Lexpera’da Geçen Hafta (23-29 Kasım 2024)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 157. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.

Literatür

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:

Kerem Cem Sanlı, Hukuk ve Ekonomi Perspektifinden Sözleşme Hukuku ve Sözleşme Yaptırımlarının Ekonomik Analizi

Eserin birinci bölümünde sözleşme hukukunun ekonomik analizi yapılarak konuya ilişkin temel kavramlara değinilmiş; ikinci bölümünde sözleşme yaptırımlarının ekonomik analizi üzerinde durulmuş; üçüncü ve son bölümünde ise Türk Borçlar Kanunu’nun sözleşmeler hakkındaki yaptırım sisteminin ekonomik analizine yer verilmiştir.

Sezer Çabri, Miras Hukuku Şerhi (TMK m. 575-639) Cilt II

Üç ciltten oluşan ve Türk Medenî Kanunu’nun miras hukukuna ilişkin hükümlerinin tamamının incelenmesini amaçlayan çalışmanın ikinci cildinde, mirasın açılması, mirasa ehliyet, mirastan yoksunluk, terekenin korunması önlemleri, mirasçılık belgesi, mirasın kazanılması, vasiyet alacağı ve mirasın reddi gibi konular, Türk Hukuku ve İsviçre Hukuku öğretisi ışığında incelenmiştir.

Ali Kerem Kayhan, Uluslararası Örgütlerde Hesap Verebilirlik Arayışı: Dünya Bankası Teftiş Paneli Örneği

Kitapta, Dünya Bankası ve onun oluşturduğu hesap verebilirlik mekanizması ele alınmış; bu mekanizmanın, Dünya Bankası’nın hesap verebilirliğine olan etkisi, etkinliği ve uygulanabilirliği irdelenmiş; Dünya Bankası’nın, uluslararası örgütlerde hesap verebilirlik arayışına anlamlı bir katkı sunup sunamadığı hususu değerlendirilmiştir.

Merve Ürem Çetinel, Kaba Yapı Kira Sözleşmesi

Çalışmada, uygulamada karşılaşılan ancak özel bir tanımla anılmayan kira sözleşmeleri, “kaba yapı kira sözleşmesi” adı altında değerlendirilerek bu sözleşmenin tanımı, unsurları, tarafların hak ve borçları ile sözleşmenin sona ermesine bağlı sonuçlar üzerinde durulmuştur.

Özge Aksoylu, Kamu Yararı Ekseninde “Özel” Kişi Yararına “Kamu”laştırma

Eserin giriş bölümünde kamulaştırmanın tarihçesi, kamulaştırma yetkisinin sahibi, özel kişi yararına kamulaştırmanın koşulları ve kamu yararının belirlenmesinde idari faaliyetin niteliğine değinilmiş; birinci bölümünde kamu hizmetini idare hukuku araçları ve özel hukuk araçları ile yürüten özel kişi yararına kamulaştırma açıklanmış; ikinci bölümünde anayasal kamulaştırma amaçları arasında bulunan ve bulunmayan faaliyetin özendirilmesi ve desteklenmesi için özel kişi yararına kamulaştırma üzerinde durulmuş; üçüncü ve son bölümünde ise konut üretimi ya da kentsel gelişim amacıyla özel kişi yararına kamulaştırma mercek altına alınmıştır.

İçtihat

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:

MAHKEME	KARAR SAYISI
Anayasa Mahkemesi	58
Yargıtay (Hukuk)	1732
Yargıtay (Ceza)	2223
Danıştay	1122
Bölge Adliye Mahkemesi	1831
TOPLAM	6966

Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Anayasa Mahkemesi’ne ait karar özellikle dikkati çekmektedir:

Anayasa Mahkemesi GK, E. 2023/109 K. 2024/113, T. 30.05.2024

Karara konu olan itiraz, anlaşmalı boşanma talebiyle açılan bir davada (...) Aile Mahkemesi’nin, Türk Medenî Kanunu’nun 166. maddesinin 3. fıkrasının 1. cümlesinde yer alan “…bir yıl…” ibaresinin Anayasa’nın 5., 10., 14., 17. ve 41. maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmesi talebine ilişkindir.

İtiraza konu olan fıkra hükmü, “Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır.” cümlesini haizdir.

Anayasa Mahkemesi; itiraza konu olan sürenin herhangi bir tereddüde yer vermeyecek şekilde açık ve net olarak belirlendiği ve kanunilik şartını taşıdığı, eşlerin anlaşmak suretiyle evlilik birliğini sona erdirebilmelerinin evliliğin en az 1 yıl sürmesi şartına bağlanmasının, Türk toplumunun temeli olarak kabul edilen aile kurumunun ayakta tutulması amacına yönelik olduğu, tarafların anlaşma iradelerine dayanılarak boşanma kararı verilebilmesi için evliliğin üzerinden 1 yıllık sürenin geçmesinin öngörülmesi suretiyle kişilerin evliliğin kurulmasından kısa bir süre sonra ani kararlarla evlilik birlikteliğini sonlandırmalarının önüne geçilerek ailenin korunmasını amaçlandığı, bu nedenle kuralın anayasal anlamda meşru bir amaca dayandığı, söz konusu süre sınırlamasının kanun koyucunun takdir yetkisi kapsamında başvurabileceği araçlardan olduğu, kişilere orantısız bir külfet getirmediği, elverişli ve ölçülü olduğu gerekçesiyle kuralı Anayasa’nın 13. ve 20. maddelerine aykırı bulmamıştır.

Söz konusu sürenin, Anayasa’nın 5., 17. ve 41. maddelerine aykırılığı yönünden ayrıca bir inceleme yapılmasına gerek duyulmamış; Anayasa’nın 10. ve 14. maddeleriyle ise ilgisi olmadığı değerlendirilmiştir. Bu itibarla, Anayasa Mahkemesi, ilgili fıkra hükmünde yer alan “…bir yıl…” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve itirazın reddine oyçokluğu ile hükmetmiştir.