Lexpera’da Geçen Hafta (20-26 Nisan 2024)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 127. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Erdem Büyüksağiş, Eyüp Kul (Ed.), Uygulama ve Öğretide İnşaat Hukuku-Prof. Dr. Fikret Eren’e Armağan
Çalışmada, çalışmaya esas teşkil eden Prof. Dr. Fikret Eren’e armağan olarak düzenlenen sempozyumda ele alınan inşaat hukukunun uygulama ve öğretideki güncel gelişmelerine değinilen tebliğlere yer verilmiş olup inşaat sözleşmelerinin gelişen ve değişen ihtiyaçlar karşısındaki dinamik özelliğinin, bu alandaki yeni gelişmelerin incelenmesi ihtiyacına neden olduğu görüşü savunulmuştur.
Çiğdem Güven, Ulusal ve Uluslararası Boyutuyla Bankacılık Suçları
Kitapta, ulusal ve uluslararası uygulamada bankacılık suçları olarak kabul gören çeşitli ekonomik suçlar, teorik açıdan inceleme konusu yapılmış ve bankacılık suçları konusunda Bankacılık Kanunu’nun uygulamasına ilişkin genel bir değerlendirmede bulunulmuştur.
İbrahim Güldiken, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda İşçinin Çalışmaktan Kaçınma Hakkı
Eserin birinci bölümünde iş sağlığı ve güvenliği ile çalışmaktan kaçınma hakkına ilişkin temel bilgilere yer verilmiş; ikinci bölümünde çalışmaktan kaçınma hakkının şartları ve hakkın kullanılması üzerinde durulmuş; üçüncü ve son bölümünde ise çalışmaktan kaçınma hakkının hukuki sonuçlarına değinilerek işçilerin bu haklarını herhangi bir çekince duymaksızın kullanabilmesine yönelik çözüm önerileri sunulmuştur.
Nur Şirin Büyükcoşkun Atsızelti, Avrupa’da Göçmen Suçluluğu Araştırmaları: Sistematik Derleme
Kitapta, Avrupa’da göçmenlerin suç işlemesine dair 2000-2019 yılları arasında yapılmış İngilizce ampirik araştırmaların dayandıkları teoriler, yöntemler, suça yaklaşım şekli, coğrafi dağılım ve bulgular gibi değişkenlere yer verilmiş; göçü yönetirken ve göçmenlerin ev sahibi toplum ile uyumu için çabalarken tercih edilen yaklaşım ve uygulamaların suça nasıl bir etkisinin olabileceği tartışılmıştır.
Hasan Batuhan Yayla, Uluslararası Hukukta Güvenli Bölge
Çalışmada, güvenli bölgenin teorik yönü ele alınmış; tarihte yer alan uygulamalara ve güncel bir mesele olarak Suriye’deki güvenli bölge uygulamasına ışık tutacak tartışmalara yer verilmiş; güvenli bölgeye ilişkin doktrinde ve uygulamada yer alan farklı kavramlar tüm özellikleriyle ele alınmıştır.
Cemre Edip Yalçın, Klasik Kamusal Alandan Sanal Kamusal Alana: Demokrasi ve İnsan Hakları İdeali İçin Normatif Bir Değerlendirme
Eserde, kamusal alanın tarihsel süreçte geçirdiği dönüşüm ortaya konularak sanal kamusal alanın niteliklerinin neler olabileceği sorusu ile imkânlılığı sorunsalına cevap aranmış; mevcut siyasi, ekonomik ve toplumsal koşullar altında, ulusötesi düzeyde faaliyet gösteren internet aracı şirketlerinin sanal kamusal alan üzerinde insan hakları bağlamında yaratmış olduğu tehlikelere dikkat çekilmiştir.
Gizem Arslan, Türk Hukuku ile Karşılaştırmalı Olarak Amerikan Haksız Fiiller Hukukunda Tehlike Sorumluluğu
Çalışmada, karşılaştırmalı hukuk değerlendirmesi için kaynak olarak Amerikan Hukuku seçilmiş; genel olarak dava konusu olmuş örnekler üzerinden değerlendirme yapılarak tehlikeli faaliyetin varlık şartlarının nasıl yorumlandığı ve bu çerçevede hangi faaliyetlerin tehlikeli kabul edildiği hususları, Türk Hukukuna katkı sağlayacak şekilde incelenmiştir.
