Türkiye’de BOBİ FRS ve KÜMİ (KOBİ) FRS Uygulayacak İşletmelere İlişkin Başlıca Hadler

1. Türkiye Finansal Raporlama Standartları ve Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşlar

6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun (TTK) 88’inci ve Geçici 1’inci maddeleri uyarınca tâbi oldukları kanunlar gereği defter tutmakla yükümlü olan gerçek veya tüzel kişi tacirlerin, münferit veya konsolide finansal tablolarını Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe Standartlarına (TMS) uygun olarak hazırlamaları öngörülmüştür. Ayrıca, aynı maddede KGK değişik işletme büyüklükleri ve sektörler için özel standartlar ve düzenlemeler belirleme konusunda yetkili kılınmış olup, bu standart ve düzenlemeler TMS’lerin cüzü addolunmaktadır.

Bu hükümler çerçevesinde, Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) uygulama kapsamı genel olarak Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşlarla (KAYİK) sınırlandırılmıştır.

Tablo 1: Türkiye Finansal Raporlama Standartları Uygulamasında Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşlar (KAYİK’ler)

Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) Düzenleme ve Denetimine Tabi KAYİK’ler (A+B+C+D)
A	Halka Açık Şirketler
	i.	Payları halka arz edilmiş olanlar
	ii.	Payları halka arz edilmiş sayılanlar
B	Sermaye Piyasası Kurumları (1+2+3+4)
	1) Yatırım Kuruluşları
	i.	Aracı kurumlar
	2) Kolektif Yatırım Kuruluşları
	i.	Menkul kıymet yatırım ortaklıkları
	ii.	Gayrimenkul yatırım ortaklıkları
	iii.	Girişim sermayesi yatırım ortaklıkları
	3) Sermaye Piyasasında Faaliyette Bulunacak Bağımsız Denetim, Değerleme ve Derecelendirme Kuruluşları
	i.	Bağımsız denetim kuruluşları
	ii.	Gayrimenkul değerleme kuruluşları
	iii.	Derecelendirme kuruluşları
	4) Portföy Yönetim Şirketleri
C	Yatırım Fonları (ya da Şemsiye Fonlar)
D	Emeklilik Fonları
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) Düzenleme ve Denetimine Tabi KAYİK’ler
	1	Bankalar
	2	Faktoring şirketleri
	3	Finansman şirketleri
	4	Finansal kiralama şirketleri
	5	Varlık yönetimi şirketleri
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (SDDK) Denetimine Tabi Olan KAYİK’ler
	1	Sigorta şirketleri
	2	Reasürans şirketleri
	3	Emeklilik şirketleri
Not: Tablo, tarafımızca hazırlanmıştır.

2. Büyük İşletmeler ve BOBİ FRS

29.07.2017 tarihli ve 30138 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 56 sıra numaralı Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Hakkında Tebliğ ile 01 Ocak 2018 tarihi ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girerek uygulamaya konulan BOBİ FRS ise, 26.03.2018 tarihli ve 2018/11597 sayılı Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca bağımsız denetime tâbi olup TFRS uygulamayan işletmelerin finansal tabloları açısından geçerli finansal raporlama çerçevesi hâline gelmiştir.

Kutu 1: Türkiye’de Uygulanan BOBİ FRS Ölçütleri 56 sıra numaralı Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Hakkında Tebliğ ile öncelikle, “büyük işletme” kavramı tanıma ve ölçütlere kavuşturulmuştur. Buna göre, BOBİ FRS’nin uygulanması açısından, aşağıdaki üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerini, varsa bağlı ortaklıklarıyla birlikte, art arda iki raporlama döneminde aşan işletmeler müteakip raporlama döneminde ‘büyük işletme’ olarak değerlendirilir:         a) Aktif toplamı 75 milyon ve üstü Türk Lirası.         b) Yıllık net satış hasılatı 150 milyon ve üstü Türk Lirası.         c) Ortalama çalışan sayısı 250 ve üstü. Böylece, mezkûr Tebliğ düzenleme tekniği açısından, bağımsız denetime tabi olacak şirketlerin belirlenmesine ilişkin Bakanlar Kurulu Kararında (BKK) yer alan üç ölçütü büyük işletme için de belirlemiş bulunmaktadır. Bunlar;         1) Aktif toplamı,         2) Yıllık net satış hasılatı ve         3) Ortalama çalışan sayısıdır. Not: Kutu, tarafımızca hazırlanmıştır.

