Lexpera’da Geçen Hafta (23-29 Aralık 2023)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 111. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
İrem Kaya, KVKK ve GDPR Kapsamında Ortak Veri Sorumluluğu
Çalışmada, ortak veri sorumluluğu kavramının yapısı, ortak veri sorumluları arasındaki ilişki ve ortak veri sorumlularının yükümlülükleri incelenmiş; bu inceleme doğrultusunda ortak veri sorumluluğu kavramının Türk hukukunda uygulanabilirliği değerlendirilmiştir.
Yıldız Diridiri, Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirmede Ortakların Paylarının ve Haklarının Korunması
Eserin birinci bölümünde yapısal değişiklik kavramı, türleri ve yapısal değişikliklerin ortaklara etkileri ele alınmış; ortakların korunmasının temeli olan ve ortakların mevcut durumlarının sürekliliğini sağlayan merkez kavram ve ilke olan ortaklığın devamlılığı ilkesi incelenmiştir. İkinci bölümde ise bu ilkesel korumanın somutlaştığı ortakları koruyucu düzenlemeler ve mekanizmalar incelenmiş; yapısal değişiklik sürecinin farklı aşamalarında ortakları koruma kaygısı güden ve ortakların mevcut durumlarının sürekliliğini temin eden haklar ve düzenlemeler ele alınmıştır.
Özcan Günergök, Haksız Fiil Hukukunda Ceza Zamanaşımı
Kitabın birinci bölümünde haksız fiilde zamanaşımı kavramı açıklanmış, ikinci bölümünde ceza zamanaşımının uygulanma koşulları ortaya konmuş, üçüncü ve son bölümünde ise ceza zamanaşımının hesaplanması ve ceza zamanaşımına ilişkin bazı özel durumlara yer verilmiştir.
Abdullah Tekbaş, Betül Hayrullahoğlu (Ed.), Anayasa Yargısı ve Maliye
Anayasa Mahkemesi’nin gerek norm denetimi gerek bireysel başvuru denetimi yoluyla maliye disiplininin farklı alanlarına yönelik olarak pek çok karar verdiği, bireysel başvuru denetimine başlanmasından sonra özellikle temel hak ve özgürlüklerle bağlantılı bakış açısının kararlara egemen olmaya başladığının iddia edildiği çalışmada, maliye başta olmak üzere hukuk ve sosyal bilimler alanında çalışan ve konuya ilgi duyan bilim insanlarının konuya ilişkin makaleleri derlenmiştir.
Fuat Altuntaş, Hukukta Akıl Yürütme Yöntemi Olarak Kıyas (Analoji)
Eserde, genel mantıkta kıyasın diğer akıl yürütme yöntemlerinden farkı, önemi, unsurları, sınırları ve mantıksal yapısı, common law sisteminde görünümü, Kıta Avrupası hukuk sistemindeki uygulaması ve son olarak İslam hukukunda kıyasın nasıl uygulandığı ele alınmıştır.
