Lexpera’da Geçen Hafta (9-15 Kasım 2024)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin 155. sayısını siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.

Literatür

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:

Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi (BATİDER), Cilt 40, Sayı 3, 2024

Derginin bu sayısında; İlim ve Edebiyat Eserlerinin Sinemaya Uyarlanmasında Esere Sadakat, Taahhüt Kararı ve Rekabet Hukukunun İhlalinden Doğan Tazminat Davaları: İlk Tespitler, Türk Ticaret Kanunu m. 1422 Hükmünün Farklı Bir Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi, Coğrafi İşaretlerin Tescili ve Korunması Hususunda Farklı Hukuk Sistemlerinin Karşılaştırılması (AB ve ABD Sistemleri Üzerinden Bir İnceleme) başlıklı makalelere ve ilgili Yargıtay kararlarına yer verilmiştir.

Sibel Özel, Hatice Selin Pürselim, Hanife Doğrusöz Koşut (Ed.), Rekabet Yasağı

Kitapta, rekabet yasağı sözleşmesine uygulanacak hukuk, iş sözleşmesinin sona ermesine bağlı rekabet yasağındaki süre şartının hukuki niteliği ve sonuçları, rekabet yasağı kaydında karşı edim ve cezai şart, Türk Borçlar Kanunu uyarınca rekabet etmeme borcuna aykırı davranışın yaptırımı, hâkimin aşırı rekabet yasağına müdahalesi, acentelikte rekabet yasağı, rekabet yasaklarının ABD hukuku ile karşılaştırılması, vergi hukuku açısından rekabet etmeme yükümlülüğü gibi birçok konu irdelenmiştir.

Esra Ekmekci, Gülsen Güneş, Mahmut Kaşıkcı, Gamze Gümüşkaya, A Critical Approach And Recommendations On Force Majeure In Tax Law And Its Legal Consequences-Tax Law Research Series 2

Eserde, mücbir sebep kavramı vergi hukuku ve özellikle Vergi Usul Kanunu kapsamında incelenmiş; mücbir sebep kavramının vergilendirme sürecindeki yeri ele alınmış; ayrıca üzerinde durulan kavramlar, gümrük vergisi açısından da tartışılarak bazı çözüm önerileri getirilmiştir.

Gökhan Terzi, Verginin Yasallığı İlkesi Işığında Dış Ticarete Konu Vergiler ve Diğer Mali Yükümlülükler

Çalışmada, dış ticarete konu vergiler ve diğer mali yükümlülükler, Anayasa’nın 73. ve 167. maddeleri temelinde sınıflandırılmış; söz konusu vergi ve yükümlülüklerin verginin yasallığı ilkesi karşısındaki durumları ve uygulamadaki yansımaları irdelenmiş; belirlenen sorunların veya uyumsuzlukların giderilmesine yönelik bazı önerilerde bulunulmuştur.

Oğuzhan Yeşiltuna, Hakikat ya da Neticeler: İfade Özgürlüğü Bağlamında Çevrimiçi Bilgi Çarpıtmayla Mücadele

Kitapta, demokrasi ile temel hak ve özgürlükler üzerinde yıkıcı etkileri bulunan çevrimiçi bilgi çarpıtmasıyla, ifade özgürlüğüne yönelik müdahaleler olmadan nasıl mücadele edilebileceği ele alınmış; bu çerçevede, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ifade özgürlüğünü düzenleyen 10. maddesi ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin konuya ilişkin içtihadı, ulusal düzenlemeler ve ilgili diğer hukuki belgelerden faydalanılmıştır.

Ali Cenk Keskin, Avrupa Birliği Pazarının Temel Taşları: Serbest Dolaşım ve Rekabet

Eserde, Avrupa Birliği’nde dört serbesti olarak bilinen malların, hizmetlerin, sermayenin ve kişilerin serbest dolaşımı ile bu ekosistemin koruyucusu olan rekabet hukukunun oluşumu ayrıntılı olarak irdelenmiştir.

Aslıhan Sevinç Kuyucu, Taşıyanın Eşyayı Teslim Etme Borcu

Çalışmada, Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümleri ışığında taşıyanın eşyayı teslim etme borcu incelenmiş; borcun kaynakları olarak navlun sözleşmesi ve konişmento üzerinde durulmuş; borcun unsurları kapsamında borcun konusu, borçlu, alacaklı, ifanın kapsamı, ifa yeri, ifa zamanı, ifa sırası ele alınmış; eşyayı teslim etme borcunun ifa edilmesinin ortaya çıkardığı hukuki sonuçlar belirlenmiştir.