Böylece, KAYİK’ler ile büyük ve orta boy işletmeler için gerçeğe ve ihtiyaca uygun ve karşılaştırılabilir sunum sağlayan finansal raporlama çerçevesi oluşturulma amacına ulaşılmıştır.

3. KOBİ’lerin Durumu

Bununla birlikte, bağımsız denetime tabi olmayan küçük ve mikro işletmeler, KGK tarafından bir belirleme yapılıncaya kadar yürürlükteki mevzuatı uygulamaya devam etmektedir.

Kutu 2: Türkiye’de KOBİ’lerin Sınıflandırılması Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik (KOBİ Yönetmeliği/Yönetmelik) bakımından;     - İşletme, yasal statüsü ne olursa olsun, bir veya birden çok gerçek veya tüzel kişiye ait olup bir ekonomik faaliyette bulunan birimleri veya girişimleri,     - Küçük ve orta büyüklükte işletme (KOBİ), 250 (ikiyüzelli) kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 125 (yüzyirmibeş) milyon Türk Lirasını aşmayan ve bu Yönetmelikte mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimleri veya girişimleri,     - Mali bilanço, bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren mali tabloyu,     - Net satış hasılatı, bir işletmenin brüt satışlarından satış iskontoları ve iadeleri ile diğer indirimlerin düşülmesi sonucu bulunan tutarı,     - Yıllık iş birimi (YİB), bir yıl boyunca tam zamanlı olarak işletmede veya işletme adına çalışan bir kişiyi ifade eder. Söz konusu Yönetmelik uyarınca, KOBİ’ler aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır(*).     a) Mikro işletme: 10 (on) kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 3 (üç) milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler.     b) Küçük işletme: 50 (elli) kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 25 (yirmibeş) milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler.     c) Orta büyüklükteki işletme: 250 (ikiyüzelli) kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 125 (yüzyirmibeş) milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler.

(*) 30.04.2018 tarihli ve 2018/11828 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile KOBİ Yönetmeliği’nde yer alan “bir” ibaresi “üç” şeklinde, “sekiz” ibaresi “yirmibeş” şeklinde ve “kırk” ibaresi “yüzyirmibeş” şeklinde değiştirilmiştir.

Tablo 2: Türkiye’de KOBİ Sınıflandırması

Ölçüt	Mikro İşletme	Küçük İşletme	Orta Büyüklükteki İşletme
Çalışan Personel Sayısı	‹ 10	‹ 50	‹ 250
Yıllık Net Satış Hasılatı	≤ 3 milyon TL	≤ 25 milyon TL	≤ 125 milyon TL
Yıllık Mali Bilanço Toplamı	≤ 3 milyon TL	≤ 25 milyon TL	≤ 125 milyon TL

Not: Kutu ve tablo, tarafımızca hazırlanmıştır.

4. Küçük İşletme, Mikro İşletme ve KÜMİ FRS

KGK tarafından bilanço esasına göre defter tutma hadlerini sağlayan ve bağımsız denetime tabi olmayan işletmelerin finansal tablolarının, gerçeğe ve ihtiyaca uygun ve karşılaştırılabilir finansal bilgi sunmasını teminen Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı’nın (KÜMİ FRS) oluşturulmasına karar verilmiştir.

Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı yayımlanırken, Avrupa Birliği (AB) Direktifinde yer alan ölçütlere ve bağımsız denetime tabi olma ölçütlerine uygun bir şekilde küçük ve mikro işletme tanımının yapılması planlanmaktadır.

AB Direktifine göre, bir işletmenin küçük işletme sayılabilmesi için aşağıdaki üç ölçütten en az ikisini sağlaması gerekmektedir. Küçük işletme ölçütlerini sağlamayan işletmeler mikro işletme olarak değerlendirilecek olup, mikro işletmelerden bilanço esasına göre defter tutma hadlerini sağlamayan işletmeler bu düzenleme kapsamında yer almayacaktır.

