Lexpera’da Geçen Hafta (31 Aralık 2022-6 Ocak 2023)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin altmış birincisini siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Bahar Konuk Sommer, Bir Temel Hak Garantisi Olarak Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkı
Çalışmada, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin en temel hükümlerinden birini teşkil eden kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi’nin bazı temel ve güncel kararları ışığında incelenmiştir.
Hande Bahar Aykaç, İşverenin Fesih Hakkının Sözleşmelerle Sınırlandırılması-Amerikan Hukuku ile Karşılaştırmalı Bir İnceleme
Eserde, Türk ve Amerikan hukuk sisteminde işverenin fesih hakkını sınırlandırmaya yönelik farklı sözleşmesel araçlar karşılaştırmalı bir analiz ile irdelenmiştir.
Aybike Tunç, Bulut Bilişim Sözleşmeleri
Kitapta, bulut bilişim sözleşmelerinin hukuki niteliği, tarafların bu sözleşmelerden kaynaklanan borçları, borca aykırılık halinde uygulanacak yaptırımlar ve bir uyuşmazlık söz konusu olduğunda uygulanacak hukukun tespiti hususları ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
Abdulkadir Karaarslan, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Usulü ve Uygulama Sorunları
Eserde, bireysel başvuru usulü, Anayasa Mahkemesi’nin bugüne kadarki içtihatları da dikkate alınarak ayrıntılı şekilde incelenmiş, teorik tartışmaların yanı sıra uygulama açısından önemli ve tartışmalı konularda çözüm önerileri sunulmuş, ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuru usulü de karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır.
Nagehan Kırkbeşoğlu, Kanundan ve Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkı
Kitapta, Türk Medeni Kanunu (TMK) m. 732 hükmünde düzenlenen yasal önalım hakkı ile TMK m. 735 ve Türk Borçlar Kanunu (TBK) m. 240-242 hükümlerinde düzenlenen sözleşmeden doğan önalım hakkı incelenmiştir.
Hasret Güney, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Vergilendirme Süreci: Türkiye Cumhuriyeti Hukuku ile Karşılaştırmalı Bir İnceleme
Çalışmada, vergilendirme sürecinin teorik yapısı ortaya konulmuş, Türk hukukundaki vergilendirme işlemleri incelenmiş, KKTC hukuku ile Türk hukukundaki vergilendirme süreci karşılaştırmalı olarak ele alınmış ve KKTC hukukunun Anglosakson karakterli olmasından ötürü vergilendirme işlemleri bakımından Türk hukuku ile farklılıkları tespit edilmiştir.
Aslı Çavuşoğlu, Geçici İfa İmkânsızlığı ve Hukuki Sonuçları
Kitapta, geçici imkânsızlık kavramının sınırları, Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenen ifa engelleriyle olan ilişkisi ve geçici imkânsızlık halinde meydana gelebilecek olan hukuki sonuçlar karşılaştırmalı hukukta önerilen çözümlerle birlikte incelenmiş ve en uygun çözümün tespit edilmesi amaçlanmıştır.
Ceren Burçak Kır, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Çerçevesinde Adil Yargılanma Hakkının Kamu Görevlilerine Uygulanabilirliği
Eserde, adil yargılanma hakkının kamu görevlilerine uygulanabilirliği meselesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında incelenerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin zaman içerisinde değişen yaklaşımı ve kullandığı kriterler mercek altına alınmıştır.
Koray Akyürek, Kurumsal Yönetim İlkeleri Işığında Halka Açık Anonim Şirketlerin Kamuyu Aydınlatma Yükümlülüğü ve Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP)
Çalışmada, kamuyu aydınlatma yükümlülüğü, tarihsel süreç de göz önüne alınarak ilgili mevzuat çerçevesinde incelenmiş ve söz konusu yükümlülüğün dünya piyasalarına etkisi üzerinde durulmuştur.
Halil Çiçekfidan, Avrupa Birliği’nde Temel Hakların Korunması: Temel Haklar Şartı ve Onu Doğuran Süreç Üzerine Bir İnceleme
Avrupa bütünleşmesinin başlangıcından Lizbon Antlaşması’na kadar kaydedilen gelişmelerin temel haklar perspektifiyle ele alındığı kitapta, Şart’ın AB hukukundaki yerine odaklanılmış, Avrupa Birliği Adalet Divanı ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi arasındaki ilişki ve AB’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne katılımı sorunu tartışılmıştır.
Onur Şahinkaya, Önleyici Yakalama ve Durdurma-Dünü, Bugünü, Yarını
Eserin birinci bölümünde kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı ile ilgili kavramlar, ikinci bölümünde ise hâkim kararına dayanmayan ve adlî merci önüne çıkarma amacı gütmeyen polis eylemleri vasıtasıyla kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkından mahrum bırakılma hal ve usulleri irdelenmiştir.
