Lexpera’da Geçen Hafta (30 Temmuz-5 Ağustos 2022)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin otuz dokuzuncusunu siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.

Literatür

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:

Gözde Türkeli, Toplanma Hakkı Bağlamında Kanuna Aykırı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Suçu

Kitap, toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkına ilişkin olup 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun 28. maddesinin 1. fıkrasında öngörülen ve uygulaması oldukça sorunlu olan “kanuna aykırı toplantı ve gösteri yürüyüşü suçu” incelenmiş, ayrıca Kanun’daki çeşitli suç ve ceza hükümleri tasnif edilmiştir.

Cemil Kaya, Kamu Yararı Kavramına Danıştay’ın Bakışı

Çalışmada, kamu yararı gibi belirsiz bir kavramı inceleme konusu yapmanın zorluğundan yola çıkılarak kamu yararının, idare hukukunun bütün kurum ve kavramlarında ve esas itibarıyla Danıştay kararlarında yer alan işlevi üzerinde durulmuştur.

Nil Karabağ Bulut, Medeni Kanun’un 23. Maddesi Kapsamında Kişilik Hakkının Sözleşme Özgürlüğüne Etkisi

Eserin birinci bölümünde sözleşme özgürlüğünün sınırı olarak TBK m. 27, ikinci bölümünde MK m. 23/f. 2 anlamında kişi özgürlüğü ve bu özgürlüğün hukuka ya da ahlaka aykırı olarak sınırlandırıldığı haller ve üçüncü bölümünde kişiliğin ihlali dolayısıyla uygulanacak yaptırım ele alınmıştır.

Elif Merve Güleç, İmar Hukukunda Ruhsatsız Yapılar ve Ruhsatsız Yapılara Uygulanacak Olan İşlemler

Çalışmada, hukuka aykırı bir yapıya uygulanacak olan işlemler ile imar planına yönelik bir iptal kararının yapı ruhsatı ve bu ruhsat ile inşa olunan yapı üzerine etkileri öğreti ve yargı kararları ışığında incelenmiştir.

Cemil Simil, Konkordatoda Mühletin Borçlu Bakımından Sonuçları

Kitapta, konkordatoda mühletin borçlu bakımından doğurduğu sonuçlar inceleme konusu yapılmış olup konu ele alınırken öncelikle mühletin etkilerinin doğduğu an tespit edilmeye çalışılmış, daha sonra mühletin etkilerinin neler olduğu ve son olarak da mühletin etkilerinin sona ermesi ortaya konulmuştur.

Pakize Ezgi Akbulut, Vakıf Senedinin Tamamlanması ve Değiştirilmesi

Eserin birinci bölümünde, vakıf kavramı, vakfın kurulması ve vakıf kurma işleminin unsurları üzerinde durulmuş; ikinci bölümünde, vakıf senedinin unsurları (TMK 106) esaslı ve zorunlu unsurlar olarak ikiye ayrılarak ele alınmış; üçüncü bölümünde ise, vakıf senedinin değiştirilmesine yönelik kanuni düzenlemelere yer verilmiş ve vakıf senedinin vakfın tescil edilmesinden sonra hangi koşullar altında değiştirilebileceği açıklanmıştır.

Osman Açıkgöz, Tarım Arazilerinde Yasal Önalım Hakkı

Kitabın birinci bölümünde tarım arazilerinde yasal önalım hakkı ve hukuki niteliği, ikinci bölümünde tarım arazilerinde yasal önalım hakkının doğumu ve kullanılmasının koşulları, üçüncü bölümünde de tarım arazilerinde yasal önalım hakkının kullanılma şekli ve sona ermesine değinilmiştir.

Begüm Süzen, Milletlerarası Özel Hukukta Hukuki İşlemlerin Şekline Uygulanacak Hukuk

Çalışmada, şekil kavramının ne anlama geldiği, şeklin amacı, kapsamı, çeşitleri ile şekle aykırılığın sonuçları, karşılaştırmalı hukuk örneklerinden de faydalanılarak incelenmiş; hukuki işlemlerin şekline uygulanacak hukuku belirleyen genel kanunlar ihtilafı kuralının uygulama alanı ve bu kuralın uygulanmasına ilişkin esaslar ele alınmış; son olarak, hukuki işlemlerin şekline uygulanacak hukuku belirleyen genel kanunlar ihtilafı kuralının kapsamı dışında kalan hallere yer verilmiştir.

Hüseyin Akif Karaca, Milletlerarası Özel Hukukta Incoterms

Eserde, Incoterms® 2020 düzenlemesi esas alınarak tarafların hak ve borçları incelenmiş ve Incoterms’in uygulanacak hukuk ile ilişkisi açısından son derece önemli olan hukuki niteliği belirlendikten sonra uluslararası satım sözleşmelerinin çok büyük bir kısmına uygulanan CISG kapsamında Incoterms’in uygulanması incelenmiştir. Milletlerarası ticari tahkim yargılaması kapsamında Incoterms’in uygulanması ise, lex mercatoria teorisi ışığında ele alınmıştır.

