Lexpera Blog

Lexpera’da Geçen Hafta (13-19 Kasım 2021)

Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin dördüncüsünü siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.

Literatür

Lexpera’ya geçen hafta yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:

Bleda Rıza Kurtdarcan, Denizden İstihbarat Toplama Faaliyetlerinde Denizaltı Operasyonları ve Uluslararası Hukuk

Eser, kamuoyuna açıklanan denizaltı istihbarat operasyonlarından elde edilen bilgiler ışığında akdi deniz hukukunda muğlak bırakılan hususların teamül hukuku ile doldurulup doldurulmadığını, eğer dolduruluyorsa denizaltı istihbarat operasyonlarının güncel deniz hukukunda nasıl bir rejime tabi tutulduğunu ortaya koymaktadır.

Büşra Özçelik, Bilişim Sistemine Girme Suçu

Bilişim sistemlerinde işlenen veya bilişim sistemleri aracılığıyla işlenen fiillerin ceza hukukunun kapsamına alınmasından hareketle, birçok bilişim suçunun da çekirdeğini oluşturan temel bir bilişim suçu olan ve 5237 sayılı TCK’nın 243. maddesinde düzenlenen bilişim sistemine girme suçu çalışmada detaylı olarak ele alınmıştır.

Deniz Baran, Çok Uluslu Şirketlerin Uluslararası Hukuk Kişiliği

Çok uluslu şirketlerin faaliyetlerinin ulusal hukuk sistemlerini aşan bir hukuki düzleme oturtulması ihtiyacı karşısında bu şirketlere uluslararası hukuk kapsamında verilen bazı hak ve yükümlülükler, söz konusu hak ve yükümlülüklerin bu şirketleri uluslararası hukuk kişiliğine sahip bir konuma getirip getirmediği meselesi, çalışmanın ana konuları olarak öne çıkmaktadır.

Burcu Zoğlar Durmaz, Ceza Muhakemesi Hukukunda İspat Bakımından İfade ve Sorgu

Çalışmada, ifade alma ve sorgunun ceza muhakemesi hukukunda hem ispat hem de savunma işlevi bulunmasından hareket edilerek maddi gerçeğe ulaşma amacı ile aynı doğrultuda ispat işlevine odaklanılmıştır. İfade alma ve sorgunun usul ve esasına ilişkin düzenlemelerin, savunma işlevini korumakla birlikte ayrıca ispat sürecini de şekillendirdiği hususuna yer verilmiştir.

Ali Demirbaş, Eser Sahibinin Mali Haklarına Tecavüz Halinde Hak Sahibine Sağlanan Hukuki Koruma

Eserde, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda sınırlı sayıda sayılan mali haklara tecavüz halinde açılabilen hukuk davaları ile birlikte zamanaşımı meselesi ve usul hukukuna dair özellikler olarak taraflar, görev ve yetki ile ispat meseleleri ele alınmıştır. Bu bağlamda, medeni ceza talebi, kazancın devri talebi ve tazminat talepleri arasındaki ilişki, lisans alanların bizzat dava açma haklarının bulunup bulunmadığı gibi öğretide ve yargı içtihatlarında tartışmalı olan ya da belirsizlik taşıyan bir dizi hususa da değinilmiştir.

Mehmet Korkmaz, Gülsün Ayhan Aygörmez, Ceza Muhakemesi Hukukunda Seri Muhakeme ve Basit Yargılama Usulü Muhakeme Stratejileri

Eser, ceza muhakemesi hukukunda seri muhakeme ve basit yargılama usulüne ilişkin teorideki tartışmalar ile uygulamada yaşanan sorunları harmanlayarak, sorunları çözmeye yönelik çeşitli muhakeme stratejilerinin geliştirilmesi amacını taşımaktadır.

İçtihat

Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:

MAHKEME KARAR SAYISI
Anayasa Mahkemesi 4
Yargıtay (Hukuk) 3199
Yargıtay (Ceza) 2795
Danıştay 1926
Bölge Adliye Mahkemesi 363
Bölge İdare Mahkemesi 381
TOPLAM 8668

Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na ait karar özellikle dikkat çekmektedir:

Yargıtay HGK., E. 2018/1092 K. 2021/1015 T. 16.9.2021

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık, 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun kapsamında yapılan yurtdışı borçlanma talebi üzerine tahakkuk ettirilen borçlanma bedelinin herhangi bir ihtirazi kayıt konulmadan ödenmesi halinde yapılan ödemeye karşılık gelen sigortalılık süresinin hangi aylara mal edilmesi gerektiği noktasında toplanmaktadır. Kurul, bozma ilamına uyulmasına karar verildikten sonra önceki hükümde direnilmesi karşısında bozmaya uyulmakla davalı lehine “usulî kazanılmış hak” oluşup oluşmadığı, buradan varılacak sonuca göre direnme kararının bu nedenle usulden bozulmasının gerekip gerekmediği hususunu, ön sorun olarak ele almıştır. Kurul kararında, somut olayda usulî kazanılmış hakkın istisnaları bulunmadığından artık bozmaya uyulduktan sonra önceki kararda direnilmesinin usulen mümkün olmadığı, bir defa bozmaya uyulmasına karar verildikten sonra uyma kararından dönülmesinin davaya bir etkisi bulunmadığı, usulî kazanılmış hak ilkesinin kamu düzeni ile ilgili olup temyiz aşamasında da kendiliğinden dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir. Tüm bu gerekçeler ışığında, uyma kararından dönülüp direnme kararı verilmiş olması usul ve yasaya aykırı bulunarak bozma kararı verilmiştir.

Mevzuat

Milletlerarası Andlaşmalar

Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği Arasında 27.10.2021 Tarihinde Brüksel’de İmzalanan Türkiye Cumhuriyeti’nin Birlik Programı Ufuk Avrupa-Araştırma ve Yenilik Çerçeve Programına Katılımı Konusunda Uluslararası Anlaşma, Türkiye Cumhuriyeti’nin Eğitim, Öğretim, Gençlik ve Spor Alanlarındaki Birlik Programı Olan Erasmus+ Programına Katılımı Konusunda Anlaşma ve Türkiye Cumhuriyeti’nin Avrupa Dayanışma Programına Katılımı Konusunda Anlaşma, 01.01.2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere onaylandı.

Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) ile ilgili birçok madde hükmünde değişikliğe gidildi. Değişiklik yapılan hükümler arasında akademi organlarının görev ve yetkileri, akademi üye seçimi ve genel kurulu yer alıyor.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği

Arabuluculuk sınavının, Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen arabulucu ihtiyaç sayısına göre yapılacağı hükmü, madde metninden çıkarıldı.

Sınavda başarı koşulunda değişikliğe gidildi. Buna göre, sınavda yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan alan adaylar başarılı sayılacak. Ancak Bakanlıkça, ihtiyaç durumuna göre başarılı sayılacak aday sayısı belirlenebilecek. Bu durumda, arabulucu ihtiyaç sayısı sınav ilanında duyurulacak. İhtiyaç sayısının Bakanlıkça belirlenmesi halinde, sınavda yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan alması koşuluyla en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere sınav ilanında belirtilen arabulucu ihtiyaç sayısı kadar aday, sınavda başarılı sayılacak. Başarılı sayılan en düşük puanlı adayla aynı puanı alan adaylar da başarılı sayılacak.

İlgililerin, sınav sonuçlarının ilanından itibaren yedi gün içinde Bakanlık bünyesindeki Arabuluculuk Daire Başkanlığı’na yazılı olarak itiraz edebilmesine imkân tanıyan fıkra hükmü yürürlükten kaldırıldı. Sınavda hatalı sorulara tekabül eden puanların eşit şekilde diğer sorulara dağıtılacağına, soruların yüzde beşinden fazlasının hatalı olduğunun, sınav sonuçlarının ilanından itibaren yedi gün içinde tespit edilmesi halinde sınavın iptal edilip en kısa sürede yeni sınav yapılacağına ilişkin hükümler, yönetmelik metninden çıkarıldı.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Tehlikeli Yüklerin Denizyoluyla Taşınması ve Yükleme Emniyeti Hakkında Yönetmelik

Tehlikeli Maddelerin Deniz Yoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik, 01.04.2022 tarihinde yürürlükten kalkacak. Bu yönetmelik yerine, Tehlikeli Yüklerin Denizyoluyla Taşınması ve Yükleme Emniyeti Hakkında Yönetmelik adıyla yeni bir yönetmelik, bazı maddeleri hariç 01.04.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.

