Lexpera’da Geçen Hafta (21-27 Haziran 2025)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 186. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
BATİDER, Cilt 5, Sayı 1, 1969
Derginin bu sayısında yer alan makalelerden bazıları, Banka Teminat Mektupları, Türk Hukukunda Olağanüstü Hallerin Grev ve Lokavt Hakları Üzerine Etkisi, Mahkeme Kararlarında Gizli Yedek Akçeler, Aval Konusunda Bazı Görüşler ve İstirdat Davasında İspat Yükü-Çekin İktisadi Niteliği başlıklarını haizdir.
BATİDER, Cilt 5, Sayı 3, 1970
Dergide, Türk Hukuku Açısından Toplu İş Sözleşmesi, Toplu İş Sözleşmesi Anayasal Mahiyeti ve Toplu İş Sözleşmelerine İlişkin Bazı Sorunlar, Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine Göre Karada Eşya Taşınması, Anonim Şirket Yönetim Kurullarında Başkanın Üstün Oyu, Sigorta Politikası, Akreditif ve Kullanılması başlıklı makalelere yer verilmiştir.
BATİDER, Cilt 6, Sayı 1, 1971
Dergide yer alan makalelerden bazıları, Zarar Görenin Doğrudan Doğruya Sigortacıya Müracaat Hakkı, Limited Ortaklığın Sermaye Alacaklarının Haczi, Kollektif Şirket Ortaklarının Şirket Alacaklarına Karşı Sorumlulukları ve Trafik Hukukunda Zarar Giderimi Sorumlusu Olarak İşleten (Araç Sahibi) Kavramına İlişkin Bazı Sorunlar başlıklarını taşımaktadır.
BATİDER, Cilt 10, Sayı 2, 1979
Dergide yer verilen makaleler arasında, Tehlike Sorumluluğu Kavramı ve Türk Hukukunda Tehlike Sorumluluklarının Düzenlenmesi Sorunu, Anonim Ortaklıklarda Ticaret Bakanlığının İzni ve Danıştay, Borçlunun Üçüncü Şahsa Karşı Alacaklarının Haczi ile İlgili Bazı Problemler, Ticari Senetlerde İmzaların İstiklali İlkesi başlıklı makaleler bulunmaktadır.
Ziya Akıncı, Yasin Ekmen (Ed.), Dijital Dönüşüm ve Hukuk
Eserde, 2022 yılında İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) tarafından dijital ortamda gerçekleştirilen ve üç seminerden oluşan “Dijital Dönüşüm ve Hukuk Paneli” serisi kapsamında sunulan ve dijitalleşmenin hukuka, uyuşmazlık çözümüne ve uygulamaya etkileri, akıllı sözleşmeler, kripto varlıklar, blokzincir sistemi ve yapay zekâ başta olmak üzere dijital dönüşümün yapı taşlarını oluşturan önemli hususların tartışıldığı tebliğlere yer verilmiştir.
Baki İlkay Engin (Ed.), Medeni Hukuk Alanındaki Güncel Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi-Cilt IV: Miras Hukuku
Kitapta, İstanbul Üniversitesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı tarafından 02.05.2018’de düzenlenen sempozyumlar serisinin dördüncüsü olan miras hukukuna ilişkin sempozyumda sunulan ve ölüme bağlı tasarruflar ile miras paylaşımı başta olmak üzere miras hukuku alanına özgü tebliğlere yer verilmiş; ilgili Yargıtay kararları karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır.
Osman Korkut Kanadoğlu, Merve Duysak, Ahmet Mert Duygun, Güray Türker (Ed.), Anayasa Mahkemesinin Temel Kararları-Cilt 1
12 ayrı Anayasa Mahkemesi kararının bilimsel açıdan derlenerek çözümlenmesiyle oluşan çalışmada, Mahkemenin, Türkiye’nin siyasal ve sosyal ilişkilerinin düzeyine paralel biçimde toplumun ilgisini çeken önemli kararları tanıtılmıştır.
Ayten Erçoban Evren, Ayten Ordu (Ed.), Kadın ve Hukuk Çalışmaları
Kadınların hem kendi coğrafyamızda hem de birçok coğrafyada ayrımcılığa uğradığına ve ayrımcılıkların çoğu zaman yakın çevre tarafından uygulandığına değinilen kitapta, kadın akademisyenler tarafından, kadına yönelik ayrımcılıkların azaltılabilmesine katkı sağlamaya yönelik konular üzerinde durularak farkındalık oluşturulmaya çalışılmıştır.
