Lexpera’da Geçen Hafta (23-29 Mart 2024)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 124. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Gülsün Ayhan Aygörmez, Ceza Muhakemesi Hukukunda Vücut Bütünlüğüne Yönelik Koruma Tedbirleri
Eserde, soruşturma evresinin hukuki sınırları belirlenerek, bu evredeki vücut bütünlüğüne yönelik tedbirlerden gözlem altına alma, beden muayenesi, moleküler genetik inceleme, fizik kimliğin tespiti, yakalama, gözaltı, arama ile sınırlı tedbirler ele alınmıştır.
Pınar Nur, Vergi Hukuku Açısından Kişisel Verilerin Korunması
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile getirilen düzenlemelerin, vergi mükellefleri açısından önem taşıdığı ve kanun sayesinde kişisel verileri işlenen gerçek kişilere oldukça önemli haklar tanındığından bahisle, kitapta, vergi mükelleflerinin kişisel verilerin korunmasına ilişkin hakları, vergi konularına ilişkin istisnalar ışığında ortaya konulmuştur.
Ufuk Tekin, Tüketicilerin Haksız Rekabet Hükümlerine Göre Korunması
Çalışmanın birinci bölümünde haksız rekabete ilişkin hükümlerle menfaati korunanlar ele alınmış; ikinci bölümünde haksız rekabet hukukunda tüketicinin korunan menfaati ile tüketicilerin menfaatlerinin korunduğu haksız rekabet halleri üzerinde durulmuş; üçüncü ve son bölümünde ise haksız rekabete ilişkin hükümlerle tüketiciye sağlanan hukuki korumaya değinilmiştir.
Hüseyin Dengiz, Hans Kelsen’in Temel Norm Kuramı
20. yüzyıl hukuk kuramının en etkili düşünürlerinden biri olan Hans Kelsen’in temel norm kuramının mercek altına alındığı kitabın birinci bölümünde hukuki geçerlilik kavramı, farklı görüşler çerçevesinde etraflıca tanımlanmış; ikinci bölümünde ise Kelsen’de hukuki geçerlilik koşulu olarak temel normun farklı görünümleri ortaya konularak temel normun değişimine ve mahiyetine ilişkin eleştiriler aktarılmıştır.
Erkan Eren, Limited Şirketlerde Ortaklıktan Çıkarma ve Ayrılma Akçesi
Eserde, limited şirkette ortaklıktan çıkarma konusu ayrıntılı bir şekilde incelenmiş; özellikle şirket değerlemesi ve değerleme yöntemleri çerçevesinde ayrılma akçesinin gerçek değerinin nasıl belirleneceği ve ödeneceği hususları tartışılmıştır.
Abdullah Furkan Korkmaz, Elbirliği Mülkiyetinde Eşyanın Kullanılması ve Korunması
Elbirliği mülkiyetinde eşyanın kullanılmasının ve korunmasının incelendiği çalışmada, sırasıyla elbirliği mülkiyetinin tarihçesi, yapısı, görünüm şekilleri, elbirliği mülkiyetini doğuran her bir hukuki ilişki bakımından maliklerin eşyayı kullanma düzeni ve eşyanın korunmasına yönelik her bir elbirliği ile malikin sahip olduğu imkânlar ele alınmıştır.
Şerif Emre Gökçay, Harcama Vergilerinin Tarihsel Gelişimi, Kuramsal Yapısı ve Etkinliği
Kitapta, bir olgu olarak harcama vergilerinin tarihsel gelişimi ve uygulamaları irdelenmiş; harcama vergilerinin kuramsal yapısı kapsamında niteliklerine, sınıflandırılmasına ve devletin ekonomik görevleri bağlamındaki işlevlerine ve etkilerine yer verilmiş; Türk vergi sisteminde yer alan harcama vergileri, etkinlik açısından çalışmada ortaya konulan kuramsal esaslar çerçevesinde, devletin ekonomik ve toplumsal görevleri bağlamında değerlendirilmiştir.
Osman Sarıaslan, Hak Arama Hürriyeti Ekseninde Gümrük Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları
Çalışmanın birinci bölümünde uyuşmazlık kavramı ve gümrük uyuşmazlıklarına değinilmiş; ikinci bölümünde hak arama hürriyeti ve gümrük uyuşmazlıklarının çözümüne ilişkin başvuru yollarına yer verilmiş; üçüncü ve son bölümünde ise uygulamada sık karşılaşılan gümrük uyuşmazlıkları ve çözüm yolları kapsamlı olarak incelenmiştir.
