Lexpera’da Geçen Hafta (8-14 Kasım 2025)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 206. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
BATİDER, Cilt 3, Sayı 4, 1966
Dergide, Anonim Şirketlerde Sermaye Payını Temsil Etmiyen Senetler, Hava Hukukunun Uluslararası Hale Konması, Bankalarla İlişkileri Bakımından Sermaye Piyasası, Fatura ve İsbat Kuvveti, Motorlu Taşıtın, Hususiyle Otomobilin Mahiyetinden Meydana Gelen Tehlikenin Tayini ve Limited Şirkete Kayyım Tayini başlıklı makalelere yer verilmiştir.
Cevat Koç, Vergi Hukuku Açısından Özel Yaşamın Gizliliği Hakkı
Kitapta, yoklama memurlarına Vergi Usul Kanunu’nun 127/1, c, d, e maddeleri uyarınca tanınan elkoyma yetkileri ile vergi inceleme elemanlarına tanınan vergisel arama ve aramadan sonra hâkim kararına dayanmayan elkoyma olasılıkları (VUK m. 143/5, 145/3, 145/5), Anayasa’nın 2, 13 ve 20/2. maddelerine aykırılıklar yönünden ele alınmıştır.
Karsu Arslan, Evde Tele Çalışan İşçinin Kişisel Verilerinin Korunması
Çalışmada, evde tele çalışma sözleşmesi incelenerek evde tele çalışan işçinin kişisel verilerinin korunmasına ilişkin temel esaslar açıklanmış; evde tele çalışmada işverenin başvurduğu bazı elektronik izleme ve denetleme uygulamalarının hukuka uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi için dikkat edilmesi gereken hususlar, yasal mevzuat ve karşılaştırmalı hukuk ile veri koruma otoriteleri, Yargıtay, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında irdelenmiştir.
Tuğçe Duygu Köksal, İnsan Hakları Hukuku Bağlamında Dezenformasyonun Demokratik Toplum Üzerindeki Etkileri-I
Eserde, dezenformasyonun kavramsal çerçevesi, dezenformasyonla mücadelenin yansımaları, dezenformasyonun insan hakları hukuku perspektifinden demokratik söyleme etkileri, korumanın kapsamı ve kapsam dışı bırakılan ifade biçimleri ile çatışan haklar arasındaki adil denge kriterleri ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.
Renas Yıldırım, Sermaye Piyasası Hukukunda Yöneticilerin Türev Araçlar ile İlgili Hukuki İşlemlerden Yatırımcıya Karşı Sorumluluğunun Doğduğu Haller
Kitapta, sermaye piyasası hukukundaki yönetici kavramı Türk Ticaret Kanunu m. 553 uyarınca belirlenmiş ve türev araçlara ilişkin hukuki işlemlerden yönetici sorumluluğunun doğduğu çeşitli haller tespit edilmeye çalışılmış; ayrıca türev araçlara ilişkin hukuki işlemlerden dolayı yöneticiye sorumluluk davası ikame edebilecek kişiler de TTK hükümlerine göre ele alınmıştır.
Emek Toraman Çolgar, Anonim Ortaklıkta Sermaye Kaybı ve Yönetim Kurulunun Finansal Yönetime Dair Yükümlülükleri
Eserin birinci bölümünde sermaye kaybı kavramı, amacı ve tespitine ilişkin esaslar ile bilançonun hazırlanma sürecinde uygulanan muhasebe ilkeleri ve finansal raporlama kuralları ele alınmış; ikinci bölümünde sermaye kaybı halinde uygulanabilecek iyileştirici tedbirlere yer verilmiş; üçüncü ve son bölümünde ise yönetim kurulunun finansal planlama, muhasebe organizasyonu, erken uyarı mekanizmaları kurma ve özen yükümlülüğü kapsamındaki görevlerine değinilmiştir.
