Lexpera’da Geçen Hafta (22-28 Kasım 2025)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 208. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.

Literatür

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:

BATİDER, Cilt 2, Sayı 4, 1964

Dergide yer alan makalelerden bazıları, Fransız Hukukunda Kredi Teminatı Olarak Ticari İşletmenin Rehni, Avrupaî Tipte Bir Şirkete Dair, Satım Akdinde Satıcının Temerrüdü, İflâsa Tâbi Şahıslar: (Yargıtay İcra ve İflâs Dairesi’nin Biribirini Nakzeden Kararları Münasebetiyle), Bankaların Murakabesinden Dolayı Devletin Sorumluluğu ve Alman-Türk Hukukunda Müşterek Kusurlu Çatmanın Hukuki Sonuçları başlıklarını haizdir.

Kanan İbrahimli, Derinkurgu (Deepfake) Teknolojisi ile Üretilen Ses ve Görüntülerin Kullanılmasından Doğan Sorumluluk

Çalışmada, tüm yönleriyle derinkurgu (deepfake) teknolojisi incelenerek bu teknolojinin kişilik hakları ve kişisel veriler bakımından sakıncaları ile muhtemel kişilik hakları ihlali üzerinde durulmuş; imaj haklarını kapsayacak şekilde geniş anlamda fikri mülkiyet hukuku bağlamında deepfake teknolojisinin ve ürünlerinin eser niteliğine yer verilmiş; hak ihlallerinin gerçekleşmesi durumunda başvurulabilecek hukuki yollar (saldırıya yönelik davalar, tazminat davaları ve ceza davaları) ele alınmıştır.

Gözde Zeytin Çağrı, Boşanmada Maddi Tazminat

Kitapta, boşanma ve boşanma sebepleri kısaca incelendikten sonra esas konu olan boşanmada maddi tazminat kavramı, maddi tazminatın şartları, maddi tazminatın belirlenmesi, maddi tazminat belirlenirken göz önünde tutulması gereken hususlar ve diğer ilgili usul hükümleri, doktrin ve yüksek mahkeme görüşleri ışığında açıklanmıştır.

Günhan Gönül Koşar, Çocuğun Kişilik Hakkının Anne Baba Tarafından Sosyal Medya Yoluyla İhlali ve Hukuki Korunma Yolları

Eserde, anne babanın çocukla ilgili sosyal medya paylaşımları bağlamında çocuğun öne çıkan kişisel değerleri ve hukuka uygunluk nedenleri irdelenmiş; doktrinde öne sürülen görüşler ve mahkeme kararları ışığında, çocuğun kişilik hakkının anne baba tarafından sosyal medyada ihlal edilip edilmediğine ilişkin bir uyuşmazlıkta başvurulabilecek bir kıstas listesi oluşturulmuş; çocuğun kişilik hakkının ihlali halinde çocuğun kişiliğini koruyucu davalar, çocuğun uğradığı zararların tazmini, anne babanın sosyal medya paylaşımları yoluyla elde ettiği kazancın çocuğa devri, çocuğu koruyucu önlemler, çocuğun erişimin engellenmesi talebi ve çocuğun unutulma hakkı konuları değerlendirilmiştir.

Sinan Seçkin, İdarenin Sorumluluğu Bağlamında Mahrum Kalınan Kârın Tazmini

Çalışmanın birinci bölümünde mahrum kalınan kâr kavramının hukuki çerçevesi çizilmiş, ikinci bölümünde idarenin sorumluluğu bakımından mahrum kalınan kârın görünüm şekilleri hakkında bilgi verilmiş, üçüncü ve son bölümünde ise mahrum kalınan kârın tazminine ilişkin genel esaslar üzerinde durulmuştur.

Elif Selen Batıgün, Roma Hukukunda Vatandaşlığın Kazanılması ve Kazanım Prensip ve Şartlarının Modern Kıta Avrupası Vatandaşlık Hukukuna Etkisi

Eserde, Roma vatandaşlığı kavramı, felsefi ve hukuki bakımdan irdelenerek Roma vatandaşlığının terminolojik incelemesi sırasında Roma kişiler ve aile hukukuna ilişkin temel kavramlara temas edilmiş; Roma vatandaşlığının kazanılma yolları detaylı şekilde incelenerek benimsenen kazanım prensip ve şartlarının modern Kıta Avrupası hukuk sistemlerine etkisi ve uyarlanmasına değinilmiştir.

Emrullah Kervankıran, Anonim Şirkette Pay Sahibinin Oy Hakkından Yoksunluğu

Kitapta, oy hakkından yoksunluk kavramı, benzer hukuki kurumlardan farkı ve konunun kaynak hukuklarda düzenlenişine yer verilmiş; Türk Ticaret Kanunu m. 436/1 ve 2. fıkralarda hüküm altına alınmış olan oy hakkından yoksunluk halleri mercek altına alınmış; oy hakkından yoksunluğun sonuçları ve etkileri ile oy hakkından yoksunluk hükümlerine aykırılık ve yaptırımı ele alınmıştır.