Geçen hafta Blog’a yüklenen makalelere aşağıda yer verilmiştir:
Vural Seven, Sigorta Tahkim Hakemlerinin Tarafsızlığı
Türkan Kasapoğlu, Alacaklı Tarafından Açılan Doğrudan Doğruya İflas Davaları (İİK m. 177)
Yasin Köse, Çamaşır Makinesinde Boğulma Vakasında Üreticinin Sorumluluğu (Karar İncelemesi)
Merve Koca, Physician Professional Liability Insurance in Plastic Surgery
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 25 |
| Yargıtay (Hukuk) | 7506 |
| Yargıtay (Ceza) | 2130 |
| Danıştay | 3689 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 4775 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 638 |
| TOPLAM | 18763 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ve Ceza Genel Kurulu’na ait kararlar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay HGK., E. 2018/906 K. 2024/104 T. 14.02.2024
Davacı vekili; müvekkilinin davalı işyerinde iş kazası geçirdiğini ve ayağından yaralandığını, ayağının halen düzelmediğini, işverenin kusurlu olduğunu ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur.
Davalı vekili; meydana gelen olaydan sonra davacının ısrarlara rağmen hastaneye gitmekten imtina edip bir hafta geçtikten sonra ağrı hissettiğini belirtmesi üzerine müvekkili şirket yetkilileri tarafından hastaneye sevk edildiğini, ameliyatlara rağmen ayak kemiğindeki iltihabın kurutulamadığını, kazaya davacının dikkatsiz ve kusurlu davranışının neden olduğunu, davacının varsa malûliyeti ile iş kazası arasında uygun illiyet bağı bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
(...) İş Mahkemesi; somut olay bakımından zamanaşımı tartışması yaparak zamanaşımının söz konusu olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, maddi ve manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline ve fazlaya ilişkin istemin reddine hükmetmiştir.
İlgili Yargıtay Dairesi; uyuşmazlığın, Türk Borçlar Kanunu’nun 146. maddesi (mülga Borçlar Kanunu’nun 125. maddesi) gereğince uygulanmakta olan 10 yıllık zamanaşımı süresinin hangi tarihte başlatılması gerektiği noktasında toplandığını belirtmiş, davacı vekilince sunulan ıslah dilekçesi niteliğindeki talep artırım dilekçesine karşı davalı vekilince süresi içinde sunulan zamanaşımı def’inin değerlendirilerek, maddi tazminat istemine ilişkin dava dilekçesinde talep edilen miktarla sınırlı olarak bir karar verilmesi gerekirken ıslah edilen kısmı da kapsayacak şekilde maddi tazminat isteminin kabulüne karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle kararı bozmuştur.
İlk derece mahkemesi; zamanaşımı süresinin dolduğundan bahisle tazminat hakkının bertaraf edilmesinin olayda kusurlu olduğu sabit olan davalının tazmin sorumluluğundan kurtulması bakımından hukuk ve adalet ilkesi ile bağdaşmayacağı, bedensel zararın gelişim göstermesinden, sırf zararın artış göstermesi durumunun anlaşılamayacağı ve davacının bedensel zararında düşüş şeklinde değişim olduğu gerekçesiyle direnme kararı vermiştir.
Direnme kararının da temyiz edilmesi üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kapsamlı bir hukuki değerlendirmede bulunmuş; geçirdiği iş kazası nedeniyle davacıda oluşan meslekte kazanma gücü kayıp oranının, davacının gördüğü tedaviler sonrası aradan geçen zaman içerisinde değişmemiş ise de Sosyal Güvenlik Kurumu Malûliyet ve Sağlık Kurulları Daire Başkanlığı raporu ile %18 olarak belirlendiği ve kontrol muayenesine gerek olmadığına karar verilmesi ile davacının zararının kesin şekilde belli olduğu, meslekte kazanma gücü kayıp oranının iş kazasından dolayı talep edilecek maddi tazminatın sınırlarının belirlenmesi için gerekli olması nedeniyle zararın öğrenildiği tarih dikkate alındığında ıslah dilekçesi ile talep edilen maddi tazminatın zamanaşımına uğramadığı gerekçesiyle direnme kararını yerinde bulmuş ancak Özel Dairece davalı vekilinin temyiz itirazları incelenmediğinden bu yönde inceleme yapılmak üzere dosyanın Özel Daireye gönderilmesine oyçokluğu ile karar vermiştir.
