Lexpera’da Geçen Hafta (8-14 Mart 2025)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 172. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
BATİDER, Cilt 14, Sayı 1, 1987
Dergide yer alan makalelerden bazıları, İsrail’de Tarım Üretim Kooperatifleri: “Kibbutzlar”, İflas Davalarında Depo Kararlarına Dair, Türk Ticaret Kanununa Poliçe ve Bonolarda Protesto İşlemleri ile İlgili Bazı Hükümler İlavesi Hakkında Kanun Taslağı ve Oyda İmtiyazlı Hisse Senedi İhracına İlişkin Bir Görüş başlıklarını taşımaktadır.
BATİDER, Cilt 14, Sayı 3, 1988
Dergide, Kambiyo Senetlerinde Lehdarın Belirsizliği, Banka Bonoları ve Banka Garantili Bonolar, İpotekli Gayrimenkulün Sigortalanması Halinde Alacaklının Hukuki Durumu başlıklı makaleler başta olmak üzere farklı hukuki konuları içeren makalelere ve ilgili Yargıtay kararlarına yer verilmiştir.
BATİDER, Cilt 15, Sayı 4, 1990
Derginin bu sayısında, The Impact Of Article 9 Of The First Council Directive On English And Turkish Company Laws, Avrupa Topluluğu-Muhasebe Hukuku, Banka Gizliliği-Bankanın Sır Saklama Borcu ve Seyahat Çekleri başlıklı makalelere ve ilgili Yargıtay kararları ile İsviçre Federal Mahkemesi kararlarına yer verilmiştir.
Erbil Beytar, Dijital Çalışma ve Dijital Çalışmada İşçi Hakları ve Borçları
Kitabın birinci bölümünde dijital çalışmanın temel esaslarına değinilmiş, ikinci bölümünde dijital çalışmaya dayalı iş sözleşmesi hakkında hukuki değerlendirmelerde bulunulmuş, üçüncü ve son bölümünde ise dijital çalışmaya dayalı iş sözleşmelerinde işçinin hak ve borçları ortaya konulmuştur.
Nurdoğan Sünbül, Finansal Teknoloji Ortaklıkları ve Ödeme Hizmetleri Rejimi
Çalışmanın birinci bölümünde, fintek ile ilgili kavramlara, fintek ekosistemine ve finteklerin geleneksel bankalarla rekabeti açısından önem arz eden ve ödeme hizmetlerinde üçüncü taraf sağlayıcıların faaliyetlerine temel oluşturan açık bankacılık kurumuna yer verilmiş; ikinci bölümünde ödeme hizmetleri rejiminin Avrupa Birliği müktesebatında ve Türk hukukunda düzenlenişi irdelenmiş; üçüncü ve son bölümünde ise finteklerin etkileşimde oldukları aktörler, idari otoriteler ve müşterileri ile ilişkileri mercek altına alınmıştır.
Miyale Tanla Özen, Haksız Rekabetin Elektronik Ortamda Görünüm Biçimleri
Eserde, internet ortamına özgü olan reklam çeşitleri üzerinde durulmuş; öncelikle spam ve istenmeyen ticari elektronik iletilerin Avrupa Birliği’ndeki ve başta Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun olmak üzere Türk hukukundaki düzenlemeler kapsamındaki yeri irdelenmiş; istenmeyen elektronik iletilerle ne şekilde haksız rekabet fiilinin gerçekleşebileceği, saldırgan satış yöntemleri, iş şartlarına uymama, reklam bantları ve pop-up reklamlar incelenmiş ve konuya ilişkin davalara da yeri geldiğince değinilmiştir.
Defne Kahveci, Sermaye Piyasası Hukukunda Kitle Fonlama Platformları
Çalışmada, anılan yeni finansman yöntemi kısaca ele alınarak kitle fonlaması yönteminin kullanılmasında önemli bir rolü olan kitle fonlama platformlarının Türk sermaye piyasası düzenlemeleri çerçevesinde yükümlülükleri ve sorumlulukları ortaya konulmuştur.
Özge Varış, Milletlerarası Yatırım Hukukunun Yeknesaklık Sorununa Enerji Sektöründen Bakış
Kitapta, milletlerarası yatırım hukukunun en temel sorunlarından biri olan yeknesaklık sorununun çözümünün mümkün olup olamayacağı tartışılarak kurumsallaşma ve yasallaşma teorilerinin uygunluğu sorgulanmış; milletlerarası yatırım hukukunun yasallaşma ve kurumsallaşma süreçleri incelenmiş; bunlara uygun olarak enerji sektöründeki milletlerarası yatırım hukukunun uygulanması, uyuşmazlıkların çözümü ile kurumsallaşma ve yasallaşma sürecinin nasıl ilerlediği ele alınmıştır.
Dilara Karagül, Türk Soylu Yabancıların Hukuki Rejimi
Eserde, imtiyazlı yabancı olarak kabul edilen Türk soylu yabancıların başta çalışma hakları olmak üzere kendilerine tanınan ayrıcalıklardan hangi koşullarda faydalanabilecekleri öğretide ileri sürülen görüşler, mahkeme kararları ve uygulama çerçevesinde değerlendirilmiş; Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nin getirdiği değişiklikler analiz edilmiştir.
