01 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe girecek olan Bireysel Emeklilik Sistemi, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) ile işverenlerin çalışanlara bireysel emeklilik yaptırma zorunluluğu getirilmiştir.
Kanun’da tanımlanan ÇALIŞAN;
(i) Türk vatandaşı olan veya;
(ii) 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28. Maddesi uyarınca mavi karta sahip olan 45 yaşın altındaki vatandaşlar ile;
(iii) 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4. Maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca hizmet akdi ile çalıştırılanlar veya;
(iv) söz konusu maddenin (c) bendi uyarınca kamu idarelerinde ücret karşılığı bağımlı çalışanlar ve çalışmaya başlayanlar olarak tanımlanmıştır.
Bireysel Emeklilik Sistemine Yapılan Katkı Payı Tutarı: Bireysel emeklilik sistemine ödenecek katkı payı çalışanların prime esas katkı payının %3’ü kadar olacaktır. Ancak bu oran sabit olmayıp; Bakanlar Kurulu’nun bu katkı payını iki katına kadar arttırmaya, yüzde bire kadar azaltmaya veya katkı payına belirli bir limit getirme yetkisi vardır. Ayrıca çalışanın talep etmesi durumunda işveren, otomatik katılıma ilişkin emeklilik sözleşmesinde belirlenen katkı payı tutarından daha yüksek bir tutarda kesinti yapabilir.
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne Devlet Katkısı: Bilindiği üzere, halihazırdaki uygulama uyarınca bireysel emeklilik sistemine kendi istekleriyle katılan katılımcılara bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları üzerinden %25 oranında Devlet katkısı sağlanmaktadır.
Bu katkı payı dışında çalışanların zorunlu bireysel emeklilik sisteminden cayma haklarını kullanmamaları halinde sisteme girişte bir defaya mahsus olmak üzere, hak etme ve ödeme koşuluna tabi olmak kaydıyla (en az 10 yıl sistemde kalması ve yatırması gereken primleri ödemiş olması) 1.000 Türk Lirası tutarında ilave Devlet katkısı sağlanacaktır.
Çalışanın Katkı Payının Hukuki Niteliği: Çalışanın Bireysel Emeklilik Sistemi’ne yaptığı katkı payları İcra ve İflas Kanunu kapsamındaki haciz ve iflas yoluyla takip bakımından işçi alacağı niteliğinde imtiyazlı bir alacak sayılacaktır.
İdari Yaptırımlar: İşverenlerin çalışanların katkı paylarını çalışanların kendi ücretlerinden ödememeleri veya bu madde kapsamındaki diğer yükümlülüklerini yerine getirmemeleri durumunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 100,- TL (Yüz Türk Lirası) idari para cezası uygulanacaktır.
ÖZETLE, 1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe girecek zorunlu bireysel emeklilik sistemine 45 yaşının altında yaklaşık 13 milyon kişinin dahil olması beklenmektedir. Sistem ile ilgili fon yönetimi ve katkı paylarının çalışanların ücretlerinden ödenmesi işlemlerinden tamamıyla işverenin sorumlu olması sebebiyle işverenlerin yukarıda sayılan işbu kanun ile yürürlüğe girecek usul ve kuralların uygulanmasında dikkatli olmaları gerekmektedir. Aksi halde işverenlerin bu kanun kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı zarara uğrayan çalışanların tüm zararlarını işverenlerin karşılaması gerekecektir.
Bu uygulamanın hangi tür işyerlerinde uygulanacağı ise Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecektir.
Konuyla ilgili danışmak istediğiniz bir husus olması halinde bizlerle her zaman irtibata geçebilirsiniz.
Saygılarımızla,
DBG Avukatlık Bürosu
Av. Havva BALABAN
havva@dbg-law.com
Av. Mirkan DEDEOĞLU
mirkan@dbg-law.com