Yargıtay CGK., E. 2023/177 K. 2024/6 T. 17.01.2024
Sanık hakkında teşebbüs aşamasında kalan kasten öldürme suçundan açılan kamu davasında sanığın eyleminin kasten yaralama suçunu oluşturduğu kabul edilerek Türk Ceza Kanunu’nun 86/1, 86/3-e, 87/1-c, 62, 53, 63 ve 54. maddeleri uyarınca cezalandırılmasına ilişkin (...) Ağır Ceza Mahkemesi tarafından karar verilmiştir.
Hükme yönelik istinaf talebinde bulunulması üzerine (...) Bölge Adliye Mahkemesi tarafından, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 280/2. maddesi uyarınca hükmün kaldırılmasına, sanığın teşebbüs aşamasında kalan kasten öldürme suçundan TCK’nın 81/1, 35/1-2, 62, 53, 63 ve 54. maddeleri uyarınca cezalandırılmasına hükmedilmiştir.
Hükmün temyiz edilmesi üzerine ilgili Yargıtay Dairesi, sanığın dış âleme yansıyan hareketleri karşısında suç kastının yaralama olduğunun kabulü yerine kasten öldürmeye teşebbüsten hüküm kurulması nedeniyle kararın bozulmasına karar vermiştir.
(...) Bölge Adliye Mahkemesi; sanığın yaralama kastı ile değil, öldürme kastı ile hareket ettiği ve engel hal nedeniyle eylemini tamamlayamadığı gerekçesiyle kararında direnmiştir.
Özel Daire tarafından direnme kararının yerinde görülmemesi üzerine dosya, Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından değerlendirilmiş; sanığın söz ve eylemlerine bağlı olarak ortaya çıkan kastının öldürmeye yönelik olduğu ve eyleminin teşebbüs aşamasında kalan kasten öldürme suçunu oluşturduğu gerekçesiyle direnme hükmünün onanmasına oy çokluğu ile karar verilmiştir.
Mevzuat
Sistemik Önemli Bankalarca Hazırlanacak Önlem Planlarına İlişkin Yönetmelik
Yönetmelikte geçen tanımlar, stratejik analiz, önlem planı tedbirlerinin etkileri, önlem planı senaryoları, senaryo analizine ilişkin esaslar ve bildirim yükümlülüğüne ilişkin hükümler ile 1 numaralı ekte değişikliğe gidildi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu, yönetmeliğin uygulamasına ilişkin rehberler çıkarabilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Amaç, kapsam, yönetmelikte geçen tanımlar, eğitim faaliyeti için başvuru koşulları, öğrenci yurdu için başvuru koşulları, değerlendirme, ön izin ve süreye ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Yönetmelik hükümlerini, taşınmazın mülkiyet durumuna göre Hazine ve Maliye Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yürütecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türkiye Ulusal Ajansı Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
Yönetmeliğin 1 numaralı ekinde yer alan Türkiye Ulusal Ajansı Teşkilat Şeması yeniden belirlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ahşap Binaların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik
Taşıyıcı ahşap yapı elemanlarının ve yapı sistemlerinin kullanım amaçlarına uygun olarak, yeterli bir güvenlikle tasarımına ve yapımına ilişkin yöntem, kural ve koşullara ilişkin usul ve esasların düzenlendiği yeni bir yönetmelik düzenlendi. Yönetmelik, 01.01.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Kapsam, dayanak, genel kurallar, başvuru şartları, ödeme usulü ve yerli katkı oranına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Millî Eğitim Şûrası Yönetmeliği
Millî Eğitim Şûrası’nın teşkili ile çalışma esas ve usullerinin belirlendiği yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Telsiz Ekipmanlarının Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun görev ve sorumluluğunda bulunan telsiz ekipmanlarının, güvenli ve ilgili teknik düzenlemelere uygun olmasını sağlamak üzere yürütülecek piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerine ilişkin usul ve esasların belirlendiği yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Telsiz ve Telekomünikasyon Terminal Ekipmanlarının Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Enerji Piyasası Bildirim Sistemi Kullanım Talimatı
Elektrik, doğal gaz ve petrol piyasası bildirim yükümlülük tablolarında değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Doğal sit alanı ve/veya tabiat varlığının bulunduğu alanlarda yaşanan afetlerde, ilgili idarelerce yapılması gereken acil müdahale ve yardım çalışmalarının aksamaması ve yapılacak çalışmalarda izlenecek yöntemlere ilişkin düzenlemeler yapıldı.