Lexpera’da Geçen Hafta (6-12 Mayıs 2023)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin yetmiş dokuzuncusunu siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
İskender Ekici, Türk Vergi Hukukunda Mükelleflerin Defter ve Belge Muhafaza ve İbraz Mecburiyetleri
Çalışmada, muhafaza ve ibraz ödevlerinin yasal dayanakları ve kapsamı ele alınmış; defter, belge ve kayıtların ibraz edilmesi süreci ve bu sürece etki eden hususlara yer verilmiş; ibraz sürecinde karşılaşılan ihtilaflı durumlar bakımından yargı organlarının içtihatları göz önüne alınarak çözüm önerilerinde bulunulmuş ve son olarak, ibraz mecburiyetinin yerine getirilmemesinin adli ve idari sonuçlarının neler olduğu ve ibraz etmeme (gizleme) suçunun cezalandırılmasına etki eden haller incelenmiştir.
Işık Aslı Han, Üç Taraflı Hukuki İlişki Modeli Olarak Havale (TBK m. 555-560)
Kitapta, karakteristik edimleriyle bir sözleşmesel ilişki olmaktan ziyade üçüncü kişi yararına sözleşme ya da temsil gibi bir yasal model sunan havale, Türk Borçlar Kanunu ve mehaz İsviçre Borçlar Kanunu’ndaki hükümler bağlamında -yer yer Alman Medeni Kanun’u (BGB) ile farklılıklara değinilmek suretiyle- ele alınmıştır.
Onur Kalkan, İslami Bankacılık ve Finans Uyuşmazlıklarında Hukuk Yargılaması ve Tahkim
Eserde, İslami finans uyuşmazlıklarında hukuk yargılaması ve tahkime ilişkin açıklamalara yer verilirken, konunun esasen İslam hukuku eksenindeki diğer uyuşmazlık türleri bakımından da uygulanmaya elverişli olduğu dikkate alınmış; İslami finansa ilişkin açıklamalar bakımından bu alanda hâkim konumda olan Malezya ve İngiltere temelli uyuşmazlık konuları ve kavramlarına yer verilmiştir.
Tuğba Gül Selçuk, Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde Yüklenicinin Ayıptan Doğan Sorumluluğu
Çalışmada, yüklenicinin teslimden sonraki ayıplardan doğan sorumluluğu incelenmiş olup konu ile ilgili ihtilafların çözümünde doktrin ve uygulamada başvurulan çözüm yolları açıklanmış, uygulamaya yön veren yayımlanmamış ve güncel emsal Yargıtay kararlarına da yer verilmiştir.
Mahmut Aydemir, The Permanent Establishment Issue Of Digital Economy And Profit Attribution To The Permanent Establishment
Eserin birinci bölümünde OECD Model Sözleşmesi ve bazı uluslararası mahkeme kararları dikkate alınarak geleneksel daimi işyeri kavramı ele alınmış, ikinci bölümünde dijital ekonominin vergilendirilmesine ilişkin ve işyeri konusuna özgü çok taraflı ve tek taraflı önlemlere değinilmiş, üçüncü bölümünde veri kullanımına özgü bazı iş modelleri sunularak dijital ekonomide değer yaratımına odaklanılmış, dördüncü ve son bölümünde ise dijital ekonominin vergilendirilmesine ilişkin kâr dağıtım yöntemleri özetlenmiştir.
Hava Yenice Özgöz, Bağlı Tüketici Kredilerinde Bankanın Sorumluluğu
Kitapta, bağlı tüketici kredisi sözleşmelerinin kendine özgü özellikleri irdelenerek tüketici hukukunun dinamik koruma mekanizmaları ve bankanın sorumluluğu konusu üzerinde durulmuştur.
Sanem Aksoy Dursun, Vakfın Örgütlenmesi ve İşleyişi
Çalışmada, vakfın örgütlenmesi ve işleyişini ilgilendiren temel esaslar ile bu alandaki tartışmalar eleştirel bir açıdan gözden geçirilip yorumlanmış; vakıf tüzel kişiliğinin sınırları ile örgütlenme özgürlüğünün çerçevesi kanun kapsamında çizilmiştir.