Nazime Beysan, Fatma İrem Çağlar Gürgey, Gülriz Uygur (Ed.), Kadınların ve Kız Çocuklarının Adalete Erişimi: Türkiye Örneğinde Teorik ve Uygulamalı Bir İnceleme
Toplumsal cinsiyet eşitsizliği bağlamında adalete erişimin kadınlar açısından ele alındığı çalışmada, biri de hukuki olan mevcut yapılarla ilgili eşitsizlikler farklı boyutlarda ortaya konulmuş; bunların ne gibi sonuçlara yol açtığı tartışılarak kadınların adalete erişimiyle ilgili çözüm önerileri sunulmuştur.
Kürşat Üçüncü, Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu (5237 Sayılı TCK m. 195)
Kitapta, bulaşıcı hastalıklarla ceza hukuku bağlamında etkili ve hukuka uygun bir mücadele yürütülebilmesi için söz konusu suçun unsurları incelenmiş; diğer ülke hukuklarında söz konusu suç tipine benzer düzenlemelere de yer verilerek Türk Ceza Kanunu’nun 195. maddesinde yer alan suç tipinin hukuka uygun ve aykırı yönlerine vurgu yapılmış ve güncelleme önerilerine yer verilmiştir.
Hümeyra Yılmaz, Anonim Şirkette İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurulu
Çalışmada, imtiyaza ilişkin genel bilgiler verildikten sonra imtiyazlı pay sahipleri özel kurulunun yapısı, yetkisi ve hukuki niteliği hakkında bilgi verilmiş; özel kurulun toplanma şartları incelenerek özel kurul toplantısının yapılmasına gerek olmayan haller ele alınmış; özel kurul toplantısının yapılma süreci ve özel kurul kararlarının hukuki niteliği de mercek altına alınmıştır.
Yağmur Seçkin, Kesişimsellik: Tarihi, Gelişimi ve Birleşmiş Milletler’deki Yansımaları
Eserde, siyah feminizmin ürünü olarak kesişimsellik fikirlerinin kökeni, gelişimi ve günümüzde insan hakları hukuku alanındaki yansımaları, Birleşmiş Milletler üzerinden irdelenmiş; bir kavram olarak gelişmeden önce kesişimselliğin hangi terimlere başvurularak ifade edildiğinin izi siyah kadınların metinlerinde sürülmüş; kesişimselliğin, tahakküm ilişkilerinin incelenmesi ve dönüştürülmesine odaklanan yapısının hukukta nasıl karşılık bulduğu araştırılmıştır.
Barış Mesci, Milletlerarası Özel Hukukta Hava Araçlarının Teminata Konu Olması
Kitapta, Türkiye’de 01.12.2011 tarihinde yürürlüğe giren Cape Town Konvansiyonu ve Hava Aracı Protokolü tüm yönleriyle incelenmiş; Türk hukukunda hava araçlarının teminat olarak kullanılması, hava aracı ipoteği, hava araçlarına ilişkin ayni teminat uyuşmazlıklarında Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi ve uygulanacak hukuk konuları tartışılmıştır.
Başak Ekinci, Feminist Teori Bakımından Anayasa Mahkemesi Kararları
Anayasa Mahkemesi kararlarının feminist hukuk teorisi bakımından eleştirisinin konu edildiği çalışmada, feminist teorinin hukuka yönelik eleştirileri ile anayasa hukukuna daha farklı ve eşitlikçi bir perspektiften bakmayı mümkün kılmak ve söz konusu feminist perspektiften hareketle Anayasa Mahkemesi kararlarının mevcut eşitsizlikler bakımından sorunlarını açığa çıkararak Mahkemenin gelecekteki kararlarının daha eşitlikçi yazılmasına katkıda bulunmak hedeflenmiştir.
Eylül Can Köse, 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’na Göre Tarımsal Arazilerin Miras Yoluyla İntikali
Eserde, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun zorunlu devir sistemine ilişkin hükümleri incelenmiş, yapılan değişikliklerle Türk miras hukukuna getirilen yeni kavramlar açıklanmış ve yeni hükümlerin uygulanmasında ortaya çıkabilecek hukuki problemler ortaya konularak bu hususlara yönelik çözüm önerilerinde bulunulmuştur.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 4 |
| Yargıtay (Hukuk) | 6 |
| Yargıtay (Ceza) | 1 |
| Danıştay | 1 |
| TOPLAM | 12 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Anayasa Mahkemesi’ne ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Anayasa Mahkemesi GK, E. 2025/133 K. 2025/159, T. 22.07.2025
Dava konusu; Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) üyeliği seçimlerine ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi kararının, Anayasa’nın Başlangıç kısmı ile 2., 9., 10., 95., 138., 139., 140. ve 159. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptaline ve yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmesi talebine ilişkindir.
