Lexpera’da Geçen Hafta (3-9 Aralık 2022)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin elli yedincisini siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.

Literatür

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:

Sezer Çabri, Miras Hukuku Şerhi (TMK m. 640-682) Cilt III

Eserde miras ortaklığı, mirasçıların terekenin borçlarından dolayı sorumluluğu, miras ortaklığının sona ermesi, mirasın paylaşılması davası, mirasın paylaşılmasının esasları, tarım arazilerinin paylaşılması, mirasta denkleştirme, paylaşma ve miras payının devri sözleşmeleri Türk-İsviçre Hukuku öğretisi doğrultusunda incelenmiş; ayrıca ulaşılabilen Yargıtay kararları taranarak özellik arz eden kararlara metin içinde ve dipnotlarda yer verilmiştir.

Muzaffer Dülger, Hukuka Ekonomik Yaklaşımın Toplumsal Dayanakları

Çalışma, çağdaş hukuk kuramında önemli bir yer edinen Hukuk ve Ekonomi Öğretisi’nin felsefi arka planını ve toplum teorisiyle temas noktalarını açığa çıkarmaya dönük bir çabanın ürünü olup ele alınan sorular, öğretinin merkezindeki üç büyük ekol (Chicago, Avusturya, Virginia) ve onların önde gelen temsilcilerinin (Posner, Hayek, Buchanan) düşünceleri çerçevesinde tartışılmıştır.

Ezgi Turan Fühner, Avukatın Azli ve Haksız Azlin Hukuki Sonuçları

Kitapta, avukatlık sözleşmesinin avukatın azli ile sona erdirilmesi ve özellikle avukatın haksız azlinin neticeleri irdelenmiş olup hem uygulamada üzerinde görüş birliği sağlanamamış hususlara hem de bugüne kadar yeterince incelenmemiş olan sorunlara bir çözüm getirilmesi ve yeni bir bakış açısı sunulması hedeflenmiştir.

Asena Sinanoğlu, Türk Medeni Kanunu’na Göre Çocuk ile Kişisel İlişki Kurma Hakkı

Çalışma, Türk Medeni Kanunu’nun 323 vd. maddelerinde düzenlenen çocuk ile kişisel ilişki kurma hakkının incelenmesine ilişkin olup bir mahkeme kararıyla düzenlenecek olan bu ilişkilerin kurulmasında hangi hususların önem arz ettiği üzerinde durulmuştur.

Ahmet Göktuğ Kaya, Türk Hukukunda Üst Sınır İpoteği

Eserde, üst sınır ipoteği gerek Türk Medeni Kanunu gerekse de İcra ve İflas Kanunu yönünden değerlendirilmiş ve üst sınır ipoteğinin kendine has nitelikleri ile anapara ipoteğinden ayrıldığı noktalar üzerinde durulmuştur.

Nurhan Yaprak, Belediye İktisadi Teşebbüslerinin Hukuki Niteliği

Kitabın birinci bölümünde devletin ekonomiye müdahalesinin yereldeki yansıması olarak belediye iktisadi teşebbüslerine değinilmiş, ikinci bölümünde belediye iktisadi teşebbüslerinin tüzel kişiliğine ilişkin nitelendirme sorunu tartışılmış, üçüncü bölümünde belediye iktisadi teşebbüslerinin kuruluş usulü, yöntemi ve faaliyetlerinin hukuki niteliğine yer verilmiş, dördüncü bölümünde belediye iktisadi teşebbüslerinin hareket araçları açıklanmış, beşinci ve son bölümünde ise belediye iktisadi teşebbüslerinin denetimi hakkında bilgi verilmiştir.

