Lexpera’da Geçen Hafta (1-7 Ekim 2022)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin kırk sekizincisini siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Mustafa Erkan, Candan Yasan Tepetaş (Ed.), Tahkim Anlaşması: Tahkim Okulu Paneller Serisi Cilt-1
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı ve İstanbul Tahkim Merkezi’nin işbirliği ile gerçekleşen Tahkim Okulu paneller serisinin ilk yılı tebliğlerinden oluşan kitapta, tahkim anlaşmasının hazırlanması, yorumlanması, genel işlem şartları içinde bir kloz olarak yer alması, yazılılık koşulu, üçüncü kişilere teşmili, kompetenz-kompetenzve ayrılabilirlik prensibi, tahkime elverişlilik, basamaklı tahkim anlaşmaları ve arabuluculuk konuları ele alınmıştır.
Melis Sılacı Korkmaz, New York Konvansiyonu Uyarınca Tahkim Anlaşmasının Geçerliliği ve Ehliyet
Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’da ve New York Konvansiyonu’nda yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizinin öncelikle taraflar arasında geçerli bir tahkim anlaşmasının bulunması şartına bağlandığına vurgu yapılan çalışmada, söz konusu tenfiz şartı kapsamlı olarak incelenmiş ve tahkim anlaşmasının geçerliliği ile ehliyet kavramı tartışılmıştır.
Başak Güneş, Türk İş Hukukunda Bireysel Sendika Özgürlüğünün Korunması
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonraki süreçte doktrindeki tartışmalar, yargı kararları ve Türkiye’nin tarafı olduğu uluslararası sözleşmelerin denetim organlarının ülkemiz hakkında verdiği kararların önemli sorunlara işaret ettiğinden yola çıkılan eserde, bireysel sendika özgürlüğünün kapsamını ortaya koymak, bu konudaki uluslararası standartları tespit etmek ve Türk hukukunun 6356 sayılı Kanunla birlikte bu standartları ne ölçüde karşıladığını belirlemek amaçlanmıştır.
Hamide Bağçeci, Siyasal Katılım Aracı Olarak Referandum: Avrupa Birliği ve Türkiye Uygulamaları
Çalışmada, referandumun demokratik ve çağdaş bir yöntem olup olmadığı sorgulanmış ve demokrasiye katkısının belirlenmesi hedeflenmiş olup hukuken avantajlı ve dezavantajlı örneklere yer verilmiştir.
Mehmet Köle, İlamlı İcra Takibinde İcra Mahkemesi Tarafından İcranın Geri Bırakılması
Kitabın birinci bölümünde ilamlı icra takibi ve icranın geri bırakılması kurumu hakkında temel bilgiler verilmiş, ikinci bölümünde icranın geri bırakılma sebepleri üzerinde durulmuş, üçüncü ve son bölümünde ise icranın geri bırakılması usulü, icra mahkemesinin kararı ve bu karara karşı başvurulabilecek kanun yollarına yer verilmiştir.
Barış Mıdık, Sorularla Çevrim İçi Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri
Çalışmanın amacı, yeni bir alan olarak çevrim içi uyuşmazlık çözüm yöntemlerine ilişkin temel düzeyde tanıtım ve açıklamayı genel okur kitlesine kısa ve özet şekilde aktarmak olup ayrıca çevrim içi uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin hukukumuz bakımından sunabileceği olanaklara da değinilmiştir.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 12 |
| Yargıtay (Hukuk) | 3 |
| Danıştay | 4 |
| TOPLAM | 19 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Danıştay VDDK., E. 2008/593 K. 2009/655 T. 11.12.2009
Davanın konusunu, arsa payı karşılığı inşaat yapan davacı şirketin inşa ettiği dairelerin arsa sahiplerine teslimi nedeniyle pişmanlıkla ve ihtirazi kayıt konularak verdiği beyanname üzerinden şirket adına Aralık 2000 dönemi için tahakkuk ettirilen katma değer vergisi oluşturmaktadır. İlk derece mahkemesi, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin birbirinden ayrılması mümkün olmayan birden çok işlemi içeren kendine özgü bir sözleşme olduğu, arsasını müteahhide teslim eden arsa sahibi bu işlemi arsasını değerlendirmek amacıyla yaptığından arsa karşılığında arsa sahibine gayrimenkul tesliminde katma değer vergisini doğuran olayın meydana gelmediği gerekçesiyle tahakkuku kaldırmıştır. Vergi idaresinin temyiz istemini reddeden ilgili Danıştay dairesi, vergi idaresinin karar düzeltme istemini ise kabul ederek Mahkemenin kararını bozmuştur. Bozma kararına uymayan Mahkeme, tahakkukun kaldırılmasına ilişkin ilk kararında ısrar etmiştir. Israr kararı vergi idaresi tarafından temyiz edilmiş ve pişmanlıkla verilen beyanname üzerine konulan ihtirazi kayıt geçerli kabul edilemeyeceğinden davanın reddi gerektiği, hatta tarhiyatın hukuka uygun olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir. Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu ise, temyiz istemini kabul ederek Mahkemenin ısrar kararının bozulmasına oyçokluğu ile hükmetmiştir.
