Lexpera’da Geçen Hafta (24-30 Ağustos 2024)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 144. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Özlem Akıncı Albayrak, Anonim Şirketler Hukukunda Şirket Malvarlığının Korunması
Kitabın birinci bölümünde malvarlığının korunması ilkesinin kapsamına ve bu kapsamın karşılaştırmalı hukuktaki yerine değinilmiş; ikinci bölümünde malvarlığının korunması ilkesinin tarihi gelişimi üzerinde durulmuş; üçüncü bölümünde anonim şirketlerde malvarlığını koruyan hükümlere yönelik yaklaşımlara yer verilmiş; dördüncü ve son bölümünde ise Türk hukuku, Alman hukuku ve İsviçre hukukunda şirket malvarlığını koruyan hükümler irdelenmiştir.
Özge Kuru, Anonim Şirketlerde Temsil ve Temsil Yetkisinin Devri
Eserin birinci bölümünde anonim şirketlerde temsil ve temsil yetkisinin kullanılmasına ilişkin genel esaslar ortaya konulmuş; ikinci bölümünde temsil yetkisinin kapsamı ve sınırları belirtilmiş; üçüncü bölümünde yönetim kurulunun atadığı temsilciler açıklanmış; dördüncü ve son bölümünde ise temsil yetkisinin devri ele alınmıştır.
Abdülhamid Oğuzhan Hacıömeroğlu, Sorumluluk Sigortasında Sigorta Himayesinin Kapsamı
Çalışmada, münakid bir sorumluluk sigortasında sigorta himayesinin kapsamının ne olacağı hususu, Türk Ticaret Kanunu hükümleri ışığında, mehaz Alman Sigorta Sözleşmeleri Kanunu hükümleri ve genel şartlar da dikkate alınarak incelenmiştir.
Harun Keskin, Hâkim Pay Sahibinin Azınlığı Şirketten Çıkarma Hakkı (Squeeze-Out)
Kitapta, farklı hukuk sistemlerinde genellikle squeeze-out ya da freeze-out olarak anılan hâkim pay sahibinin çıkarma hakkının, klasik anlamdaki haklı sebep temeline dayalı çıkarma haklarından farkları, hâkimiyete dayalı bir çıkarma düzenlemesi öngörmenin altında yatan kurumsal sebepler, bu hakkın yabancı hukuk sistemlerinde ne şekilde düzenlendiği konuları ele alınmış; hakkın kullanım şartları ile çıkarma usulü konuları, Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanunu ışığında tartışılmıştır.
Aybike Yılmaz, İnsan Haklarında Faydacı Teori: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Ölçülülük Testi
Doğru ve yanlışı belirlemede yegâne aracın fayda hesabı olduğu ve hukukun da bu hesaba uygun olması gerektiğini ifade eden faydacı düşünce ile geleneksel insan hakları teorileri arasındaki gerilimin vurgulandığı eserde, ölçülülük testinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yargılamasına faydacı bir karakter kattığı iddiası ortaya konulmuştur.
Elif Beyza Akkanat Öztürk, Karşı Edim Olarak Kişisel Veriler
Çalışmanın birinci bölümünde veriye dayalı iş modelinin hammaddesi olarak kişisel veri üzerindeki tasarrufların yasal çerçevesi üzerinde durulmuş; ikinci bölümünde kişisel veri karşılığı sözleşmenin kurulması ve özellikleri aktarılmış; üçüncü ve son bölümünde ise kişisel veri karşılığı sözleşmelerde borcun kapsamı, borca aykırılık ve sözleşmenin sona ermesi hususları ele alınmıştır.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Yargıtay (Hukuk) | 7 |
| Yargıtay (Ceza) | 1 |
| Danıştay | 2248 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 922 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 503 |
| TOPLAM | 3681 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Danıştay VDDK., E. 2019/255 K. 2019/408 T. 03.07.2019
Dava konusu; davalı idarenin müeyyideli yazısı üzerine, davacı tarafından yazıda belirtilen mükellefin düzenlediği faturalarda yer alan katma değer vergilerinin indirimlerden çıkarılması suretiyle ihtirazî kayıtla verilen düzeltme beyannameleri üzerine 2014 yılının ocak, şubat, mart, haziran ilâ kasım dönemleri için tahakkuk eden katma değer vergileri, damga vergileri ve hesaplanan gecikme faizleri ile %50 oranında kesilen vergi ziyaı cezalarının kaldırılması istemine ilişkindir.
