Lexpera’da Geçen Hafta (10-16 Mayıs 2025)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 180. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
BATİDER, Cilt 8, Sayı 3, 1976
Dergide, İngiliz Hukukunda Ortaklık Türleri, Çekin İbrazı ile İlgili Bazı Problemler, Ödeme Emrine İtirazın İptali Davasına Dair, Türkiye’de Uygulanan Faiz Siyaseti Üzerine, İflastan Sonra Konkordato, Anonim Şirketlerde Tali Yüküm ve Teminat Alacakları İçin İlamsız İcra Takibi Yapılması başlıklı makalelere yer verilmiştir.
BATİDER, Cilt 11, Sayı 4, 1982
Derginin bu sayısında, Tek Satıcılık Sözleşmesi, Kamu Sektörü Tarafından İhaleye Çıkarılan İşlerde Fiyat Artırma Yetkisi Veren Bakanlar Kurulu Kararnamelerinin Bağlayıcı Olup Olmadığı Hususu, Kaçak Otomobillerin Müsaderesi Konusu Üzerine Görüşler, Banka Sırrı, Tamamı Ödenmemiş Hisse Senedi Sahibinin Durumu ve Konkordato başlıklı makaleler yer almaktadır.
Cihan Osmanağaoğlu Karahasanoğlu, Sercan Gürler, Sevgi Kayak, Sezen Kama Işık (Ed.), Yargıya Etikle Bakmak
Kitap, “Tarihten Günümüze Türkiye Cumhuriyeti Adalet Mekanizmasında Yargı Etiği ve Görünümleri” başlıklı TÜBİTAK projesi kapsamında gerçekleştirilen “Teorik ve Pratik Yönleriyle Tarihten Günümüze Yargı Etiği” başlıklı konferansta sunulan tebliğlerden türetilmiş farklı makalelerden oluşmaktadır.
Kerem Cem Sanlı, Dilan Alma, Deniz Tanlı (Ed.), Uygulamalı Rekabet Hukuku Seminerleri 2021
Uygulamalı Rekabet Hukuku Seminerleri kitap dizisinin dördüncüsü olan çalışmada, son geçici tedbir kararları, Rekabet Kurulu’nun akaryakıt piyasasına ilişkin son kararı, Türkiye HTM perakendeciliği sektörünün rekabet hukuku analizi, istihdam pazarlarında rekabeti sınırlayıcı anlaşmalar, dijital piyasalardaki regülasyon tartışmaları ve son dönemde sıklaşan ex post denetimler gibi konular hakkında makaleler yer almaktadır.
Ayşe Dicle Ergin, Yiğit Kader (Ed.), 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 10. Yılında Türkiye’de Uluslararası Koruma ve Göç
Eserde, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun getirdiği hukuki, kurumsal ve politika düzeyindeki değişiklikler kapsamlı bir şekilde ele alınmış; kanunun yapım sürecine tanık olan yazarların değerlendirmeleri ile amaçlanan ve gerçekleşen uygulamalar arasındaki farklar göz önüne serilmiştir.
Tuba Akçura Karaman, Mukayeseli Hukukta Tacirler Arası Satış Sözleşmelerinin Kuruluşu
Çalışmada, ticari satış sözleşmelerinin kuruluşunda karşılaşılan sorunlar; Türk, İsviçre, Alman, Fransız, Amerikan, İngiliz Hukukları ile CISG ve UNIDROIT PICC prensipleri çerçevesinde mukayeseli bir bakış açısıyla incelenmiştir.
Gamze Çimen, Türkiye’de Vergi Optimalitesi: Laffer Teoreminin Geçerliliği
1970’li yıllarda yeni bir alan olarak ortaya çıkan ve günümüzde tartışılmaya devam eden optimal vergileme metodolojisinin, vergi politikalarının amaçlarını netleştirdiğinin ve vergi araçlarının ekonomik özelliklerini anlamaya katkıda bulunduğunun iddia edildiği kitapta, optimal kriterlere göre Türk vergi sistemi değerlendirilmiş ve Türkiye’de Laffer eğrisinin geçerliliği ampirik olarak test edilmiştir.
