Lexpera’da Geçen Hafta (6-12 Eylül 2025)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 197. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
BATİDER, Cilt 8, Sayı 4, 1976
Derginin bu sayısında, Bağlı İşletmeler Hukuku ve Türk Hukukundaki Görünüm, Ticari İşletme Rehni, Yürürlüğe Girişinin Ellinci Yılında Türk Borçlar Kanunu Hakkında Genel Bir Değerlendirme, 7129 Sayılı Bankalar Kanunu’nun 38. Maddesi ve Kanuna Karşı Hile, Kollektif Ortağın Kuruluş Dönemlerindeki Sorumluluğu başlıklı makalelere yer verilmiştir.
Sevda Keskin (Ed.), Uluslararası Hukukta Hak Arama ve Usul -Mahkemeler-
Çalışmada, uluslararası hukukta mevcut iç hukuk yolları tüketildikten sonra uyuşmazlığın türüne göre başvurulabilecek mahkemelere ve başvuru usullerine işaret edilmiş; bu amaçla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Uluslararası Ceza Mahkemesi, Uluslararası Adalet Divanı, Avrupa Birliği Adalet Divanı, Amerikalılar-arası İnsan Hakları Mahkemesi, Afrika İnsan ve Halkların Hakları Mahkemesi ve Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi incelenmiştir.
Basri Vural, Blok Zincir Tabanlı Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri ve Tahkim
Kripto ekonomiden kuantum kriptografisine, Lex Cryptographia’dan veri güvenliğine kadar hukuk düzenlerinin yıkıcı teknolojiyle yaşadığı dönüşümün, yapay zekânın uyuşmazlık çözüm süreçlerinde üstlendiği rolün ve süper zekâ tehlikesiyle doğan etik ve hukuki meselelerin irdelendiği eserde, hukukçular, akademisyenler ve teknoloji çağının adalet felsefesine yön vermek isteyenler için referans bir kaynak oluşturulmaya çalışılmıştır.
Oğuz Ersöz, Dijital Tereke Kavramı ve Miras Hukukundaki Sorunları
Kitapta, dijital terekeyi meydana getiren dijital varlıkların neler olduğu, dijital varlıkların mirasçılara intikaline ilişkin esaslar, servis sağlayıcıların uygulamalarının intikale etkisi, dijital varlıklar hakkında maddi anlamda ölüme bağlı tasarruflarda bulunulması, dijital varlıkların paylaşılması, üçüncü kişilere devredilmesi ve miras hukuku davalarına konu edilmeleri, bunlar hakkında koruma önlemlerinin uygulanması, mirasçıların dijital tereke üzerindeki hak ve yetkileri gibi birçok farklı konu ve sorun, doktrindeki görüşler ışığında ele alınmıştır.
Nezir Furkan Kıran, Rekabet Hukukunda Dijital Pazarlardaki Teşebbüslerin Kendini Kayırması
Çalışmada, kendini kayırma eyleminin nasıl tanımlanması gerektiği, bağımsız bir kötüye kullanma hali olarak ele alınıp alınamayacağı ve hangi hukuki standartlara tabi olarak değerlendirileceği soruları, hem ex post uygulamalar hem de ex ante düzenlemeler ele alınarak cevaplandırılmıştır.
Nevzat Boztaş, Geminin Cebri İcra Yoluyla Satışı ve Sıra Cetveli (Deniz İcra Hukuku)
Eserin birinci bölümünde deniz icra hukuku açısından gemi, gemi üzerinde cebri icraya konu haklar, deniz alacakları ve geminin ihtiyati haczi kavramları üzerinde durulmuş; ikinci bölümünde geminin cebri icra yoluyla paraya çevrilmesi hakkında bilgi verilmiş; üçüncü ve son bölümünde ise deniz icra hukukunda sıra cetveline ilişkin ayrıntılara değinilmiştir.