(...) Vergi Mahkemesi; davacı hakkında herhangi bir vergi incelemesi yapılmadan davalı idarenin yazısına istinaden, özgür bir iradeye dayanmaksızın ihtirazî kayıtla verilen düzeltme beyannameleri üzerine tahakkuk ettirilen vergiler, hesaplanan gecikme faizleri ve kesilen vergi ziyaı cezalarının kaldırılmasına karar vermiştir.
Temyiz istemini inceleyen ilgili Danıştay Dairesi; beyanname verme süresi geçirildikten sonra verilen katma değer vergisi düzeltme beyannamelerine konulan ihtirazî kaydın, bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergiye dava açılmasına olanak sağlayan bir çekince olarak kabulüne olanak bulunmadığı, Vergi Usul Kanunu (Kanun) uyarınca verginin süresinde tahakkuk ettirilmemesi nedeniyle vergi ziyaı cezası kesilmesi gerektiği, ilk derece mahkemesi tarafından yeniden verilecek kararda bu hususun ayrıca gözetileceğinin açık olduğu gerekçesiyle kararı bozmuştur.
İlk derece mahkemesi, aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ilk kararında ısrar etmiş; temyiz eden taraf, serbest irade ile verilen beyannameye ihtirazî kayıt konulmak suretiyle tahakkuka karşı dava açılmasının, Kanun’un lafzına ve ruhuna aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu ise, ihtirazî kayıtla beyan üzerine tahakkuk eden vergiler, hesaplanan gecikme faizleri ve kesilen vergi ziyaı cezalarına karşı dava açılabileceği yolundaki ısrar hükmünü hukuka uygun bulmuş; ilk derece mahkemesinin kararının, tahakkuk eden vergiler, hesaplanan gecikme faizleri ve kesilen vergi ziyaı cezalarının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasının hukuka uygun olup olmadığına ilişkin temyiz incelemesi yapılmadığından bu incelemenin, ilk derece yargı yerince verilen kararları temyizen incelemekle görevli vergi dava dairesince yapılması gerektiğine oybirliği ile hükmetmiştir.
Mevzuat
Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik
Gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetlerini, motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden gerçek veya tüzel kişilerin yükümlülüklerini, ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yetki belgesinin verilmesi, yenilenmesi ve iptaline ilişkin usul ve esasları; Bilgi Sistemi ve Ödeme Sistemi’nin kurulması, işletilmesi ve ikinci el motorlu kara taşıtı satışında ödeme sisteminin gerçek ve tüzel kişiler tarafından kullanılması ile ekspertiz raporlarının düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları; motorlu kara taşıtı ihale, ilan ve ön değerlemesine ilişkin ilke, kural ve yükümlülükleri; toplu iş yeri ve taşıt pazarlarında aranan şartları ve Ticaret Bakanlığı, yetkili idare ve diğer ilgili kurum ve kuruluşların motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin görev, yetki ve sorumluluklarını kapsayan yeni bir yönetmelik düzenlendi. Geçiş hükümleri ihdas edildi. İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Ödeme sistemine ilişkin hükümler, işletmeler dışındaki gerçek ya da tüzel kişiler için 27.09.2024 tarihinde; yetkili satıcıların yükümlülükleri, yetkili satıcıların sipariş usulü satışları, distribütörler haricinde taşıt ithal edenler, ihale platformlarının yükümlülükleri ve ön değerleme yükümlülüklerine ilişkin hükümler 01.01.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
İşgücü Uyum Programının Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
Özel politika gerektiren gruplar başta olmak üzere işsizlerin istihdam edilebilirliğini artıracak bilgi, beceri, çalışma alışkanlığı ve disiplinini kazandırmak üzere Türkiye İş Kurumu tarafından aktif işgücü hizmetleri kapsamında kamu kurum ve kuruluşları ile iş birliği yapılarak düzenlenen İşgücü Uyum Programı’nın yürütülmesine ilişkin usul ve esasların belirlendiği yönetmelik yürürlüğe girdi.
Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliği
Gemiadamları ve kılavuz kaptanların yeterlikleri, eğitimleri, sınavları, belgelendirilmeleri, sağlık durumları, elektronik kayıt işlemleri, vardiya tutmalarına ilişkin kuralları ve disiplin işlemleri ile denizcilik eğitimi veren kurum ve kuruluşlara yönelik idari işlemleri düzenleyen yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. 10.02.2018 tarihli ve 30328 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik
Mobil evler, kampingler, konaklama amaçlı mesire yerleri ve konaklamalı orman parklarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği
Yönetmelikte geçen tanımlar, görevli kurum ve kuruluşlar, çiftçilerin ÇKS’ye kaydolması, kontrollerin yapılması, ÇKS’nin güncellenmesi, çiftçilerden istenecek bilgi-belgeler ve dosya kabul görevlisinin görevlerine ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Orman Emvali veya Odun Dışı Ürünlere Verilecek Taşıma Belgeleri Hakkında Yönetmelik
Orman emvali veya odun dışı ürünlerin taşınmasında kullanılan taşıma belgesinin düzenlenmesi ve kullanılmasına ilişkin usul ve esasların düzenlendiği yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Orman Ürünlerine Verilecek Taşıma Belgelerine Ait Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Dip Tarama Malzemesinin Çevresel Yönetimi Yönetmeliği
İstisnaî hükümler ile geçici 2. madde hükümlerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Demiryolu İşletmeciliği Yetkilendirme Yönetmeliği
Amaç, kapsam, sigorta, kefalet senedi, teminat mektubu, yetki belgesinin askıya alınması ve iptaline ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Geçiş hükümleri ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ
İlave sigorta primi işveren hissesi desteği (İSPİH) tanımlandı. Teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyen harcamalar, sigorta primi işveren hissesi desteği ve sigorta primi desteğine ilişkin hükümler ile tebliğin 11 no.lu ekinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Deniz Turizmi Yönetmeliği Uygulama Tebliği
Günübirlik gezi teknelerinin taşıması gereken nitelikler yeniden düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Konkordato Gider Avansı Tarifesi
İcra ve İflas Kanunu gereğince konkordato talep edilirken mahkeme veznesine yatırılacak olan avansın miktarı ile ödenmesine ilişkin usul ve esaslar yeniden tespit edildi. 11.08.2023 tarihli ve 32276 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Konkordato Gider Avansı Tarifesi yürürlükten kaldırıldı.
Tarımsal üretimin ve gıda arz güvencesinin sürdürülebilirliğinin sağlanması, verim ve kalitenin yükseltilmesi, tarımsal üretimde çevreci yaklaşımların benimsenmesi ile uygulanan politikaların etkinliğinin artırılması amacıyla hazırlanan ve 2024 yılında yapılacak bitkisel üretime yönelik desteklemeler ile diğer bazı tarımsal desteklemelere ilişkin hususları kapsayan karar yürürlüğe girdi.
Tarımsal üretimin ve gıda arz güvencesinin sürdürülebilirliğinin sağlanması, üretim planlamasına katkıda bulunulması, verim ve kalitenin arttırılması, tarımsal üretimde çevreci yaklaşımların benimsenmesi ve uygulanan politikaların etkinliğinin arttırılması amacıyla hazırlanan ve 2025-2027 yıllarında yapılacak bitkisel üretime yönelik desteklemeler ile diğer bazı tarımsal desteklemelere ilişkin hususları kapsayan karar, 01.01.2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı
Faiz veya kâr payı desteğine ilişkin hükümler ile kararın bazı eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