İçtihat

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:

Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu ve Yargıtay Ceza Genel Kurulu’na ait kararlar özellikle dikkati çekmektedir:

Danıştay İDDK., E. 2023/2086 K. 2025/972 T. 30.04.2025

(...) İdare Mahkemesi; davacı şirkete özürlüler hakkında yürütmekte olduğu eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinin karşılığı olarak ve yasa hükmü uyarınca yapılması gereken ödemenin özel hukuk ilişkilerinden doğan bir alacak olarak nitelendirilmesinin mümkün olmadığı, davacı kurum yetkilisinin yazılı talebi bulunsa dahi, daha önce yersiz ödeme yapıldığı gerekçesiyle davacıya Engelliler Hakkında Kanun’un 35. maddesi uyarınca yapılan ödemelerin protokol hükmü uyarınca taksitlendirme yapılmak suretiyle kesinti yapılmasına ilişkin davalı idare işlemlerinin, Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 14. maddesine aykırı olduğu sonucuna ulaşıldığı, diğer taraftan aynı Yönetmelik’in 15. maddesinde Sayıştay ve mahkeme ilamları ile hüküm altına alındığı halde sorumluları ve/veya ilgilileri tarafından rızaen ödenmeyen kamu zararından doğan alacakların dahi İcra ve İflâs Kanunu hükümlerine göre tahsil edileceğinin öngörüldüğü, Sayıştay veya mahkeme ilamı olmamasına rağmen idarece müfettiş raporu ile saptandığı belirtilen kamu zararının, özel hukuk kurallarından bağımsız olarak, kamu gücü kullanılmak suretiyle tahsil edilebileceğinin kabulünün mümkün olmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar vermiştir.

İlgili Danıştay Dairesi; davacı şirkete yapıldığı ileri sürülen yersiz ödemelerin davalı idarece geri istenilmesi üzerine, davacı şirket tarafından söz konusu borca yönelik davalı idareye itiraz edilerek itirazının reddedilmesinin ardından, davacı şirketin hak edişinden alacağın kesinti yapılmak suretiyle tahsili yolunda tesis edilen, bu haliyle kesin ve icrai nitelikte olduğu tartışmasız olan dava konusu idari işlemin iptali istemiyle açılan davanın idari yargının görev alanında bulunduğu ve idari yargı yerlerince yapılacak yargısal denetimde, maddi ve hukuki koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğinin incelenmesi gerektiği, ancak (...) İdare Mahkemesi tarafından, davalı idarelerin alacağının bulunup bulunmadığına ilişkin olarak davanın tüm yönleriyle incelenerek karar verilmesi gerekirken bunun yerine dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinde hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle kararı bozmuştur.

(...) İdare Mahkemesi, dava konusu işlemin iptali yolundaki ilk kararında ısrar etmiştir.

Bunun üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu; davacı şirketin özel bakım merkezinde zorunlu personel çalıştırmaması ve engellinin kuruluştan ayrılmasına rağmen bakım ücreti almaya devam etmesi sebebiyle oluştuğu ileri sürülen kamu zararının, ilgili Yönetmelik hükümleri uyarınca idarece doğrudan ve kamu gücüne dayalı bir işlemle geri alınmasının mümkün olmadığı, bu tür bir talebin ancak adli yargıda genel hükümlere göre açılacak bir alacak davası ile ileri sürülebileceği, söz konusu davada mahkeme tarafından zararın ödenmesi gerektiği yönünde karar verilmesi halinde, davacı şirketten bu bedelin tahsil edilmesinin mümkün olduğu, davalı idarece, bu yargı yoluna başvurulmadan ve davacı şirketin itirazı bulunmasına rağmen, Borçlar Kanunu hükümlerine dayanılarak ve davacının rızası olmaksızın, şirketin hak edişlerinden idari işlemle kesinti yapılmak suretiyle ilgili tutarın geri alınmasına yönelik tesis edilen dava konusu işlemin hukuka uygun olmadığı gerekçesiyle (...) İdare Mahkemesi’nin ısrar kararının onanmasına hükmetmiştir.

Yargıtay CGK., E. 2024/400 K. 2025/231 T. 28.05.2025

(...) Ağır Ceza Mahkemesi; teşebbüs aşamasında kalan çocuğun nitelikli cinsel istismarı ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarından dolayı yapılan yargılama sonucunda sanığın, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 223/2-e maddesi uyarınca beraatine hükmetmiştir.

Hükmün, katılan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine dosyayı inceleyen (...) Bölge Adliye Mahkemesi tarafından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bu kararın da katılan Bakanlık vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay Dairesi, temyiz isteminin reddine ve hükmün onanmasına karar vermiştir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı; katılan Bakanlık vekilinin temyiz dilekçesinde, beraat eden sanığın yasada öngörülen cezanın üst sınırından cezalandırılması gerektiğine yönelik itirazlarının maddi hukuka aykırılık iddiası yönünden yeterli temyiz sebebi olarak kabul edilmesi gerektiği görüşüyle itiraz yoluna başvurmuştur.