Kübra Güney Erdoğmuş, Uzaktan Çalışmada İşverenin İş Kazası ile Meslek Hastalığı Açısından Hukuki Sorumluluğu ve İşveren Sorumluluk Sigortası
Çalışmada, İş Kanunu uyarınca uzaktan çalışma bakımından işverenin hukuki sorumluluğu ile işveren sorumluluk sigortası bakımından uzaktan çalışma esnasında meydana gelen iş kazaları ve meslek hastalıkları bakımından işverenin sorumluluğu inceleme konusu yapılmıştır.
Erkan Duymaz, Uluslararası Anayasacılık: Anayasa Hukuku Perspektifinden Uluslararası Düzenin Anayasalaşması
Devletlerin ötesinde, kurucu iktidarın eseri olmayan ve halka dayanmayan bir anayasa ve anayasacılığın var olup olamayacağının tartışıldığı eserde, uluslararası hukuktaki anayasacılık tezleri ve anayasalaşma iddiaları, anayasa teorisi ışığında sorgulanmıştır.
Bayram Volkan Alan, Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Kiralananın Kiraya Verenden Kaynaklı İhtiyaç Sebebiyle Tahliyesi
Çalışmada, kira sözleşmesinin tanımı, unsurları ve sona erme sebepleri üzerinde durulmuş; kiraya verenin ihtiyacına dayalı tahliye istemli dava sebepleri irdelenmiş; kiraya verenin ihtiyacına dayalı tahliye sebeplerine Yargıtay kararları ve doktrin görüşleri ışığında değinilmiş; kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar için arabuluculuk kurumunun birer dava şartı haline getirilmiş olması nedeniyle zorunlu arabuluculuk süreci hakkında da bilgi verilmiştir.
Kübra Bayraktar, Hürriyeti Bağlayıcı Cezanın İnfazı Kapsamında İdari Faaliyetler ve İdarenin Sorumluluğu
Kitapta, idarenin ceza infaz alanında yürüttüğü idari faaliyetin içeriği açıklanarak bu faaliyet çerçevesinde meydana gelen zararlardan idarenin sorumluluğu ortaya konulmuş; hürriyeti bağlayıcı cezanın infazı kapsamında yürütülen faaliyetler idare hukuku perspektifinden ele alınmıştır.
Celil Akdoğmuş, Sınır Dışı Etme İşlemlerine İlişkin Türk İdare Mahkemelerince Verilen Kararların AİHM İçtihatlarına Uygunluğu
Eserde, sınır dışı etme müessesesinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türk hukuku bağlamında değerlendirilmesi ve Türk idare mahkemeleri tarafından verilen kararların Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarına uygunluğunun incelenmesi hedeflenmiştir.
Mehmet Oral, Temel Haklar Bağlamında Türk Ceza Kanunu’nda Düzenlenen Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk Suçları
Çalışmada, Türk hukuku ve karşılaştırmalı hukuk bağlamında gizlilik, devlet sırrı ve casusluk kavramları tanımlanmış; temel hakların sınırı olarak devlet sırrı ve Türk ceza hukukunda devlet sırrı ve casusluk hakkında bilgi verilmiş; Türk Ceza Kanunu’nda devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarına ilişkin düzenlemelere de yer verilmiştir.
Tahsin Hatipoğlu, İhtiyati Tedbir Yargılaması
Kitapta, ihtiyati tedbir yargılamasının teorik temelleri, ihtiyati tedbir talebinde bulunulması ve ihtiyati tedbir kararı verilmesinin aşamaları, ihtiyati tedbir kararına karşı kanun yollarının belirlenmesi ve ihtiyati tedbir kararının sona erme halleri konularında ortaya çıkan hukuki sorunların tespiti amaçlanmış ve söz konusu hukuki sorunlara yönelik çözüm önerilerinde bulunulmuştur.
Büşra Yalın Aydın, Bağlı Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu
Eserde, Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde menfaat çatışması durumlarında bağlı şirket yönetim kurulu üyelerinin konumu ele alınmış; bağlı şirket yönetim kurulu üyelerinin müdahaleye uygun hareket etmeleri sonucu oluşan zarardan sorumluluğu, hâkimiyetin yoğunluğuna göre, yetki/sorumluluk bağlamında incelenmiş; bağlı şirket yönetim kurulu üyelerinin bağlı şirketi sevk ve idare ederken tabi oldukları yükümlülüklerin ve yasakların, genel hükümlerden farklılaşan yönleri değerlendirilmiştir.