Tablo 3: 2013/34 Sayılı AB Direktifinde Şirket Ölçütleri

Ölçüt	İşletme Türü	Ölçütün Değeri (Euro/Kişi)	İşletme Türü	Ölçütün Değeri (Euro/Kişi)
Aktif Toplamı	Mikro İşletme	< 350.000 Euro <	Küçük İşletme	< 4.000.000 Euro <
Net Satış Hasılatı		< 700.000 Euro <		< 8.000.000 Euro <
Çalışan Sayısı		< 10 <		< 50 <
Not: 27.10.2020 tarihi itibarıyla TCMB efektif satış kuru Euro/TL = 9,6291’dir. Bu kur üzerinden tabloda geçen tutarların TL karşılıkları şöyle hesaplanmıştır: 3.370.185 TL / 38.516.400 TL; 6.740.370 TL / 77.032.800 TL https://www.tcmb.gov.tr/kurlar/kurlar_tr.html erişim tarihi 01 Kasım 2020

Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı’nın hazırlanmasında; AB Direktifi, İngiltere’nin mikro işletmeler açısından yürürlükte olan standardı FRS 105 ve ülkemizde daha önceden uygulanmış muhasebe düzenlemelerinin yanı sıra diğer ülkelerin yerel finansal raporlama çerçevelerinden faydalanılmıştır.

Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Taslak Metninin temel özelliklerini aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür:

• 22 bölümden ve 105 sayfadan oluşmaktadır.

• AB Direktifinde yer alan “önce küçükleri düşün” yaklaşımı muhafaza edilmiş ve Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı uygulaması, TFRS ve BOBİ FRS ile karşılaştırıldığında uygulayıcılar açısından daha az maliyetli olacak şekilde tasarlanmıştır. Örneğin; TFRS ve BOBİ FRS uygulayan diğer işletmelerden farklı olarak bu kapsamdaki işletmelerin sadece Finansal Durum Tablosu ve Kâr veya Zarar Tablosu sunması yeterli olacaktır. BOBİ FRS uygulayan büyük işletmeler için zorunlu, orta boy işletmeler için ihtiyari olan konsolide finansal tablo hazırlama, ertelenmiş vergi hesaplama gibi yükümlüklere bu düzenlemede yer verilmemiştir.

• Genel itibarıyla maliyet esaslı bir yaklaşım benimsenmiştir.

• Ekinde finansal tablo formatlarına yer verilmiştir.

• Uluslararası muhasebe ve finansal raporlama uygulamalarıyla tutarlıdır.

• İşletmelerin genel olarak karşılaşabileceği tüm muhasebe işlemlerine ilişkin muhasebe esasları yer almaktadır.

• Kabul edilebilir bir finansal raporlama çerçevesinin gerektirdiği tüm özellikleri taşımaktadır.

Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı’nın uygulanmasıyla birlikte;

• Türkiye ekonomisinde yer alan çok sayıdaki küçük ve mikro ölçekteki işletme için gerçeğe ve ihtiyaca uygun sunum ile karşılaştırılabilirlik ilkeleri tabana yayılmış olacaktır.

• Küçük ve mikro ölçekteki işletmelerin; yatırımcı ve borç verenlere, gerçeğe ve ihtiyaca uygun finansal bilgi ile karşılaştırılabilir finansal tablo sunmaları sağlanacak, böylelikle işletmelerin düşük maliyetli kredi ve fon temin etme sürecinde yaşanan zorluklar büyük oranda giderilecektir.

• Vergi esaslı muhasebe anlayışından, bilgi esaslı muhasebe anlayışına geçecek olan küçük ve mikro ölçekteki işletmelerin alacakları kararlar işletme düzeyinde kaynak dağılımının etkinliğini sağlayacaktır.

• Gerçeğe ve ihtiyaca uygun bilgi sunan finansal tablolar, işletme yöneticilerinin işletmelerin gerçek durumunu doğru değerlendirmelerini ve rasyonel kararlar almalarını sağlayarak işletmelerin kurumsal yapılarının gelişim sürecine olumlu bir katkı sağlayacaktır. Bu durum ise, ülkemiz işletmelerinin kurumsal yapısını güçlendirerek, daha sağlıklı, geniş katılımlı ve uzun vadeli ortaklık yapılarının oluşmasını sağlayacaktır.

Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı’nın 01 Ocak 2021 tarihi ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinden itibaren uygulamaya konulması planlanmaktadır.

Kutu 3: Türkiye’de Şirketler Bakımından Başlıca Bağımsız Denetime Tabi Olma Ölçütleri TTK’nın 397’nci maddesine 6335 sayılı Kanun’un 18’inci maddesi ile eklenen dördüncü fıkraya göre, TTK m.398 kapsamında denetime tabi olacak şirketler, Bakanlar Kurulunca belirlenmektedir. Anılan esaslar, 23.01.2013 tarihli ve 28537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 19.12.2012 tarihli ve 2012/4213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) ile belirlenmiş olup, anılan BKK sırasıyla;         1) 14.03.2014 tarihli ve 28941 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 10.02.2014 tarihli ve 2014/5973 sayılı BKK (2012/4213 sayılı BKK’yı değiştiren),         2) 01.02.2015 tarihli ve 29254 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış bulunan 29.12.2014 tarihli ve 2014/7149 sayılı BKK (2012/4213 sayılı BKK’yı değiştiren) ve         3) 19.03.2016 tarihli ve 29658 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış bulunan 16.02.2016 tarihli ve 2016/8549 sayılı BKK (2012/4213 sayılı BKK’yı değiştiren) ile değiştirilmiştir. Ancak, 26.05.2018 tarihli ve 30432 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 26.03.2018 tarihli ve 2018/11597 sayılı BKK ile bağımsız denetime tabi olma esaslarının belirlendiği 19.12.2012 tarihli ve 2012/4213 sayılı ilk BKK yürürlükten kaldırılmış bulunmaktadır. Bağımsız denetime tabi olma esaslarını belirleyen BKK analiz edildiğinde, denetime tabi olan şirketler;         a) Herhangi bir ölçüte bağlı olmaksızın bağımsız denetime tabi olan şirketler,         b) Belirlenmiş ölçütleri sağlamaları koşuluyla bağımsız denetime tabi olan şirketler biçiminde ikiye ayırılmaktadır. Belirlenmiş ölçütleri sağlamaları koşuluyla bağımsız denetime tabi olan şirketler ise;         i. Halka açık sayılan anonim şirketler,         ii. Özel ölçütlere tabi olan şirketler biçiminde ayrımlamaya tabi tutulabilmekte olup, bu kapsamda olmayan şirketler için belirlenen eşik değerler ise aşağıdadır:         a) Aktif toplamı 35 milyon Türk Lirası.         b) Yıllık net satış hasılatı 70 milyon Türk Lirası.         c) Çalışan sayısı 175 kişi. Buradan hareketle, Orta Büyüklükteki İşletmelerin bağımsız denetime tabi olmaları bakımından yukarıda yer alan ölçütler (35 milyon TL aktif değer, 70 milyon TL net satış hasılatı, 175 çalışan) geçerli olacaktır.

Kaynak: Yavuz AKBULAK, Halka Açık Anonim Şirketlerin Temel Yükümlülükleri ve Özellikli Bazı Hususlar (Türk Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamında Bir İnceleme) (2019), (1st edn Leges Yayıncılık) 48-52.

Aşağıdaki tabloda, ülkemizde faaliyet gösteren küçük ve mikro işletmeler bakımından KÜMİ FRS’ye tabi olma açısından halen uygulanmakta olan bağımsız denetim ölçütleri ile bilanço esasına göre defter tutma hadleri verilmekte ve bu hadlere ilişkin alıntılanan bir de piramit sunulmaktadır.

