Lexpera’da Geçen Hafta (25-31 Mart 2023)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin yetmiş üçüncüsünü siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Leyla Keser Berber, Ali Cem Bilgili (Ed.), Güncel Gelişmeler Işığında Kişisel Verilerin Korunması Hukuku
Marmara Hukuk Bilimsel Toplantılar Serisinin 17 Nisan 2019 tarihinde düzenlenen birinci konferansında sunulan tebliğlerden oluşan kitapta, kişisel verilerin korunması hukukunun, iş hukuku, medeni hukuk, rekabet hukuku ve medeni usul hukuku gibi dallardaki yansımalarına yer verilmiştir.
Mustafa Erdoğan, CMR ve TTK Kapsamında Taşıyıcının Eşyanın Hasarından Doğan Sorumluluğu
Çalışmada, uluslararası kara taşımacılığına ilişkin düzenlemeler içeren CMR Konvansiyonu ile Türk Ticaret Kanunu (TTK) hükümleri karşılaştırılarak önem arz eden konular değerlendirilmiş, çeşitli ülke mahkeme kararları ile doktrin görüşlerine değinilmiş ve Konvansiyon ile TTK arasında ortaya çıkan bazı farklılıklarla ilgili Konvansiyona uyumlu pozitif çözümler önerilmiştir.
Şükrü Yıldız, Hukuki Mütalaalar-4
2015 yılından 2020 yılına kadar olan sürede hazırlanan on beş adet hukuki mütalaayı içeren kitapta, kambiyo senedine mahsus takip, holdingler, birleşme, birleşmeye ilişkin genel kurul kararının butlanı davası, işçinin yurtdışında çalışması ve anonim şirketin haklı sebeple feshi gibi konular üzerinde durulmuştur.
Mustafa Kayhan, Anonim Ortaklığın Haklı Nedenle Feshi Davası
Eserde, öncelikle anonim ortaklığın haklı nedenle feshi davasının hukuki niteliği değerlendirilmiş; davanın tarafları değişik olasılıklar kapsamında ele alınmış; süre, talep ve taleple bağlılık ilkesi, uygulanacak usul, geçici koruma önlemleri ve teminat, ispat usulü, alternatif çözüm yolları, dava sonunda verilebilecek kararlar, davanın sona erdiği diğer durumlar, kanun yolları, yargılama giderleri ve dava harcı konuları incelenmiştir.
Özgecan Korkmaz, Amerikan Hukuku İle Karşılaştırmalı Paya Dayalı Kitle Fonlaması
Çalışmada, kitle fonlaması kurumunun işlevi disiplinler arası bir yöntemle incelenerek hukuki düzenlemelerin amacının ne olması gerektiği ve gözetilmesi gereken menfaatlerin çerçevesi belirlenmiş; dünyada kitle fonlamasının en çok uygulandığı ülkelerden biri olan ABD’deki düzenlemelerin işlevselliği üzerine yapılan değerlendirmeler ışığında, kitle fonlamasına ilişkin olarak Sermaye Piyasası Kanunu’na getirilen hükümler ve Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliği (III 35/A.1) hükümleri irdelenmiştir.