Eyüp Kul, Yapım Sözleşmelerinde Asgari Ekonomik Menfaat Taahhüdü
Eserde, asgari ekonomik menfaat taahhütlerinin hukuki niteliği ve söz konusu taahhütlere uygulanacak hükümler, yapım sözleşmelerinin nitelikleri dikkate alınarak incelenmiştir.
Geçen hafta Blog’a yüklenen yazılara aşağıda yer verilmiştir:
Esra Dursun, Anayasa Mahkemesi’nin Kadının Soyadı İle Alakalı İptal Kararı: Neticeler ve Meselenin Yarını Bakımından Öneriler
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 67 |
| Yargıtay (Hukuk) | 60 |
| Yargıtay (Ceza) | 189 |
| Danıştay | 120 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 1945 |
| TOPLAM | 2381 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay HGK., E. 2020/659 K. 2022/678 T. 18.05.2022
Taraflar arasındaki Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu (YİDK) kararının iptali ve marka hükümsüzlüğü davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, (...) Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi tarafından verilen davanın reddine ilişkin karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiş; bunun üzerine ilgili Yargıtay Dairesi tarafından yapılan inceleme sonunda karar onanmıştır. Davacı vekilinin karar düzeltme istemi üzerine onama kararı kaldırılarak karar bozulmuş, ilk derece mahkemesi tarafından Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir. Direnme yoluyla Yargıtay Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık, dava konusu marka ile davacıya ait markalar arasında benzer mal ve hizmetler bakımından ortalama tüketici nezdinde, Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 8/1-b maddesi anlamında iltibas tehlikesinin bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, söz konusu KHK hükmü anlamında markalar arasında karıştırılma ihtimalinin bulunmadığı, davalı gerçek kişiye ait markanın davacı markalarından yeterli düzeyde farklılaştığı, bu nedenle direnme kararının onanması gerektiği yönündeki görüşü benimsemeyerek direnme kararının bozulmasına oy çokluğu ile hükmetmiştir.
Mevzuat
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2022/145, K. 2023/59 sayılı ve 22.03.2023 tarihli kararı uyarınca, kaçak sanık hakkında kovuşturma yapılabileceği ancak daha önce sorgusu yapılmamış ise, mahkûmiyet kararı verilemeyeceğine ilişkin hüküm iptal edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Taraf devletler arasında ticarette taşınan eşya hakkında önceden bilgi alışverişinde bulunmayı amaçlayan, taraf devletlerin gümrük işlemlerini mümkün olduğunca kolaylaştırmayı sağlayan, gönüllülük esasına dayalı olarak kullanıma açık olan ve tüm taşıma modlarında kullanılabilen elektronik sistem anlamına gelen basitleştirilmiş gümrük hattına ilişkin usul ve esasları içeren uluslararası anlaşma onaylanarak yürürlüğe girdi.
Olağanüstü hal kapsamında mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ve mazbut vakıflara ait taşınmazların kira alacaklarının terkini ve sözleşmelerin sona erdirilmesine ilişkin hükümler düzenlendi.
Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Staj Yönetmeliği
Yönetmeliğin kapsamı, staja başvurma, inceleme, başvurunun Türkiye Barolar Birliği’ne elektronik ortamda gönderilmesi, staj sıra ve süreleri, avukat yanında staj, avukat yanında staja başlama, avukatın yükümlülüğü, stajın yapılışı, stajyerin yapabileceği işler, raporlar, denetim, staj kurulları, staj eğitiminin tamamlanması ve stajın nakline ilişkin hükümlerde kapsamlı değişikliklere gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği
Genel ilkeler, parsel büyüklükleri, parsel kullanım fonksiyonlarına göre yapılaşma koşulları, yapı projeleri, Mimari Estetik Komisyonları, mevcut yapı ruhsatı başvuruları ve ticaret + konut kullanımlı yapılaşmış parsellerde kullanım oranına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Bazı değişiklikler 01.07.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İşyerinin girdiği işkolunun belirlenmesi ve işkolları istatistiklerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. İşkolu tespitine ilişkin yeni hükümler ihdas edildi. Ayrıca yönetmeliğin 1 numaralı işkolları listesi eki yeniden düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği
Devam, devamsızlığın izlenmesi ve izin verme, okul öncesi eğitim hizmeti, mal ve hizmet alımı ile bakım ve küçük onarım işlerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Okul öncesi eğitim kurumlarında ücretin alınması ve bütçenin hazırlanması, hesap açılacak banka ve yetki kullanımı ile uygulanacak muhasebe sistemine ilişkin hükümler yürürlükten kaldırıldı. Ayrıca okul öncesi aidat hesaplarının kapatılmasına ilişkin yeni hükümler getirildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik
Yetki belgesinin iptaline ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Erişkinler için sağlık kurulu raporuna göre engel oranı en az %40 olan bireylere veya çocuklar için özel gereksinim raporuna göre en az bu orana denk özel gereksinim düzeyine sahip çocuklara engelli kimlik kartı verilmesini, Ulusal Engelli Veri Sistemi oluşturulmasını ve Ulusal Engelli Veri Sistemi’ne işlenecek ve aktarılacak verilere ilişkin usul ve esasları kapsayan yönetmelik yürürlüğe girdi. Mevcut kimlik kartları ve engellilik bilgilerinin yer aldığı nüfus cüzdanlarına ilişkin geçiş hükümleri düzenlendi. Özürlüler Veri Tabanı Oluşturulmasına ve Özürlülere Kimlik Kartı Verilmesine Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Sosyal Güvenlik Kurumu Genel Sağlık Sigortası Alternatif Geri Ödeme Yönetmeliği
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından finansmanı sağlanan/sağlanacak olan sağlık hizmetlerinin ihtiyaç duyulan alanlarda halk sağlığının korunması için mevcut ödeme usul, esas ve kuralları dışında mali veya tıbbi olarak getireceği faydaya göre ödeme kapsamına alınması amacıyla oluşturulan alternatif geri ödeme yöntemlerinin belirlenmesine ilişkin usul ve esasların düzenlendiği yönetmelik yürürlüğe girdi. 10.02.2016 tarihli ve 29620 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Genel Sağlık Sigortası Alternatif Geri Ödeme Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
Gemi tasdiknamesi ile bayrak şahadetnamesinin nasıl düzenleneceği, geminin adının gemi üzerine nasıl yazılacağı ve Türk Ticaret Kanunu’nun Beşinci Kitap Birinci Kısım İkinci Bölüm hükümlerinin uygulama şekline, gemi sicilinin kuruluşu ve nasıl tutulacağı, gemi sicil müdürlüğü müdür ve personelinin sahip olmaları gereken nitelikleri, hukuki ilişkilerin nasıl belgelenecekleri ve tescil olunacakları, kayıtların düzeltilmesi, değiştirilmesi ve silinmesine ilişkin usul ve esasların belirlendiği yönetmelik yürürlüğe girdi.
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
İstisna hükümleri ile yönetmelik ekinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sözleşmeli Erbaş ve Erlerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarında İstihdamına Dair Yönetmelik
Sözleşmeli erbaş ve er olarak en az 7 hizmet yılını doldurarak ayrılanlardan, nitelik belgesi olumlu olup talepte bulunanların kamu kurum ve kuruluşlarındaki boş kadro ve pozisyonlara atanmalarına ilişkin usul ve esasları düzenleyen yönetmelik yürürlüğe girdi.