İnci Ece Akyalçın, Suç Üstlenme Suçu
Çalışmada, suç üstlenme suçunun, bilhassa yargı kararlarına yansıyan ve öğretide de görüş ayrılıklarına neden olan suçluyu kayırma, suç uydurma ve belgede sahtecilik suçları ile içtima ilişkisi irdelenmiş; suç tipinde yer verilen şahsi cezasızlık ve indirim sebebinin kişiler bakımından uygulama alanına ve ilgili düzenlemenin lafzında yer verilen “amaç” ifadesinin mahiyetine değinilmiştir.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 71 |
| Yargıtay (Hukuk) | 51 |
| Yargıtay (Ceza) | 18 |
| Danıştay | 101 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 352 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 643 |
| TOPLAM | 1236 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Danıştay VDDK., E. 2023/758 K. 2025/89 T. 26.02.2025
Dava konusu; davacı adına, gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmaksızın düzenlenen faturaları maliyet olarak kayıtlarına dahil etmek suretiyle kurumlar vergisi matrahını aşındırdığından bahisle düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden re’sen tarh edilen 2012 yılına ilişkin kurumlar vergisi, aynı yılın Ocak-Mart ve Nisan-Haziran dönemlerine ilişkin geçici vergiler ile vergilerin üç katı tutarında kesilen vergi ziyaı cezalarının kaldırılması istemine ilişkindir.
(...) Vergi Mahkemesi; davacı tarafından uyuşmazlık konusu dönemde (...) İnşaat ve Taahhüt Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak dönem kazancının tespitinde maliyet unsuru olarak dikkate alınan faturaların gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmadığına ilişkin yeterli somut tespit bulunmadığından söz konusu fatura tutarlarının toplam maliyetten tenzili suretiyle gerçekleştirilen cezalı tarhiyatlarda yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle davayı kabul etmiştir.
İstinaf istemini inceleyen (...) Bölge İdare Mahkemesi; mahkeme kararının, dava konusu vergi ziyaı cezalı tarhiyatların geçmiş yıl zararının dikkate alınmamasından kaynaklanan matrah farkına isabet eden kısmına ilişkin hüküm fıkrası ile geçici vergilere ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf isteminin reddine, diğer hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf isteminin kabulüne, bu kısım yönünden davanın kabulü yolundaki hüküm fıkrası kaldırıldıktan sonra ise davanın reddine karar vermiştir.
Tarafların temyiz istemlerini inceleyen Danıştay Dairesi; (...) Bölge İdare Mahkemesi kararının, dava konusu vergi ziyaı cezalı tarhiyatların geçmiş yıl zararının dikkate alınmamasından kaynaklanan matrah farkına isabet eden kısmı ile geçici vergiye ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen temyiz isteminin reddine, diğer hüküm fıkrası yönünden ise bozulmasına karar vermiştir.
(...) Bölge İdare Mahkemesi; ilk kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçeye ek olarak, düzenlenen faturaların elde edilen net kâra ilişkin olduğu kabulüyle bir değerlendirme yapıldığı, bu nedenle (...) İnşaat ve Taahhüt Ticaret Limited Şirketi’ne ait faturaların içeriğinin maliyetlerden tenzil edilerek matrah farkı takdir edilmesinde gelirin safiliği ilkesine aykırılık görülmediği gerekçesiyle kararında ısrar etmiştir.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu ise; davacının temyiz istemini reddetmiş; davalının temyiz isteminin incelenmeksizin reddine karar vermiş ve (...) Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının, dava konusu vergi ziyaı cezalı tarhiyatların geçmiş yıl zararının dikkate alınmamasından kaynaklanan matrah farkına isabet eden kısmı ile geçici vergiye ilişkin hüküm fıkraları dışındaki hüküm fıkrasının onanmasına oyçokluğu ile hükmetmiştir.
