Lexpera’da Geçen Hafta (21-27 Eylül 2024)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 148. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Köksal Bayraktar, Vesile Sonay Evik, Zeynel T. Kangal vd., Özel Ceza Hukuku-Cilt XI
Özel Ceza Hukuku serisinin bu son cildi ile birlikte, Türk Ceza Kanunu içinde yer alan 267 suçun unsurlarının incelenmesi, öğretide ileri sürülen çeşitli görüşler ve Yargıtay kararları ışığında tamamlanmıştır.
Sibel Özel, Hatice Selin Pürselim (Ed.), Milletlerarası Tahkim ve Usul Hukukuna İlişkin Güncel Meseleler
Tahkime elverişlilik, tahkimde delil ikamesi, hakkaniyete göre uyuşmazlık çözümleri, yatırım uyuşmazlıkları ile milletlerarası yetki sözleşmeleri, e-sporcu sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklarda Türk mahkemelerinin yetkisi ve cezalandırıcı tazminat içeren yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de tenfizi, kitapta yer verilen konular arasında bulunmaktadır.
Zehra Büşra Kayaözü, Sigorta Hukukunda Tazminat Avansı ve Gider Avansı
Çalışmanın ilk bölümünde, her bir avans ödemesinin mevzuattaki gelişimi, yabancı hukuklardaki düzenlemelerle benzerliği, kanunda öngörülme nedeni ve hukuki niteliği değerlendirilmiş; ikinci bölümünde sigortacının tazminat avansı ödeme yükümlülüğünün uygulama alanı, şartları, ifa edilmesi ve ödenecek tutarının belirlenmesi hususları ele alınmış; üçüncü bölümünde ise aynı hususlar bir kez de sigortacının gider avansı ödeme yükümlülüğü bakımından irdelenerek bu kapsamda koruma ve kurtarma giderleri ile hukuki koruma sağlamaya yönelik giderler için yapılan avans ödemeleri arasındaki benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmuştur.
Cumali Acar, Türk Vergi Hukukunda Tebliğ İşleminin Usulsüz Yapılmasında Hukuki Sorumluluk
Eserde, usulsüz tebligat işlemi sonucunda ortaya çıkan kamu zararında PTT A.Ş.’nin ve PTT personelinin sorumluluğunun bulunup bulunmadığı tartışılmış; bu amaçla yasal düzenlemeler, öğretideki görüşler ve yargı kararları birlikte ele alınmıştır.
Batuhan Salim Yeşilköy, Yeni Mülkiyet Teorisi ve P1-1 Özelinde Meşru Beklenti Uygulaması
Çalışmada, mülk, mülkiyet ve mülkiyet hakkı üzerine açıklamalar ve çözümlemelerde bulunulmuş; Avrupa insan hakları hukukunun mülkiyet kaynaklı anlaşmazlıkları ortadan kaldırmak için kullandığı bir çözüm aracı olan meşru beklenti uygulaması ele alınmış; hak ve mülkiyet ilişkisini objektif ve tutarlı bir biçimde açıklamaya çalışan yeni bir düşünce sistemi ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Ozan Ali Yıldız, Haksız Rekabet Hukuku
Eserde, Türk Ticaret Kanunu’nun haksız rekabete ilişkin hükümleri (m. 54-63) maddeler halinde şerh edilmiş, başlıca haksız rekabet hallerini düzenleyen TTK m. 55’te çok sayıda haksız rekabet hali sayılmış olduğu için bunların ayrı bölümlerde incelenmesi uygun görülmüş ve her bir bölümde kanun gerekçesinin şerh edilen maddeye/bende/alt bende ilişkin kısmına ve bu madde/bent/alt bent ile bağlantılı hükümlere yer verilmiştir.
Ahmet Batuhan Oyal, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Hükümleri Çerçevesinde Taşıma İşleri Komisyonculuğu
Kitapta, taşıma işleri komisyonculuğunun tarihçesi ve farklı hukuk sistemlerindeki taşıma işleri komisyonculuğu ve benzer kurumlar üzerinde durulmuş; taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesi ayrıntılı olarak ele alınmış ve taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesinin özel görünüş türleri ile sözleşmenin sona ermesine değinilmiştir.
Mustafa İsmail Çalış, İki Ortaklı Limited Şirketlerde Kilitlenme (PAT) Durumu
Çalışmanın ilk bölümünde iki ortaklı limited şirkette kilitlenme yaşanması muhtemel durumlar incelenmiş; ikinci bölümünde şirketin karar mekanizmalarında veya temsilinde yaşanan kilitlenmenin hukuki sonuçları ortaya konulmuş; üçüncü ve son bölümünde ise özellikle şirket organlarının kanuni görev ve yetkilerini yerine getirmesine engel olan ve nihayetinde şirketin yaşatılması prensibine aykırı sonuçlar doğuran kilitlenmenin önlenmesine veya ortadan kaldırılmasına yarayacak çözüm önerileri sunulmuştur.
