Lexpera’da Geçen Hafta (22-28 Haziran 2024)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 135. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.

Literatür

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:

Sultan Tahmazoğlu Üzeltürk, Fatmagül Yazıcı (Ed.), Cumhuriyet’in 100. Yılında Anayasa Hukuku Tartışmaları

Kitap, Altınbaş Üniversitesi, Bahçeşehir Üniversitesi ve Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakülteleri tarafından 6-7 Ekim 2023 tarihlerinde düzenlenen sempozyumda sunulan bildirilerden oluşmakta olup Cumhuriyet düşüncesi temelinde anayasa hukukunun farklı perspektif ve boyutlarını yansıtmaktadır.

Önder Perçin (Ed.), Sorularla Fintek

Çalışmanın ikinci baskısında, önceki baskıdan bu yana geçen sürede mevzuatta ve uygulamada meydana gelen değişikliklere yer verilmiş; açık bankacılık konusuna ek olarak servis modeli bankacılık ve dijital bankacılık konuları eklenmiş; ayrıca blok zinciri, akıllı sözleşme, metaverse ve diğer fintek kavramları açıklanarak kapsam genişletilmiştir.

Mısra Tan, Küresel Bilgi Akışının Korunmasında İnternet Özgürlüğü ve Devletin Müdahalesi

Eserin birinci bölümünde kitle iletişimi, internet ve kitle iletişimine müdahale yöntemleri üzerinde durulmuş; ikinci bölümünde müzakereci demokrasi uygulamaları bakımından internet özgürlüğünün önemi ve işlevine değinilmiş; üçüncü ve son bölümünde ise küresel bilgi akışına etkileri bakımından internet özgürlüğüne müdahalelere yer verilmiştir.

Zeynep Ayata, Avrupa Birliği Rekabet Hukukunda İnovasyon

Çalışmada, Avrupa Birliği rekabet hukukunda inovasyonun ne şekilde teşvik edildiği ve ne kadar korunduğu incelenmiş; kurucu antlaşmalarda yer alan rekabet kurallarının genel uygulamasının yanı sıra inovasyonu doğrudan ilgilendiren fikrî mülkiyet hakları ve son zamanlarda sıkça tartışılan dijital piyasalar özelindeki yaklaşım ve kararlar irdelenmiş; Avrupa Birliği rekabet hukukunda özel sektöre uygulanan kurallar ve devlet desteklerinin denetlenmesi alanlarında inovasyona zararın gerçek bir kriter olarak yerleşmediği ve uygulama ve içtihatta inovasyonun değerlendirilmesine yönelik tutarlı ve sistematik bir anlayış gelişmediği üzerinde durulmuştur.

Işık Önay, Medeni Hukukta İkame ve Kaim Değer Kavramları

İkame ve kaim değer kavramlarının, medeni hukukun her alanında karşılaşılan kavramlar olmasına rağmen mevzuatta tanımlanmadığı ve öğretide de bu kavramların, genellikle incelenen konunun bağlamıyla sınırlı olarak ele alındığının vurgulandığı eserde, ikame kavramı sınıflandırılarak açıklanmış; tüm ikame halleri bakımından ortak bir kavram olan kaim değer kavramı incelenmiş ve ikamenin medeni hukuktaki uygulama alanları gösterilmiştir.

Gözde Engin Günay, Anonim Ortaklıklar Hukuku’nda Genel Kurulda Nisaplar

Kitapta, genel kurul kararlarının hukuki niteliği, medeni hukuk ve borçlar hukukunun temel kavramları çerçevesinde ele alınmış; nisaplara ilişkin gündeme gelen özellikli durumlar ve nisap türleri gerek öğretideki tartışmalar gerek uygulamadaki sorunlar doğrultusunda, mehaz İsviçre Hukuku ile karşılaştırmalı bir şekilde incelenerek çözüm önerilerinde bulunulmuştur.

Utku Ilgaz Satılmış, Ceza ve Tutukevlerinde Tutulan Kişilerin Özel Hayatının Gizliliği

Çalışmanın birinci bölümünde özel hayat ve özel hayatın gizliliği kavramları açıklanmış; ikinci bölümünde ceza infaz kurumundaki kişilerin özel hayatının gizliliği ile ilgili güncel sorunlara ilişkin normatif çerçeve ve içtihadî standartlar ortaya konulmuştur.

İçtihat

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:

MAHKEME KARAR SAYISI
Anayasa Mahkemesi 13
Yargıtay (Hukuk) 9039
Yargıtay (Ceza) 3424
Danıştay 991
Bölge Adliye Mahkemesi 3262
Bölge İdare Mahkemesi 491
TOPLAM 17220

Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:

Danıştay VDDK., E. 2022/1415 K. 2024/62 T. 14.02.2024

Dava konusu; davacı tarafından, doğrudan ortağı olduğu veya ortağı olmayıp ilişkili olduğu şirketlere verilen borcun örtülü sermaye olarak kabul edilmesi nedeniyle borç üzerinden hesaplanan faizin bu şirketler tarafından kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmasına rağmen zarar edilmiş olması nedeniyle kurumlar vergisi ödenmediğinden, örtülü sermayeye ilişkin faiz gelirinin iştirak kazancı istisnası kapsamında kâr payı olarak kabul edilmesi gerektiği ihtirazi kaydıyla verilen 2012 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi üzerine ihtirazi kaydın kabul edilmemesi suretiyle tahakkuk ettirilen verginin kaldırılması ve kurumlar vergisi beyannamesinde mahsup edilecek önceki yıl zararının düzeltilmesi istemine ilişkindir.