Mevzuat
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2021/118, K. 2022/98 sayılı ve 08.09.2022 tarihli kararı uyarınca, sanık hakkında, toplanan delillere göre mahkûmiyet dışında bir karar verilmesi gerektiği kanısına varılırsa, sanığın sorgusu yapılmamış olsa da davanın sanığın yokluğunda bitirilebileceğine ilişkin hüküm iptal edildi. Değişiklik, 04.04.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2017/17, K. 2021/59 sayılı ve 22.09.2021 tarihli kararı uyarınca, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar ile süresine bakılmaksızın suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek veya bu örgütün faaliyeti çerçevesinde TCK’da yer alan insanlığa karşı suçlar, kasten öldürme suçları, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu, devletin güvenliğine karşı suçlar ile Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlardan hükümlü ve tutuklu olanların, ceza infaz kurumu düzeni ile toplum güvenliğini tehlikeye düşürebileceği, terör örgütü veya diğer suç örgütü üyelerinin örgütsel amaçlı faaliyet ve haberleşmelerine imkân sağlayabileceği, yol, kalınacak ceza infaz kurumu ya da sınav merkezi veya okulda güvenlik açısından sakınca bulunabileceği değerlendirildiği takdirde kurum dışına çıkmalarının Cumhuriyet başsavcılığı tarafından kısıtlanabileceğine ilişkin hüküm iptal edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2022/61, K. 2022/101 sayılı ve 08.09.2022 tarihli kararı uyarınca, nispi harçlarda ödeme zamanı ile ilgili olarak, karar ve ilam harçlarının dörtte birinin peşin, geri kalanının kararın tebliğinden itibaren 1 ay içinde ödeneceğine ilişkin hüküm ile harcı ödenmeyen işlemlere ilişkin yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağına ilişkin hüküm, davalısı harçtan muaf olan kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davaları yönünden iptal edildi. Değişiklikler, 06.07.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği
Aylık mahsuplaşma uygulanması, tüketim tesisleri ve tüketim ihtiyacına yönelik uygulamalara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Birden fazla dağıtım ve/veya görevli tedarik bölgesi içerisinde yapılacak başvurulara ait mahsuplaşma işlemlerine ilişkin geçici madde hükümleri tesis edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İmar Kanunu’nun Ek 7. Maddesinin Uygulama Yönetmeliği
İmar Kanunu’nun ilgili maddesi kapsamında; alan, sınır, hisse düzeltimi yapılamaması nedeniyle zamanla sicili ile zemini uyumsuz hale gelen, imar uygulama hatalarının varlığı tespit edilmesine rağmen bu hataların düzeltilemediği, haricî bölünmeye tabi tutulup tescili sağlanamayan ve/veya zamanla farklı nedenlerle fiilî kullanıcısı ile maliki farklılaşmış parseller gibi konu çeşitliliği ve taraf fazlalığı bulunan ve münferit davalar ile çözümü mümkün olmayan taşınmazlardan uygulama yapılması gerekenlerin sınır ve koordinatlarının belirlenmesine, belirlenen alanlarda her türlü iyileştirme, yenileme, dönüşüm, kamulaştırma ve benzeri uygulamaların yapılmasına ilişkin usul ve esasları belirleyen yönetmelik yürürlüğe girdi.