Yapılan hukuki değerlendirme sonucunda; dava konusu TBMM kararının, TBMM’ye, Anayasa’nın 159. maddesi kapsamında verilmiş HSK üyelerinden bir kısmının seçimi görevinin yerine getirilmesine ilişkin olduğu, söz konusu kararın içeriği itibariyle TBMM’nin çalışma usul ve esaslarına yönelik herhangi bir düzenleme içermediği, dava konusu TBMM kararıyla TBMM’nin çalışma usul ve esaslarına yönelik İçtüzük değişikliği veya düzenlemesi niteliğinde bir kuralın veya uygulamanın öngörülmediği gözetildiğinde anılan kararın Anayasa’ya uygunluk denetiminin Anayasa Mahkemesi’nin görev alanının dışında kaldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Yukarıdaki gerekçeler ışığında, Anayasa Mahkemesi tarafından, anılan TBMM kararının iptali ve yürürlüğünün durdurulması talebinin görevsizlik nedeniyle reddine oyçokluğu ile karar verilmiştir.
Mevzuat
Yapı Malzemeleri ve Zemin Laboratuvarları Uygulama Yönetmeliği
Yönetmelikte yer alan tanımlar, laboratuvar izin belgesi verilmesi, taşeron laboratuvar işlemleri, laboratuvar denetimleri, teminat alınması, tutarı ve türü, laboratuvar deneylerine ilişkin hizmet bedeli ve ödenmesi ile mücbir durumlara ilişkin hükümlerde ve yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sağlık Hizmetleri Lisans Yönetmeliği
Sağlık Bakanlığı’nın planlamaları çerçevesinde, gerçek kişilere veya özel hukuk tüzel kişilerine sağlık alanında belirli bir hizmeti verebilme veya hastane ve benzeri özel sağlık kuruluşları açabilme yetkisi veren lisanslara ilişkin usul ve esaslar belirlendi.
Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik
Sağlık hizmetlerinde tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerine ilişkin temel ilke ve ölçütlerin belirlenmesi, bu faaliyetlerin denetlenmesi ve uygulanacak yaptırımlara ilişkin usul ve esaslar yeniden belirlendi. 29.07.2023 tarihli ve 32263 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Obezite Üniteleri ve Obezite Cerrahisi Uygulama Üniteleri Hakkında Yönetmelik
Sağlık hizmet sunumu kapsamında obezite tedavisi ve cerrahisine yönelik hizmetlerin planlanması, sınıflandırılması ile bu hizmetlerin sunulduğu sağlık kurum ve kuruluşlarının faaliyetlerine, fiziki şartlarına, asgari donanım, araç, gereç, ekipman ve personel standartları ile bu hizmetlerin denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlendi. Obezite Merkezleri ve Obezite Cerrahi Uygulamaları Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Denetçiler ve diğer teknik personel hakkında tesis edilecek idari işlemlere ilişkin esaslarda değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Değer Kaybı Taleplerinde Ekspertiz İşlemlerine İlişkin Genelge
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yayımlanmış olan genelgenin amacına ilişkin hükümler ile değer kaybı ekspertiz şablonunda değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Primlerine İlişkin Genelge
Araç grubu ve kullanım türüne göre uygulanan azami prim oranları yeniden tespit edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İhracat Destekleri Hakkında Karar
Eximbank’ın uyguladığı faiz oranı ile referans ticari faiz oranları arasındaki farkın desteklenmesi, Eximbank ihracat kredi sigortası tazmin desteği ile alıcı kredisi tazmin desteği ve ihracat konsorsiyumu desteğine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