İçtihat

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:

MAHKEME KARAR SAYISI
Anayasa Mahkemesi 95
Yargıtay (Hukuk) 15
Danıştay 1
TOPLAM 111

Mevzuat

Ceza Muhakemesi Kanunu

Anayasa Mahkemesi’nin E. 2020/87, K. 2022/44 sayılı ve 21.04.2022 tarihli kararı uyarınca, Kanunun geçici 5. maddesinin (d) bendinde yer alan “... kovuşturma evresine geçilmiş, hükme bağlanmış...” ibaresi “... seri muhakeme usulü...” yönünden iptal edildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun

Anayasa Mahkemesi’nin E. 2021/119, K. 2022/48 sayılı ve 21.04.2022 tarihli kararı uyarınca, ödeme emrine itiraza ilişkin “İtirazında tamamen veya kısmen haksız çıkan borçludan, hakkındaki itirazın reddolunduğu miktardaki âmme alacağı %10 zamla tahsil edilir.” fıkra hükmü iptal edildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Karayolları Trafik Kanunu

Anayasa Mahkemesi’nin E. 2022/45, K. 2022/89 sayılı ve 20.07.2022 tarihli kararı uyarınca, Türk plakalı araç kullanan yabancı sürücülerin trafik cezalarının, cezanın yazıldığı araç sahibinden tahsil edileceğine ilişkin hüküm iptal edildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Aile Hekimliği Kanunu

Anayasa Mahkemesi’nin E. 2022/43, K. 2022/81 sayılı ve 21.06.2022 tarihli kararı uyarınca, aile hekimi ve aile sağlığı çalışanlarıyla yapılacak sözleşmenin feshini gerektiren nedenlerin, Cumhurbaşkanınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek hususlardan biri olduğuna ilişkin hüküm iptal edildi. Değişiklik, 05.05.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Üst Kademe Kamu Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usûllerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

Genelkurmay Başkanı’nın görevde kalış süresi, Cumhurbaşkanı tarafından birer yıllık sürelerle yaş haddine kadar uzatılabilecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Çocuk Teslimi ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin İlam ve Tedbir Kararlarının Yerine Getirilmesine Dair Yönetmelik

Aile mahkemeleri tarafından verilen çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin ilam ve tedbir kararlarının yerine getirilmesine dair görev, yetki ve sorumluluklar ile buna ilişkin usul ve esasları belirleyen yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Yönetmelik kapsamında hazırlanacak teslim emri, tutanak ve diğer belgelere ilişkin örnek formlar, Adalet Bakanlığı Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından çıkarılacak uygulama rehberinde gösterilecek. En geç bir yılın sonunda ülke genelinde Yönetmeliğin uygulanmasına geçilmiş olacak.

Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Yönetmeliği

Yönetmelikte geçen bazı tanımlar ile Bakanlık Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanlığı’nın görev ve yetkileri, Çocuk Teslimi ve Çocukla Kişisel İlişki Hizmetleri Şube Müdürlüğü’nün görev ve yetkileri, Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğü’nün görev ve yetkileri, Çocuk Teslimi ve Çocukla Kişisel İlişki İşlemleri Bürosu’nun görev ve yetkileri, sosyal inceleme raporu hazırlanması, diğer personelin görevlendirilmesi ve sorumlulukları, Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürü, müdür yardımcısı ve adli destek görevlilerinin görev ve sorumlulukları ile tutulacak kayıtlara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi, yeni hükümler düzenlendi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Uzlaşma Yönetmeliği

Vergi Usul Kanunu’nda yer alan tarhiyat sonrası uzlaşmaya ilişkin usul ve esaslara ilişkin yönetmeliğin kapsamı, uzlaşma komisyonlarının teşkili ve yetkisi, uzlaşma talebi, ödeme zamanı, uzlaşma konusu yapılabilecek ve yapılamayacak cezalara ilişkin hükümler ile yönetmelikte geçen bazı tanımlarda değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Ön Ödemeli Konut Satışları Hakkında Yönetmelik

Ön ödemeli konutun sözleşmede taahhüt edilen süre içinde tüketiciye teslim edilmesi zorunlu olacak. Bu süre her halükârda sözleşme tarihinden itibaren 48 ayı geçemeyecek. Değişiklikler, 01.10.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği

Okul öncesi eğitim dışındaki tüm diğer okullarda sınıf mevcutları 30’dan fazla olamayacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Merkezi Takas Kuruluşlarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Genel Yönetmelik

Merkezi Takas Kuruluşlarının (MTK) nakit kaynakları, kendi nakit kaynakları ile topladığı nakit teminatlar ve nakit garanti fonu katkı paylarından oluşacak. MTK, kendi nakit kaynaklarını, TCMB’de, Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat bankaları nezdinde, Borsa İstanbul Anonim Şirketi (BİAŞ) Para Piyasasında, BİAŞ Swap Piyasasında veya BİAŞ Borçlanma Araçları Piyasasında değerlendirecek. MTK topladığı nakit teminatlar ile nakit garanti fonu katkı paylarını TCMB’de, Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat bankaları nezdinde, BİAŞ Para Piyasasında veya BİAŞ Borçlanma Araçları Piyasası altında yer alan Repo-Ters Repo Pazarında ilgili borçlanma senetleri ile teminatlandırılmasını sağlayacak şekilde değerlendirecek. Bu alanlarda değerlendirilemeyen nakit işlem teminatı ve nakit garanti fonu katkı paylarının asgari %95’inin ise, ilgili borçlanma senetleri ile teminatlandırılmasını sağlayacak şekilde ters repo işlemlerinde değerlendirilmesi esas olacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketi Merkezi Karşı Taraf Yönetmeliği

Takasbank, ilgili piyasa yönergelerinde belirlenen şartlarla merkezi karşı taraf olarak faaliyet gösterdiği piyasalarda işlem yapmaya yetkili olacak. Bu durumda, Takasbank belirli şartlardan muaf olacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Sağlık Hizmet Sunucularının Basamaklandırılmasına Dair Yönetmelik

Üçüncü basamak sağlık hizmet sunucuları, üçüncü basamak sağlık hizmet sunucularının izleme ve değerlendirme kriterleri ile işbirliği protokolü bulunan özel hastanelere ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Belli bir uzmanlık dalında faaliyet gösteren üçüncü basamak sağlık hizmet sunucularına ilişkin yeni hükümler düzenlendi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.