Lexpera’da Geçen Hafta (29 Haziran-5 Temmuz 2024)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 136. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.

Literatür

Geçen hafta Blog’a yüklenen yazıya aşağıda yer verilmiştir:

Furkan Güven Taştan, Hukuk Atölyesi’nin 22. Bölüm Konuğu: Prof. Dr. Nami Barlas

İçtihat

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:

MAHKEME KARAR SAYISI
Anayasa Mahkemesi 11
Yargıtay (Hukuk) 3570
Yargıtay (Ceza) 2737
Danıştay 1979
Bölge Adliye Mahkemesi 2185
Bölge İdare Mahkemesi 630
TOPLAM 11112

Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Ceza Genel Kurulu ve Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’na ait kararlar özellikle dikkati çekmektedir:

Yargıtay CGK., E. 2019/473 K. 2024/76 T. 20.02.2024

Sanık hakkında kasten öldürme suçundan açılan kamu davasında yapılan yargılama sonucunda, yerel mahkemece sanığın eyleminin bilinçli taksirle bir kişinin ölümüne neden olma suçunu oluşturduğu kabul edilerek Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 85/1, 22/3, 62 ve 63. maddeleri uyarınca cezalandırılmasına hükmedilmiştir.

Hükme yönelik olarak istinaf talebinde bulunulması üzerine (...) Bölge Adliye Mahkemesi tarafından, eylemin çocuğa karşı olası kastla öldürme suçunu oluşturduğu ve sanık hakkındaki temel cezanın TCK’nın 82/1-e maddesi uyarınca belirlenmesi gerektiği düşünülmeden, suç niteliğinde yanılgıya düşülerek TCK’nın 85/1 maddesiyle uygulama yapıldığı gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Bunun üzerine yerel mahkeme, sanığın, olası kastla öldürme suçundan TCK’nın 81/1, 21/2, 62/1, 53, 63 ve 54/1. maddeleri uyarınca cezalandırılmasına hükmetmiştir.

Re’sen istinafa tabi olan hükme yönelik olarak istinaf talebinde bulunulması üzerine (...) Bölge Adliye Mahkemesi tarafından istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.

Kararın temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen ilgili Yargıtay Dairesi, ölen kişi hakkında Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 218/2. maddesi uyarınca yaş tashihi yapılması mümkün değilse de suç tarihi itibarıyla 20 yaşında olduğu kabul edilen maktulün doğumu ile ilgili olarak anne ve babasının dinlenilmesi, aile nüfus kayıt tablosuna göre kardeşlerinin olduğunun anlaşılması karşısında gerektiğinde kardeşlerin de dinlenerek ilgili ihtisas dairesinden rapor alındıktan sonra hüküm kısmında tespite de yer verilmek suretiyle karar oluşturulması gerekirken eksik incelemeyle hüküm kurulduğu gerekçesiyle kararı bozmuştur.

Yerel mahkeme, bozmaya direnerek sanığın önceki hüküm gibi cezalandırılmasına karar vermiştir.

Hükmün temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın temyiz istemlerinin esastan reddiyle hükmün onanması istekli tebliğnamesi ile dosya direnilen daireye gönderilmiş; Özel Dairece direnme kararı yerinde görülmemiştir.

Bunun üzerine dosyayı ele alan Yargıtay Ceza Genel Kurulu, sanık hakkında, maktulün yaşı ile ilgili olarak eksik araştırmayla hüküm kurulmadığına ilişkin yerel mahkemenin direnme kararının isabetli olduğuna oyçokluğu ile hükmetmiştir.

Danıştay VDDK., E. 2022/583 K. 2023/1463 T. 13.12.2023

Dava konusu; davacı adına, bir kısım emtia ve hizmet alımlarını gerçeği yansıtmayan faturalarla belgelendirdiği yolundaki saptamaları içeren vergi tekniği raporuna istinaden sevk edildiği takdir komisyonunca sözü edilen faturalara dayalı katma değer vergisi indirimleri reddedilmek suretiyle 2009 yılının kasım ve aralık dönemleri için re’sen salınan katma değer vergileri ve verginin bir katı tutarında kesilen vergi ziyaı cezalarının kaldırılması istemine ilişkindir.

(...) Vergi Mahkemesi, cezalı tarhiyatın zamanaşımına uğradığına hükmetmiştir.

İlgili Danıştay Dairesi, zamanaşımı süresinin durduğu, dolayısıyla cezalı tarhiyatın zamanaşımına uğramadığı, bu nedenle uyuşmazlığın esasının incelenmesi gerektiği gerekçesiyle kararı bozmuştur.

Bunun üzerine (...) Vergi Mahkemesi, şirketin faturalarını gerçek bir emtia teslimine veya hizmet ifasına dayanmaksızın düzenlediği hususunun hukuken geçerli ve somut tespite dayanmadığı, davacı adına yapılan cezalı tarhiyatta hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle vergi ve cezaları kaldırmıştır.

Temyiz istemini inceleyen ilgili Danıştay Dairesi, mükelleften temin edilen faturada yer alan katma değer vergisi indirimlerinin reddi suretiyle davacı adına yapılan cezalı tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığından kararın bozulmasına hükmetmiştir.

(...) Vergi Mahkemesi, cezalı tarhiyatın kaldırılması yönünde ısrar kararı vermiştir.

Yaptığı hukuki değerlendirme sonucunda Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, ısrar kararının dayandığı hukuki gerekçeleri yerinde bularak davalının temyiz isteminin reddine ve (...) Vergi Mahkemesi’nin ısrar kararının onanmasına oyçokluğu ile karar vermiştir.

