan mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Günlük birim değer hesaplama tablosu ve açıklamalarını içeren yönetmelik eki yürürlükten kaldırıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Konutların Turizm Amaçlı Kiralanması Faaliyetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik
02.11.2023 tarihi itibariyle turizm amaçlı kiralama faaliyetine konu olan müstakil konutlarda, başvurunun konut ibaresi içermeyen tapuyla yapılması halinde, taşınmaz üzerinde konut bulunduğuna ilişkin yazılı beyan üzerine, yönetmelikte öngörülen bilgi ve belgelerle birlikte tapu değerlendirilmeye alınacak. Bu kapsamdaki başvurularda 31.12.2024 tarihine kadar geçerli olmak üzere izin belgesi düzenlenecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İşyerinin girdiği işkolunun belirlenmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi, işkolu tespitine ilişkin madde hükümleri yürürlükten kaldırıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Aktif İşgücü Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
Mesleki eğitim kurslarının açılması, kursa katılma şartları, istihdam yükümlülüğü, program düzenlenebilecek meslekler ve uygulanacak işyerleri, kontenjana esas sigortalı sayısının ve kontenjanın belirlenmesi, devam zorunluluğu, işverenin yükümlülükleri, idari ve mali yaptırımlar ile özel politikaların ve uygulamaların geliştirilmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Olağanüstü hal ilan edilen illere ilişkin geçiş hükümleri düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sınav kılavuzu ve başvuru işlemlerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yönetmelikte geçen tanımlar, gemi kontrolüne yetkili mühendiste aranacak nitelikler, gemi kontrolüne yetkili mühendis belgesi başvuruları ve gemi kontrolüne yetkili mühendisin çalışma ilkeleri ve sorumluluklarına ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İcra ve İflâs Kanunu’nun 114. maddesinin 4. fıkrasının (5) numaralı bendinde ve İcra ve İflâs Kanunu Uyarınca Elektronik Ortamda Yapılacak Satışların Usulü Hakkında Yönetmelik’in 12. maddesinin 3. fıkrasında yer alan parasal limitler, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan 2023 yılının aralık ayındaki yıllık Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oranları esas alınarak güncellendi. Tebliğ, 01.02.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Kamu İhale Tebliği (Tebliğ No: 2024/1)
Kamu İhale Kanunu’nda belirtilen eşik değerler ve parasal limitler, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan 2023 yılı aralık ayı Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık değişim oranında (%44,22) arttırılarak güncellendi. Tebliğ, 01.02.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Helal Akreditasyon Kurumu İdari Para Cezalarının Yeniden Değerlemesine İlişkin Tebliğ
Helal Akreditasyon Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun’da düzenlenmiş olan idari para cezalarının alt ve üst limitleri, 2023 yılı için %58,46 olarak belirlenen yeniden değerleme oranında arttırıldı. Tebliğ, 31.12.2024 tarihine kadar geçerli olacak.
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Sektörlerinde İç Sistemlere Dair Yönetmelik kapsamında kuruluş iç sistemleri hakkında bağımsız denetçiye güvence veren kuruluş yönetim kurulu tarafından sunulması gereken yönetim beyanına ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Genelgede içeriği tespit edilen yönetim beyanı sadece bağımsız denetimde kuruluşun iç sistemlerinin yönetmelik kapsamında değerlendirilmesine ilişkin olarak düzenlenecek.
Yargıtay Büyük Genel Kurulu’nun 2024/1 Sayılı Kararı
2024 yılına ilişkin Yargıtay Hukuk ve Ceza Dairelerine ait iş bölümü karar tasarısı onaylandı. Karar, 01.02.2024 tarihinden itibaren uygulanmaya başlayacak.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 5187-2 Sayılı Kararı
Dağıtım şirketi tarafından tesis edilecek dağıtım varlığının sözleşmeye esas yaklaşık maliyetinin hesaplanmasına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Ayrıca geri ödemesi başlamayan tesislere ilişkin geçici madde hükümleri düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.