Mevzuat
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2024/234, K. 2025/99 sayılı ve 22.04.2025 tarihli kararı uyarınca, adaylık süresi içinde hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları olanların ilişiğinin kesileceğine ilişkin ibare iptal edildi. Değişiklik, 23.03.2026 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2025/13, K. 2025/89 sayılı ve 27.03.2025 tarihli kararı uyarınca, zamanaşımına ilişkin 127. madde hükümleri kınama cezası yönünden iptal edildi. Değişiklik, 26.03.2026 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2024/240, K. 2025/100 sayılı ve 22.04.2025 tarihli kararı uyarınca, %90’ın altındaki malul ve engellilerin, ÖTV muafiyetli araçları sadece kendilerinin kullanmalarına ilişkin şart iptal edildi. Değişiklik, 26.03.2026 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2025/29, K. 2025/102 sayılı ve 22.04.2025 tarihli kararı uyarınca, Kamu İhale Kurumu’na ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 23.03.2026 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Afetler Sonrası Bina Hasar Tespiti Yapılmasına İlişkin Genel Kurallar Hakkında Yönetmelik
Bina ve bina türü yapıların meydana gelen bir afet nedeniyle gördüğü hasarın gözlemsel yöntemler ve veriler kullanılarak tespit edilmesine ilişkin usul ve esasların belirlendiği yönetmelik, 22.03.2026 tarihinde yürürlüğe girecek.
Ambulanslar ve Acil Sağlık Araçları ile Ambulans Hizmetleri Yönetmeliği
Yönetmeliğin kapsamı, ambulanslar, ambulans ve acil sağlık aracı personeli, ambulansların üzerinde yer alacak yazı ve işaretler, ambulans servislerine uygunluk verilmesi, danışman hekim, ekip sorumlusu, çağrı karşılayıcı ve sağlık personeli, yasaklar, faaliyette olan ambulans servisleri ve ambulansların uyumuna ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği
Yönetmelikte geçen tanımlar, çevresel etki değerlendirmesi sürecinin başlatılması ve komisyonun kuruluşuna ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği
Yönetmeliğin kapsamı, yönetmelikte geçen tanım ve kısaltmalar, ilkeler, görev, yetki ve sorumluluk, bina enerji performansı açısından mimari proje tasarımı, mimari uygulamalar, asgari hava sirkülasyonu ve sızdırmazlık, ısıtma sistemleri tasarım esasları, sıhhi sıcak su hazırlama ve dağıtım sistemleri, otomatik kontrol, işletme ve periyodik bakım, denetim yapacak kurum ve kuruluşlar, enerji kimlik belgesi düzenlenmesi, enerji kimlik belgesi vermeye yetkili kuruluşlar ve enerji kimlik belgesi uzmanlarına ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi. Geçiş hükümleri düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik
Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tasarruf hakkı verilen orman alanlarından kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalan alanlar, kamu kullanımına açık olmak şartıyla, kullanma izni verilmek suretiyle tahsis sınırları içerisine dahil edilebilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Aile ve Gençlik Fonu Yönetmeliği
Fon kaynaklarının değerlendirilmesi, fondan yapılacak aktarım ve harcamalar ile fona yapılacak geri ödemelere ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Fon Yönetim Kurulu’nun yetkilerine ilişkin hükümler ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yönetmelikte geçen tanımlar, avukatlığa giriş, avukat kadrosuna atama, hukuk müşavirliğinin görevleri, dava takip usulü ve yetkiye ilişkin hükümler ile yönetmelik ekinde değişikliğe gidildi. Taşra teşkilatının yeniden yapılanması nedeniyle atamaya ilişkin geçiş hükümleri ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları Hakkında Tebliğ
Mevduat faiz oranlarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ
Türk lirası yükümlülükler için zorunlu karşılık oranları yeniden belirlendi. Yabancı para cinsinden mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu ve kıymetli maden depo hesapları hariç) için ilave zorunlu karşılık oranı % 2,5’e indirildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği
Tanıya dayalı işlem sonrası kontroller ve testler ile yoğun bakım tedavisine ilişkin hükümlerde ve tebliğ eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (No: 2025/1)
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’ın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (No: 2012/1) ile Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ yürürlükten kaldırıldı.
Uzmanlaşma Anlaşmalarına İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği (No: 2025/2)
Teşebbüsler arasında yapılan uzmanlaşma anlaşmalarının, Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesi hükümlerinin uygulanmasından grup olarak muaf tutulmasının koşulları Rekabet Kurumunca yeniden belirlendi. Uzmanlaşma Anlaşmalarına İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği (No: 2013/3) yürürlükten kaldırıldı.
Döviz tevdiat hesapları ve katılım fonlarının vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına dönüşümüne ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Altın hesaplarının vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına dönüşümüne ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Fiziki altınların Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümüne ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
YUVAM hesabı genel hükümlerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
