Lexpera Blog

Lexpera’da Geçen Hafta (25-31 Mayıs 2024)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 132. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.

Literatür

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:

Işıl Çelik, 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve 2016/679 Sayılı Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü Kapsamında Kişisel Verilerin Yurt Dışına Aktarılması

Eserde, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve 2016/679 sayılı Tüzük kapsamındaki kişisel verilerin yurt dışına aktarılmasına ilişkin hükümler, Türkiye ve AB kapsamındaki yetkili makamların konuyla ilgili görüşleri, rehberleri ve kararlarıyla birlikte incelenmiş; Kanun’daki ilgili hükümler uygulanırken karşılaşılan sorunlar tespit edilmiş ve Tüzük hükümleri de dikkate alınarak çeşitli çözüm önerilerinde bulunulmuştur.

Seda Öktem Çevik, Eşya Hukukunun Temel İlkeleri ve Kat Mülkiyeti Kanunu Hükümleri Uyarınca Arsa Payının Düzeltilmesi

Çalışmada, arsa payı kavramı ve arsa payının önemi, arsa payının düzeltilmesi yolları ve bu bağlamda arsa payının düzeltilmesi davası -uygulamada ortaya çıkan sorunlara çözümler aramak suretiyle- ayrıntılı olarak incelenmiştir.

Şafak Evran Topuzkanamış (Ed.), İnsan Haklarında Buluşmak

Neoliberal Politikalar ve Küreselleşme Ekseninde Kamu Hizmetinin Dönüşümü ve İnsan Haklarına Etkisi, Koruma/Özerklik Dengesinde Çocuğun Dinlenilme Hakkı ve Mahkemeye Erişimi, Amerika Birleşik Devletleri Hukukunda Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı, Katılımcı Anayasa Yapımının İnsan Haklarına Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme, kitapta yer alan makaleler arasında yer almaktadır.

Mehmet Kerem Seber, Critical Factors Determining The Success of Special Purpose Acquisition Companies (SPACS): Comparative Analysis of An Innovative Asset Class for M&A Market

Çalışmada, ABD’de kısaca SPAC olarak adlandırılan şirketlerin başarısının belirleyicilerinin neler olduğuna, hangilerinin başarısızlıkla ilişkili olduğuna ve bu bulgulara dayanarak başarısızlıkların ne olduğunu açıklayacak ölçütler aranmaya odaklanılmış; SPAC’lere ilişkin Türkiye’deki hukuki düzenlemelere genel bir bakışla SPAC’lerin test edilmemiş bir varlık sınıfı olarak kalmasının nedenleri analiz edilmiştir.

Raziye Aksu, Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı

Kitapta, yönetim kurulu kararlarının butlanına ilişkin Türk Ticaret Kanunu m. 391 hükümleri irdelenmiş; her başlıkta konuyu özümseme açısından ışık tutucu kriterler ortaya konulmuş ve konu özelinde ticaret hukuku, medeni hukuk ve medeni usul hukuku alanları sentezlenmiştir.

Tülay Gökdemir Tamer, Anonim Şirketlerde Pay Sahibinin Oy Hakkının Kapsamı ve Etkisi

Eserde, büyük önem arz eden yönetsel bir hak olan oy hakkı, mevzuat ve hukuki rejim çerçevesinde incelenmiş; özellikle oy hakkına ilişkin olarak mevcut ve doğabilecek sorunlar tartışılarak çeşitli çözümler önerilmiştir.

Defne Deniz, Güven İlkesinin Türk Borçlar Kanunu’ndaki Temsil İlişkisine Yansımaları

Kitapta, geçerli bir temsil ilişkisinin devam ettiğine güvenen üçüncü kişilerin söz konusu güvenlerinin hangi şartlar ve hangi ilgili kanun maddesi uyarınca korunmasının mümkün olduğu açıklanmış; ilgili temsil hükümlerine ek olarak “hukuki görünüş temsili” kavramına da yer verilmiş; temsil olunanın açık irade beyanında bulunmadığı ancak bu yolda hukuki görünüşe yol açabilecek davranışlarda bulunduğu hallerde, bu davranışların iyiniyetli üçüncü kişiler bakımından geçerli bir yetkilendirme işlemi olarak değerlendirilmesinin nasıl ve hangi hukuki gerekçe ile mümkün olabileceği tartışılmıştır.