Tablo 4: Küçük ve Mikro İşletmelerin KÜMİ FRS Tabiiyetinde Esas Alınacak Bağımsız Denetim Ölçütleri ile Bilanço Esasına Göre Defter Tutma Hadleri

TÜRK HUKUKUNDA BAĞIMSIZ DENETİM ÖLÇÜTLERİ
A	Büyük İşletmeler (BOBİ FRS)
	Aktif toplamı ≥	75 milyon TL
	Yıllık net satış hasılatı ≥	150 milyon TL
	Ortalama çalışan sayısı ≥	250 kişi
B	Orta Büyüklükte İşletmeler
	Aktif toplamı >	35 milyon TL
	Yıllık net satış hasılatı >	70 milyon TL
	Çalışan sayısı >	175 kişi
C	Herhangi Bir Ölçüt Olmaksızın Bağımsız Denetime Tabi Şirketler
1	Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca SPK’nın düzenleme ve denetimine tabi şirketler
	- Yatırım kuruluşları, - Kolektif yatırım kuruluşları, - Portföy yönetim şirketleri, - İpotek finansmanı kuruluşları, - Varlık kiralama şirketleri, - Merkezi takas kuruluşları, - Merkezi saklama kuruluşları, - Veri depolama kuruluşları, - Derecelendirme kuruluşları, - Değerleme kuruluşları, - Sermaye piyasası araçları bir borsada ve/veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören veya işlem görmeleri amacıyla Sermaye Piyasası Kurulunca onaylanmış geçerlilik süresi bulunan izahname veya ihraç belgesi bulunan anonim şirketler, - Bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem görmemekle birlikte halka arz edilmeksizin pay hariç sermaye piyasası aracı ihraç eden (ihraç ettikleri sermaye piyasası araçlarının itfa edildiği hesap döneminin sonuna kadar) veya bu amaçla Sermaye Piyasası Kurulunca onaylanmış geçerlilik süresi bulunan ihraç belgesi olan anonim şirketler.
2	Bankacılık Kanunu uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun düzenleme ve denetimine tabi şirketler
	- Bankalar, - Derecelendirme kuruluşları, - Finansal holding şirketleri, - Finansal kiralama şirketleri, - Faktoring şirketleri, - Finansman şirketleri, - Varlık yönetim şirketleri, - Finansal holding şirketleri üzerinde 5411 sayılı Kanun’da tanımlandığı şekliyle nitelikli paya sahip olan şirketler.
3	Sigortacılık Kanunu ile 28.03.2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında faaliyet göstermekte olan
	- Sigorta şirketleri, - Reasürans şirketleri, - Emeklilik şirketleri.
4	Borsa İstanbul piyasalarında faaliyet göstermesine izin verilen
	- Yetkili müesseseler - Kıymetli madenler aracı kurumları, - Kıymetli maden üretimi ve ya ticaretiyle iştigal eden anonim şirketler.
5	Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu hükümleri uyarınca anonim şirket halinde kurulan tarım ürünleri lisanslı depo şirketleri ile Umumi Mağazalar Kanunu hükümleri uyarınca anonim şirket şeklinde kurulan şirketler
6	Aşağıdaki hak veya lisanslardan en az birine sahip olan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar
	- Karasal ortamdan ulusal televizyon yayını yapma hakkı, - Uydu televizyon yayın lisansı, - Birden fazla ile yönelik kablolu televizyon yayın lisansı
D	Belirlenmiş Ölçütleri Sağlamaları Koşuluyla Bağımsız Denetime Tabi Şirketler
1	Halka açık sayılan anonim şirketler
2	Özel ölçütlere tabi olan şirketler
Bağımsız Denetim Kapsamı Dışında Tutulan Şirketler
1	BKK’ya ekli (I) sayılı liste kapsamında yer alanlar hariç olmak üzere, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanuna tabi şirketler
2	BKK’ya ekli (I) sayılı listede belirtilenler ile ekli (II) sayılı listenin 5(b) sırasında belirtilen şirketler hariç olmak üzere sermayesinin en az %50’si devlete, il özel idarelerine, kanunla kurulmuş vakıflara ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan şirketler
BİLANÇO ESASINA GÖRE DEFTER TUTMA HADLERİ
		2019 (TL)	2020 (TL)
	Yıllık Alış Tutarı	230.000	280.000
	Yıllık Satış Tutarı	320.000	390.000
	Yıllık Gayrisafi İş Hasılatı	120.000	140.000
	İş Hasılatının Beş Katı İle Yıllık Satış Tutarının Toplamı	230.000	280.000
Tablonun Kaynakları: - Yavuz AKBULAK, Halka Açık Anonim Şirketlerin Temel Yükümlülükleri ve Özellikli Bazı Hususlar (Türk Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamında Bir İnceleme) (2019), (1st edn Leges Akademi) 48-52 - Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik - Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:513); Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:503) - Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Hakkında Tebliğ
Not: Bu tablo, yukarıdaki kaynaklardan yararlanılarak tarafımızca hazırlanmıştır.

