Lexpera’da Geçen Hafta (16-22 Eylül 2023)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin doksan yedincisini siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 1 |
| Yargıtay (Hukuk) | 746 |
| Yargıtay (Ceza) | 1402 |
| Danıştay | 103 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 935 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 1286 |
| TOPLAM | 4473 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Danıştay İDDK., E. 2018/3688 K. 2019/1857 T. 18.04.2019
Dava konusu, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Sözleşmeli Spor Uzmanı ve Antrenör Çalıştırılması Hakkında Yönetmelik eki Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Sözleşmeli Antrenör ve Spor Uzmanları Çalışma Sözleşmesi’nin bazı hükümlerinin iptali istemine ilişkindir. İlgili Danıştay Dairesi, Anayasa’nın 18. maddesinde, şekil ve şartları kanunla düzenlenmek üzere hükümlülük veya tutukluluk süreleri içindeki çalıştırmalar, olağanüstü hallerde vatandaşlardan istenecek hizmetler ile ülke ihtiyaçlarının zorunlu kıldığı alanlarda öngörülen vatandaşlık ödevi niteliğindeki beden ve fikir çalışmaları dışında hiç kimsenin zorla çalıştırılamayacağı ve angaryanın yasak olduğundan hareketle, kurumların personelini ancak karşılığını (izin, ücret gibi) ödemek koşuluyla günlük çalışma saatleri dışında çalıştırabileceği gerekçesiyle dava konusu sözleşmede yer alan “herhangi bir ücret talep etmeden” ibaresini iptal etmiştir. Davacı ve davalı idare, farklı neden ve gerekçelerle temyiz talebinde bulunmuştur.
Yaptığı hukuki değerlendirme sonucunda Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Danıştay’ın ilk derece mahkemesi sıfatıyla baktığı davaların temyizen incelenmesi sonucunda temyiz merciince verilen kararlara karşı Dairenin ısrar hakkının bulunmaması nedeniyle, bozma üzerine yeniden verilen kararlara karşı yapılan temyiz başvurularının bozma esaslarına uyulup uyulmadığı yönünden incelenmesi gerektiğine değinerek davalı idarenin esasa ve ayrıca vekalet ücretine ilişkin temyiz istemlerini reddetmiştir. Kurul, Dairece davanın reddi yolunda verilen ilk kararın kısmen bozulması üzerine ve bozmaya uyulmak suretiyle verildiği, bozulan kısımla ilgili olarak yapılan değerlendirme sonucunda bu kısım bakımından işlemin iptaline karar verildiği, buna göre davacı açısından ilk kez lehe sonuç doğduğu gerekçesiyle karar tarihinde yürürlükte olan 2018 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesine oyçokluğu ile karar vermiştir.
Mevzuat
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2022/100, K. 2023/114 sayılı ve 22.06.2023 tarihli kararı uyarınca, adli yardım paralarının barolar arasındaki dağıtımında esas alınan puanlama sistemi kapsamında, birden fazla baronun bulunduğu illerde, her 5.000 nüfus için tespit edilecek toplam puanın %40’ının o ilde bulunan barolar arasında eşit olarak, kalanının ise o ilde levhaya kayıtlı toplam avukat sayısına bölündükten sonra elde edilen rakamın her baronun üye sayısına çarpımı sonucu elde edilecek puana göre dağıtılacağına ilişkin hüküm iptal edildi. Değişiklik, 19.06.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2022/110, K. 2023/115 sayılı ve 22.06.2023 tarihli kararı uyarınca, zam, tazminat ve ödenekler ile benzeri ödemeler toplamına karşılık gelmek üzere en yüksek devlet memuru aylığı (ek gösterge dahil) brüt tutarına ilişkin oranları, ayrı ayrı veya birlikte 3 katına kadar artırmaya, söz konusu ek gösterge gruplarını değiştirmeye ve personel kanunlarında yer alan ek göstergelerin artırılması halinde gruplardaki ek göstergeleri yeniden düzenlemeye Cumhurbaşkanı’nın yetkili olduğuna ilişkin fıkra hükmü tümüyle iptal edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2022/110, K. 2023/115 sayılı ve 22.06.2023 tarihli kararı uyarınca, denetim sonucunda ilgili belediye ve kamu kurum ve kuruluşları ile umuma açık hizmet veren her türlü yapı ve açık alanların malikleri ile toplu taşıma araçlarının sahiplerine eksikleri tamamlaması için ek süre verilebileceğine ilişkin hüküm iptal edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yönetmelik ekinde yapılan değişiklik uyarınca, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurulu, belirlenen süre içerisinde, yönetmelik kapsamında sigorta prim teklifi alamayan işletenlerin araçlarının grubuna bakılmaksızın