Sait Karabulut, Aslıhan Er, Refhan Abdioğlu, Şehir Planlama Hukuku
Eserde, imar, şehir, imar hukuku, şehir planlama hukuku kavramları açıklanmış; imar planları ve türleri ile planlamada yetkili kurumlar irdelenmiş; planlamaya hâkim olan ilkeler ele alınmış; kadastro parseli, imar parseli, eylem planı ve diğer teknik terimler tanımlanmış; koruma amaçlı imar planları ve özel kanunlarda düzenlenen diğer planlara yer verilmiştir.
Ahmet Cemil Soylu, İdarenin Gıda Güvenliğine İlişkin Faaliyetleri
Kitabın birinci bölümünde gıda ve gıda güvenliğine ilişkin tanım ve ilkeler mercek altına alınmış; ikinci bölümünde gıda güvenliğinde faaliyet gösteren idareler ve faaliyetlerinin niteliği üzerinde durulmuş; üçüncü ve son bölümünde ise idarenin gıda güvenliğini sağlama hususunda yetki ve görevleri incelenmiştir.
Mevzuat
Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik
Yönetmeliğin kapsamı, yönetmelikte geçen tanımlar, şirketlerin yetkilendirilmesi, izlenmesi ve denetimi, yetkilendirilmiş kurumlar ve şirketler tarafından ödenecek bedeller, enerji yönetimi, eğitim, sınav, sertifikalandırmalar, enerji verimliliği destekleri, desteklerin denetimi, etiketlemeye ilişkin uygulama, elektrik enerjisi üretim tesislerinde enerji yönetimi, termik santrallerin verim artırma kriterleri ve atık ısılarından yararlanılması, devam eden destek uygulamaları ve zorunlu etütlere ilişkin muafiyet tanımlanmasına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği
Program sınıflandırması, kurumsal sınıflandırma, program bütçe sisteminde fonksiyonel sınıflandırmanın faaliyetlerle ilişkisi, finansman tipi sınıflandırma, ekonomik sınıflandırma, bütçe çağrısı, birimlerin gider teklifleri, bütçe tasarısı, bütçe kararnamesi, bütçeyi oluşturan cetveller ve bütçe hazırlama rehberine ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 01.01.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı Yönetmeliği
Tahsisli genel bütçe gelirleri karşılığı ödenek kaydı ve özel hesap gelirleri, özel hesaptan yapılacak harcamalar, özel hesaptan yapılacak iadeler, fazla veya yersiz yapılan ödemeler, muhasebeleştirme işlemleri, nakit taleplerinin bildirilmesi ve karşılanması, kredi geri ödemeleri, kaynak aktarılacak faaliyetler ve kurumlar ile tasfiyeye ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi. Yönetmelik hükümlerini Kentsel Dönüşüm Başkanı yürütecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Orman Kanunu’nun 16. Maddesinin Uygulanması Hakkında Yönetmelik
Orman Kanunu’nun ilgili maddesine göre verilecek izinlere, rehabilite işlemlerine ve izinlerden tahsil edilecek bedellere ait iş ve işlemlerin düzenlendiği yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Orman Kanunu’nun 16. Maddesinin Uygulama Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ
Türk lirası yükümlülükler için zorunlu karşılık oranları yeniden belirlendi. Yabancı para cinsinden mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu ve kıymetli maden depo hesapları hariç) için ilave zorunlu karşılık oranı %5’e düşürüldü.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları Hakkında Tebliğ
Azami akdi faiz oranlarının belirlenmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Geçiş dönemi ve kredi kartı borçlarının yapılandırılmasında uygulanacak azami faiz oranlarına ilişkin geçici madde hükümleri ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 292)
Yasal düzenleme, yararlanılacak istisna tutarı ve indirimden faydalanacaklara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 318)
Sosyal içerik üreticiliği, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden sunulan hizmetler ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliğinde kazanç istisnası hakkındaki yasal düzenlemeler, tebliğde yer alan tanımlar, istisnadan faydalanabilecekler, faydalanma şartları ve istisna uygulamasında özellik arz eden durumlar, bankalar tarafından yapılacak işlemler, tevkifat uygulaması, istisnadan faydalananların yükümlülükleri, belgelendirme ve takvim yılı içerisinde istisnadan faydalanmak veya istisnadan vazgeçmek isteyen mükelleflerin durumuna ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 326)
Hizmet erbabına bedelsiz veya indirimli olarak pay senedi verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerde ücret istisnası uygulaması ile ticari veya mesleki faaliyetlerde bulunan gerçek kişi mükellefler ve kurumlar vergisi mükelleflerinin günlük hasılatlardan yola çıkarak hesaplanacak hasılat tutarları ile beyan ettikleri hasılat tutarları arasındaki farkın %20’den fazla olması durumunda bahsi geçen mükelleflerin izaha davet edilmesi ve izahın değerlendirilmesine ilişkin hususların düzenlendiği tebliğ yürürlüğe girdi.