Meryem Solmaz Bilici, Türk Medeni Kanunu Çerçevesinde Mazbut Vakıflar (Örnek Mazbut Vakıf İncelemeli)
Kitapta, 1800’lü yılların ortalarında kurulan bir mazbut vakıf olan Bezm-i Alem Vakfı incelenmiş, bu mazbut vakfın kuruculuğunu yaptığı Bezm-i Alem Vakıf Hastanesi ve Bezm-i Alem Vakıf Üniversitesi’ne ilişkin tarihsel ve hukuksal süreçler irdelenmiş, mazbut vakıfların güncel hukuki statülerine hem teorik hem pratik olarak değinilmiştir.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 10 |
| Yargıtay (Hukuk) | 2634 |
| Yargıtay (Ceza) | 3973 |
| Danıştay | 7 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 2529 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 179 |
| TOPLAM | 9332 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Ceza Genel Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay CGK., E. 2012/1338 K. 2013/403 T. 01.10.2013
Sanığın Türk Ceza Kanunu’nun 227/2., 62. ve 52. maddeleri uyarınca fuhuş suçundan cezalandırılmasına ilişkin (...) Asliye Ceza Mahkemesi tarafından verilen hüküm sanık müdafii tarafından temyiz edilmiştir. İlgili Yargıtay Dairesi tarafından, suçun yasal unsurlarına etkisi bakımından mağdurelerin nüfus kaydı ya da onaylı pasaport örneği getirtildikten sonra sonuca göre karar verilmemesi, ayrıca hükümden sonra yürürlüğe giren ve sanığın lehine olan hükümler uyarınca sanığın adli sicil kaydı da dikkate alınarak mahkemece hükmün açıklanmasının geri bırakılıp bırakılmayacağının tartışılmaması nedeniyle hüküm bozulmuştur. İkinci bozma nedenine uyarak değerlendirme yapan ve sanık hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yer olmadığına karar veren yerel mahkeme tarafından, birinci bozma nedenine direnilerek ilk hükümdeki gibi sanığın cezalandırılmasına karar verilmiştir. Bu hükmün de sanık müdafii tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından yapılan hukuki değerlendirme sonucunda, suçun niteliğine etkisi bakımından fuhuş için temin edilen yabancı uyruklu mağdurelerin yaşının kesin olarak belirlenmesi amacıyla nüfus kayıtları veya pasaportlarının yetkili makam ve kişilerce onaylanmış örnekleri getirtilmeden hüküm kurulması isabetsizliğinden direnme hükmünün bozulmasına oyçokluğu ile hükmedilmiştir.
Mevzuat
Mükellefler, faaliyetlerine ilişkin olarak vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenen katma değer vergisini indirebilecek. Ayrıca beyanname verme zamanı, yetki, verginin ödenmesine ilişkin hükümler ile bazı geçici madde hükümlerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sosyal içerik üreticiliği, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden sunulan hizmetler ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliğinde kazanç istisnası, menkul sermaye iratlarında istisnalar, indirilecek giderler, diğer indirimler, vergi tevkifatına ilişkin hükümler ile bazı geçici madde hükümlerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Muafiyetler, istisnalar, diğer indirimler, vergi kesintisi, dar mükellefiyette vergi kesintisi ve geçici vergi oranına ilişkin hükümler ile bazı geçici madde hükümlerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tanımlar, teslim, teslim sayılan haller ve ihracat istisnasına ilişkin hükümler ile geçici 6. madde hükümleri ve III sayılı listede değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Vergi, resim, harç istisnası belgesine bağlanan diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemler nedeniyle, belgenin geçerlilik süresi içerisinde belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla, düzenlenen kağıtların damga vergisinden istisna tutulmasına ilişkin hükümler ile ekli (1) sayılı tabloda değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Katılma payına ilişkin yeni madde hükmü ihdas edildi. Ayrıca bazı geçici madde hükümlerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kanunun farklı maddelerinde düzenlenmiş olan harçtan müstesna tutulan işlemler, liman çıkış belgesi harcında indirim ve ödeme zamanına ilişkin hükümler ile kanun eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İstisnalara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Geçici 32. madde hükümleri 2 yıl süreyle uygulanacak. Bu süreyi 2 yıl daha uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
31.12.2025 tarihine kadar, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersiz olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