Riskli Sigortalılar Havuzu kapsamına alınmasına ve bunlara uygulanacak azami prim tutarlarına karar vermeye yetkili olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yönetmelikte geçen bazı tanımlar, işyerlerine ve ürünlere ilişkin ortak hükümler, tütün mamulü satışının yapılamayacağı yerler ve yöntemler, perakende, açık alkollü içki satışı ve nargilelik tütün mamulü sunumu ile ilgili işyerlerine ilişkin esaslar, satış belgesi başvurusu, satış belgelerinin düzenlenmesi, süre uzatım işlemi ve satış belgelerinin geçerliliği, satış belgesi bedelleri, reklam, kampanya, sponsorluk ve promosyon uygulamalarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Turizm yatırım belgelerine istinaden düzenlenen satış belgelerinin durumuna ilişkin geçici madde yürürlükten kaldırıldı, açık alkollü içki satış noktalarındaki perakende satış belgelerinin durumuna ilişkin geçici madde düzenlendi. Bazı değişiklikler, 01.01.2024 ve 20.09.2024 tarihlerinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Plân Yapımını Yükümlenecek Müelliflerin Yeterliliği Hakkında Yönetmelik
Kapsam, yönetmelikte geçen tanımlar, planlama alanı grupları, müelliflerin derecelendirilme esasları, plan yapımı işlerini üstlenecek müelliflerde aranacak nitelikler, iş bitirme, kamu kurum ve kuruluşunda ve özel planlama bürolarında çalışma, Yeterlilik Belgesi şartı ve uygulaması, plan müelliflerinin görev ve sorumluluklarına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Daha önce Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından düzenlenmiş olan basılı Yeterlilik Belgelerinin 31.12.2023 tarihine kadar Bakanlığa iade edilmesi zorunlu olacak. Bu tarihe kadar belgelerin iade edilmemesi durumunda belge sahiplerinin Bakanlıkça oluşturulan elektronik ortama erişimi kapatılacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ
Yurt içi yerleşik gerçek kişilerin 31.08.2023 tarihi itibarıyla bankalarda mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yurt içi yerleşik gerçek kişilerin 31.08.2023 tarihi itibarıyla bankalarda mevcut olan altın hesabı, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ile kamu kurum ve kuruluşlarının yetişmiş insan kaynağı ihtiyacını karşılamak üzere resmî burslu, kısmi resmî burslu ve resmî burssuz statüde lisans ve lisansüstü seviyede öğrenim görmek amacıyla Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yurt dışına resmî burslu, kısmi resmî burslu ve resmî burssuz statüde öğrenime gönderilen öğrenciler ile bu öğrenim seviyelerine hazırlık amacıyla dil öğrenimi gören öğrencilere ödenecek aylık burs, ödenek ve diğer zorunlu giderlere ilişkin usul ve esaslar yeniden belirlendi. 26.05.2022 tarihli ve 31847 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1416 Sayılı Kanun ve Buna Bağlı Yönetmelik Uyarınca Yurt Dışında Lisans ve Lisansüstü Öğrenim Gören Öğrencilere Yapılacak Ödemeler Hakkında Tebliğ yürürlükten kaldırıldı.
Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Katı Yakıtların İthalat Denetimi Tebliği
İstisnai durum ve muafiyete ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Gemi Acentelik Hizmetleri Ücret Tarifesine İlişkin Tebliğ
Gemi Acenteleri Yönetmeliği hükümlerine göre yetkilendirilen gemi acentelerinin asgari hizmet ücret tarifesi belirlendi. Tebliğ, 19.10.2023 tarihinde yürürlüğe girecek. Aynı tarihte Gemi Acentelik Hizmetleri Ücret Tarifesine İlişkin Tebliğ (İTG: 2008/1) yürürlükten kalkacak.
Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi
Mahkemelerde, tüm hukuki yardımlarda, taraflar arasındaki uyuşmazlığı sonlandıran her türlü merci kararlarında ve ayrıca kanun gereği mahkemelerce karşı tarafa yükletilmesi gereken avukatlık ücretinin tayin ve takdirinde esas alınacak olan ücret tarifesi, Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı tarafından belirlenerek yürürlüğe girdi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 12069 Sayılı Kararı
2024 yılında uygulanacak iletim ek ücreti, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi’nin iletim tarifesinin %0,5’i olarak belirlendi. İletim ek ücretleri, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından aylık olarak hesaplanacak ve takip eden ayın 25’ine kadar Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu hesabına yatırılacak. Karar, 01.01.2024 tarihinden itibaren geçerli olacak.