Uluslararası Ticari Sözleşmeler İçin UNIDROIT İlkeleri 2016
Kitapta, hukukun uluslararası alanda birleştirilmesi, ulusal hukukların yakınlaştırılması veya denkleştirilmesi ya da hukuk düzenlerinin uyumlaştırılması amacıyla uluslararası kuruluşlar tarafından yapılan uluslararası sözleşmeler veya model kanunların başarısız olmasına bağlı olarak oluşturulan birleştirilmiş veya uyumlaştırılmış hukuk normlarını içeren derlemelerden biri olan Unidroit İlkelerinin 2016 metni esas alınarak Türkçe çevirisine yer verilmiştir.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 7 |
| Yargıtay (Hukuk) | 11007 |
| Yargıtay (Ceza) | 8496 |
| Danıştay | 42 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 965 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 176 |
| TOPLAM | 20693 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Ceza Genel Kurulu’na ait kararlar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay CGK., E. 2021/279 K. 2022/391 T. 26.05.2022
(...) Ağır Ceza Mahkemesince, nitelikli kasten öldürme suçundan suça sürüklenen çocuğun ve sanığın hapis cezasıyla cezalandırılmalarına, mahsuba ve sanık yönünden hak yoksunluğuna karar verilmiştir. Karara yönelik katılan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı vekili ile sanık ve suça sürüklenen çocuk müdafileri tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur. Bunun üzerine (...) Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesince, istinaf başvurularının vekâlet ücreti yönünden düzeltilmek suretiyle esastan reddine karar verilmiştir. Hükmün Cumhuriyet savcısı, katılan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı vekili ile sanık ve suça sürüklenen çocuk müdafileri tarafından temyiz edilmesi üzerine, sanık ve suça sürüklenen çocuk hakkında haksız tahrik nedeniyle ceza indirimi öngören TCK’nın 29. maddesi uyarınca azami oranda indirim yapılması gerektiğinin gözetilmemesi suretiyle fazla ceza tayin edildiği gerekçesiyle ilgili Yargıtay Ceza Dairesince oyçokluğu ile karar bozulmuştur. Bozmaya uyan (...) Ağır Ceza Mahkemesince, nitelikli kasten öldürme suçundan suça sürüklenen çocuğun ve sanığın hapis cezasıyla cezalandırılmalarına, mahsuba ve sanık yönünden hak yoksunluğuna karar verilmiş; söz konusu hükümlerin sanık ve suça sürüklenen çocuk müdafileri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen ilgili Yargıtay Ceza Dairesince temyiz istemlerinin esastan reddine oyçokluğu ile karar verilmiştir. Bunun üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itiraz yoluna başvurmuş; ilgili Yargıtay Ceza Dairesi itiraz nedenlerini yerinde görmemiştir. Dosyayı ele alan Yargıtay Ceza Genel Kurulunca, suça sürüklenen çocuğa yüklenen nitelikli kasten öldürme suçunda TCK’nın 25. maddesinde düzenlenen meşru savunma koşullarının oluşup oluşmadığı, sanık hakkında ise TCK’nın 27/2. maddesinde düzenlenen meşru savunmada sınırın aşılması şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği hususları irdelenmiştir. Yargıtay Ceza Genel Kurulu, suça sürüklenen çocuk hakkında meşru savunma koşullarının gerçekleştiğine, sanık hakkında meşru savunmada sınırın aşılmadığına, (...) Ağır Ceza Mahkemesince sanık hakkında verilen hükmün usul ve kanuna uygun olması sebebiyle bu hükme yönelen temyiz istemlerinin esastan reddine, suça sürüklenen çocuk hakkında verilen mahkûmiyet hükmünün ise koşulları oluştuğu halde suça sürüklenen çocuk hakkında TCK’nın 25. maddesinin uygulanmaması isabetsizliğinden bozulmasına oyçokluğu ile hükmetmiştir.
Mevzuat
Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirlerin Alınması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
Olağanüstü hal kapsamında sosyal hizmetler alanına, özel öğretim kurumlarına, araştırma, geliştirme ve tasarım faaliyetleri ile teknoloji geliştirme bölgelerine ve KOSGEB destek alacaklarına ilişkin tedbirler yürürlüğe girdi.
İcra ve İflâs Kanunu Uyarınca Elektronik Ortamda Yapılacak Satışların Usulü Hakkında Yönetmelik
Kullanılması zorunlu olan basılı kâğıtlar ile taşınır ve taşınmazın ilanına ilişkin hükümler, internet haber sitelerini de kapsayacak. Ayrıca hazırlık ve ilan işlemleri ile ihalenin yapılmasına ilişkin hükümler ve yönetmelik ekinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Kanunu Yönetmeliği
Deprem, sel gibi doğal afetlerden kaynaklı mücbir sebep hallerinde giriş keseneği, avukatın nakil olduğu Baro Yönetim Kurulu kararı ile alınmayabilecek. Değişiklik, 06.02.2023 tarihinden itibaren geçerli olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelik
Fon dağılımı ve değişikliği, hakların kullanımı, sistemden ayrılma, hak kazanma süresi ve hak kazanılan birikim, emeklilik yatırım fonları ile zararların karşılanmasına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi; alacağın devrine ilişkin yeni hükümler düzenlendi. Değişiklikler, 28.09.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Coğrafi Veri Lisans Yönetmeliği
Amaç, kapsam, yönetmelikte geçen tanımlar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yükümlülükleri, lisanslı kuruluşların yükümlülükleri, başvuru, lisansın yenilenmesi, kapsam değişikliği, lisansın iptal edilmesi, denetim ve belge bedeline ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Veri madenciliği ve yeni veri üretimi, hasılat paylaşımı, cezalandırma ve sınıflama tablosuna ilişkin yeni hükümler getirildi. Ayrıca geçiş hükümleri de düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Coğrafi Veri İzinleri Yönetmeliği
Amaç, kapsam, yönetmelikte geçen tanımlar, başvuruda istenen bilgi ve belgeler, coğrafi verilerin Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu ile paylaşımına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. İzin yükümlülüğü ve cezalandırmaya ilişkin yeni hükümler düzenlendi.