Duygu Ünal, Çocuğun Özel Yaşamının Gizliliğinin Korunması Hakkı

Çocuğun hak öznesi olması hususunun, gerek teoride gerek uygulamada üzerinde az durulmuş bir konu olduğu savını taşıyan kitabın birinci bölümünde çocuğun özel yaşamının gizliliğinin korunması hakkının teorik boyutu ortaya konulmuş; ikinci bölümünde çocuğun özel yaşamının gizliliği hakkının hukuki çerçevesi çizilmiştir.

Orcan Ok, Üçüncü Kişinin Zararının Tazmini

Eserin birinci bölümünde üçüncü kişinin zararının tazmini sorununun teorik sebepleri üzerinde durulmuş; ikinci bölümünde tazminat alacağının özellikleri ve olası diğer talep dayanaklarıyla ilişkisi ortaya konulmuş; üçüncü ve son bölümünde ise üçüncü kişinin zararının tazmini teorisi çeşitli örneklere uygulanmak suretiyle ele alınmıştır.

Büşra Cömert Akbay, Türk Aile ve Miras Hukukunda Ayni İkame

Çalışmanın birinci bölümünde ayni ikame kavramı ile buna Alman, İsviçre, Türk hukukunda verilen anlama yer verilmiş; ikinci bölümünde çocuğun anne ve babası tarafından idare edilen malvarlığı ile çocuğun anne ve babasının idaresine tabi olmayan malvarlığında ayni ikamenin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği tartışılmış; üçüncü ve son bölümünde ise miras hukuku alanında miras ortaklığı, miras sebebiyle istihkak davası ve ön mirasçının elindeki miras kapsamında ayni ikame ilkesinin uygulanıp uygulanmayacağı belirlenmiştir.

İçtihat

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:

MAHKEME	KARAR SAYISI
Anayasa Mahkemesi	32
Yargıtay (Hukuk)	651
Yargıtay (Ceza)	22
Danıştay	3113
Bölge Adliye Mahkemesi	1670
Bölge İdare Mahkemesi	11
TOPLAM	5499

Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:

Danıştay VDDK., E. 2023/5 K. 2023/7 T. 13.12.2023

Dava konusu; davacılar tarafından, sanayi sitesi içinde yer alan ve mülkiyeti kendilerine ait olup faaliyet gösterdikleri iş yerlerinin Emlâk Vergisi Kanunu’nun 4. maddesinin 1. fıkrasının (m) bendi uyarınca emlak (bina) vergisinden muaf olduğundan bahisle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle açılan davalarda verilen (...) Bölge İdare Mahkemesi’nin muhtelif kararları ile (...) Bölge İdare Mahkemesi’nin kararı arasındaki aykırılığın, Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun’un 3/C maddesinin 4. fıkrasının (c) bendi uyarınca giderilmesi istemine ilişkindir.

Kararda öncelikle aykırılığın giderilmesi istemine konu olan bölge idare mahkemesi kararlarına ayrıntılı olarak yer verilmiş; ardından uyuşmazlığa ilişkin mevzuat hükümleri belirtilmiştir.

Yaptığı hukuki değerlendirme sonucunda Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu; Danıştay’dan aykırılığın giderilmesi isteminde bulunulabilmesinin asgari koşullarından birinin, isteme konu olan bölge idare mahkemesi kararlarının “benzer olaylar”a ilişkin olması olduğu, sanayi sitelerinin özellikli durumları nedeniyle uygulanacak hukuk kuralları ve bunların doğurduğu hukuki sonuçlar yönünden farklılık bulunması nedeniyle söz konusu aykırılığın giderilmesi istemine konu olan kararlar arasında aykırılığın giderilmesi yolunun işletilebilmesi için aranan “benzer olaylar” şartının gerçekleşmediği, bu nedenle mevcut olduğu belirtilen aykırılığın, Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun’un 3/C maddesinin 4. fıkrasının (c) bendi kapsamında giderilmesine hukuken olanak bulunmadığı gerekçesiyle aykırılığın giderilmesi isteminin reddine oyçokluğu ile hükmetmiştir.

Mevzuat

Türk Medenî Kanunu

Soybağının reddi davasını açma hakkına sahip kişiler, soybağının reddi davasında hak düşürücü süreler ve diğer ilgililerin soybağının reddi davasını açma hakkına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Ayrıca ayırt etme gücüne sahip olmayan küçüklerin nüfus kaydına, birlikte evlât edinmede ana ve baba adı olarak evlât edinen eşlerin adları; tek başına evlât edinmede ise ana veya baba adı olarak evlât edinenin adı yazılacak. Evlât edinilen diğer kişiler hakkında, talepleri halinde bu hüküm uygulanacak.