Şekil 1: TMS/TFRS, BOBİ FRS ve KÜMİ FRS Uygulayacak İşletmelerin Hadleri^[1]

Son olarak, ülkemizde halen uygulanan TFRS ve BOBİ FRS kapsamında sunulan mali tablolar ile KGK tarafından planlanan KÜMİ FRS kapsamında sunulacak olan finansal tabloların karşılaştırmasına aşağıdaki tabloda yer verilmektedir.

Tablo 5: Türk Muhasebe Hukukunda TMS/TFRS, BOBİ FRS ve KÜMİ FRS Bakımından Mali Tablo Sunuş Farklılıkları

1	TMS/TFRS	Finansal durum tablosu (Bilanço) ve dipnotları
		Kar veya zarar tablosu (Gelir tablosu) ve dipnotları
		Nakit akış tablosu ve dipnotları
		Özkaynak değişim tablosu ve dipnotları
		Kapsamlı gelir tablosu
2	BOBİ FRS	Finansal durum tablosu (Bilanço) ve dipnotları
		Kar veya zarar tablosu (Gelir tablosu) ve dipnotları
		Nakit akış tablosu ve dipnotları
		Özkaynak değişim tablosu ve dipnotları
3	KÜMİ FRS	Finansal durum tablosu (Bilanço) ve dipnotları
		Kar veya zarar tablosu (Gelir tablosu) ve dipnotları

5. Sonuç Yerine

Bu çalışmanın esin kaynağı, KGK tarafından hazırlanarak kamuya sunulan Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Taslağı olmuştur. Taslak esasında, kimi zaman TFRS kimi zaman da BOBİ FRS kapsamına giren işletmeler irdelenmiş ve nihayetinde ülkemiz hukukunda KOBİ sınıflandırması ile küçük ve mikro işletmeler özelinde var olan hadler incelenmeye çalışılmıştır.

KÜMİ FRS taslağının ülkemizde faaliyet gösteren küçük ve mikro işletmeler bakımından başta gerçeğe daha uygun mali bilgiler sağlamanın yanında, ticari itibar, güvenilirlik vb. birçok önemli katkılar da sağlayabileceği düşünülmektedir.

Tablo 6: 2020 Yılı İtibarıyla KAYİK Kapsamında Bağımsız Denetime Tabi Şirket/Kuruluş Sayıları

