Lexpera’da Geçen Hafta (4-10 Aralık 2021)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin yedincisini siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Lexpera’ya geçen hafta yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Cilt 37, Sayı 3, 2021
Derginin bu sayısında; “Anonim Ortaklık Payı Üzerinde Kurulan Rehin Hakkına İlişkin Bazı Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, “Sanat Eserlerinin Menkul Kıymetleştirilmesinde Bir Araç Olarak Gayri Misli Sanal Jetonlar (NFT) ve Sahiplerine Sağladıkları Fikri Hakların Değerlendirilmesi”, “Avalde Eşin Rızası ve Özellikle TBK m. 603 Hükmünün Dolanılması Sorunu”, “Borçlanma Aracı Sahipleri Kuruluna İlişkin Genel Bir Değerlendirme” başlıklı makaleler ile çeşitli konulara ilişkin Yargıtay kararları yer almaktadır.
Cemile Turgut, Kişilik Hakkının Bir Görünümü Olarak Unutulma Hakkı
Eserde, öncelikle unutulma hakkının tarihi gelişimi ve hukuki dayanaklarına yer verilmiş, ardından hakkın unsurları, kapsamı, sınırları ve uygulaması tespit edilmiş, sonrasında unutulma hakkı ile ifade özgürlüğü arasındaki dengenin kurulmasına yönelik ölçütler üzerinde durulmuştur. Son olarak, unutulma hakkına yönelik başvuru imkanları açıklanmaya çalışılarak Türk medeni hukuku ile internet hukuku düzenlemelerinin, hakkın uygulamasında ne şekilde hayata geçirileceği aktarılmıştır.
Berk Demirkol, Ural Aküzüm, Türkiye’de Med-Arb (Arabuluculuk - Tahkim)
Ticari uyuşmazlıkların çözümlenmesi konusunda arabuluculuk ve tahkimin yakın gelecekte büyük önem kazanacağı savından hareket eden çalışmada, arabuluculuk ve tahkim konusu ile ilgili meseleler hakkında bilgi verildiği gibi karşılaşılabilecek sorunlar hakkında çözümler önerilmektedir.
Eserde, silahların eşitliği ilkesi ile çelişmeli yargılama hakkının öncelikle hangi anlamlara geldiği, adil yargılanma hakkının hangi unsurundan doğduğu, kişilere hangi güvenceleri sağladığı hususları ortaya konulmuş; ardından bu ilke ve hak arasındaki benzerlikler, farklılıklar ve etkileşimler açıklanmaya çalışılmıştır.
Nergis Kulaksızoğlu Mercan, Hukukun Üstünlüğü Kavramının Felsefi Temelleri
Çalışmada, bireyin iktidar karşısındaki konumunu güçlendirmek için başvurulan hukukun üstünlüğü kavramının, liberal öğretinin karşısında konumlanan düşünce hareketleri ve çağdaş hukuk düşüncesi içinden yükselen eleştirilerle uğradığı dönüşüme değinilmiş ve kavramın dayandığı düşünsel kaynakların izi sürülmüştür.
Ali Suphi Kurşun, Elatmanın Önlenmesi Davası
Monografik eserin ilk kısmında, elatmanın önlenmesi davası ile benzer veya ilişkili olan davalar; ikinci kısmında, davanın hukuki niteliği, temel özellikleri ve uygulama alanı; üçüncü kısmında, davanın maddi hukuk bakımından şartları; dördüncü kısmında, davanın medeni usul hukuku bakımından görev ve yetki, taraf sıfatı, ispat yükü ve hüküm konuları mercek altına alınmıştır.
Hasan Kayırgan, Bireysel İş Hukukunda Zorunlu ve Zorlayıcı Nedenler
Zorunlu nedenlere ilişkin öğretide ve Yargıtay kararlarında ayrıntılı bir değerlendirme yapılmadığı iddiasını barındıran çalışmada, zorlayıcı nedenin unsurlarına ilişkin açıklama yapılmış, bunun yanında zorunlu nedenler bakımından değerlendirmelerde bulunulmuştur.
Özge Demir, Laiklik İlkesi Bağlamında Türkiye'de Zorunlu Din Dersi ve Muafiyet Sistemi
Kitabın ilk bölümünde laiklik ilkesi bağlamında zorunlu din dersine nasıl yaklaşılması gerektiği, ikinci bölümde zorunlu din dersinin tarihsel süreci, yasal dayanakları, içeriği ve uygulanışı, üçüncü bölümde ise küçüğün bu dersten muaf tutulması için ebeveynlerin yapması gerekenler ve zorunlu din dersinden muafiyet hakkında mahkeme kararlarına yer verilmiştir.
Ahmet Özsoy, Numan Sabit Sönmez, Necdet Uzel, Mehmet Helvacı, Türk Ticaret Kanunu Ekseninde Sermaye Piyasası Hukuku Toplantı Serisi (Tebliğler ve Tartışmalar)
Sermaye Piyasası Kanunu ile ikincil düzenlemeleri konu alan toplantı serisi, 03.11.2015-03.05.2017 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş olup eserde, Sermaye Piyasası Kanunu ile Türk Ticaret Kanunu arasındaki ilişki, uygulamadaki birikim ve ihtiyaçlar üzerine sunulan tebliğler yer almaktadır.