İncelemeyi yapan Yargıtay Dairesince itiraz nedenleri yerinde görülmemiştir.

Bunun üzerine Yargıtay Ceza Genel Kurulu; yaptığı hukuki değerlendirme sonucunda, katılan Bakanlık vekili tarafından sunulan temyiz dilekçesinin kanunun aradığı anlamda bir temyiz nedeni içermediği, bu suretle temyiz incelemesi için yeterli olmadığı, söz konusu temyiz isteminin CMK’nın 298. maddesi uyarınca sebep yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itirazının reddine hükmetmiştir.

Mevzuat

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun Kapsamında Alınacak Ücretlere İlişkin Yönetmelik

Yönetmelikte geçen tanımlar, tahsil usulü, yetkili müesseseler, rafineriler ve kıymetli madenler aracı kuruluşlarının ücretlerine ilişkin hükümler ile geçiş hükümlerinde değişikliğe gidildi. Bilgi sistemi ücretleri ve kıymetli madenler aracı kuruluşları bilgi sistemi ücretlerine ilişkin hükümler ile yönetmelik eki yürürlükten kaldırıldı.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Uygulama Yönetmeliği

Uygulama imar planı değişikliği sonucu taşınmazda meydana gelecek değer artışının %90’ının değer artış payı olarak kamuya kazandırılmasına, bu payın kapsamı, tespiti, kesinleşmesi, ödenmesi ve dağıtımına ilişkin iş ve işlemler ile diğer iş ve işlemlere yönelik usul ve esasların belirlendiği yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.

Konutların Turizm Amaçlı Kiralanması Faaliyetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik

İzin belgesi sahibinin yükümlülüklerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Geçici Koruma Yönetmeliği

Sağlık hizmetlerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 01.01.2026 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Girişim Sermayesi Fonlarına Katılım ve Girişim Sermayesi Uygulamaları Hakkında Yönetmelik

Teknoloji, teknolojik üretim ve yenilik faaliyetlerini desteklemek amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesinden girişim sermayesi fonlarına aktarılacak kaynağın kapsamı, şartları, değerlendirilmesi, izlenmesi, denetimi ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslar düzenlendi.

Veteriner Teşhis ve Analiz Laboratuvarları Yönetmeliği

Yönetmelikte geçen tanımlar, kuruluş ve çalışma izni, veteriner teşhis ve analiz laboratuvarlarının bölümleri, asgari teknik ve hijyenik şartlar, ulusal referans laboratuvarının yetki ve görevleri, akreditasyon ve İLU standartları, laboratuvarların denetimi, teşhiste metot standardı, personel bildirimi, raporlama, teşhis ve analiz işlemleri ile genel müdürlüğe bağlı enstitülere ilişkin hükümlerde ve yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi. Veteriner Biyorisk Komisyonu ve çalışma izni bulunan laboratuvarlara ilişkin ek madde hükümleri düzenlendi. Bazı hükümler, 28.11.2026 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği

Bağlantı esasları, başvuruların alınması, başvuruların teknik yönden değerlendirilmesi, bağlantı anlaşması başvurusu, üretim tesislerinin işletmeye girmesi ve sistem kullanımı, aylık mahsuplaşma uygulaması, tüketim tesisleri ve tüketim ihtiyacına yönelik uygulamalara ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde ve yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi. Öncelik değerlendirmesine ilişkin işlemler ve bütünleşik parsellerdeki başvuruların değerlendirilmesine ilişkin hükümler ihdas edildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Enerji Sektöründe Siber Güvenlik Yetkinlik Modeli Yönetmeliği

Yönetmelikte geçen tanımlar, denetçi firma ve personelinde aranacak nitelikler, denetim yapma yetkisinin verilmesi ve kaldırılmasına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Geçiş hükümleri düzenlendi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Polis Akademisi Yönetim Birimleri Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönetmeliği

Polis Akademisi yönetim birimlerinin kuruluş, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarının düzenlendiği yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi.

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 486)

Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin bağlı oldukları oda ve birlikler ile kazancı basit usulde tespit edilmiş olup 01.01.2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilecek olan mükelleflere ilişkin geçici madde hükümleri ihdas edildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 585)

2025 yılı için yeniden değerleme oranı %25,49 olarak tespit edildi.

Tasarruf Finansman Şirketlerinin Likidite Yeterlilik Oranının Hesaplanmasına İlişkin Tebliğ

Tasarruf finansman şirketlerinin nakit girişlerinin nakit çıkışlarını karşılayabilecek şekilde asgari likidite düzeyini sağlamalarına ve sürdürmelerine ilişkin usul ve esaslar düzenlendi. Tebliğ, 01.01.2026 tarihinde yürürlüğe girecek.

Kıyı Tesisleri Deniz Kirliliği Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimat Tebliği

Teminat tutarlarında değişikliğe gidildi. Tebliğ hükümlerini Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütecek. Tebliğ, 01.01.2026 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Yapmaktan Kaçınmaya İlişkin Genelge

Poliçe düzenlemekten kaçınma hallerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.