Dilara Uçar, Payların Halka Arzında İzahnameden Doğan Kamuyu Aydınlatma Sorumluluğu
Çalışmada, halka arz süreçlerinde yatırımcıyı aydınlatmada ve yatırımcının kararını vermesinde rol oynayan en önemli kamuyu aydınlatma belgesi olan izahname ve izahnameden doğan kamuyu aydınlatma yükümlülüğü ile bu yükümlülükten doğan sorumluluk esasları mevzuatta yer alan farklı düzenlemelerle birlikte incelenmiştir.
Ahmet Özsoy, Muhatabın Çek Kanunu’na Dayalı Hukuki Sorumluluğu
Kitabın birinci bölümünde, muhatap banka kavramının sınırları belirlenmiş ve sorumluluğun yöneldiği kişiler ile muhatap banka arasındaki ilişki incelenmiş, ikinci bölümünde muhatabın, çek anlaşmasının kurulması aşamasındaki hukuki sorumluluk halleri ele alınmış, üçüncü ve son bölümünde ise muhatap bankanın, çek bedelinin ödenmesi safhasındaki hukuki sorumluluk halleri üzerinde durulmuştur.
Hasan Basri Çifci, Devlet Garantileri-Kavramlar, İşleyiş ve Sorunlar
Eserde, devlet garantilerinin ne demek olduğu, nasıl bir düzende verildiği, bu düzenin iktisadi ve sosyal temelinin nerede bulunduğu gibi sorular cevaplanmaya çalışılmıştır.
Meltem Yılmaz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 8. Maddesi Kapsamında Dış Görünüş Tercihleri
Çalışmada, bireylerin dış görünüş tercihlerinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin özel hayata saygı hakkını düzenleyen 8. maddesi kapsamında korunup korunmadığı yahut hangi şartlarda ne ölçüde korunduğu araştırılmıştır.
Geçen hafta Blog’a yüklenen yazıya aşağıda yer verilmiştir:
Deniz Baran, Substantial Changes in the Turkish Citizenship through Real Estate Investment Laws
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 16 |
| Yargıtay (Hukuk) | 4 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 82 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 678 |
| TOPLAM | 780 |
Mevzuat
2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu
2023 yılı için gelir, gider, finansman, gelir-gider farkı, bütçe düzeni ve uygulaması, gerektiğinde kullanılabilecek ödenekler, yatırım harcamaları, mahalli idareler ve fonlara ilişkin hükümler ile gelir ve giderlere ilişkin diğer hükümler düzenlendi; 2023-2025 yılları arası ekonomik sınıflandırma cetvelleri belirlendi.
2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu
2021 yılına ilişkin olarak gelir ve gider bütçesi, gelir ve gider fazlası, kullanılmayan ve tamamlayıcı ödenek tutarları ile devlet borçları belirlendi.
Gümrük beyannamesinin tescil tarihi itibariyle mevcut bilgi ve belgelere istinaden beyanda bulunulan ancak tutarı kesin olarak belirlenemeyen depolama, tahmil-tahliye, liman giderleri gibi ithalatta katma değer vergisi matrah unsurları için, en geç söz konusu matrah unsurunun muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiği ayı takip eden ayın 26. günü akşamına kadar beyanda bulunulacak ve vergileri de aynı süre içinde ödenecek. Ayrıca gümrük beyannamesi, beyannameye eklenecek belgeler, serbest bölgelerdeki eşyaya yönelik yapılabilecek işlemler, geçici depolama yeri işleticilerinin gümrüğe karşı sorumlulukları, yatırım izni ile geçici depolama yerleri ve antrepoların açma ve işletme izin başvurularına ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi. Bazı hükümler, 01.02.2023 ve 04.03.2023 tarihlerinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelik
Bireysel emeklilik sisteminde katılımcıların katkı paylarına karşılık olarak ödenecek veya taahhüt edilecek devlet katkısının hesaplanmasına, kayda alınmasına, ödenmesine, yatırıma yönlendirilmesine, hak kazanılmayan tutarlar ile haksız veya erken ödendiği tespit edilen tutarların kapsamına, iadesine veya mahsup edilmesine ve devlet katkısıyla ilgili diğer işlemlere ilişkin usul ve esasların düzenlendiği yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Yıl ekleme ve başlangıç devlet katkısına ilişkin geçiş hükümleri düzenlendi. 05.02.2016 tarihli ve 29615 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği
Rezerv yapı alanının tespiti, riskli alanın tespiti, riskli yapıların tespiti ve itiraz, taşınmazların değerinin tespiti, uygulama alanında hak sahipliği ve diğer uygulamalar, riskli yapıların bulunduğu parsellerde, riskli alanlarda ve rezerv yapı alanlarında yapılacak uygulamalar, açık artırma usulü ile satış, kira yardımı ve diğer yardımlara ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği
Genel ilkeler, parsel kullanım fonksiyonlarına göre yapılaşma koşulları, katlar alanı hesabına dahil edilmeyen kullanımlar, bahçe mesafeleri, yapı ruhsatı, yapı ruhsatı gerekmeyen inşai faaliyetler, yapı projeleri, ticaret + konut kullanımlı yapılaşmış parsellerde kullanım oranına ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde kapsamlı değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Devlete ve kamu kuruluşlarına ait araçların zamanında yenilenmeyen poliçelerinde ilave prim uygulanmayacak. Ayrıca 2023 yılı için asgari sigorta teminat tutarları ile asgari sigorta teminat tutarlarına eklenecek teminat tutarları yeniden belirlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Elektronik Bandrol Uygulaması Yönetmeliği