Gökhan Aykut, İpoteğin Paraya Çevrilmesi
İpoteğin paraya çevrilmesi sürecinin, hem borçlular hem alacaklılar bazen de üçüncü kişiler için hukuki karmaşıklıklar barındırabilen bir alan olduğuna değinilen eserde, ipoteğin paraya çevrilmesi süreci hem teorik hem pratik açıdan ve İsviçre ve Alman Hukuku ile karşılaştırmalı şekilde ele alınmıştır.
Buse Duru, Hayvan Hakları Teorisi ve Pozitif Hukuk İncelemesi
Çalışmada, hayvan haklarının çeşitli disiplinler temelinde aydınlatılması, devletin bu konudaki yükümlülüklerinin incelenmesi ve pozitif hukuktaki güncel düzenlemelerin eksiklik ve yetersizliklerinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir.
Burak Görentaş, Sanal Yargıç
Kitapta, geleneksel yaklaşımlardan farklı bir perspektifle yani bir nesne veya araç olarak değil, bir özne olarak yapay zekâ kavramı ele alınmış; yapay zekânın sadece hukuki süreçlere hizmet etmekle kalmayıp aynı zamanda bir aktör olarak da nasıl işlev görebileceği hususu tartışılmıştır.
Geçen hafta Blog’a yüklenen makaleye aşağıda yer verilmiştir:
Fethi Gedikli, Karanlık Tasarımlar (Dark Pattern’lar), Derinkurgular (Deepfake’ler)
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
MAHKEME | KARAR SAYISI |
Anayasa Mahkemesi | 28 |
Yargıtay (Hukuk) | 8 |
Yargıtay (Ceza) | 1 |
Danıştay | 3 |
TOPLAM | 40 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Danıştay VDDK., E. 2024/774 K. 2025/2 T. 05.02.2025
Dava konusu; davacının ilişkili olduğu şirkete verilen borcun örtülü sermaye olarak kabul edilmesi nedeniyle borç üzerinden hesaplanan faizin, ilişkili şirket tarafından kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmasına rağmen zarar edilmiş olması sebebiyle kurumlar vergisi ödenmemesi halinde de örtülü sermayeye ilişkin faiz gelirinin iştirak kazancı istisnası kapsamında kâr payı olarak kabul edilmesi gerektiği ihtirazi kaydıyla verilen 2019 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi üzerine ihtirazi kaydın kabul edilmemesi suretiyle gelecek yıla devreden cari yıl zararının azaltılmasına ilişkin işlemin iptali istemine ilişkindir.
(...) Vergi Mahkemesi; ihtirazi kayıtla verilen 2019 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi üzerine ihtirazi kaydın kabul edilmemesi suretiyle gelecek yıla devreden cari yıl zararının azaltılmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davayı reddetmiştir.
(...) Bölge İdare Mahkemesi; istinaf istemine konu vergi mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istemi reddetmiştir.
Davacının temyiz istemini inceleyen Danıştay Dairesi; örtülü sermaye kullanan kurum zarar etse dahi vergisel işlemler açısından katlanılan faiz giderinin, kâr dağıtımı olarak değerlendirileceğini belirtmiş, örtülü sermaye kullanan ve bu kısma isabet eden faiz giderini 2019 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde kanunen kabul edilmeyen gider olarak gösteren ilişkili şirketin zarar etmesi nedeniyle ödenecek kurumlar vergisinin çıkmamasının, örtülü sermaye kullandıran davacı şirketin örtülü sermayeye isabet eden faiz gelirini iştirak kazancı istisnasına tabi tutmasına engel oluşturmadığı ve bu nedenle ihtirazi kayıtla verilen 2019 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi üzerine ihtirazi kaydın kabul edilmemesi suretiyle gelecek yıla devreden cari yıl zararının azaltılması nedeniyle tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle (...) Bölge İdare Mahkemesi’nin kararını bozmuştur.