Mevzuat

Sermaye Piyasası Kanunu

Kripto varlıklar kanun kapsamına alındı. Bu çerçevede; sermaye piyasası araçlarının kaydileştirilmesi, teminatlar, yatırımcı varlıkları ve kullanım esasları, Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği, izinsiz sermaye piyasası faaliyetinde uygulanacak tedbirler, piyasa bozucu eylemler, bilgi suistimali ve piyasa dolandırıcılığı incelemelerinde uygulanacak tedbirler, Sermaye Piyasası Kurulu’nun bütçesi, harcama ve işlemlerinin denetimine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerine ve kripto varlıkların transfer ve saklanmasına ilişkin esaslar, kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerinde uygulanacak tedbirler, kripto varlık hizmet sağlayıcıların denetimi ve uygulanacak yaptırımlar, izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti, kripto varlık hizmet sağlayıcılarda zimmet, kripto varlıklara ilişkin şahsi sorumluluk, kripto varlıkların zimmet suçuna özel soruşturma usulüne ilişkin hükümler ile kripto varlık hizmet sağlayıcılara ilişkin geçiş hükümleri ihdas edildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Emniyet Teşkilât Kanunu

Anayasa Mahkemesi’nin E. 2023/127, K. 2024/105 sayılı ve 09.05.2024 tarihli kararı uyarınca, terfi ve atamaya ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın görev ve yetkileri, Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğü’nün görev ve yetkileri, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın taşra teşkilâtı, uzman ve denetmen istihdamı, muhasebe müdürlükleri, saymanlık müdürlükleri ve mal müdürlüklerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Geçiş hükümleri düzenlendi. Değişiklikler, 01.09.2024 tarihinde yürürlüğe girecek. Aynı tarihte defterdar, defterdarlık birimleri ve personel müdürlükleri başlıklı madde hükümleri yürürlükten kalkacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

Gelir İdaresi Başkanlığı başkan yardımcıları, Gelir İdaresi Başkanlığı taşra teşkilâtı, defterdar, defterdarlık, performans yönetimi ve atıflara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Geçiş hükümleri düzenlendi. Değişiklikler, 01.09.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Askeralma Yönetmeliği

Sevke ilişkin mazeret hallerinde erteleme hükümlerinde değişikliğe gidildi. Çok vatandaşlık hakkına sahip olan ve bulundukları yabancı ülkelerde yapmış oldukları askerlik hizmetleri nedeniyle mülga Askerlik Kanunu kapsamında muafiyet hakkı olanların, 26.06.2019 tarihinden önce dış temsilciliklere başvurmuş olmaları halinde muafiyet taleplerinin yerine getirileceğine ilişkin hüküm yürürlükten kaldırıldı.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik

Koruma ve güvenlik planları ile eğitim programına ilişkin hükümlerde ve yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik

İşçi postaları sayısının düzenlenmesi ve gece çalışma süresine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılında Yükseköğretim Kurumlarında Cari Hizmet Maliyetlerine Öğrenci Katkısı Olarak Alınacak Katkı Payları ve Öğrenim Ücretlerinin Tespitine Dair Karar

2024-2025 eğitim-öğretim yılında yükseköğretim kurumlarının cari hizmet maliyetlerine birinci öğretim ve açık öğretimde devlet ve öğrenci tarafından yapılacak katkı payı tutarları ile ikinci öğretim ve uzaktan öğretim öğrencilerinin öğrenim ücreti tutarları belirlendi. Karar, 30.06.2024 tarihinden itibaren geçerli olacak.

Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar

Özel hizmet tazminatı, ilave eğitim öğretim tazminatı ödenecek Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı mesleki ve teknik öğretim okul ve kurumları ile diğer tazminatlara ilişkin cetvellerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Ticaret Bakanlığı’nın 2023/16 Sayılı Genelgesi

Asgari bir yıldır kuyumculuk ve/veya mücevherat sektöründe faaliyet gösterdiğini tevsik edemeyen firmaların, dahilde işleme izni almak için Tek Pencere Sistemi üzerinden ilettiği başvurular değerlendirmeye alınmayacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Prosedürü

Piyasa yapıcı hesabı ile özel işlem bildirimi yapılabilecek. Piyasa yapıcılığı yetkisinin, piyasa yapıcılık asgari şartlarının kaybedilmesi nedeniyle iptal edilmesi halinde, şartların kaybedildiği tarihten sonra elde edilen borsa payı indirimi ve gelir paylaşım tutarları tahsil edilecek. Ayrıca vadeli işlem ve opsiyon piyasası prosedürü revizyon karşılaştırma tablosu ve prosedür eklerinde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Ruhsatlı Beşeri Tıbbi Ürünlerde Yeniden Ruhsat Düzenlenmesini Gerektiren Hallere İlişkin Kılavuz

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından ruhsatlandırılmış beşeri tıbbi ürünlerin üretim yerinin yurt dışından yurt içine veya yurt içinden yurt dışına değiştirilmesi, kılavuzun amaç ve kapsamına dahil edildi. Kılavuzda geçen bazı tanımlar yeniden düzenlendi. Devir başvurusunda sunulması gereken bilgi ve belgeler, zayi ruhsat/sertifika başvurusunda sunulması gereken bilgi ve belgeler, başvurulara ilişkin diğer doküman tipleri ve başvurularda dikkat edilmesi gereken hususlara ilişkin hükümler ile kılavuz eklerinde değişikliğe gidildi. Üretim yerinin yurt dışından yurt içine veya yurt içinden yurt dışına değiştirilmesine ilişkin başvurularda sunulması gereken bilgi ve belgelere ilişkin hükümler ihdas edildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Gemi Sağlık İşlemleri Yönergesi

Ülkemiz limanlarında ve Türk Boğazlarında gemilere yönelik olarak yürütülen gemi sağlık işlemlerine ilişkin usul ve esasların düzenlendiği yönerge yürürlüğe girdi.