Mustafa Eren Güçarslan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi İçtihatları Çerçevesinde Örgütlenme Özgürlüğü
Çalışmada, örgütlenme özgürlüğü alanının genişletilmesine katkı sağlayacak, örgütlenme özgürlüğünün Anayasada en geniş biçimiyle yer almasına ve Anayasayı izleyecek şekilde diğer mevzuatın özgürlük alanını genişletecek ve destekleyecek hale getirmesine ilişkin tespitlere yer verilmiştir.
Mehmet Yalın, Türkiye’de Sosyal Politikanın Anayasal Gelişimi
1982 Anayasası’nın, dünyadaki neoliberal ekonomi dalgasının etkisiyle sosyoekonomik yönüyle 1961 Anayasası’na göre gerileme gösterdiğine ve sosyal adalet, sosyal haklar ve sosyal politikalar yönüyle değişikliğe ihtiyaç duyduğuna değinilen kitapta, bu değişikliğin, ekonomik büyüme, sanayileşme ve kalkınmayla sosyal politika ilişkisini işlevsel ve dengeli bir şekilde kurgulayarak insanların ekonomik, sosyal ve kültürel yönden fakirleşmesine engel olacak ve sosyal adaleti esas alacak bir felsefeye sahip olması gerektiğine değinilmiştir.
Emek Bayrak, Felsefi/Düşünsel Temelleri ve Tarihsel Örnekleriyle Doğrudan Demokrasi
Eserde, doğrudan demokrasinin anlamı, içeriği ve tarihsel serüveni bağlamında Antik Yunan, Paris Komünü ve Sovyet deneyimine yer verilmiş; şekilsel mekanizmalardan ziyade içerikle ilgili tanımlar getirilmiş ve tarihsel örneklerin ortaya çıkışları, gelişimleri ve sonlanmaları da ele alınmıştır.
Serkan Köybaşı, İklim Değişikliğine Karşı Yeşil Anayasalcılık
Kitapta, yeşil anayasalcılığın zorunlu olup olmadığına ve nasıl hayata geçirilebileceğine ilişkin fikirler öne sürülmüş ve şimdiye kadar dünya genelinde açılan iklim davalarında yüksek mahkemelerin verdiği kararlar irdelenmiştir.
Çalışmada, yapay zekâ mucitliği tartışması, Avustralya patent hukuku çerçevesinde ve Avustralya mahkemelerinin iki karşıt kararı analiz edilerek incelenmiş; ayrıca yapay zekânın etkisi ve eksiklikleri haksız fiil hukuku, ekonomi ve etik perspektifinden tartışılmıştır.
Geçen hafta Blog’a yüklenen makaleye aşağıda yer verilmiştir:
Muhammet Özekes, Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin Bir Kararı Üzerinden Dava Takip Yetkisi ve Topluluk Davası Tartışması
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 117 |
| Yargıtay (Hukuk) | 2345 |
| Yargıtay (Ceza) | 3379 |
| Danıştay | 1817 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 760 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 89 |
| TOPLAM | 8507 |
Mevzuat
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2024/29, K. 2024/226 sayılı ve 25.12.2024 tarihli kararı uyarınca, yargılama giderlerinden sorumluluk başlıklı madde kapsamında, davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa, mahkemenin, yargılama giderlerini tarafların haklılık oranına göre paylaştıracağına ilişkin fıkra hükmü, manevi tazminat davaları yönünden iptal edildi. Değişiklik, 14.12.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2024/66, K. 2024/188 sayılı ve 05.11.2024 tarihli kararı uyarınca, seri muhakeme usulünün, sağır ve dilsizlik hallerinde uygulanmayacağına ilişkin fıkra hükmü iptal edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2023/158, K. 2024/187 sayılı ve 05.11.2024 tarihli kararı uyarınca, iş sözleşmelerinin, işçinin mutad işyeri hukukunun emredici hükümleri uyarınca sahip olacağı asgarî koruma saklı kalmak kaydıyla, tarafların seçtikleri hukuka tâbi olduğuna ilişkin fıkra hükmü iptal edildi. Değişiklik, 10.09.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2022/158, K. 2024/206 sayılı ve 05.12.2024 tarihli kararı uyarınca, yönetici şirkete ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklik, 12.12.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2024/191, K. 2024/191 sayılı ve 04.12.2024 tarihli kararı uyarınca, kamu görevinden çıkarılanların bu işlemden dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacağına ilişkin ibare iptal edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2022/74, K. 2024/223 sayılı ve 25.12.2024 tarihli kararı uyarınca, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Haberleşme Genel Müdürlüğü’nün görev ve yetkilerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 12.09.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği
Genel ilkeler, parsel kullanım fonksiyonlarına ve yapı ünite fonksiyonlarına göre yapılaşma koşulları, mescitler, yapı projeleri, binalarda tasarruf tedbirleri ve iklim değişikliğine dair ilkeler, yapı ruhsatı gerekmeyen inşai faaliyetler ve mevcut yapı ruhsatı başvurularına ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi. Bazı değişiklikler, 01.01.2026 ve 01.01.2027 tarihlerinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Posta Sektörüne İlişkin Yetkilendirme Yönetmeliği
Yönetmelikte geçen tanımlar, genel ilkeler, yetkilendirme başvuru şartları, yetki belgesi başvuru süreci, yetki belgesinin kapsamı ve şekli, yetki belgesinin yenilenmesi, hizmet sağlayıcılarının hak ve yükümlülükleri, yetkilendirmede geçiş süreci ve uygulama birliğinin sağlanabilmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Elektronik ticarette haksız ticari uygulamalar, aracılık sözleşmesinin asgari unsurları, dahili iletişim sistemi, çevrim içi arama motorlarında tanıtım ve erişim imkânı, veri kullanımı ve paylaşımı, bağımsız denetim, mevzuata uygunluk raporu, posta ve taşımacılık hizmetleri, reklam bütçesi, indirim bütçesi, elektronik ticaret lisansı başvurusunun sonuçlandırılması ve intibak sürecine ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Araçların, sistemlerin, aksamların ve ayrı teknik ünitelerin piyasa gözetimi ve denetimi için ortak kriterlere, rapor formatlarına ve sunulacak bilgilere ilişkin hükümler ile bunların uygulanmasına ait usul ve esasların belirlendiği yeni bir yönetmelik düzenlendi.