E-bandrol uygulamasının kapsamı, e-bandrol uygulamasından yararlanmanın şartları, e-bandrolün verilmesi, bildirim süreleri ile e-bandrol denetimi ve uygulamasına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Mevcut şarj ağı işletmeci lisansı sahibi tüzel kişilerin, en az 50 adet şarj ünitesinden ve en az 5 farklı ilçedeki şarj istasyonundan oluşacak şekilde şarj ağını oluşturması ve şarj ağında yer alan şarj ünitelerinin en az %5’i ile Karayolları Genel Müdürlüğü’nün sorumluluğu altında bulunan otoyollar ve devlet yollarında yer alan şarj ünitelerinin en az %50’sinin DC 50 kW ve üzeri güçteki şarj ünitesi niteliğinde olması zorunluluğu, 30.06.2023 tarihine kadar uzatıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği
Birden fazla dağıtım ve/veya görevli tedarik bölgesi içerisinde yapılacak başvurulara ait mahsuplaşma işlemlerine ilişkin süreler ertelendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 55)
2023 yılında uygulanacak olan motorlu taşıtlar vergisi tutarları tespit ve ilan edildi.
Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 54)
2023 yılında uygulanacak olan istisna tutarları ile vergi tarifesi matrah dilim tutarları, %122,93 olarak belirlenen yeniden değerleme oranında artırıldı.
Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 82)
2023 yılına ait emlak (bina, arsa ve arazi) vergi değerleri, 2023 yılında mükellef olacakların emlak vergi değerlerinin hesabında dikkate alınacak asgari ölçüde arsa ve arazi m2 birim değerleri ve değerli konut vergisine ilişkin olarak 2023 yılında uygulanacak olan tutar ile vergi oranlarına esas mesken nitelikli taşınmaz değerlerinin alt ve üst sınırları belirlendi.
Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ
Merkez Bankası nezdinde bulundurulacak zorunlu karşılıklara ilişkin usul ve esasların düzenlendiği tebliğin dönüşüm oranına göre farklılaşma hükümleri, 23.12.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırıldı. Zorunlu karşılıkların tesis edilmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 23.06.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğ
Merkez Bankasınca uygun görülecek diğer mali kuruluşlar da tebliğ kapsamına alındı. Menkul kıymetlerin tesis edilmesi, menkul kıymet tesisine tabi kalemler ve bunların hesaplanması, menkul kıymet tesis oranı, istisnai hallerde menkul kıymet tesisi uygulanması ve yaptırıma ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Ayrıca geçiş hükümleri ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yeterlik Belgesi Tebliği
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında proje tanıtım dosyası, çevresel etki değerlendirmesi başvuru dosyası, çevresel etki değerlendirmesi raporu ve proje ilerleme raporu hazırlayacak kurum ve kuruluşlara ilişkin usul ve esasların düzenlendiği yeni bir tebliğ yürürlüğe girdi. Önceki yeterlik belgelerine ilişkin geçici hükümler getirildi. 29.11.2019 tarihli ve 30963 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yeterlik Belgesi Tebliği yürürlükten kaldırıldı.
Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ
Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri, döner sermayeli kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri, kamu bankaları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının tasarrufunda bulunan eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, kreş, çocuk bakımevi, spor tesisi ve benzeri sosyal ve destek amaçlı tesislerden dinlenme amacıyla veya diğer amaçlarla yararlanacaklardan alınacak yemek, konaklama ve diğer hizmet bedellerinin tespitinde ve elde edilen gelirlerin kullanımında uyulacak usul ve esaslar, yeni bir tebliğ ile belirlendi. Tebliğ, 01.02.2023 tarihinde yürürlüğe girecek. 07.01.2022 tarihli ve 31712 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ, 01.02.2023 tarihinde yürürlükten kalkacak.
Beşeri Tıbbi Ürünlerin Fiyatlandırılması Hakkında Tebliğ
Tebliğde geçen alerji ürünü yeniden tanımlandı. Gerçek kaynak fiyat belirleme, özel şarta tabi tutulan ürünler, gerçek kaynak fiyat değişiklikleri ve istisnai gerçek kaynak fiyat artışlarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 46)
Yeminli mali müşavirlerce tasdik raporu düzenlenecek konulara ilişkin usul, esas ve işlemlerde dikkate alınacak hadler belirlendi. Özel bir düzenleme yapılmadığı takdirde tebliğde yer alan parasal hadler, her yıl bir önceki yıl için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılacak.
İlgili mevzuat hükümleri uyarınca hazırlanan ve 2023 yılında meslek mensuplarınca uygulanacak olan asgari ücret tarifesi yürürlüğe girdi.