Lexpera’da Geçen Hafta (8-14 Ocak 2022)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin on ikincisini siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Ece Baş Süzel, Zeynep Ülkü Kahveci, Yaman Gürsel, Yargı Kararları Sempozyumu-I Eşya Hukuku
Kitap, İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından 07.05.2021’de düzenlenen “Yargı Kararları Sempozyumu-I: Eşya Hukuku” adlı bilimsel etkinlikte sunulan tebliğlerin tam metinlerinden oluşmaktadır.
İrem Toprakkaya, Fikir ve Sanat Eserlerinden Doğan Uyuşmazlıkların Arabuluculuk Yolu ile Çözümü
Çalışmada, arabuluculuğa elverişlilik yönünden fikir ve sanat eserlerinden doğan uyuşmazlıklar özelinde ayrı ayrı değerlendirme yapılmış, arabuluculuğun uyuşmazlık çözme kültürü oluşturma becerisinin ortaya konulmasındaki rolü irdelenmiştir.
Ahunur Açıkgöz, İnternetten İndirilen Dijital Eserlerde Yayma Hakkının Tükenmesi İlkesi
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu m. 23/2’de düzenlenen yayma hakkının tükenmesi ilkesinin incelendiği eserde, öğretide yer alan görüşler ve güncel mahkeme kararları ışığında dijital bir tükenme ilkesinin mevcut düzenlemeler çerçevesinde uygulanmasının mümkün olup olmadığı sorusunun cevabı aranmaktadır.
Gözde Cömert Varol, Kara Yolunda Yapılan Eşya Taşımalarında Taşıyıcının 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ve CMR Konvansiyonu Kapsamında Kayıp veya Hasardan Kaynaklanan Sorumluluğu
Çalışmada, taşıyıcının kayıp ve hasar sorumluluğunun hukuki niteliği, kayıp ve hasar kavramı, taşıyıcının başta özen borcu olmak üzere diğer borçları ve sorumlu tutulabileceği diğer haller, taşıyıcının yardımcı kişiler ile fiili taşıyıcının davranışlarından kaynaklanan sorumluluğu yargı kararları ve ilgili mevzuat çerçevesinde ele alınmıştır.
Gülsevil Alpagut, Pandemi Sürecinde İş Hukuku
Kitap, COVID-19 pandemisinin iş ve sosyal güvenlik hukuku alanında doğurduğu sorunlara çözüm getirmek amacıyla İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Derneği ile İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Komisyonu’nun 01.05.2020 tarihinde ortaklaşa düzenlediği toplantıdaki bildirilerden oluşmaktadır.
Çalışmada, Avrupa Komisyonu kararlarının, Türk mahkemeleri nezdinde özel hukuk davalarındaki uygunluğuna odaklanılmış; rekabet hukukunun Türkiye ve Avrupa Birliği’ndeki hukuki durumu, karşılaştırmalı araştırmaların yansımaları ve olası sonuçlar analiz edilmiştir.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 40 |
| Yargıtay (Hukuk) | 355 |
| Yargıtay (Ceza) | 236 |
| Danıştay | 9 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 706 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 347 |
| TOPLAM | 1693 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay HGK., E. 2021/758 K. 2021/1356 T. 9.11.2021
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, ilk derece mahkemesince verilen davanın reddine ilişkin direnme kararının davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Hukuk Genel Kurulunun ilamı ile karar usulden bozulmuş, Hukuk Genel Kurulunun bozma kararından sonra ise, yeniden yapılan yargılama sonunda ilk derece mahkemesince karar verilmiş ve dosya tekrar Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiştir. Karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Hukuk Genel Kurulunca, direnme kararları ve usulî kazanılmış hak kavramı, Anayasa ve ilgili mevzuat çerçevesinde tartışılmış olup kararların alenen tefhim edildikten sonra bundan dönülerek yeni bir hüküm kurulamayacağı, aksi yöndeki kabulün mahkemelere olan güveni sarsacağı için mümkün görülemeyeceği belirtilmiştir. Hukuk Genel Kurulu, somut olayda, ilk derece mahkemesince direnme kararı verilmekle taraflar yönünden usulî kazanılmış hakkın doğduğu hususunda kuşku ve duraksamaya yer olmadığı, bu karardan dönülerek Özel Dairenin bozma kararına uyulmasının yasal olmadığı, mahkemeleri bağlayıcı nitelikte bulunan Hukuk Genel Kurulunun usule ilişkin bozma ilamına aykırı karar verilmesinin de usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle ilk derece mahkemesinin kararının bozulmasına karar vermiştir.