Yoğun bakım, laboratuvar ve radyoloji hizmetleri, özel hastanenin kalite ve verimliliğini artırmak amacıyla izin verilebilecek hususlar, sağlıkla ilgili diğer kuruluşlar ve sözleşme ibrazına ilişkin hükümler ile yönetmelik ekinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik
Bina durumu, sağlık kuruluşlarının kalite ve verimliliğini artırmak amacıyla izin verilebilecek hususlar, açılmış sağlık kuruluşlarının uyumu ve sözleşme ibrazına ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik
Etkin, verimli ve kaliteli sağlık hizmeti sunulmasını sağlamak üzere, ağız ve diş sağlığı hizmeti verilen özel sağlık kuruluşlarının tesis, hizmet ve personel standartlarının tespit edilmesine, bu amaca uygun olarak teşkilatlandırılmasına, açılmalarına, faaliyetlerine, kapanmalarına, denetlenmelerine ve diğer hususlara ilişkin usul ve esasları düzenleyen yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Mevcut sağlık kuruluşlarının uyumuna ilişkin geçici hükümler düzenlendi. 03.02.2015 tarihli ve 29256 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik
İlgili idarelerin personel alım ilanlarında açıkça belirtmeleri kaydıyla, üniversitelerin fakülte veya dört yıllık yüksekokullarından mezun olup Devlet Memurları Kanunu’nda yer alan genel şartları taşıyanlardan, Gençlik ve Spor Bakanlığı’nda münhal bulunan sportif eğitim uzmanı ve antrenörlük kadrolarına atamalar ile öğretmenlik için aranan diğer özel şartları da taşımaları kaydıyla Milli Eğitim Bakanlığı’nda münhal bulunan beden eğitimi branşında öğretmenlik kadrolarına atamalara ilişkin olarak Yönetmelik hükümlerinin uygulanmaması şartlarında değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yüksek Askeri Şûra Yönetmeliği
Türk Silahlı Kuvvetleri’ne mensup general, amiral ve albaylardan, bir üst rütbeye terfi, kadrosuzluktan emeklilik veya görev süresi uzatılma durumunda bulunanlar ve Yüksek Askeri Şûra başkanının kararıyla Yüksek Askeri Şûra değerlendirmesine alınanlar ile Yüksek Askeri Şûra faaliyetlerinde görevli personeli ve Yüksek Askeri Şûra’nın hazırlık faaliyetleri, yönetimi, çalışma ve karar alma usulleri, sekretarya hizmetleri ile görevlerine ilişkin diğer hususları düzenleyen yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. 28.05.2017 tarihli ve 30079 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yüksek Askeri Şûra Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
Telif Hakları Alanında Meslek Birlikleri Yönetmeliği
Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce kurulmuş olan meslek birlikleri ve federasyonların en geç 01.01.2023 tarihine kadar yapacakları olağanüstü genel kurul toplantısında, sadece birliğin işleyişine dair düzenlemelerin bu Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilmesine yönelik gündem maddeleri görüşülüp karara bağlanacak, toplantıda gündeme madde eklenemeyecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri Yönetmeliği
Yönetmelikte geçen imar planı, katılma payı ve öneri alan tanımlarında değişikliğe gidildi; müşavir firma tanımı çıkartıldı. Başvuru, proje teklifinin incelenmesi, Hazine veya kamu arazilerinin satın alınması veya devri, genel yerleşim planı ve üst yapı modül projeleri, imar planı yapımı, değişikliği ve onayı, yapı ile ilgili esaslar, tesislere kot verilmesi ve emsal hesabı, ruhsata aykırı yapılan yapılar, genel kurul ve yönetim kuruluna ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ
Vergi Usul Kanunu’nun ilgili maddesi uyarınca amortisman mevzuunu oluşturan iktisadi kıymetlerin birikmiş amortismanları düşülmeden önceki brüt tutarı, kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarı olarak tanımlandı. Nitelikli personel desteği uygulama esasları, enerji desteği uygulama esasları ve sigorta primi işveren hissesi desteğine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Katılım Finans Strateji Belgesi (2022-2025) ile İlgili Cumhurbaşkanlığı Genelgesi
Finansal ürün ve hizmet çeşitliliğinin artırılması ve finansal sistemin reel sektörü daha fazla desteklemesi kapsamında katılım finans sisteminin ruhuna uygun biçimde gelişmesi ve finansal sistem içinde hak ettiği yere ulaşmasına yönelik gerekli altyapının oluşturulması ve kurumsal dönüşümün gerçekleştirilmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı genelgesi yayımlandı.
Karar kapsamında sağlanacak yıllık faiz desteği oranı ile hak sahipliği bazında destek sağlanacak kredi anapara tutarı için üst limit tutarında değişikliğe gidildi. Bir hak sahibi adına faiz desteği sağlanacak toplam kredi tutarı 3.000.000 TL’yi geçemeyecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
2023 Yılı Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi
Arabuluculuk ücretinin kapsadığı işler, arabuluculuk ücretinin sınırları, arabuluculuk faaliyetinin konusuz kalması, feragat, kabul ve sulhte, yeni bir uyuşmazlık konusunun ortaya çıkmasında, arabuluculuk ücret tarifesinde yazılı olmayan hallerde ücret gibi hususlarda hükümler düzenlenmek suretiyle 2023 yılı için arabuluculuk ücret tarifesi belirlendi.