Bazı geçici madde hükümlerinde değişikliğe gidildi, yeni geçici maddeler ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Kanunun iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile bu hizmetlerin desteklenmesine ilişkin madde hükümleri, İş Kanunu’nun mülga 81. maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 31.12.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ek 6. madde hükümleri ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda yer alan esnaf ahilik sandığına ilişkin hükümler, 31.12.2024 tarihine kadar uygulanmayacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Lisansların tâbi olacağı usul ve esaslar ile idari yaptırımlara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. 29.04.2021 tarihinden önce kira sözleşmesi ile kullanım hakkı devredilmiş ve devralan adına lisanslandırılmış tesislerle ilgili olarak geçici madde yürürlüğe girdi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İki nokta arasında havayolu ile ticari amaçla yolcu, posta ve yük taşımaları Türk sivil hava araçları ile yapılacak. Türk taşıyıcı tarafından, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde kiralanan yabancı tescilli hava araçlarıyla da iki nokta arasında havayolu ile ticari amaçla yolcu, posta ve yük taşımaları yapılabilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sürücüsünün tabiiyetine bakılmaksızın yabancı plakalı taşıt için uygulanacak olan idari para cezaları, tebligat şartı aranmaksızın sürücüsü bilgilendirilmek suretiyle tahsil edilecek. Cezalar tahsil edilmeden, cezaya muhatap olan yabancı plakalı taşıtın ülkeyi terk etmesine izin verilmeyecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu
Yapım işlerine ek fiyat farkı ve süre uzatımı verilmesine ilişkin geçici madde yürürlüğe girdi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun
Koşullu erişim ve net satış tanımlandı. Mali kaynaklar, bütçe ve gelirlerin tahsiline ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Konutların Turizm Amaçlı Kiralanması Faaliyetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik
Konutların yerli veya yabancı kişilere tek seferde 100 gün veya 100 günden daha kısa süreyle turizm amaçlı kiralanmasına, izin belgesi başvurularında uygulanacak işlemlere, konutların niteliklerine, izin belgesi sahiplerinin uymak zorunda oldukları hükümlere ve kullanıcı ile izin belgesi sahibinin karşılıklı hak ve yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasların düzenlendiği yönetmelik yürürlüğe girdi.
Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik
Turizm işletmesi belgesi işyeri açma ve çalışma ruhsatı yerine geçen ve sonradan işyeri açma ve çalışma ruhsatı almamış olan tesislerin, yangın önlemlerinin yeterli olduğuna dair ilgili kurumdan alacağı uygunluk yazısını Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ibraz etme süresi 30.04.2024 tarihine kadar uzatıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tasarruf Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik
Finansman dönemi, tasarruf dönemi, risk ve iç sistemler tanımlandı. Şirket kuruluşu, faaliyet izni, şube açma, pay edinim ve devirleri, iç sistemler ve bilgi sistemleri, tasarruf finansman sözleşmesi ve müşteri haklarına ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Faaliyetlerin muhasebeleştirilmesi, finansal tablolar ve diğer kapsamlı gelir tablosu başlıklı maddelerin yürürlük tarihi 01.01.2025 olarak değiştirildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Beşeri Tıbbi Ürünler Ruhsatlandırma Yönetmeliği
Ruhsat başvurusunda sunulması gereken bilgi ve belgeler, başvurunun usulden ve esastan reddi, ruhsatın askıya alınması ve iptali, ruhsat devri, satış izni alınması, izinli ve tescil belgeli ürünler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Beşeri Tıbbi Ürünlerin Klinik Araştırmaları Hakkında Yönetmelik
Başvuru sahipleri Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu’na sunduğu tüm belgelerin asıllarını saklamakla ve talep edildiğinde Kuruma sunmakla sorumlu olacak. Ayrıca geçiş hükümlerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ruhsatlı Beşeri Tıbbi Ürünlerdeki Varyasyonlara Dair Yönetmelik
Yönetmelikte geçen tanımlar, prosedürün sonuçlandırılması, çeşitleme ve onay sonrası piyasaya sunuma ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Doğal Gaz Piyasası Sertifika Yönetmeliği
Yetki belgesi ile ilgili uygulamanın başlama tarihi 01.01.2029 olarak değiştirildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Doğal Gaz Piyasası Dağıtım Lisanslarına İlişkin Tedbirler Yönetmeliği