Kitapta, zimmet anlaşmasında ve Osmanlı Devleti uygulamasında gayrimüslim tebaaya verilen güvenceler incelendikten sonra kilise ve sinagogların hukuki statüsü tespit edilmiş, bu yapılara ilişkin Osmanlı Devleti’nin öngörmüş olduğu tamir usulü ele alınmıştır.
Serkan Altoprak, Der grenzüberschreitende Unternehmenskauf im internationalen Vertragsrecht
Çalışmada, uluslararası sözleşme hukuku çerçevesinde sınır ötesi birleşme ve devralma işlemleri bağlamında Alman ve Türk hukukunun karşılaştırmalı bir analizi yoluyla olası hukuki uyuşmazlıklarda uygulanacak hukukun nasıl belirlenebileceği hususu tespit edilmeye çalışılmıştır.
Geçen hafta Blog’a yüklenen makaleye aşağıda yer verilmiştir:
Murat Gürel, İbrahim Bektaş, Cebrî İcra Kanunu Taslağı’nda Pay Haczi: Yeni Döneme Dair İlk Tespitler
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Yargıtay (Hukuk) | 710 |
| Yargıtay (Ceza) | 204 |
| Danıştay | 1267 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 1881 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 190 |
| TOPLAM | 4252 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Danıştay İDDK., E. 2024/292 K. 2025/553 T. 10.03.2025
Davacı, ceza yargılaması sonucunda (...) Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararı ile silahlı terör örgütüne üyelik suçundan hapis cezası ile cezalandırılmış, söz konusu karara karşı istinaf başvurusunda bulunması üzerine (...) Bölge Adliye Mahkemesi kararıyla istinaf başvurusu esastan reddedilmiş, bu kararın temyizi sonucunda ilgili Yargıtay Dairesinin kararıyla hükmün düzeltilerek onanmasına karar verilmiş ve anılan mahkûmiyet kararı kesinleşmiştir. Davacı hakkında soruşturmaya konu fiilleri nedeniyle Hakimler ve Savcılar Kurulu kararı ile Hakimler ve Savcılar Kanunu’nun 69. maddesinin son fıkrası uyarınca meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiş, davacının yeniden inceleme talebi Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından reddedilmiş, bu karara karşı yapılan itiraz başvurusu da Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu tarafından reddedilmiştir.
Bunun üzerine davacı, kararın iptalini, bu karar nedeniyle yoksun kaldığı özlük haklarının iadesini, maddi zararlarının faiziyle birlikte ödenmesini ve ayrıca manevi tazminat ödenmesine karar verilmesini talep etmiş; ilgili Danıştay Dairesi ise dava konusu işlemin iptaline ve özlük haklarının iadesi ile maddi zararların faiziyle birlikte ödenmesi ve manevi tazminat yönünden ise davanın reddine karar vermiştir.
Davacının kararı temyiz etmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu ise, dava konusu işlemin iptaline, davacının dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük haklarının iadesine, maddi zararlarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine ve manevi tazminat talebine ilişkin Danıştay Dairesi kararının bozulmasına oybirliği ile hükmetmiştir.
