Lexpera’da Geçen Hafta (24-30 Aralık 2022)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin altmışıncısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
İstanbul Spor Hukuku Dergisi, Cilt 4, Sayı 2
Derginin bu sayısında Futbol Menajerliği Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ve Bu Sözleşmede Yer Alan Münhasırlık Kaydı, Covid-19 Salgınının Profesyonel Futbolcu Sözleşmelerine Etkisi, Futbol Dışında Kalan Diğer Spor Dallarına İlişkin Disiplin Yargılaması başlıklı makaleler ile bazı kararlara ve tercümelere yer verilmiştir.
Saibe Oktay Özdemir, Abuzer Kendigelen (Ed.), Prof. Dr. Feyzi Necmeddin Feyzioğlu’nun Anısına Armağan
Patent Sahibinin Rekabeti Sınırlayıcı Faaliyetleri Sebebiyle Zorunlu Lisans, Kambiyo Senetlerinde İrade Sakatlıkları ve Üçüncü Kişilere İleri Sürülmesi, Suç Hukuku ve İnsan, Sosyal Medya Hesaplarının Miras Yoluyla Geçişi Mümkün Müdür, Isaiah Berlin’de Negatif ve Pozitif Özgürlük Kavramı, kitapta yer alan makalelerden bazılarıdır.
Emre Esen, Satış Sözleşmesinde Aliud Teslim
İsviçre-Türk borçlar hukuku sisteminde aliud teslim kavramını ele alan açık bir düzenleme bulunmadığından yola çıkılan eserde, aliud teslimin hukuki niteliği ve aliud teslim halinde uygulanabilecek hükümler, taraflar arasındaki menfaat dengesi göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir.
İlyas Gölcüklü (Ed.), Uluslararası Sivil Hava Taşımacılığında Güncel Gelişmeler Konferansı Tam Metin Bildiri Kitabı
Bildiri başlıkları arasında Cape Town Konvansiyonu ve MÖHUK Kapsamında Hava Taşıma Araçları Üzerindeki Ayni Haklara Uygulanacak Hukukun Tayini, Yargıtay Kararları Işığında Havayoluyla Yapılan Yolcu Taşımalarında Bagajın Geç Tesliminden Doğan Taşıyanın Sorumluluğunun Tespitine Dair Sorunlar ile Havacılıkta Uçak İçerisinde Kuraldışı Yolcular ve Kuraldışı Yolcu Kategorileri yer almaktadır.
Melih Arslan, Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluğun Sınırlandırılması ve Kaldırılması
Kitabın birinci bölümünde yardımcı kişilerin fiillerinden sorumluluğa ilişkin temel kavramlar ve yardımcı kişilerin fiillerinden sorumluluğun şartlarına, ikinci bölümünde yardımcı kişinin fiillerinden sorumluluğun sınırlandırılması ve kaldırılmasına, üçüncü ve son bölümünde ise sorumluluğun sınırlandırılmasının veya kaldırılmasının tazminat yükümlülüğüne etkisi ve taraflar arasındaki ilişkiye değinilmiştir.
Ayşe Almıla Tanrıverdi, İdari Yargılama Hukuku Açısından Tespit Davasının Uygulanabilirliği
Çalışmada, İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda bir dava türü olarak düzenlenmemiş olan tespit davası ele alınmış olup idari yargıda yeni bir dava türüne ihtiyaç olup olmadığı tartışılmış ve tespit davası, idari yargı sistemindeki benzer usullerle karşılaştırılarak bu dava türüne ilişkin ülke uygulamalarına yer verilmiştir.