1	Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca SPK’nın Düzenleme ve Denetimine Tabi Şirketler			2.200
1.1		Yatırım Kuruluşları (Aracı Kurumlar)		65
1.2		Kolektif Yatırım Kuruluşları (*)		838
1.3		Portföy Yönetim Şirketleri		51
1.4		İpotek Finansmanı Kuruluşları		1
1.5		Varlık Kiralama Şirketleri		15
1.6		Merkezi Takas Kuruluşları		1
1.7		Merkezi Saklama Kuruluşları (ve Veri Depolama Kuruluşları) (**)		1
1.8		Gayrimenkul Değerleme Kuruluşları		139
1.9		Derecelendirme Kuruluşları		9
1.10		Halka Açık Anonim Şirketler		507
1.10.1			Payları Borsada İşlem Gören Şirketler	396
1.10.2			Payları Borsada İşlem Görmeyen Şirketler	111
1.11		Bir Borsada veya Teşkilatlanmış Diğer Piyasalarda İşlem Görmemekle Birlikte Halka Arz Edilmeksizin Pay Hariç Sermaye Piyasası Aracı İhraç Eden (ihraç ettikleri sermaye piyasası araçlarının itfa edildiği hesap döneminin sonuna kadar) veya Bu Amaçla Sermaye Piyasası Kurulunca Onaylanmış Geçerlilik Süresi Bulunan İhraç Belgesi Olan Anonim Şirketler		573
2	Bankacılık Kanunu uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun düzenleme ve denetimine tabi şirketler			345
2.1		Bankalar		54
2.1.1		Mevduat Bankaları		12
2.1.1.1			Kamusal sermayeli	3
2.1.1.2			Özel sermayeli	9
2.1.2		Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna Devredilen Bankalar		1
2.1.3		Yabancı Sermayeli Bankalar		21
2.1.3.1			Türkiye’de kurulmuş olanlar	16
2.1.3.2			Türkiye’de şube açmış olanlar	5
2.1.4		Kalkınma ve Yatırım Bankaları		14
2.1.4.1			Kamusal sermayeli	3
2.1.4.2			Özel sermayeli	7
2.1.4.3			Yabancı sermayeli	4
2.1.5		Katılım Bankaları		6
2.2		Derecelendirme Kuruluşları		1
2.3		Finansal Holding Şirketleri (***)		-
2.4		Finansal Kiralama Şirketleri		22
2.5		Faktoring Şirketleri		56
2.6		Finansman Şirketleri		15
2.7		Varlık Yönetimi Şirketleri		18
2.8		Bağımsız Denetim Şirketleri (****)		38
2.9		Bankalara Değerleme Hizmeti Vermeye Yetkili Kuruluşlar		138
2.10		Birlikler		3
3	Sigortacılık Kanunu ile 28.03.2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında faaliyet göstermekte olan			79
3.1		Sigorta Şirketleri		60
3.2		Reasürans Şirketleri		3
3.3		Emeklilik ve Katılım Emeklilik Şirketleri		16
4	Borsa İstanbul piyasalarında faaliyet göstermesine izin verilen			103
4.1		Yetkili Müesseseler		47
4.2		Kıymetli Madenler Aracı Kurumları		32
4.3		Kıymetli Maden Üretimi veya Ticaretiyle İştigal Eden Anonim Şirketler		24
5	Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu hükümleri uyarınca anonim şirket halinde kurulan tarım ürünleri lisanslı depo şirketleri ile Umumi Mağazalar Kanunu hükümleri uyarınca anonim şirket şeklinde kurulan şirketler (*****)			225
6	Karasal Ortamdan Ulusal Televizyon Yayını Yapma Hakkı, Uydu Televizyon Yayın Lisansı ve Birden Fazla İle Yönelik Kablolu Televizyon Yayın Lisansı Olan Medya Hizmet Sağlayıcı Kuruluşları			852
GENEL TOPLAM				3.804
Tabloya İlişkin Notlar: (*) Bu grupta yer alan kuruluşlar şöyledir: yatırım ortaklıkları (menkul kıymet, gayrimenkul ve girişim sermayesi) ve yatırım fonları (menkul kıymet, gayrimenkul, girişim sermayesi ve emeklilik) (**) Her iki faaliyet te Merkezi Kayıt Kurulu A.Ş. uhdesindedir. (***) 3 finansal holding şirketinin faaliyet izinleri BDDK tarafından iptal edilmiştir. (****) Bunların 31’i sadece finansal denetim ile yetkili iken; 7’si hem finansal denetim hem de bilgi sistemleri denetimi ile yetkilidir. (*****) Bunların yalnızca 1’i Umumi Mağazalar Kanununa göre faaliyet gösteren anonim şirkettir.
Tablonun Kaynakları: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu: https://www.bddk.org.tr/Kuruluslar-Kategori/Bankalar/1, erişim tarihi 01 Kasım 2020 Borsa İstanbul AŞ: https://www.borsaistanbul.com/tr/sayfa/64/genel-bilgiler, erişim tarihi 01 Kasım 2020 Emeklilik Gözetim Merkezi: https://www.egm.org.tr/bilgi-merkezi/emeklilik-sirketlerine-erisim/, erişim tarihi 01 Kasım 2020 Merkezi Kayıt Kuruluşu AŞ: https://www.mkk.com.tr/tr-tr/Sayfalar/Home.aspx, erişim tarihi 01 Kasım 2020 Radyo ve Televizyon Üst Kurulu: https://www.rtuk.gov.tr/medya-hizmet-saglayicilar/3747/8182/internet-yayin-lisansi-olan-kuruluslar-listesi-rd-ve-tv-olarak.html, erişim tarihi 01 Kasım 2020 https://www.rtuk.gov.tr/medya-hizmet-saglayicilar/3747/7046/internet-yayin-lisansi-veya-yayin-izni-olan-kuruluslar-listesi.html, erişim tarihi 01 Kasım 2020 Sermaye Piyasası Kurulu: https://www.spk.gov.tr/SiteApps/EVeri, erişim tarihi 01 Kasım 2020 TAKASBANK İstanbul Takas ve Saklama Bankası AŞ: https://www.takasbank.com.tr/tr/hakkimizda/tanitim/takasbank, erişim tarihi 01 Kasım 2020 Ticaret Bakanlığı: https://ticaret.gov.tr/ic-ticaret/lisansli-depoculuk/kurulus-ve-faaliyet-izinleri/lisansli-depo-isletmeleri/kurulus-izni-ve-lisans-alan-lisansli-depo-isletmeleri, erişim tarihi 01 Kasım 2020 Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği: https://www.tsb.org.tr/turkiyede-sigortacilik.aspx?pageID=439, erişim tarihi 01 Kasım 2020 UMAT Umumi Mağazalar Türk AŞ: http://www.umat.com.tr/index.php/tarihce, erişim tarihi 01 Kasım 2020
Not: Bu tablo, yukarıdaki kaynaklardan yararlanılarak tarafımızca hazırlanmıştır.

