Lexpera’da Geçen Hafta (9-15 Mart 2024)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 122. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Tolga Ayoğlu, S. Anlam Altay, Fülürya Yusufoğlu Bilgin (Ed.), Prof. Dr. H. Ercüment Erdem’e Armağan (2 Cilt)
İki ciltten oluşan eserde, Prof. Dr. Ercüment Erdem’e ithaf edilen makaleler ve anı yazıları yer almakta olup Tahkimde Tanık Delili, Anonim Ortaklıklarda Sermaye Artırımının İptalinin Zamansal Etkisi, Şirketler Topluluğu Aracı Olarak Kâr Devir Sözleşmeleri, Haksız Rekabete Dayalı Taleplerin İleri Sürülebileceği Zaman Dilimi ve Dava Zamanaşımı ile Uzaktan Çalışma Modelinde Çalışanın Elektronik Olarak Gözetimi ve Denetimi, göze çarpan makale başlıkları arasındadır.
Mustafa Akgün, Banks and Money Laundering: The Suspicious Transactions Reports Regime In The FATF’s Recommendations
Çalışmada, bankacılık sektörü ile kara para aklamayla mücadele arasındaki mevcut ilişki ele alınmış; Malî Eylem Görev Gücü’nün (Financial Action Task Force-FATF) kara para aklamaya karşı küresel standartlarının gerekliliği ve orantılılığı incelenmiş; şüpheli işlem raporları rejimi ve bunun ardından gelen öneriler analiz edilmiştir.
Anıl Güven Yüksel, Toplumsal Yaşama Katılma Hakkı
Kitabın ilk iki bölümünde, toplumsal yaşama katılma hakkının, kamusal alan ile özel alanların çarpışmasıyla belirginleşen kuramsal temellerinden başlayarak anlamı, kapsamı ve sınırları ele alınmış; üçüncü ve son bölümünde ise hem toplumsal yaşama katılma hakkının bileşenlerini oluşturan hak ve özgürlüklerin uluslararası düzlemde ayrı ayrı korunmasına ilişkin Birleşmiş Milletler mekanizmaları hem de bu mekanizmaların toplumsal yaşama katılma hakkının bir bütün olarak korunması yönündeki belirgin eğilimleri değerlendirilmiştir.
Fatma Nur Alan, Özel Okul Öğretmenlerinin İş Sözleşmesi
Eserin birinci bölümünde, Türk hukukunda özel öğretim kurumlarının tarihçesi ve hukuki kaynakları ile özel okullarda istihdam konuları ele alınmış; ikinci bölümünde, özel okul öğretmenleri ile kurucu veya kurucu temsilcisi arasında yapılan iş sözleşmesi incelenmiş; üçüncü ve son bölümünde ise, özel okul öğretmenleri ile kurucu veya kurucu temsilcisi arasında yapılan iş sözleşmesinin sona ermesine değinilmiştir.
Geçen hafta Blog’a yüklenen makaleye aşağıda yer verilmiştir:
Serap Keskin Kiziroğlu, Barış Işık, Merve Duysak, Merve Selin Şohoğlu, 7499 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Ceza Hukuku ve Ceza Muhakemesi Hukukunu Kapsayan Değişiklikler
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
MAHKEME | KARAR SAYISI |
Anayasa Mahkemesi | 58 |
Yargıtay (Hukuk) | 2657 |
Yargıtay (Ceza) | 6733 |
Danıştay | 1 |
Bölge Adliye Mahkemesi | 2727 |
Bölge İdare Mahkemesi | 992 |
TOPLAM | 13168 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay HGK., E. 2023/1133 K. 2024/11 T. 24.01.2024
Davacı vekili; müvekkilinin davalı nezdinde çalışmasına rağmen değişik şirketlerde çalışmış gibi gösterildiğini, halen davalı belediyenin kadrolu işçisi olarak çalışmaya devam ettiğini ileri sürerek müvekkilinin baştan itibaren davalı belediyenin işçisi olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı belediye vekili; davacının, müvekkili belediyede çalışmaya başladığı tarihten önce başka işverenler nezdinde çalıştığını, bu şirketler ile müvekkili belediye arasında herhangi bir bağ bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
(...) İş Mahkemesi; dosya kapsamı ve bilirkişi raporuna göre ihaleyi alan şirketlerin hisselerinin çeşitli belediyelere ait olmasının tek başına muvazaanın kabulü için yeterli olmadığı, hizmet alım sözleşmesiyle bulvar, cadde, sokak, pazar yerleri ve benzeri alanların süpürülmesi, yıkanması, çöplerin toplanıp depo alanlarına taşınması, araç ve iş makinelerinin bakım ve onarımı, park, bahçe ve oyun alanlarının bakımı işlerinin alt işverenlere verildiği, davacının davalı belediyenin hizmet binasında temizlik işinde çalıştığı, bu durumda davacının hizmet alım sözleşmesinde belirtilen iş kapsamında çalıştırılmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar vermiştir.