Yükseköğretim Kurumlarında Yabancı Dil Öğretimi ve Yabancı Dille Öğretim Yapılmasında Uyulacak Esaslara İlişkin Yönetmelik

Yükseköğretim kurumlarının yabancı dilde eğitim veren programlarındaki öğretim elemanı kadrosunun yabancı dil asgari başarı şartını sağlama süresi, 2021-2022 eğitim ve öğretim yılı bahar dönemi başı yerine 2023-2024 eğitim ve öğretim yılı bahar dönemi başına kadar uzatıldı. Bu şartın sağlanamaması halinde, söz konusu programlara yeni kontenjan verilmeyecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Yapı Müteahhitlerinin Sınıflandırılması ve Kayıtlarının Tutulması Hakkında Yönetmelik

Yapı müteahhitliğine ilişkin bütün sorumlulukları üstlenmek şartıyla kendilerine ait yapıları inşa etmek üzere; uluslararası kuruluşların veya yabancı devletlerin ülkemizde yerleşik diplomatik ve konsüler temsilciliklerinin; hizmet binalarının, misyon şefinin kullanacağı resmi konut binalarının ve diplomatik veya konsüler statüyü haiz yabancı personelin kullanacağı lojmanlar gibi binaların inşasında, Dışişleri Bakanlığı’nın olumlu görüş bildirmesi halinde, bir defalığına ve sadece o inşaata mahsus olmak üzere yapı sahibine veya müteahhidine geçici grup yetki belgesi numarası verilecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği

Daha önce yapılan değişiklikle yürürlük tarihi 27.11.2021 olarak belirlenen bazı yönetmelik hükümlerinin yürürlük tarihi 01.01.2022 olarak değiştirildi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı İhale Yönetmeliği (İdari Bütçe)

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı İdari Bütçesinden yapılacak alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri ile diğer işleri kapsayan Özelleştirme İdaresi Başkanlığı İhale Yönetmeliği (İdari Bütçe) yürürlükten kaldırıldı.

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ

Yetkili müesseselerin, gerçekleştirdikleri tüm işlemler için müşterinin T.C. Kimlik Numarasını/Pasaport Numarasını ve/veya Vergi Kimlik Numarasını müşteriden temin etme zorunluluğunda değişikliğe gidildi. Buna göre yetkili müesseselerin, 100 ABD Doları ve/veya karşılığı Türk Lirası tutarını aşan işlemler için müşterinin T.C. Kimlik Numarasını/Pasaport Numarasını ve/veya Vergi Kimlik Numarasını müşteriden temin ederek kayıt altına alma zorunluluğu olacak.

Ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığı, kimlik ibrazına yönelik işlem limitlerini belirlemeye yetkili olacak.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ

Hesaptan hesaba işyeri ödemeleri, ticari müşterinin banka ile yaptığı sözleşme kapsamında mal ve hizmet bedelinin FAST işlemleri veya havale ile tahsil edildiği işlemler olarak tanımlandı. Hesaptan hesaba işyeri ödemelerinde gönderenden ücret alınamayacağı düzenlendi.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Zorunlu Deprem Sigortası Tarife ve Talimat Tebliği

Risk gruplarına göre değişkenlik gösteren asgari prim tutarları artırıldı. Zorunlu deprem sigortası kapsamında, bir mesken için verilebilecek azami teminat tutarı yapı tarzı ayrımı yapılmaksızın 320.000 TL’ye yükseltildi. Sigorta bedeli hesabına esas metrekare bedeli betonarme yapılar için 1.508, diğer yapılar için 1.040 TL olarak belirlendi. Tebliğin yayımı tarihinden önce akdedilen ve teminat başlangıç tarihi 01.01.2022 ve sonrası olan sigorta sözleşmeleri, prime ilişkin herhangi bir işlem yapılmaksızın Tebliğ kapsamındaki teminatlara tabi olacak. Tüm bu düzenlemeler, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.

Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 11.11.2021 Tarihli ve 10554-2 Sayılı Kararı

Kurul tarafından kabul edilen Taşınmaz Temini İşlemlerine İlişkin Başvurular Hakkında Usul ve Esaslar yürürlüğe girdi. Bu Usul ve Esaslarda önlisans ve lisansa dayalı taşınmaz temini işlemlerine ilişkin başvurular ile ilgili hususlar yer alıyor.

Lexpera Blog’da yayımlanan yazılar, yazarlarının görüşlerini ifade eder. Lexpera Blog’da bir yazıya yer verilmesi, o yazıda savunulan görüşlerin On İki Levha Yayıncılık tarafından benimsendiği anlamına gelmez. Yazılar, bilgi amaçlı olup, hukuki mütalaa ya da tavsiye niteliği taşımamaktadır.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve diğer mevzuat hükümlerine aykırı ve bilimsel yazma etik kurallarını aşan iktibaslar konusunda yazarların ve On İki Levha Yayıncılık’ın rızası bulunmamaktadır.
Author image
Hakkında Göktürk Öcal
gokturk.ocal@lexpera.com.tr