---

Dipnotlar

---

1. Yazıda yer verilen bu şekil, Emre AKBULUT ve Mustafa Emir CAN, ‘Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS) Taslağı Hakkında’, Muhasebe Enstitüsü Dergisi - Journal of Accounting Institute (2020), (63) s.89’dan aynen alıntılanmıştır. ↩︎

KAYNAKÇA

Kitaplar ve Makaleler

Yavuz AKBULAK, Halka Açık Anonim Şirketlerin Temel Yükümlülükleri ve Özellikli Bazı Hususlar (Türk Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamında Bir İnceleme) (2019), (1st edn Leges Akademi)

Emre AKBULUT ve Mustafa Emir CAN, ‘Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS) Taslağı Hakkında’, Muhasebe Enstitüsü Dergisi - Journal of Accounting Institute (2020), ISSN: 2602-3202, E-ISSN: 2667-6982 (63) 85-93

Yavuz AKBULAK, ‘Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardının Belirlenmesi’, Banka ve Finans Hukuku Dergisi, (2017) 6(23)

Mevzuat

Sermaye Piyasası Kanunu, Kanun Numarası: 6362, Kabul Tarihi: 06.12.2012, RG 30.12.2012/28513

Türk Ticaret Kanunu, Kanun Numarası: 6102, Kabul Tarihi: 13.01.2011, RG 14.02.2011/27846

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik, Dayanak Kanun/Kanun Hükmünde Kararname Tarihi: 08.01.1985/03.06.2011, Dayanak Kanun/Kanun Hükmünde Kararname Numarası: 3143/635, Bakanlar Kurulu Karar Tarihi ve Sayısı: 19.10.2005-2005/9617, RG 18.11.2005/25997

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Bakanlar Kurulu Karar Tarihi ve Sayısı: 30.04.2018-2018/11828, RG 24.06.2018/30458

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:503), RG 30.11.2018/30611

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:513), RG 27.12.2019/30991 (2. Mükerrer)

Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Hakkında Tebliğ, RG 29.07.2017/30138 (Mükerrer)

İnternet Siteleri

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, https://www.kgk.gov.tr/ContentAssignmentDetail/3596/Küçük-ve-Mikro-İşletmeler-İçin-Finansal-Raporlama-Standardı-Taslağı-kamuoyu-görüşüne-açılmıştır- erişim tarihi 01 Kasım 2020

Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı taslak metni, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/KUMI/KamuoyuGorusuneAcilanlar/KÜMİ FRS Taslak Metin.pdf erişim tarihi 01 Kasım 2020

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, https://www.tcmb.gov.tr/kurlar/kurlar_tr.html erişim tarihi 01 Kasım 2020