(...) Vergi Mahkemesi; dava konusu kurumlar vergisinin belirli bir meblağa bağlı olarak faiz gelirinden kaynaklanan kısmını kaldırmış, diğer kısımlar yönünden davayı reddetmiştir.

Davalının temyiz istemini inceleyen ilgili Danıştay Dairesi; olayda örtülü sermaye kullanan şirketlerin uyuşmazlık konusu dönemde zarar beyan etmiş olması nedeniyle söz konusu şirketler adına kesinleşen ve ödenen herhangi bir vergi tutarı bulunmadığından, bu dönemde kurumlar vergisi beyannamesinde düzeltme yapılmasının yasal olarak mümkün olmadığı, tüm bu hususlar dikkate alındığında, davacı tarafından ihtirazi kayıtla verilen kurumlar vergisi beyannamesi üzerine tahakkuk eden vergide hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle kararı bozmuş ve davacının karar düzeltme istemini reddetmiştir.

(...) Vergi Mahkemesi, aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ilk kararında ısrar etmiştir.

Bunun üzerine Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu; başta Kurumlar Vergisi Kanunu olmak üzere ilgili mevzuat çerçevesinde yaptığı hukuki değerlendirme sonucunda, davacının davanın kısmen reddine ilişkin hüküm fıkrasına yönelttiği temyiz iddialarının incelenmeksizin reddine oybirliği ile; (...) Vergi Mahkemesi’nin ısrar kararının davanın kabulüne ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davalının temyiz isteminin reddine oyçokluğu ile hükmetmiştir.

Mevzuat

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’na ilişkin geçiş hükümlerinde değişikliğe gidildi. Çeşitli hususlara ilişkin geçici madde hükümleri düzenlendi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Askeri Ceza Kanunu

Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları ile general ve amiraller hakkında kanunun çeşitli maddeleri kapsamında yürütülen işlemlerde soruşturma izni vermeye, soruşturma ve kovuşturma yapmaya yetkili mercilerin tayininde ilgililerin son rütbeleri ve görevleri esas alınacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Türk Silâhlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu

Umumi vazifeler, önleme araması ve sağlık işlerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu

Hizmet yerini terk etmeme cezasını gerektiren disiplinsizlikler, zamanaşımı ve yargı denetimine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu

Tatbikat ve eğitimlerde silah altına alınan yedek personele yapılacak ödemelere ilişkin hükümler yürürlüğe girdi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Savunma Sanayii Güvenliği Kanunu

Güvenlik denetlemelerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu

Erbaş ve erlerin üst ve eşyalarının aranmasına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu

Sözleşmenin idarece feshi, sosyal güvenlik ve mali haklar, izin, sosyal haklar, tertip edilme ve kuvvet değiştirmeye ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi. Görevde başarısız olma halleri, kendilerinden istifade edilememe halleri ve uzman erbaşlığa geçirilmeye ilişkin yeni hükümler ihdas edildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Askeri Okullar, Askeri Öğrenciler, Askeri Fabrikalar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun

Fakülte ve yüksekokullarda yetiştirme, çıkarılanlar hakkında yapılacak işlem, askeri öğrencilerin istifa hakları ve Millî Savunma Bakanlığı tarafından yapılacak sınavlara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Harp Okulları Kanunu

Disiplin ve okuldan çıkarılmaya ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Astsubay Meslek Yüksekokulları Kanunu

Disiplin ve okuldan çıkarılmaya ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun

Öğretim elemanlarının haklarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Yabancı Diller Yüksekokulu’na ilişkin hükümler yürürlüğe girdi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Bireysel Emeklilik Danışma Kurulunun Çalışma Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik

Yönetmelikte geçen tanımlar, danışma kurulunun kuruluşu ve görevleri, başkanın görevleri ve toplantı usulüne ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Yönetmelik hükümlerini Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Millî Eğitim Bakanlığı Kurum Açma, Kapatma ve Ad Verme Yönetmeliği

Kurum açma ve kapatma, okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarının açılması, ortaöğretim kurumlarının açılması, özel eğitim okul/kurumları, kapatma esasları, kurumlara verilebilecek adlar, kurum adının değiştirilmesi ve kurumlara verilemeyecek adlara ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde ve yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi. İlkokullar dışındaki eğitim kurumlarında bulunan ana sınıfları ve özel eğitim ana sınıfları, mevcut uygulama otelleri ve mevcut eğitim kurumlarının adlarına ilişkin geçiş hükümleri düzenlendi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği

İletim sistemi kullanıcıları hakkında, ödemede gecikilen süre için Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre hesaplanan gecikme zammı 1,3 kat olarak uygulanacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Odalar, Borsalar ve Birlik Bütçelerinden Türkiye Odalar, Borsalar ve Birlik Personeli Sigorta ve Emekli Sandığı Vakfına Ayrılan Payın Kullanılmasına İlişkin Yönetmelik

Yönetmelikte geçen pay yeniden tanımlandı. Payın kaynakları, işleyişi ve değerlendirilmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Motorlu Araçlar ve Römorkları ile Bunlar İçin Tasarlanan Aksam, Sistem ve Ayrı Teknik Ünitelerin Genel Güvenliği ve Korunmasız Karayolu Kullanıcılarının ve Yolcuların Korunması ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği

Yönetmelik ekinde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ

Kaldıraç oranına göre farklılaşmaya ilişkin madde hükümleri yürürlükten kaldırıldı.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ

Ticari kredilerin kapatılmasına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. 01.03.2021 tarihinden önce kullandırılan krediler ile 01.03.2021 tarihinden 30.06.2024 tarihine kadar kullandırılan kredilere ilişkin geçiş hükümleri düzenlendi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.