Mevzuat
Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun
Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü’ne ait bazı limanların işletme hakkı verilmesi/devri yöntemiyle özelleştirilmeleri neticesinde imzalanan 49 yıldan az süreli sözleşme süreleri, yürürlük tarihinden itibaren en geç 4 ay içinde başvuruda bulunulması, sözleşmeden doğan tüm mali yükümlülüklerin ek sözleşme imzalanmadan önce yerine getirilmesi, özelleştirme sözleşmesinden kaynaklı olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü aleyhine açılmış davalar var ise bu davalardan tüm yargılama giderleri üstlenilerek kayıtsız ve şartsız feragat edilmesi ve ek sözleşme düzenlenmesi şartıyla, hakkın başlangıç tarihinden itibaren 49 yıla kadar uzatılacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun
Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunanlara uygulanan idari para cezasının alt ve üst sınırı yeniden belirlendi. Buna göre, 50 bin TL olan alt sınır 100 bin TL, 500 bin TL olan üst sınır ise 2 milyon TL olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’na aykırı fiillerden dolayı haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararı olanlara lisans verilmeyecek. Lisans sahibinin tüzel kişi olması durumunda söz konusu tüzel kişilikte suçun işlendiği tarih itibarıyla %10’dan fazla paya sahip olan ortaklar ile görevden ayrılmış olan veya halen görevde bulunan yönetim kurulu başkan ve üyelerine, temsil ve ilzama yetkili olanlara lisans verilmeyecek ve bu kişiler lisans başvurusu yapan tüzel kişiliklerde doğrudan pay sahibi olamayacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Otomobillerde farklı matrah grupları ve bu matrah gruplarına ilişkin oranlar ile özel tüketim vergisi oranlarına esas özel tüketim vergisi matrahlarının belirlendiği Cumhurbaşkanı kararı yürürlüğe girdi.
Finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman şirketleri tarafından yeni müşteri kazanımında kullanılabilecek uzaktan kimlik tespiti yöntemlerine ve müşteri kimliğinin tespit edilmesini müteakip sunulacak hizmetlere yönelik olarak mesafeli olsun olmasın bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden yazılı şeklin yerine geçecek şekilde ya da mesafeli olarak sözleşme ilişkisinin kurulmasına yönelik usul ve esasları düzenleyen yönetmelik, 11.02.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Kooperatiflerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara İlişkin Yönetmelik
Kooperatif genel kurul toplantılarına elektronik ortamda katılma, öneride bulunma, görüş açıklama ve oy kullanmaya ilişkin usul ve esasların düzenlendiği yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi.
Kooperatif Bilgi Sistemi Yönetmeliği
Kooperatif Bilgi Sisteminin (KOOPBİS) kurulması, işletilmesi, güncellenmesi ve geliştirilmesi ile işlemlerinin izlenmesi ve raporlanmasında görev alacakların belirlenmesine, kullanıcı yetkilerinin ve yükümlülüklerinin tanımlanmasına, elektronik ortamda sunulacak hizmetlerden faydalanılmasına ve bu sistem üzerinde işlenen kişisel verilerin aktarımı ile güvenliğinin sağlanmasına ve istatistiki bilgi üretilmesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
2022 yılı içerisinde Sağlık Bakanlığında istihdam edilmek üzere temizlik hizmetleri, güvenlik ve koruma hizmetleri, bakım ve onarım hizmetleri ile diğer hizmetler için alınacak işçiler, sınava tabi tutulmaksızın doğrudan noter kurasıyla belirlenebilecek. Bu durumda, öncelikliler de dâhil olmak üzere talep şartlarına uygun tüm başvuru sahipleri arasından açık iş sayısı kadar asıl ve asıl sayı kadar da yedek aday doğrudan kurayla belirlenecek. Sağlık Bakanlığınca yapılacak değerlendirme neticesinde, asıl adaylardan gerekli şartları taşımayanların yerine sırası ile aranan şartları haiz yedek adaylar işe alınacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sosyal içerik üreticiliği ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliğinde kazanç istisnası, istisnadan faydalanma şartları, istisna uygulamasında özellik arz eden durumlar, bankalar tarafından yapılacak işlemler ve tevkifat uygulaması, istisnadan faydalananların yükümlülükleri, belgelendirme ve takvim yılı içerisinde istisnadan faydalanmak veya istisnadan vazgeçmek isteyen mükelleflerin durumuna ilişkin hükümler içeren yeni bir tebliğ yürürlüğe girdi.
Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ
Bankalar ve Merkez Bankasınca belirlenen diğer mali kuruluşlar hariç olmak üzere Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan tüzel kişiler, yurt içi yerleşik tüzel kişi olarak tanımlandı. Yurt içi yerleşik gerçek kişilerin 20.12.2021 tarihinde mevcut olan, yurt içi yerleşik tüzel kişilerin ise 31.12.2021 tarihinde mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz Sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilecek. Banka tarafından yurt içi yerleşik gerçek kişiler için 3 ay, 6 ay veya 1 yıl vadeli ve yurt içi yerleşik tüzel kişiler için 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Bankalar ve Merkez Bankasınca belirlenen diğer mali kuruluşlar hariç olmak üzere Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan tüzel kişiler, yurt içi yerleşik tüzel kişi olarak tanımlandı. Yurt içi yerleşik gerçek kişilerin 28.12.2021 tarihinde mevcut olan, yurt içi yerleşik tüzel kişilerin ise 31.12.2021 tarihinde mevcut olan altın hesabı ile bu tarihten sonra açılacak işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesabı bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilecek. Banka tarafından yurt içi yerleşik gerçek kişiler için 3 ay, 6 ay veya 1 yıl vadeli ve yurt içi yerleşik tüzel kişiler için 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılacak.
Tebliğ kapsamında gerçekleştirilecek her türlü işlemin, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesine ilişkin ulusal ve uluslararası standartlara uygun gerçekleştirildiğine dair kontrol bankalarca yapılacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