Geçen hafta Blog’a yüklenen yazıya aşağıda yer verilmiştir:

Ahmet Türkmen, Süleyman Anıl Huysal, 6098 sayılı Kanun Geçici Madde 1 ile Getirilen Kira Bedelinde %25’lik Artış Sınırlamasına Aykırılığın Hukuki Sonuçları Üzerine Değerlendirmeler

İçtihat

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:

MAHKEME	KARAR SAYISI
Anayasa Mahkemesi	16
Yargıtay (Hukuk)	42
Yargıtay (Ceza)	3
Danıştay	327
Bölge Adliye Mahkemesi	386
Bölge İdare Mahkemesi	6
TOPLAM	780

Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:

Danıştay İDDK., E. 2017/2351 K. 2019/551 T. 13.02.2019

Dava konusu; Antalya ili, Demre ilçesi, (...) Antik Kenti ve limanında Prof. Dr. (...) başkanlığında, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Akdeniz Üniversitesi adına arkeolojik kazı yapılmasına izin verilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu kararının yürürlükten kaldırılması yolundaki Bakanlar Kurulu kararının iptali istemine ilişkindir.

İlgili Danıştay Dairesi; kazı ve sondaj yapmaya ilişkin heyet ve kurumlara verilen iznin değiştirilemez ve süresiz olmayıp yapılan çalışmaların başarısı ile izin verilen kişilerin bilimsel ve mali yeterlilikleri konusunda her zaman değerlendirme yapma yetkisine sahip olan Bakanlar Kurulu tarafından kanunla verilen geniş takdir yetkisi çerçevesinde her aşamada iznin sonlandırılabileceği, idarenin daha önce verdiği kazı iznini bir yargı kararıyla sonuna kadar sürdürmeye ve aynı heyeti sürekli görevde tutmaya zorlanamayacağı gerekçeleriyle Bakanlar Kurulu kararının yürürlükten kaldırılması yolundaki Bakanlar Kurulu kararının hukuka uygun olduğu sonucuna vararak davayı reddetmiştir.

Davacı; kazı çalışmalarının sağlıklı sonuca erişebilmesi, toplanan bulguların bilgiye dönüşmesi için kazı çalışmalarında sürekliliğin gerektiği, kendi başkanlığından alınarak Antalya Müze Müdürlüğü’ne verilen kazı çalışmaları için anılan Müdürlüğün yeterli mali ve sosyal kaynağa sahip olmadığı, hakkında dava konusu işlemin tesis edilmesinin gerekçesi olarak gösterilen suçlamalar neticesinde verilen soruşturma iznine yaptığı itirazın kabul edilerek verilen soruşturma izninin kaldırıldığı, hakkında inceleme yapan müfettişlerin Fettullahçı Terör Örgütü üyesi oldukları gerekçesiyle görevlerinden ihraç edildikleri ve tutuklu oldukları için anılan müfettişlerin raporlarına dayanılarak işlem tesis edilemeyeceği, hakkında yapılan soruşturma neticesinde kamu zararına sebebiyet verdiği gerekçesiyle adına çıkartılan zimmet için açtığı menfi tespit davasının lehine sonuçlandığını ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu; (...) Antik Kenti ve limanında uzun yıllardır başarılı çalışmalar yapan, yeni arkeolojik sit alanlarının tespit ve tesciline olanak sağlayan ve hakkında isnat edilen eylemlerle ilgili olarak adli ve idari yönden ceza almamış olan davacının, kazı başkanlığını sürdürdüğü kazı izninin iptali yolundaki dava konusu işlemi hukuka uygun bulmayarak kararın bozulmasına oyçokluğu ile hükmetmiştir.

Mevzuat

Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelik

Veri paylaşımı başlıklı yeni madde hükmü yürürlüğe girdi. Buna göre, perakende ticaretin etkin ve sürdürülebilir rekabet şartlarına göre yapılmasına yönelik politikaların geliştirilmesi, kamuoyunun aydınlatılması ve tüketicinin fiyat karşılaştırması yapabilmesine imkân sağlanması amacıyla, gıda perakende sektöründe hızlı tüketim mallarının satışıyla iştigal eden ve şube sayısı 200’den fazla olan zincir mağazalar, satışa sundukları ürünler ile şubelerine ilişkin verileri Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen sisteme aktarmakla yükümlü olacak. Bu veriler ilgili kurum, kuruluş ve kamuoyuyla paylaşılabilecek. Veri aktarımının usul ve esasları Bakanlıkça belirlenerek ilgili zincir mağazalara bildirilecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Organ Nakli Hizmetleri Yönetmeliği