(...) Bölge İdare Mahkemesi ilk kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçeyle kararında ısrar etmiştir.
Bunun üzerine Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu; Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 12. maddesinin 7. fıkrasında yer alan örtülü sermaye bakımından düzeltme işlemlerine yönelik koşulları yeniden inceleyerek söz konusu fıkranın 3. cümlesinde yer alan koşulun, hesap dönemi kapanmadan önce yapılacak düzeltme işlemleri bakımından da gerçekleşmesi gerektiği sonucuna ulaşarak içtihat değişikliğine karar vermiş, ısrar kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve dilekçede ileri sürülen iddiaların kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı gerekçesiyle kararın onanmasına hükmetmiştir.
Mevzuat
Bakan müşaviri, uzman istihdamı ve taşra teşkilatında uzman istihdamına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu
Geçici barınma merkezleri ödeneğine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
112 Acil Çağrı Merkezi’ne yönelik asılsız çağrı ve asılsız ihbarlara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu’na ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tehlikeli Eşyanın Ticaret Gemileriyle Taşınması Hakkında Tüzük
Türk kara suları ile liman ve iskelelerinde tehlikeli eşya yükleyen veya boşaltan Türk ve yabancı bütün ticaret gemilerine ilişkin teknik hükümlerin düzenlendiği tüzük yürürlükten kaldırıldı.
Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
Yönetmelikte geçen tanımlar, vergi incelemelerinin yürütülmesi, defter ve belgelerin alınması, inceleme tutanakları, inceleme tutanaklarında yer alacak unsurlar ile defter ve belgelerin iadesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Bankacılık hesaplarında yer alan bilanço içi ve bilanço dışı pozisyonlardan kaynaklanan faiz oranı riskinin standart yaklaşımla ölçülmesine ve değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasların belirlendiği yönetmelik, 01.10.2025 tarihinde yürürlüğe girecek. Aynı tarihte, Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riskinin Standart Şok Yöntemiyle Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik yürürlükten kalkacak.
Yönetmeliğin amaç ve kapsamı, yönetmelikte geçen tanımlar, yetki belgesi, devir olarak kabul edilmeyecek haller, bölünme, birleşme ve tür değişikliği, taşıtların yaşı ve cinsi, taşıtlarda tadilat ve yakıt depoları, taşıma işlerinde nitelikli ve yeterli personel istihdamı, şoför ve kuryelerde aranacak nitelik ve şartlar, şoförlerin çalışma ve dinlenme süreleri, yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunanların, kuryelerin ve terminal işletmecilerinin yükümlülükleri, ücret tarifeleri ve belge ücretlerine ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde kapsamlı değişikliğe gidildi. Geçiş hükümleri ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İzin verilirken uygulanacak usul ve esaslar ile hazine garantisiz dış imkânın kaydı ve izlenmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Sonuçlanmamış izin taleplerinin sahibi kurum ve kuruluşlar hakkında geçiş hükümleri düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik
Kesin korunacak hassas alanların ayırt edici özellikleri, nitelikli doğal koruma alanlarının ayırt edici özellikleri ve sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanlarının ayırt edici özelliklerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Özel Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara İlişkin Yönetmelik
Yönetmelikte geçen tanımlar, başvuru, başvuru belgeleri ve değerlendirme komisyonuna ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Özel Tiyatroların Kayıt İşlemlerine Dair Yönetmelik
Yönetmelikte geçen tanımlar, kayıt işlemi ve başvuru belgelerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Haşhaş Kapsülü ve Tohumu Alımı ve Satımı Hakkında Karar
Haşhaş kapsülü alım fiyatı, haşhaş tohumu alımı ve satımı, malzeme temini, ithalat ve sözleşmeli ekim, görevlendirme bedeli ve hesaplama yöntemine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
2 Mayıs 2018 Tarihli Sermaye Hareketleri Genelgesi
Menkul kıymetlerin Türkiye’ye girişi ve Türkiye’den çıkışı ile Türkiye’de yerleşik kişilerin gayrinakdi kredi sağlamalarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.