Yavuz Can Aslan, Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme
Kitabın birinci bölümünde üçüncü kişi yararına sözleşmenin tarihçesi, ikinci bölümünde üçüncü kişi yararına sözleşmenin hukuki niteliği, türleri, kanundaki özel görünüm biçimleri, üçüncü ve son bölümünde ise tam üçüncü kişi yararına sözleşmenin benzer hukuki ilişkilerden farkları konu edilmiştir.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 7 |
| Yargıtay (Hukuk) | 70 |
| Yargıtay (Ceza) | 14 |
| Danıştay | 177 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 566 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 766 |
| TOPLAM | 1600 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Danıştay VDDK., E. 2019/119 K. 2019/682 T. 02.10.2019
Dava konusu, davacı tarafından, 20.11.2013 tarihinde varlığından haberdar olunduğu belirtilen vergi borcunun kaldırılması istemine ilişkindir. Vergi Mahkemesi, 2003 ilâ 2006 yıllarında ilanen tebliğ edilen 1992 ilâ 1996 yıllarına ilişkin vergi ve cezalara muttali olunan 2013 yılı itibariyle söz konusu vergi ve cezaların zamanaşımına uğraması nedeniyle bu vergi ve cezaları hukuka aykırı bularak davayı kabul etmiştir. İlgili Danıştay Dairesi, davanın, ilk derece mahkemesinde 30 günlük dava açma süresi içinde açılmadığını belirterek süre aşımı nedeniyle reddi gerektiğinden Vergi Mahkemesince işin esasına girilerek verilen kararı bozmuştur. Vergi Mahkemesi, ilk kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçeyle ısrar etmiştir. Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, usul yönünden yaptığı değerlendirmede, somut olayda idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülebilir bir idari işlem olmadığından, vergi dairesinden öğrenildiği belirtilen vergi borçlarının kaldırılması istemiyle açılan davanın esasının incelenmesine olanak bulunmadığına ve ısrar kararının bozulması gerektiğine; esas yönünden yaptığı değerlendirmede ise, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların, kararın değinilen hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirecek durumda olmadığına ve uyuşmazlığın esasına ilişkin temyiz incelemesinin, ilk derece yargı yerince verilen kararları temyizen incelemekle görevli Vergi Dava Dairesince yapılması gerektiğine değinerek davalının temyiz isteminin ısrar hükmü yönünden reddine hükmetmiştir.
Mevzuat
Turizm, özel güvenlik, sağlık hizmeti ve Türk Petrol Kanunu uyarınca petrol araştırma, arama ve sondaj faaliyetleri kapsamında yürütülen işlerde, işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
İkametgâhı Türkiye’de olan kişilerden; mütekabiliyet esası da dikkate alınmak şartıyla, oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan kişiler ile başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma hakkı bulunmayan vatandaşların ve ülkemizde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin (Uluslararası Öğrenciler Değerlendirme Kurulu kararı ile burs alan uluslararası öğrenciler hariç) 01.01.2013 tarihinden önceki genel sağlık sigortası primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı gibi feri alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Daha önceden ödenmiş olan primler iade ve mahsup edilmeyecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2021/133, K. 2022/120 sayılı ve 13.10.2022 tarihli kararı uyarınca, 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nda yer alan genel bütçe gelir tahmini üzerinde gerçekleşen gelir kadar, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerin bütçelerine ödenek eklemeye Cumhurbaşkanının yetkili olduğu ve ilgili kanunları gereğince genel bütçe gelirleri karşılığı yapılan ödenek eklemelerinin bu tutardan düşüleceğine ilişkin hüküm iptal edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun
Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü’ne ait bazı limanların işletme hakkı verilmesi/devri yöntemiyle özelleştirilmeleri neticesinde imzalanan 49 yıldan az süreli sözleşme süreleri, mali bilgileri gösteren yeminli mali müşavirlerce tasdik edilmiş belgelerle birlikte, bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 15 gün içinde başvuruda bulunulması ve diğer şartların yerine getirilmesi koşuluyla, hakkın başlangıç tarihinden itibaren ve bir defaya mahsus olmak üzere 49 yıla kadar uzatılacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Toplayıcı ve toplayıcılık ilk kez, serbest erişim platformu yeniden tanımlandı. Toplayıcılık faaliyeti, lisans almak koşuluyla yürütülebilecek faaliyetler arasına eklendi. Toplayıcılık faaliyetine ilişkin hükümler ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
BOTAŞ’ın, bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle Ticaret Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerine vadesi geldiği halde ödenmemiş olan her türlü vergi, fon ve paylar, idari para cezaları ile bunlara bağlı gecikme zammı ve gecikme faizi borçları BOTAŞ’ın Hazineden 31.12.2022 tarihine kadar oluşan görevlendirme bedeli alacaklarına karşılık, merkezi yönetim bütçesinin gelir ve gider hesaplarıyla ilişkilendirilmeksizin mahsup suretiyle, Ticaret Bakanlığı tarafından terkin edilecek. Bu kapsamda mahsuba konu olacak borçlara, bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra feri alacak hesaplanmayacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Komisyonun görev süresi sonrasına dair işlemlere ilişkin hükümler yürürlüğe girdi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik
Yönetmelikte geçen özel amaçlı taşıt yeniden tanımlandı. Araç sicil ve tescil sistemi veri tabanı, tescile yetkili kuruluşlar, araçların tescil işlemleri, araç tescil belgesi ve geçerliliği, engelli araçlarının tescili, satış veya devir işlemi yapılan araçların noterler tarafından tescili, araçlar üzerinde yapılan değişikliklerin bildirilmesi ve tescili, araçlarda kullanılan yazı, resim ve işaretlerin tescili, geçici trafik belgeleri ve geçici plakaların verilme ve kullanma esaslarına ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde kapsamlı değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Yönetimi Hakkında Yönetmelik
Sürdürülebilir şekilde çevrenin korunması için strateji ve politikalar ile idari, hukuki ve teknik usul ve esasların düzenlendiği yönetmelik, 01.02.2023 tarihinde yürürlüğe girecek. Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği, aynı tarihte yürürlükten kalkacak.