Taşınmaz Kültür Varlıklarına Yardım Sağlanmasına Dair Yönetmelik
Afet kavramı tanımlanarak yönetmelik kapsamına alındı. Afetten zarar gören taşınmaz kültür varlıklarına ilişkin ek madde hükümleri ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği
Bütçe denkliğinin sağlanması ile aidatların affı ve yeniden yapılandırılmasına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği
Amaç ve kapsam, yönetmelikte geçen tanımlar, iletkenler ve kuvvetli akım tesislerinde çalışmaya ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. 11.11.2023 tarihinde yürürlüğe girmek üzere, kuvvetli akım tesislerinde yüksek gerilim altında çalışma izin belgesi edinmiş kişilerden mevcut belgelerinin geçerlilik süresi 5 yıl içerisinde dolacak olanlar, geçerlilik süresi bitimine kadar; mevcut belgelerinin geçerlilik süresi 5 yıldan daha uzun olanlar ise 11.11.2023 tarihinden itibaren 5 yıl içinde belgelerini yenileyecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik
Silah taşımalarına izin verilen kamu görevlileri ve taşıma ruhsatı verilebilecek diğer meslek mensuplarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Saç Ekimi Birimleri Hakkında Yönetmelik
Saç ekimi birimlerinin açılmasına, saç ekimi uygulamasına ait asgari standartlar ile saç ekimi birimlerinde görev yapacak personelin belirlenmesine ve saç ekimi birimlerinin denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar belirlendi.
Obezite Merkezleri ve Obezite Cerrahi Uygulamaları Hakkında Yönetmelik
Obezite tedavisini sağlamak amacıyla obezite merkezlerinin açılmasına, fiziki şartlarına, asgari donanım, ekipman ve personel standartlarına, obezite programının işleyişine ilişkin usul ve esaslar ile obezite cerrahisi uygulamalarına, obezite cerrahisi yapılacak sağlık tesisinin sahip olması gereken şartlara, asgari donanım, araç, gereç ve personel standartlarına ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Yönetmelik; Sağlık Bakanlığı’na, üniversitelere, gerçek kişilere ve özel hukuk tüzel kişilerine ait ikinci ve üçüncü basamak sağlık tesislerini, obezite merkezlerinde ve obezite cerrahisinde görev alan personeli kapsayacak. Yönetmeliğin bazı hükümleri daha sonra yürürlüğe girecek.
İnsan sağlığının yüksek düzeyde korunmasını sağlamak üzere, piyasada bulundurulan kozmetik ürünlere ilişkin usul ve esasların yeniden belirlendiği yönetmelik, 08.11.2023 tarihinde yürürlüğe girecek. Ayrıca Kozmetik Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
Tahsilat Genel Tebliği (Seri: B Sıra No: 18)
İdari para cezaları için genel usul kanunu olan Kabahatler Kanunu’nun bazı maddelerinin uygulanmasına ilişkin yeniden belirlenen usul ve esaslar, 01.06.2023 tarihinde yürürlüğe girecek. Buna bağlı olarak, Tahsilat Genel Tebliği (Seri No: 432), Tahsilat Genel Tebliği (Seri No: 435), Tahsilat Genel Tebliği (Seri No: 436), Tahsilat Genel Tebliği (Seri No: 442), Tahsilat Genel Tebliği (Seri No: 443) ve Tahsilat Genel Tebliği (Seri: B Sıra No: 14) yürürlükten kalkacak.
Milli Emlak Genel Tebliği (Sıra No: 412)
Başvuruda bulunabilecekler, ön izin verilmesi, sözleşmenin sona ermesi ve feshine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Mecburi Uygulamaya Alınan Ürünlere İlişkin Türk Standartlarına Dair Tebliğ
Mecburi uygulamaya alınan ve tebliğ ekinde yer alan ürünlere ilişkin Türk Standartlarına dair usul ve esaslar belirlendi. Tebliğ, 11.11.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Tarımsal Sulama Amaçlı Su Kullanım Hizmet Bedelinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama Tebliği
Sulama Birlikleri Kanunu kapsamında kurulan sulama birlikleri ile Kooperatifler Kanunu kapsamında kurulan sulama kooperatifleri tarafından işletilen sulama sahalarında tarımsal üretim yapan üreticilerin üretim maliyetlerinin azaltılması ve tarımsal üretimde sürdürülebilirliğin sağlanmasına ilişkin tebliğ, 01.01.2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi.
Depremlerden etkilenen yerlerde kamu personeline ödenecek tazminat ve fazla çalışma ücreti ile özel hesaptan yapılacak ödemelere ilişkin karar, 06.02.2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi.