Temyiz istemi üzerine ilgili Yargıtay Dairesi; davaya konu uyuşmazlığın, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 86. maddesinin 8. fıkrasına dayalı hizmet tespiti istemine ilişkin olduğu, hizmet tespiti davalarında işveren ve SGK arasında (pasif) mecburi dava arkadaşlığı bulunduğu, işveren ile birlikte yasal hasım olan SGK’nın davalı olarak katılımı sağlanarak savunması alınıp onun göstereceği deliller de toplandıktan sonra hasıl olacak sonuca göre karar verilmeden hüküm kurulduğu gerekçesiyle -sair yönleri incelenmeksizin- kararı bozmuştur.
Davaya katılımı sağlanan davalı (...) Sosyal Güvenlik Kurumu vekili; kurum kayıtlarına göre davacının uyuşmazlık konusu dönemde davalı belediyede çalıştığını ispatlaması gerektiğini, davanın kamu düzenini ilgilendirdiğini, bu nedenle re’sen araştırma yapılması ve fiili çalışma olgusunun ispatlanması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
(...) İş Mahkemesi; bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda, önceki gerekçe tekrar edilmek suretiyle davanın kabulüne karar vermiş; Özel Daire kararı bozmuştur.
(...) İş Mahkemesi; bozma kararına uyularak yapılan yeniden yargılama sonucunda, uyuşmazlık konusu dönemde davalı belediyenin teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirmeyen ve asıl işi olan işini başka şirketlere ihale ile veremeyeceği, davacının uyuşmazlık konusu dönemdeki tüm hizmetlerinin davalı belediyenin hizmet alanında ve emri altında devam ettiği, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğu, davacının ücret ve yıllık izin süresinin belirlenebilmesi için kıdeme esas hizmet süresinin tespiti talebiyle eldeki davayı açmakta hukuki yararının bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne hükmetmiş; Özel Daire, davacının çalışmalarının kuruma eksiksiz bildirildiği, bu nedenle davacının davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığından hukuki yarar yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmediği gerekçesiyle kararı bozmuştur.
(...) İş Mahkemesi; önceki ve ek gerekçelerle kararında direnmiştir.
Direnme kararının davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, öncelikle söz konusu uyuşmazlığı tespit ederek temyiz incelemesinin Hukuk Genel Kurulu tarafından mı yoksa Özel Daire tarafından mı yapılması gerektiği hususunu ön sorun olarak tartışmış; yerel mahkemece direnme olarak adlandırılan kararın usul hukuku anlamında gerçek bir direnme kararı olmadığı, kararın, önceki kararda yer almamasına rağmen SGK yönünden taraf ehliyetinin bulunup bulunmadığı değerlendirilmek suretiyle verilen ve dolayısıyla Özel Daire denetiminden geçmemiş yeni gerekçeye dayalı yeni hüküm niteliğinde olduğu gerekçesiyle dosyanın Özel Daireye gönderilmesine oybirliği ile hükmetmiştir.
Mevzuat
Özgürlüğü bağlayıcı ceza ve koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanmasına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Müddetlerin başlaması ve bitmesi, kanun yolları, iflâsın kaldırılması, nihaî rapor ve kapanma kararı, konkordatonun kısmen feshi, istinaf yoluna başvurma ve inceleme süresi, itiraz süresi ile temyiz yoluna başvurma ve inceleme süresine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ret talebine ilişkin kararlara karşı istinaf, ret talebine ilişkin kararların temyizi, adli yardım talebinin incelenmesi, istinaf dilekçesinin reddi ve tedbire muhalefetin cezasına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Adlî para cezası, mahsup, ön ödeme, suç işlemek amacıyla örgüt kurma ve silâhlı örgüt başlıklı madde hükümlerinde değişikliğe gidildi. Bazı değişiklikler, 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türk Ceza Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun
Ağır para cezasının dönüştürülmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Eski hale getirme dilekçesi, tazminat istemi ve koşulları, tazminat isteyemeyecek kişiler, Cumhuriyet savcısının kararına itiraz, hükmün açıklanması ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması, kaçağın tanımı, basit yargılama usulünde itiraz usulü ve inceleme mercileri, istinaf istemi ve süresi, istinaf başvurusunun etkisi, temyiz istemi ve süresi, temyiz başvurusunun etkisi ile delillerin toplanmasına ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi. Geçiş hükümleri düzenlendi. Değişikliklerin çoğu, 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun
Temyiz yoluna başvurulamayacak adlî para cezası sınırına ilişkin geçici madde hükmünde değişikliğe gidildi. Değişiklik, 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu
Özel nitelikli kişisel verilerin işlenme şartları, kişisel verilerin yurt dışına aktarılması ve kabahatlere ilişkin hükümlerde kapsamlı değişikliğe gidildi. Geçiş hükümleri düzenlendi. Değişiklikler, 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun
Türk Ceza Kanunu dışındaki diğer kanunlarda yer alan adlî para cezasının ödenmemesi halinde, hükümlüler bir gün 500 TL hesabı ile hapsedilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İdarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idarî yaptırım kararına karşı başvuru yolu ve başvurunun incelenmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Terör örgütleri başlıklı madde hükmünde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Şikâyet ve itiraz hükümlerinde değişikliğe gidildi. Değişiklik, 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
Tüketici hakem heyetinin kararlarına yönelik itiraz süresinde değişikliğe gidildi. Değişiklik, 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2022/154, K. 2024/33 sayılı ve 01.02.2024 tarihli kararı uyarınca, gemiadamının hak ettiği yıllık ücretli izni kullanmadan hizmet akdinin, Kanun’un önelsiz fesih ve infisah başlıklı 14. maddesinin II., III. ve IV. bentlerine göre bozulması durumunda, işveren veya işveren vekilinin izin süresine ait ücreti gemiadamına ödemek zorunda olduğuna ilişkin fıkra hükmü iptal edildi. Değişiklik, 14.09.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İnfaz hâkiminin kararlarına yönelik itiraz süresinde değişikliğe gidildi. Değişiklik, 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tazminat Komisyonunun Görevleri ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Kanun
Kanunun daha önce “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümüne Dair Kanun” olan adı değiştirildi. Amaç, kapsam, kanunda geçen tanımlar, komisyon ve çalışma esasları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurmuş olanların komisyona yapacağı müracaatın şekli ve süresi, müracaat hakkında karar ve karara itiraza ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı iddiasıyla yapılacak müracaatın şekli ve süresi ile koruma tedbirleri nedeniyle tazminat istemine ilişkin usul ve esaslar düzenlendi. Geçiş hükümleri ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu
Afet bölgelerinde sanayi alanları ve işyerlerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Suç Mağdurlarının Desteklenmesine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2020/65, K. 2023/187 sayılı ve 08.11.2023 tarihli kararı uyarınca, adlî görüşme odaları ve cinsel suç mağdurlarına yönelik hizmetlere ilişkin bazı fıkra hükümleri iptal edildi. Ayrıca kararname kapsamında yer alan hizmetlerin sunulmasına ilişkin usul ve esasların, Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenleneceğine ilişkin ibare yürürlükten kaldırıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İçişleri Bakanlığının Trafik Görevlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik
Trafik kuruluşlarının sorumluluk alanları ile otoyollar, devlet yolları ve il yollarında sorumluluk alanlarının belirlenmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Esnaf ve Sanatkârlarca Üretilen Mal ve Hizmetlerin Fiyat Tarifeleri Hakkında Yönetmelik
Fiyat tarifelerinin belirlenmesi ve onay esaslarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Maden Bölgelerine ve Ruhsatların Taşınmasına İlişkin Yönetmelik
Maden bölgesi komisyonu yeniden tanımlandı. Maden bölgesi komisyonunun teşkiline ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sözleşmeli Subay ve Astsubay Yönetmeliği
Sosyal haklara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Yönetmeliğin uygulanmasında sorumluluk, ilgilisine göre Millî Savunma Bakanlığı ya da İçişleri Bakanlığı’na verildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yönetmeliğe uyum sağlayamamış olan atıksu altyapı yönetimleri ve evsel katı atık idarelerinin uyum sağlama yükümlülüğü, 31.12.2024 tarihine kadar uzatıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Denizde Çatışmayı Önleme Yönetmeliği
Bayrağına bakılmaksızın Türk deniz yetki alanları dahilindeki denizlerde ve bu denizlerle bağlantılı olan ve açık deniz teknelerinin seyredebileceği sularda bulunan tüm teknelerin; denizde çatışmayı önlemek için taşıyacakları ve gösterecekleri fener ve alametler, verecekleri sadalı sis ve manevra işaretleri, gözetecekleri seyir kuralları ile diğer kuralları ve tehlikeye düştükleri zaman yardım istemek için verecekleri ve gösterecekleri her türlü işaretleri belirleyen yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi.
Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği
Yönetmelikte geçen tanımlar, başvuru usulü, denklik belgesi başvurularının incelenmesi ve inceleme sonucu yapılacak işlemler, uzaktan öğretim tanıma ve denklik işlemleri ile geçiş hükümleri başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yabancı dilde eğitim veren programlardaki öğretim elemanı kadrosunun, yabancı dil asgari başarı şartını sağlama yükümlülüğüne ilişkin süre, 2024-2025 eğitim ve öğretim yılı bahar dönemi başına kadar uzatıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun ilgili hükmünde düzenlenen ve prim ve diğer alacakların süresi içinde ve tam olarak ödenmemesi durumunda uygulanacak olan gecikme cezası oranı %3 (kanuni oran) olarak belirlendi. Karar, 01.04.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Sigortacılık Sektöründe Enflasyon Muhasebesi Uygulaması Hakkında Genelge
Sigorta, reasürans ve emeklilik şirketlerinin enflasyon muhasebesi uygulamasına geçiş tarihine ilişkin genelge yürürlüğe girdi.