Atık elektrikli ve elektronik eşyaların çevreye duyarlı geri kazanımının ve bertarafının sağlanması da dahil olmak üzere, insan sağlığının ve çevrenin korunmasına katkıda bulunmak amacıyla elektrikli ve elektronik eşyalarda zararlı maddelerin kullanımının kısıtlanmasına ilişkin usul ve esasların belirlendiği yönetmeliğin bazı hükümleri 01.01.2024 tarihinde, diğer hükümleri 01.02.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Etkin ve adil rekabet ortamının tesis edilmesini ve elektronik ticaretin gelişiminin sağlanmasını teminen elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların faaliyet ve denetimleri ile bunlar arasındaki ticari ilişkilerin düzenlenmesine yönelik usul ve esasların belirlendiği yönetmelik, bazı hükümleri hariç yürürlüğe girdi. Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Rüzgâr Kaynağına Dayalı Elektrik Üretimi Başvurularının Teknik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik
Yönetmeliğin amacı ve kapsamı, yönetmelikte geçen tanımlar ile rüzgâr kaynağına dayalı önlisans başvurularının teknik değerlendirmesi, önlisans ve/veya üretim lisansı tadil taleplerinin değerlendirilmesi, Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği kapsamında yapılan başvurular ile tadil taleplerinin değerlendirilmesine ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Millî Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği
Sözleşme süresi bir yılı aşan, okullarda bulunan kantin ve benzeri yerlerin kira bedellerinde 11.09.2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) yapılacak olan kira artışı, bir önceki kira yılına ait kira bedelinin %25’i oranında uygulanacak. Bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranının %25’in altında kalması halinde değişim oranı geçerli olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Merkezi Takas Kuruluşlarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Genel Yönetmelik
Türkiye’de tezgahüstü türev araçlarda merkezi karşı taraf (MKT) olarak hizmet verecek yabancı merkezi takas kuruluşlarının Türkiye’de tanınması için gerekli olan en az üç yetkiliden oluşan bir temsilcilik kurulması şartı, bir temsilcinin atanmış olması şeklinde değiştirildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türk Silahlı Kuvvetleri’nde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malulü olarak ayrılanlar hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun mecburi hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar ile ilgili maliyet hesabında tahsil edilecek ve edilmeyecek giderler yeniden belirlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Noterlerin taşınmaz satış vaadi sözleşmesi yapma, bu sözleşmeyi tapu bilişim sistemi vasıtasıyla tapu siciline şerh verme ve taşınmaz satış sözleşmesi yapma işlemleri ve gerekli bilişim sisteminin kurulmasına ilişkin süre 01.07.2023 tarihine ertelendi.
Bilişim hizmet alımı ihalelerinde istenecek belgelere ilişkin hükümler, 29.09.2023 tarihinde yürürlüğe girecek. Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkelerdeki değişiklik ile ilanı veya duyurusu daha önce yapılmış olan ihalelerin, ilanın veya duyurunun yapıldığı tarihte yürürlükte olan tebliğ hükümlerine göre yürütüleceğine ilişkin hüküm, 13.01.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Elektronik İmza ile İlgili Süreçlere ve Teknik Kriterlere İlişkin Tebliğ
Algoritma ve parametrelerin geçerlilik süresi, 31.12.2025 tarihine kadar uzatıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ceza Muhakemesi Kanunu gereğince soruşturma ve kovuşturma makamlarının talebi üzerine görevlendirilen müdafi veya vekillere ödenecek meblağlar yeniden belirlendi.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı
İşçinin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücreti, 01.01.2023 ilâ 31.12.2023 tarihleri arasında 333,60 TL olarak tespit edildi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 11485 Sayılı Kararı
Doğal gaz dağıtım şirketlerinin 2023 yılı için uygulayacakları bağlantı ve hizmet bedelleri üst sınırları yeniden belirlendi.
Sermaye Piyasası Kanunu’nun ilgili hükmü uyarınca, Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği üyelerinin vereceği değerleme hizmetlerine ilişkin olarak, 2023 yılı gayrimenkul değerleme asgari ücret tarifesi ve gayrimenkul değerleme asgari ücret uygulama esasları belirlendi.