İlgili kamu kurum ve kuruluşları, gerçek kişi ve özel hukuk tüzel kişilerinin kamu kurumları ve kamu tüzel kişileri için yürüttükleri faaliyetler kapsamında üretecekleri verilere ilişkin yapılacak izin başvuru sürecinin tamamlanması için gerekli önlemleri alacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Devlet Yardımlarının Uygulanması, Koordinasyonu, İzlenmesi ve Değerlendirilmesi Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Yönetmelik, 01.06.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Araç muayenelerine ilişkin fıkra hükmünün uygulanmasına yönelik usul ve esaslar belirlendi.
Posta ve Hızlı Kargo Yoluyla Taşınan Eşyanın Gümrük İşlemlerine İlişkin Tebliğ
Verilen yetki kapsamında işlem yapmak isteyen operatörler ve gönderilerin beyanına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi; teminat mektubu yenilemeye ilişkin yeni hükümler düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Döviz yükümlülüğü olan yurt içi yerleşik tüzel kişilerin yükümlülükleri kapsamında döviz dönüşüm veya Türk lirası cinsinden mevduat ve katılım fonu hesaplarına sağlanacak desteğe ilişkin usul ve esasların düzenlendiği tebliğ yürürlüğe girdi.
Vakıflara Vergi Muafiyeti Tanınması Hakkında Genel Tebliğ (Seri No: 5)
06.02.2023 tarihinde meydana gelen depremler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından mücbir sebep hali ilan edilmiş olan yerlerde; merkezi, şubesi veya iktisadi işletmesi bulunan Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ile bu yerler dışında merkezi bulunmakla birlikte mücbir sebep hali kapsamında olan yerlerde faaliyette bulunan meslek mensuplarıyla aralarında bu tarih itibarıyla “Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Sözleşmesi” bulunan Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar tarafından, ilgili belge ve raporların Hazine ve Maliye Bakanlığı’na ibraz edilmesi gereken son tarih, mücbir sebep halinin sona erdiği tarihi izleyen ayın sonuna kadar uzatıldı.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 47)
Meydana gelen depremler nedeniyle mücbir sebep ilan edilen yerlerde bulunan mükelleflere ilişkin yeminli mali müşavirlerce düzenlenecek tasdik raporlarında karşıt inceleme tutanağının aranıp aranmayacağına ilişkin usul ve esaslar belirlendi.
Mevduat ve Katılma Hesaplarının Kur Artışlarına Karşı Desteklenmesine İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı
Hazine desteğinin kullandırılmasında uygulanacak faiz ve kâr payı oranlarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi, bazı hükümler yürürlükten kaldırıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Devlet Destekli Ticari Alacak Sigortası Sistemine Dair Cumhurbaşkanı Kararı
Ticari alacak sigortası kapsamındaki risklerin etkin bir şekilde koruma altına alınması amacıyla oluşturulan Devlet Destekli Ticari Alacak Sigortası Sistemi kapsamında yer alan sigortalara ilişkin hükümler düzenlendi. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelere Yönelik Ticari Alacak Sigortası Sunulmasını İçeren Devlet Destekli Sistemin İşleyişine Dair Karar yürürlükten kaldırıldı.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 11743 Sayılı Kararı
06.02.2023 tarihinde meydana gelen depremler nedeniyle olağanüstü hal kararı alınan ve/veya afet bölgesi ilan edilen yerlerde faaliyet gösteren doğal gaz dağıtım şirketleri ile Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illerinin tamamı ve Gaziantep ilinin İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki doğal gaz abonelikleri ile ilgili olarak bazı kararlar alındı.