Evcil Hayvan Genetik Kaynaklarının Korunması ve Sürdürülebilir Kullanımı Hakkında Yönetmelik
Yönetmeliğin amacı, Ulusal Komitenin kuruluşu ve çalışma esasları ile uygulamaya ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Evcil Hayvan Genetik Kaynaklarının Tesciline İlişkin Yönetmelik
Yönetmeliğin kapsamı, yönetmelikte geçen tanımlar, komitenin kuruluşu ve çalışma esasları, çalışma gruplarının kuruluşu ve görevleri, tescil başvurusu ve incelemeye ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kıyı Tesisi İşletme İzni ve Kıyı Tesisi İşletmecileri Hakkında Yönetmelik
Genel esaslarda değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tersane, Tekne İmal ve Çekek Yeri Hakkında Yönetmelik
Genel esaslarda değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ
Kripto varlık hizmet sağlayıcıların kuruluşuna, faaliyete geçmesine, faaliyetlerine ve faaliyetlerinin durdurulmasına ilişkin usul ve esaslar düzenlendi. Tebliğin bazı hükümleri, 31.03.2025 ve 30.06.2025 tarihlerinde yürürlüğe girecek.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Çalışma Usul ve Esasları ile Sermaye Yeterliliği Hakkında Tebliğ
Kripto varlık hizmet sağlayıcıların sunabilecekleri hizmet ve faaliyetler, bunlara ilişkin esaslar ile sermaye yeterliliğine ilişkin esaslar düzenlendi. Tebliğin bazı maddeleri 30.06.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Bilgi Sistemleri Yönetimine İlişkin Usul ve Esaslar Tebliği
Borsa İstanbul A.Ş., emeklilik yatırım fonları ve halka açık ortaklıklar başta olmak üzere bir dizi kurum, kuruluş ve ortaklığın bilgi sistemlerinin yönetimine ilişkin usul ve esasların belirlendiği tebliğ, 30.06.2025 tarihinde yürürlüğe girecek. Aynı tarihte, Bilgi Sistemleri Yönetimi Tebliği yürürlükten kalkacak.
Bilgi Sistemleri Bağımsız Denetim Tebliği
Tebliğin kapsamı, bilgi sistemleri bağımsız denetim raporunun kesinleşmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu’na bildirimi, yükümlülük ve muafiyetlere ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 30.06.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Milletlerarası Tahkim Ücret Tarifesi Hakkında Tebliğ
Milletlerarası Tahkim Kanunu uyarınca, taraflarla hakem veya hakem kurulu arasında ücretin belirlenmesi konusunda anlaşmaya varılamaması veya tahkim anlaşmasında ücretin belirlenmesine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmaması ya da taraflarca bu konuda yerleşmiş milletlerarası kurallara veya kurumsal tahkim kurallarına yollama yapılmaması halinde, hakem veya hakem kurulunun alacağı ücret hususunda yeni hükümler ihdas edildi. 07.03.2024 tarihli ve 32482 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Milletlerarası Tahkim Ücret Tarifesi Hakkında Tebliğ yürürlükten kaldırıldı.
Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi Hakkında Tebliğ
Bulaşıcı hastalıkların ihbarı ve bildirim sisteminin yapısı, işleyişi ile ilgili usul ve esasların düzenlendiği tebliğ yürürlükten kaldırıldı.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun i-SPK.35.B.1 Sayılı İlke Kararı
Kararda düzenlenmiş olan bazı ilke ve esaslar yürürlükten kaldırıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun i-SPK.35.B Sayılı İlke Kararı
Karar yürürlükten kaldırıldı.