Organ nakli hizmetlerinin düzenlenmesi, organ nakli merkezlerinin ve organ kaynağı merkezlerinin tesis, hizmet ve personel standartlarının belirlenmesi, bunların açılması, eğitim vermeleri, denetlenmeleri, kapanmaları ve organ nakli ve bağışı ile ilgili diğer bütün faaliyetlerin yürütülmesinde uyulması gereken usul ve esasları düzenleyen yönetmelik yürürlüğe girdi. Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı. Yürürlükten kaldırılan yönetmelik kapsamında faaliyette bulunmaya devam edenler, 6 ay içinde yeni yönetmelik hükümlerine uyum sağlamak zorunda olacak. Sağlık Bakanlığı, 6 ay içinde Ulusal Organ Nakli ve Bağışı Koordinasyon Sistemi Uygulama Rehberini yayınlayacak. Ayrıca Bakanlık, 1 yıl içinde çapraz nakil eşleştirmelerinin yapılacağı sistemi kuracak ve devreye alacak.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Bilirkişi Yönetmeliği

Yönetmelikte geçen bilirkişi, meslek içi bilirkişilik yenileme eğitimleri, bilirkişi eğitim belgesi ve bilirkişi yenileme eğitimi belgesi yeniden ya da ilk kez tanımlandı. Bilirkişi listelerinde yer verileceklerde aranacak nitelikler, bilirkişilik görevlendirmeleri, oda bilirkişilik listelerinden çıkarılma, bilirkişi eğitim belgesi, yenileme eğitimi belgesi, meslek içi bilirkişilik eğitimleri ve yenileme eğitimleri ile ilgili ilkeler, istenecek belgeler, ücret ve bildirime ilişkin hükümler yeniden ya da ilk kez düzenlendi.

Bilirkişi listeleri, talep edilmesi halinde Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne bağlı odalar tarafından hazırlanacak. Yönetmelik, bu odalara kayıtlı mimar, mühendis ve şehir plancılarını kapsayacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Tersane, Tekne İmal ve Çekek Yerlerinin Çevresel Yönetimi Hakkında Yönetmelik

Kıyı Kanunu ve ilgili mevzuat kapsamında iç sular hariç olmak üzere ülkemizin kıyı alanlarında faaliyet gösteren tersane, tekne imal ve çekek yerlerinde inşa, tadilat ve/veya bakım onarım faaliyeti sonucu ortaya çıkan ve deniz kirliliğine ve deniz tabanında birikim oluşturarak uzun sürede ekosistem tahribatına sebebiyet veren kirleticilerin çevresel yönetimine ilişkin usul ve esasları belirleyen yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Faaliyette olan mevcut tesisler için geçiş hükümleri de düzenlendi.

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 396)

Bildirime konu alış/satışlar ve hadler ile bildirimlerin doldurulmasında uyulacak esaslara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, takip eden bildirim dönemine ilişkin olarak verilecek bildirim formlarına uygulanacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Gümrük Genel Tebliği (Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi)

Kümülasyon olanağı, faydalanan ülke menşeli olarak kabul edilecek eşya ve menşe ispat belgelerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 01.11.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Devlet Teşkilatı Merkezi Kayıt Sistemi (DETSİS) ile İlgili Cumhurbaşkanlığı Genelgesi

Kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilat yapılarına ilişkin verilerin merkezi bir ortamda ve elektronik olarak kayıt altına alınması amacıyla oluşturulan Devlet Teşkilatı Veri Tabanı (DTVT), Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi tarafından Devlet Teşkilatı Merkezi Kayıt Sistemi (DETSİS)’ne dönüştürüldü. Genelge kapsamında, tüm kamu kurum ve kuruluşlarınca DETSİS’te yapılacak işlemlerin esasları belirlendi. Devlet Teşkilatı Veri Tabanı ile İlgili Başbakanlık Genelgesi yürürlükten kaldırıldı.