Osman Gazi Güçlütürk, Yapay Zeka ve Verinin Kullanımı
Kitapta, makine öğrenmesine dayalı yapay zekada kullanılan verilerin hukuki nitelikleri incelenmiş; bu verilerin tabi olduğu temel düzenlemelerin haritası çıkarılmış; hangi verilerin hukuka uygun olarak kullanılabilir olduğu sorusunun cevabı aranmış ve bu alanda yapılacak çalışmalar için temel oluşturulmaya çalışılmıştır.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 20 |
| Yargıtay (Hukuk) | 404 |
| Yargıtay (Ceza) | 951 |
| Danıştay | 499 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 792 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 1 |
| TOPLAM | 2667 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ve Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’na ait kararlar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay HGK., E. 2023/1056 K. 2024/101 T. 14.02.2024
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda (...) Asliye Ticaret Mahkemesi’nin direnme kararı, Yargıtay HGK., E. 2021/942 K. 2023/669 T. 21.06.2023 sayı ve tarihli karar ile kesin olarak bozulmuştur.
Bu karara karşı davacı vekili, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından kararda bazı hususların gözden kaçırıldığı, ayrıca bozma ilamında yer alan bazı gerekçelerin dosya kapsamıyla örtüşmediğini ileri sürerek maddi hatanın düzeltilmesini talep etmiştir.
Hukuk Genel Kurulu; şeklî anlamda kesinleşen kararla ilgili yeniden delil değerlendirmesi yapılarak maddi hata denetimi adı altında davanın tekrar kanun yolu denetimine tabi tutulması ve bu suretle şeklî anlamda kesinleşen kararın ortadan kaldırılmasının mümkün olmadığı, bu durumun aksine hareket edilmesinin kesin hükmün otoritesini ortadan kaldıran ve kanunda olmayan bir yasa yolunun ihdası anlamına geldiği gerekçesiyle kararda maddi hata bulunmadığına ve davacı vekilinin talebinin reddine oybirliği ile hükmetmiştir.
Danıştay VDDK., E. 2020/1171 K. 2022/77 T. 09.02.2022
Dava konusu; davacı tarafından, ferdi sigorta sözleşmesinin sonlandırılması üzerine elde edilen kazanç üzerinden gelir stopaj vergisi hesaplanması gerekirken anapara dahil yapılan ödemenin tamamı üzerinden gelir vergisi kesintisi yapıldığı ileri sürülerek anaparaya isabet eden gelir vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme başvurusunun zımnen reddi üzerine yapılan şikâyet başvurusunun reddine dair işlemin iptali ile fazladan ödenen gelir stopaj vergisinin iadesine karar verilmesi istemine ilişkindir.
(...) Vergi Mahkemesi; davacıya anapara dahil yapılan ödemenin tamamı üzerinden hesaplanmak suretiyle tevkif edilen gelir vergisi konusunda hata yapıldığı, düzeltme-şikâyet isteminin reddi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı, dolayısıyla anaparaya isabet eden gelir vergisi tutarının davacıya iade edilmesi gerektiğine hükmetmiştir.
Temyiz istemini inceleyen ilgili Danıştay Dairesi; davaya konu edilen idari işlemin, 30 günlük dava açma süresi geçtikten sonra işlemi tesis eden idari makamın üst makamına İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 11. maddesi uyarınca yapılan bir başvuru niteliğinde olmakla birlikte bu başvuruya verilecek cevap yahut zımni reddin yeni bir dava açma hakkı tanımaması nedeniyle kararı bozmuş ve davacının karar düzeltme istemini reddetmiştir.