Süleyman Topak, Boşanma Davalarında Yargılama Usulü
Çalışmanın birinci bölümünde boşanmada benimsenen sistemler, boşanmanın hukuki niteliği ve Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen boşanma sebepleri incelenmiş; ikinci bölümde boşanma davaları bakımından önem arz eden yargılamaya hâkim olan medeni usul hukuku ilkeleri ve boşanma davalarında yargılama süreci doktrin görüşleri, yargı kararları ve öneriler ışığında ele alınmış; üçüncü bölümde ise, geçici hukuki koruma kararları ve aile arabuluculuğu kurumu incelenmiştir.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 45 |
| Yargıtay (Hukuk) | 611 |
| Yargıtay (Ceza) | 1186 |
| Danıştay | 3 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 3304 |
| TOPLAM | 5149 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Danıştay VDDK., E. 2020/382 K. 2021/1465 T. 03.11.2021
Davacı tarafından, Vergi Usul Kanunu’nun 376. maddesi uygulanarak 1/3 oranında indirilen vergi ziyaı cezaları için 1/2 oranında indirim yapılması talebiyle yapılan başvurunun reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır. Vergi Mahkemesi, ilgili madde hükmünde, adına vergi ziyaı cezası kesilen mükelleflerin birinci defasında 1/2, müteakiben kesilenlerde ise 1/3 oranında indirimden faydalanabileceklerinin kurala bağlandığı gerekçesiyle davayı reddetmiştir. Davacının temyiz istemini inceleyen Danıştay 4. Dairesi, “müteakiben” ifadesinin beş yıl içinde kesilen cezaları kapsadığını belirterek aksi yöndeki Vergi Mahkemesi kararını bozmuştur. Vergi Mahkemesi, ilk kararında yer verdiği hukuksal nedenler ve gerekçeyle ısrar etmiştir. Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu ise, Danıştay 4. Dairesi’nin dayandığı aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Vergi Mahkemesi’nin ısrar kararının bozulmasına hükmetmiştir.
Mevzuat
Marka Olarak “Türkiye” İbaresinin Kullanımı ile İlgili Cumhurbaşkanlığı Genelgesi
“Türkiye” markasını güçlendirme çalışmaları kapsamında, başta diğer devletler ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla resmi ilişkilerde olmak üzere, her türlü faaliyet ve yazışmalarda “Turkey”, “Türkei”, “Turquie” vb. ibareler yerine “Türkiye” ibaresinin kullanımı konusunda Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yayımlandı.
2022 yılına ait %36,20 olarak belirlenen yeniden değerleme oranında motorlu taşıtlar vergisi ile ilgili olarak Cumhurbaşkanı Kararıyla indirime gidildi. Buna göre, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girmek üzere, ilgili tarifelerde bulunan motorlu taşıtlar vergisi tutarlarına %25 artış uygulanacak.
Tarımsal Arazilerin Mülkiyetinin Devrine İlişkin Yönetmelik
Tarım arazilerinin değerlemesinin yapılması, yeter gelirli ve asgari tarımsal arazi büyüklükleri, tarımsal arazilerin devri, mirasa konu tarımsal arazilerde devir, tarım arazilerinde vasıf değişikliğine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Üyelerine veya çalışanlarına emekliliğe yönelik taahhütte bulunan dernek, vakıf, sandık, tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketindeki emekliliğe yönelik birikimlerin veya taahhütlere ilişkin tutarların kısmen veya tamamen bireysel emeklilik sistemine aktarılmasına ilişkin usul ve esasları belirleyen yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi.
Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği
Mücbir sebep veya projenin uygulanmasını zorlaştıran ya da geçici olarak imkânsız hale getiren beklenmeyen hallerin ortaya çıkması durumunda, mali destek miktarı, genel sekreterin teklifi ve yönetim kurulunun uygun görüşü üzerine Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı onayıyla en fazla %50 oranında artırılabilecek. Toplam proje bütçesinin değişip değişmemesine Bakanlık tarafından karar verilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kirletici Salım ve Taşıma Kaydı Yönetmeliği
Çevrenin korunması ile yayılı kaynaklar ve sanayi kaynaklı çevre kirliliğinin azaltılması için kirleticilerin salım ve taşıma kaydının oluşturulmasına yönelik usul ve esasları düzenleyen yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Ek-1’de yer alan faaliyet türüne göre, bazı hükümler 1-3 yıl sonra yürürlüğe girecek.
Koruma altında olan yaban hayvanlarından insan yaralama ve ölümüne neden olanlar ile koruma altında olmayan yaban hayvanlarından insan canına veya mala zarar verenler zararlı olarak kabul edilecek.
Kedi, Köpek ve Gelinciklerin Kimliklendirilmesi ve Kayıt Altına Alınmasına Dair Yönetmelik kapsamında av köpekleri kimliklendirilerek kayıt altına alınacak. Av köpeklerinin ölmesi veya kaybolması durumunda sahibi, İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne durumu bildirecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tıbbi Cihazların Test, Kontrol ve Kalibrasyonu Hakkında Yönetmelik
Başvuru esasları, yetkilendirme süreci, personel nitelikleri, araç-gereç ve fiziki şartlar, kuruluşların denetimi, yetki belgesinin askıya alınması ve iptali, kuruluşların nakli ve kapanması başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan tarımsal destek ödemeleri üzerinden kesilen gelir vergisinin iadesine ilişkin hükümler içeren tebliğ yürürlüğe girdi.
Personel Sertifikasyon Mekanizmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ
(TS) EN ISO/IEC 17024 nolu standarda uygun olarak Veri Koruma Görevlisi Programı dâhilinde kişilerin sertifikasyonuna ilişkin usul ve esasları belirleyen tebliğ yürürlüğe girdi.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları
Dayanak, tanımlar, rizikonun gerçekleşmesi halinde sigortalı ve/veya sigorta ettirenin yükümlülüklerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Genel Şartların yürütülmesinden Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı sorumlu olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.