A. Özge Yenice Ceylan, Yapı İpoteği (TMK m. 893/I-3, m. 895-897)

Çalışmada, yapı ipoteği kavramı, yapı ipoteğinin diğer ipotek türleri arasındaki konumu, yapı alacağı kavramı, yapı alacaklısı kavramı, mükerrer ödeme riski, yapı ipoteğinin tescili, tescil talebinin hukuki niteliği, tescilin sırası, öncelik hakkı ve ipotek değerinin yapı alacaklıları arasında paylaşımı gibi tartışmalı konular üzerinde durulmuştur.

Elif Çelik, Uluslararası İnsan Hakları Yargısında Amicus Curiae/Üçüncü Taraf Müdahalesi

Eserin birinci bölümünde amicus curiae kavramının anlamı, kökeni ve uygulamadaki yeri üzerinde durulmuş; ikinci bölümünde amicus curiae kavramının diğer kavramlardan farkları üzerine kavramsal bir tartışma yürütülmüş; üçüncü bölümünde uluslararası hukuk bağlamında amicus curiae kavramına değinilmiş; dördüncü bölümünde (Avrupa dışı) bölgesel insan hakları koruma sistemleri ve mahkemelerinde amicus curiae kavramı irdelenmiş; beşinci bölümünde AİHM’de amicus curiae kavramı tartışılmış; altıncı ve son bölümünde ise kavramın Türkiye özelinde kısa bir değerlendirmesi yapılmıştır.

Songül Sarı Gündoğdu, Toplu Konutlarda Yöneticinin Hukuki Sorumluluğu

Çalışmada, toplu konut kavramı ve yasal düzenleme, toplu konutların kurulması ve yönetilmesi, yöneticinin görev ve yetkileriyle görevine aykırı davranışlarının neticeleri, hukuki sorumluluğu, vekâlet ilişkisi, toplu konutlarda karşılaşılan problemler ve çözümü gibi çok sayıda konu ele alınmıştır.

Ozan Ercan Taşkın, Kadın Cinayeti Suçu (Kriminoloji ve Ceza Hukuku Boyutuyla)

Kitabın birinci bölümünde ceza hukuku, kriminoloji ve kadın cinayeti ilişkisi ortaya konulmuş; ikinci bölümünde kavramsal ve kriminolojik çerçeve çizilmiş; üçüncü bölümünde kadın cinayetlerine karşı mücadelede uluslararası düzenlemelere yer verilmiş; dördüncü bölümünde suç tipi olarak kadın cinayeti düzenlemeleri tartışılmış; beşinci ve son bölümünde ise suç teorisi kapsamında kadın cinayeti suçuyla ilişkili hususlar mercek altına alınmıştır.

İçtihat

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:

MAHKEME KARAR SAYISI
Anayasa Mahkemesi 157
Yargıtay (Hukuk) 5130
Yargıtay (Ceza) 4236
Danıştay 2118
Bölge Adliye Mahkemesi 773
Bölge İdare Mahkemesi 196
TOPLAM 12610

Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:

Danıştay VDDK., E. 2022/1152 K. 2024/68 T. 14.02.2024

Dava konusu; davacı tarafından, kanuni temsilcisi olduğu şirketin vergi borçlarından dolayı hakkında Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un (Kanun) 9. maddesi uyarınca teminat istenilmesine ilişkin işlem ile Kanun’un 13. ve 17. maddeleri uyarınca tesis edilen ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk işlemlerinin iptali istemine ilişkindir.

(...) Vergi Mahkemesi; davacının banka hesaplarına uygulanan e-haciz işlemleri davalı idarece muhtelif zamanlarda iptal edilmiş olsa da kat’i bir haciz işlemi olmayan ve anlık olarak davacının bankalarda bulunan mevduatlarına uygulanan bir bloke işlemi niteliğinde olan e-hacizlerin anlık olarak kaldırıldığı, davacının araçlarına ve gayrimenkullerine konulan hacizlerin devam ettiği, dolayısıyla dava konusu ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk işlemleri yönünden değişen bir durum olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir.