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 456)
İnternet Vergi Dairesi ve Dijital Vergi Dairesi tanımlanarak tebliğ kapsamına alındı. Elektronik tebligat yapılacak kişiler, gelir vergisi mükelleflerinin bildirimi ve elektronik tebligat adresinin edinilmesi ile İnternet Vergi Dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresi edinmeye ilişkin ceza hükümlerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 483)
Ödeme kaydedici cihazlarından (ÖKC) gerçekleştirilen satışlara ait mali bilgilerin Gelir İdaresi Başkanlığı’na (GİB) bildirilmesi, tüm satışlarında e-fatura ve/veya e-arşiv fatura düzenleyen mükelleflerin ÖKC kullanım muafiyeti, harici donanım ve yazılımların ÖKC’lerle bağlantılı çalışma esasları, seyyar EFT-POS cihazları yerine EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihazları (YN ÖKC) kullanım esası, sorumluluk ve cezai müeyyideye ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Perakende mal satışları ile hizmet ifalarına ilişkin bilgilerin GİB’e bildirilme usulü ve yeni işe başlayacak veya şube işyeri açacak mükelleflerin YN ÖKC kullanım durumuna ilişkin hükümler yürürlükten kaldırıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 552)
Alt kullanıcıya ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 565)
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan muhtelif tebliğler ile bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alım ve satımlarına ilişkin olarak vermekle yükümlü oldukları Form Ba ve Form Bs bildirimlerinin verilmesine yönelik uygulamaya son verilmesine dair usul ve esasların belirlendiği tebliğ, Eylül 2024 dönemi ve bu dönemi izleyen dönemlere uygulanmak üzere 01.10.2024 tarihinde yürürlüğe girecek. Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 362), Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 381) ve Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 396), Eylül 2024 dönemi bildirimlerinden başlamak üzere yürürlükten kaldırıldı.
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 569)
İstanbul Finans Merkezi’nde yer alacak katılımcıların defter kayıtlarını Türk lirası dışında yabancı para biriminde tutabilmelerine ve düzenleyebilmelerine ilişkin usul ve esaslar tespit edildi.
Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği
Girişim sermayesi yatırım fonu, fonun malvarlığı, fon bilgilendirme dokümanları, fon portföyünün saklanması, fonun temsili, kurucunun ve yöneticinin organizasyon yapısı, fonun kuruluşu, fon katılma paylarının ihracı, fon katılma paylarının satışı ve fona iadesi ile yatırımcılar arasında devri, girişim sermayesi yatırımlarına ilişkin yatırım sınırlamaları, kredi işlemleri ile repo işlemlerine ilişkin sınırlamalar, fonun sona ermesi ve fon malvarlığının tasfiye edilmesine ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde ve tebliğ eklerinde değişikliğe gidildi. Şemsiye fon ve şemsiye fona bağlı fonlara ilişkin esaslar, fon sepeti fonlarına ilişkin esaslar ile mevcut başvurular ve geçiş sürecine ilişkin hükümler düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ
Teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyen harcamalara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) kapsamında yakıt alan taşıtlara taşıt tanıma birimi takılması zorunluluğuna ilişkin hükümler ve uygulama esaslarında değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Bitkisel üretimi artırmak, verim ve kaliteyi yükseltmek, üretim maliyetlerinin karşılanmasına katkıda bulunmak, sürdürülebilirliği ve arz güvenliğini sağlamak, kayıtlılığı arttırmak, bitkisel üretimde kimyasal ilaç kullanımını azaltmak, insan sağlığının ve doğal dengenin korunması için çevreye duyarlı alternatif tarım tekniklerinin geliştirilmesini sağlamak ve tarımsal ürünleri lisanslı depolarda muhafaza eden gerçek ve tüzel kişilere destekleme yapılmasına ilişkin usul ve esasların belirlendiği tebliğ yürürlüğe girdi. Bitkisel Üretimde Biyolojik ve/veya Biyoteknik Mücadele Desteklemelerine Dair Uygulama Tebliği, Bitkisel Üretime Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ, Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemine Dâhil Olan Tarımsal İşletmelere Katılım Primi Desteği Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ ve Lisanslı Depolarda Muhafaza Edilen Tarımsal Ürünler İçin Destekleme Ödemesi Yapılması Hakkında Tebliğ yürürlükten kaldırıldı.
Zorunlu Karşılıklar Uygulama Talimatı
Mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu hariç) bakımından Türk lirası yükümlülükler için zorunlu karşılık oranları ile talimat eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Para Takası (Swap) Anlaşmaları Kaynaklı Reeskont Kredileri Uygulama Talimatı
Reeskont kredisi başvuru süreci, senetlerin incelenmesi ve ciroları, senetlerin iskontosu, senet bedellerinin tahsili, kredi konusu ticaret veya yatırım faaliyetlerine ilişkin şartın gerçekleştirilmesi, gerçekleştirilmemesi durumunda yaptırım uygulanması ile döviz alım belgesinin düzenlenmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.