Şebeke satış bedelinin aktarılması ve şebekenin yeni sahibine lisans verilmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yönetmelikte geçen tanımlar, faaliyet izni için aranan şartlar ve belgeler, merkez dışı örgütler, pay sahipleri ve yöneticiler ile personelde aranan şartlar, aracılık faaliyetine ilişkin genel ilke ve esaslar, aracıların yükümlülükleri, aracıların yapamayacakları iş ve işlemler, yaptırım ve tedbirler ile aracı kuruluşların ve diğer borsa üyelerinin yetkilendirilmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Takas ve saklama hizmetlerine ilişkin yeni hükümler getirildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik
Merkez Bankası tarafından kullanılmak üzere ithal edilen madde ve karışımlar yönetmelik kapsamından çıkarıldı. Birden fazla kaydettiren tarafından verilerin ortak sunulması, kaydedilmiş maddelerde mevcut verilerin paylaşılması, madde bilgisi değişim forumları, test tekliflerinin incelenmesi için prosedür ve sürelere ilişkin hükümler ile geçici maddeler ve yürürlük hükümlerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Finansal Tablolarının Sunumu Hakkında Tebliğ
2025 yılı içerisinde hazırlanacak finansal tabloların önceki dönem finansal tabloları ile karşılaştırılmasına ilişkin usul ve esaslar Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirlenebilecek. Tebliğ, 01.01.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Zorunlu Deprem Sigortası Tarife ve Talimat Tebliği
Asgari prim tutarına ilişkin alt sınırlar yeniden belirlendi. Zorunlu deprem sigortası kapsamında, bir mesken için verilebilecek azami teminat tutarı yapı tarzı ayırımı yapılmaksızın 1 milyon 272 bin TL olarak tespit edildi. Sigorta bedelinin tespitine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Daha önceden akdedilen ve teminat başlangıç tarihi 01.01.2024 ve sonrası olan sigorta sözleşmeleri, prime ilişkin herhangi bir işlem yapılmaksızın tebliğ kapsamındaki teminatlara tabi olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İflas İdaresi Ücreti, Yazı ve Tebliğ Masrafı Tarifesi Hakkında Tebliğ
İcra ve İflâs Kanunu’nun 223. maddesinin 3. ve 4. fıkraları uyarınca, iflas idaresine ödenecek ücrete ilişkin tarife ve ücretin ödenme şekli yeniden belirlendi.
Yurt Dışı Tebligat ve İstinabe Taleplerinde Uyulması Gereken Usul ve Esaslara Dair Tebliğ
Uluslararası adlî iş birliği çerçevesinde yurt dışı tebligat ve istinabe taleplerinde ödenmesi gereken masraflar yeniden belirlendi.
Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No:86)
Değerli Kağıtlar Kanunu’na ekli Değerli Kağıtlar Tablosunda yer alan değerli kağıtların 2024 yılında uygulanacak satış bedelleri yeniden belirlendi. Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No: 79) yürürlükten kaldırıldı.
Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranlarının Tespiti
Merkez Bankası tarafından, vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık %43,25; avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık %44,25 olarak tespit edildi.
2024 Yılı Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi
Özel hukuk uyuşmazlıklarının arabuluculuk yoluyla çözümlenmesinde, arabulucu ile uyuşmazlığın tarafları arasında geçerli bir ücret sözleşmesi yapılmamış olan veya ücret miktarı konusunda arabulucu ile taraflar arasında ihtilaf bulunan durumlarda 2024 yılı için geçerli olacak ücret tarifesi yürürlüğe girdi. Tarifede belirlenen ücretlerin altında arabuluculuk ücreti kararlaştırılamayacak.
2024 Yılı Tanıklık Ücret Tarifesi
Ceza muhakemesi sırasında tanığa verilecek tazminatın miktarı ile ödenmesine ilişkin usul ve esaslar yeniden belirlendi.
24.11.2023 tarihinden önce ithalat bedelinin bankacılık sistemi üzerinden ödendiği tevsik edilen malların en geç 01.04.2024 tarihine kadar (bu tarih dahil) ithal edilmesi halinde Karar hükümleri uygulanmayacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Teminat altına alınacak ürünler ve riskler belirlendi; prim desteği ve meteorolojik veri paylaşımına ilişkin hükümler ile ceza hükümleri düzenlendi.
Teminat altına alınacak ürünler ve riskler ile prim desteğine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 01.11.2023 tarihinden itibaren geçerli olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar
Taşıtlara ilişkin süreler ve özel şartlarda değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Merkez Bankası’nın düzenleme ve denetimine tabi olan ödeme ve elektronik para kuruluşlarının Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşlar (KAYİK) kapsamına alınmasına karar verildi.