Davacının istinaf istemini inceleyen (...) Bölge İdare Mahkemesi’nin bu istemi reddetmesi üzerine davacının temyiz istemini inceleyen ilgili Danıştay Dairesi; esas kamu borçlusu olmayan tüzel kişiliğin kanuni temsilcileri adına teminat isteme, ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz gibi kamu alacağının korunmasına yönelik tedbirlerin uygulanmasının söz konusu olmayacağı, tüzel kişilerin kanuni temsilcilerinin ancak kesinleşen ve tüzel kişiliğin mal varlığından kısmen veya tamamen tahsil edilemeyeceği anlaşılan kamu borçlarından dolayı sorumlu tutulabilecekleri ve haklarında şirket borçlarıyla ilgili olarak ancak bu aşamada ihtiyati haciz gibi kamu alacağının korunmasına ilişkin bir işlemin uygulanabileceği gerekçesiyle kararı bozmuştur.

(...) Bölge İdare Mahkemesi, ilk kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçe ile kararında ısrar etmiştir.

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu ise; verginin mükellefi veya sorumlusu olmayan kanuni temsilciden Kanun’un 9. maddesi uyarınca teminat istenilmesinin, yine kanuni temsilci hakkında Kanun’un 13. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca ihtiyati haciz ve 17. maddesi uyarınca ihtiyati tahakkuk işlemlerinin uygulanmasının mümkün olmadığı, bu nedenle davacı hakkında tesis edilen işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle ısrar kararının bozulmasına oyçokluğu ile hükmetmiştir.

Mevzuat

Türk Ticaret Kanunu

Anonim şirket yönetim kurulunun görev dağılımı, anonim şirket yönetim kurulunun devredilemez görev ve yetkileri, anonim şirket yönetim kurulu toplantılarında bilgi alma ve inceleme hakkına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Sermayeleri en az sermaye tutarının altında olan anonim ve limited şirketlerin, sermayelerini yükseltme yükümlülüğüne ilişkin geçiş hükümleri ihdas edildi. Ayrıca usule uygun olarak kaydı silinen şirket veya kooperatifin ihyasına ilişkin yapılacak yargılamada, ilgili ticaret sicili müdürlüğü aleyhine yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmolunamayacağı düzenlendi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Kooperatifler Kanunu

Kooperatifler ve üst kuruluşları, anasözleşmelerini en geç 5 yıl içinde kanun hükümlerine intibak ettirmek zorunda olacak. Kooperatif Bilgi Sistemi’ne (KOOPBİS) bilgi aktarımına ilişkin geçiş sürecinin tamamlanamadığının tespit edilmesi halinde, Ticaret Bakanlığı tarafından birer yıl olmak üzere iki defa daha süre uzatımı yapılabilecek. Bu süre sona erinceye kadar kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ve memurları, bazı hükümlerden muaf olacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun

Reklam Kurulu’na ilişkin hükümler ile yaptırım hükümlerinde değişikliğe gidildi. 24.03.2027 tarihine kadar, yapı ruhsatı alınmış olan devre tatile konu taşınmazlarda ön ödemeli usulle satış da dahil olmak üzere, kooperatif veya ticaret şirketi ortaklığı ya da dernek veya vakıf üyeliği suretiyle devre tatil hakkı tanınabilecek; devre tatile konu mal üzerinde ayni hak sahibi olmayanlar devre tatil satışı yapabilecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun

Pazar yerleri ve toptancı hallerindeki işyerleri ile pazar yerlerindeki satış yerlerinin işletilmesine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Semt pazarlarında boşalan satış yerlerinin, kanunda belirlenen orana ulaşılana kadar üreticilere öncelik verilmek suretiyle kiralanacağına ilişkin hüküm yürürlükten kaldırıldı. Ancak 03.05.2024 tarihinden önce kapalı pazar yerlerinde tesis edilen sınırlı ayni haklar ve kiracılık hakları, bu hakların kullanımı için öngörülen sürenin sonuna kadar geçerli olacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun

Ceza hükümlerinde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu

İdari para cezalarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Rekabetin Korunması Hakkında Kanun

Rekabet Kurumu personelinin statüsü, soruşturmaya başlanması, taahhüt, uzlaşma, tebligat ve cevap vermeye ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu

Lisansın askıya alınması, iptali veya lisanslı depo işletmesine el konulması hallerinde deponun faaliyet göstermesi ile hukukî ve cezaî sorumluluğa ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu

Ürün ihtisas borsalarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

Sağlık alanındaki eğitim, araştırma, geliştirme, biyoteknoloji ve bilişim kapasitesinin artırılması amacıyla, Türkiye Sağlık Vadisi adıyla belirlenen alanı işletmek ve yönetmek üzere Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) tarafından bir şirket kurulacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Konutların Turizm Amaçlı Kiralanması Faaliyetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik

Yönetmelikte geçen yüksek nitelikli konut (rezidans) yeniden tanımlandı. İzin belgesi işlemlerine ilişkin hükümler ile yüksek nitelikli konut özelliği taşıyan mevcut konutlara ilişkin geçici madde hükümlerinde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Karayolu Taşıma Yönetmeliği

Yetki belgesi almanın veya yenilemenin genel ve özel şartları, gerçek kişinin ölümü halinde yetki belgesinin durumu, devir olarak kabul edilmeyecek haller ile bölünme, birleşme ve tür değişikliği, taşıtların yaşı, cinsi ve diğer şartlar, taşıtların özmal veya sözleşmeli olarak kullanılması, yolcu taşımalarında bagaj, yetki belgesi sahiplerinin ortak yükümlülükleri, hat sayısı, ücret tarifeleri, yenileme hakkı biten veya iptal edilen yetki belgeleri ile bazı zorunluluklara ilişkin süre verilmesine ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde kapsamlı değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun Kapsamında Alınacak Ücretlere İlişkin Yönetmelik

Yönetmelikte geçen tanımlar, yetkili müesseselere, rafinerilere ve kıymetli madenler aracı kuruluşlarına ilişkin ücretler, Kıymetli Madenler Aracı Kuruluşları Bilgi Sistemi ücretleri ve tahsil usulüne ilişkin hükümler ile yönetmelik ekinde değişikliğe gidildi. Geçiş hükümleri ihdas edildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Sit Alanlarında Kalan Taşınmazların Hazine Taşınmazları ile Değiştirilmesi Hakkında Yönetmelik

Yönetmelikte geçen tanımlar, trampa edilebilecek taşınmazlar, trampaya konu taşınmazların belirlenmesi, başvuru şekli, inceleme, değer takdiri, trampaya konu edilemeyecek Hazine taşınmazları, ilan, bedele itiraz, trampa ve giderlere ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Yönetmelik hükümlerini Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı ile Kültür ve Turizm Bakanı yürütecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Afet ve Acil Durum Tatbikatları Hakkında Yönetmelik

Afetlere ve acil durumlara hazırlık amacıyla düzenlenecek olan yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası müdahale tatbikatlarının planlama ve icrasında uygulanacak usul ve esasların belirlendiği yeni bir yönetmelik düzenlendi.

Turizm Amaçlı Sportif Faaliyet Yönetmeliği

Yasaklara ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 561)

Vergi Usul Kanunu’nun 5. maddesinin 4. fıkrası uyarınca, beyan edilen matrah üzerinden adına en fazla vergi tahakkuk eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin açıklanmasına ilişkin usul ve esasların belirlendiği tebliğ yürürlüğe girdi.

Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği Statüsü

Kayıtlı elektronik posta (KEP) tanımlandı. Olağan genel kurul toplantısı, genel kurulun görevleri ve yönetim kurulu karar defterine ilişkin hükümler ile malî hükümlerde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Zorunlu Karşılıklar Uygulama Talimatı

Türk lirası yükümlülükler için zorunlu karşılık oranları yeniden belirlendi. Türk lirası ve yabancı para cinsinden nakdi kredi büyümesine dayalı zorunlu karşılık tesisine ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok hükümde ve talimat eklerinde değişikliğe gidildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile İlgili 8573 Sayılı Kararı

Karayolları Trafik Kanunu kapsamındaki araç muayene hizmetinin özelleştirme kapsam ve programına alınması ile söz konusu özelleştirme işlemlerine ilişkin hususlar belirlendi.

Lexpera Blog’da yayımlanan yazılar, yazarlarının görüşlerini ifade eder. Lexpera Blog’da bir yazıya yer verilmesi, o yazıda savunulan görüşlerin On İki Levha Yayıncılık tarafından benimsendiği anlamına gelmez. Yazılar, bilgi amaçlı olup, hukuki mütalaa ya da tavsiye niteliği taşımamaktadır.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve diğer mevzuat hükümlerine aykırı ve bilimsel yazma etik kurallarını aşan iktibaslar konusunda yazarların ve On İki Levha Yayıncılık’ın rızası bulunmamaktadır.
Author image
Hakkında Göktürk Öcal
gokturk.ocal@lexpera.com.tr