(...) Vergi Mahkemesi aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ilk kararında ısrar etmiştir.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu; ilgili mevzuat, içtihat ve doktrin görüşünü kapsamlı bir şekilde değerlendirerek Vergi Usul Kanunu’nun 123. maddesinin 2. fıkrasına aykırı olarak davacıya bir cevap verilmemesinin, iyi yönetişim ilkesi gereği uygun zamanda ve uygun yöntemle hareket etmesi gereken idarenin bu yükümlülüğüne aykırılık oluşturduğu, belirtilen yükümlülüğün yerine getirilmemesinin ilgilinin başvurusunun sürüncemede kalmasına neden olduğu, düzeltme başvurusunda bulunan ilgilinin düzeltme zamanaşımı süresi içinde olmak kaydıyla, makul bir süre sonunda başvurusundan sonuç alamadığını belirterek şikâyet yoluna başvurmasına ve talebin reddedilmesi durumunda bu işlemi dava konusu etmesine hukuken bir engel bulunmadığı gerekçesiyle davalının temyiz isteminin ısrar hükmü yönünden reddine oyçokluğu ile karar vermiştir.
Mevzuat
Gümrük beyannamesi, nakil ve devir, elleçleme işlemleri için başvuru, rejimlere geçiş, geçici depolama yerinde yapılacak değişiklikler, sahibinin isteği üzerine antreponun devri veya kapatılması, antrepolarda yapılacak değişiklikler, antrepo işleticilerince yararlanılacak götürü teminat, gümrük müşavirinin yükümlülükleri, tahlile itiraz ve ikinci tahlile ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi. Bazı değişiklikler, 20.05.2024 ve 20.07.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tarımda Kullanılan Gübrelerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği
Lisans belgesi, lisans ve tescil belgelerinin süresi, yenilenmesi ve iptali, gübre dağıtıcılık belgesi, numune alınmasında düzenlenecek belgeler, muayene ve analiz sonuçlarına itiraza ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi. Mevcut gübre dağıtıcılık belgelerinin geçerlilik süresine ilişkin hükümler düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kur’an Eğitim Merkezleri Yönetmeliği
Kur’an eğitim merkezleri ve bu merkezlerde eğitim alan öğrencilere yönelik olan yurt ve pansiyonların çalışma usul ve esasları ile yürütülecek eğitim hizmetleri ve bunların yönetim ve denetim esasları belirlendi.
Cemevlerinin Aydınlatma Giderlerinin Ödenmesine Dair Yönetmelik
Cemevlerinin aydınlatma giderlerinin Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesinden ödenmesinde uygulanacak usul ve esaslar belirlendi.
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonunun Çalışma Tarz ve Esasları Hakkında Yönetmelik
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu’nun çalışma tarz ve esaslarının düzenlendiği yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar
Vergileri ödenmek suretiyle yolcu beraberinde veya posta yoluyla ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla serbest dolaşıma sokulacak eşya, milli savunma ve iç güvenlik kapsamında serbest dolaşıma sokulan eşya, engellilerin kullanımına mahsus eşya ve fazla çalışma ücretlerine ilişkin hükümler ile dolaylı temsil yetkisi verilmesine ilişkin koşullarda değişikliğe gidildi. Bazı değişiklikler, 01.05.2024 ve 05.05.2024 tarihlerinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği
Üçüncü basamak resmi sağlık hizmeti sunucuları, uzaktan hasta değerlendirmeye yönelik sağlık hizmetleri ve uykuda solunum bozukluğu hastalıklarında NİMV cihazları verilme ilkelerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Bazı değişiklikler daha sonra yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türk Patent ve Marka Kurumunca 2024 Yılında Uygulanacak Ücret Tarifesine İlişkin Tebliğ
Türk Patent ve Marka Kurumu’nun (TÜRKPATENT) vereceği hizmetler karşılığında ödenecek ücretlerin türü ve tutarı yeniden belirlendi. Türk Patent ve Marka Kurumunca 2023 Yılında Uygulanacak Ücret Tarifesine İlişkin Tebliğ yürürlükten kaldırıldı.
Türk Gıda Kodeksi Arı Ürünleri Tebliği
Tebliğ kapsamındaki arı ürünlerinin tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretimi, hazırlanması, işlenmesi, muhafazası, depolanması, taşınması ve piyasaya arzına ilişkin hususlar belirlendi.