Mevzuat
Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik
Umumi hizmetlere ve kamu hizmetlerine ayrılan yerlerin oluşturulması, ifraz ve tevhit işleri, düzenleme sahalarının tespiti, tapu kayıtlarının ve parsel sınırlarının elde edilmesi, tapuya beyan ve tescil, hisseli arazi, arsa satışı ve mahkeme kararıyla iptal edilen parselasyon planlarına ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi. Yönetmelik öncesi onaylanan parselasyon planlarına ilişkin geçiş hükümleri yürürlükten kaldırıldı. İmar hakkı aktarımına ilişkin yeni hükümler ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yatırım Alanlarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik
Yönetmeliğin amacı ve kapsamı, yönetmelikte yer alan tanımlar, yatırım alanlarının ön tespit çalışması, yer seçimi etüdü çalışmalarına başlanması, yer seçimi etüt raporunun bölümleri, eşik analizleri, yatırım alanlarının değerlendirilmesi, yatırım alanı yerinin kesinleştirilmesi ve yatırım alanlarının statüsünün belirlenmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği
Sözleşmelerin içeriği, süresi, dönemi, yenilenmesi, disiplin işlemleri, görevden uzaklaştırma, aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı ödeme esaslarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yükümlülükler, sorumluluklar, ana dosya, işyerlerinde aranacak ortak şartlar, havaalanı sağlık ünitelerinde aranacak şartlar, ruhsat başvurusu, ruhsatın düzenlenmesi, denetleme ve yaptırımlara ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kadroların tespitine ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi. Mahalli idareler, norm kadro cetvellerini en geç 6 ay içerisinde değişikliğe uygun hale getirmekle yükümlü olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türkiye Adalet Akademisi Teşkilatı ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
Türkiye Adalet Akademisi’nin kuruluşu, organları, görevleri ve personeli ile çalışma usul ve esaslarının düzenlendiği yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Türkiye Adalet Akademisinin Teşkilatı ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Saç Ekimi Birimleri Hakkında Yönetmelik
Saç ekimi biriminin açılması, personel standardı, saç ekim birimlerinin denetlenmesi, yasaklar, idari yaptırım, saç ekim birimlerinde çalışacak sağlık meslek mensuplarının durumu ve saç ekimi birimi bulunan sağlık kuruluşlarının fiziki uyumuna ilişkin hükümler ile yönetmelik ekinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 30)
Yükümlüler nezdinde uyum görevlisi veya uyum görevlisi yardımcısı olarak yetkilendirileceklerin, suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesi ile kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanının önlenmesi konularındaki mesleki yeterliliğinin, bilgi ve becerilerinin ölçümü amacıyla yapılacak sınavlara, mesleki eğitim ile lisanslama süreçlerine ve sicile ilişkin usul ve esasların düzenlendiği tebliğ yürürlüğe girdi.
Yerel Kalkınma Hamlesi Programı Uygulama Usul ve Esasları Tebliği
Program içeriğine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yataklı Sağlık Tesislerinde Yoğun Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ
Mevcut yoğun bakım servislerinin uyumu ve tesciline ilişkin süreler yeniden belirlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Büyükşehir belediyesi olan illerde (bir önceki takvim yılının son günü itibarıyla Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanmış son verilere göre nüfusu 30.000’i geçmeyen ilçeler hariç olmak üzere) bazı faaliyetlerde bulunan mükellefler gerçek usulde vergilendirilecek. Değişiklik, 01.01.2026 tarihinde yürürlüğe girecek. Aynı tarihte, Gelir Vergisi Kanunu Hükümlerine Göre Götürü Usulde Vergilendirilen Mükellefler Hakkında Karar yürürlükten kalkacak.
Harçlar Kanunu’na bağlı (8) sayılı tarifenin “VI- Meslek erbabına verilecek tezkere, vesika ve ruhsatnamelerden alınacak harçlar:” başlıklı bölümünün (16) numaralı fıkrasında yer alan maktu harç tutarları yeniden belirlendi.
Harçlar Kanunu’na bağlı (8) sayılı tarifenin “XI- Finansal faaliyet harçları” başlıklı bölümünde yer alan maktu harç tutarları yeniden belirlendi.
Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar” başlıklı bölümünün “2. Beyannameler (Bu beyannamelerin sadece bir nüshası vergiye tâbidir):” fıkrasında yer alan maktu vergi tutarları yeniden belirlendi. Değişiklikler, 01.10.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Yurt Dışına Çıkış Harcı Tutarının Yeniden Belirlenmesine Dair Cumhurbaşkanı Kararı
Söz konusu harç tutarı 1000 Türk Lirası olarak yeniden tespit edildi.
Orta Vadeli Program (2026-2028)’ın Onaylanması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan Orta Vadeli Program (2026-2028) onaylanarak yürürlüğe girdi.
