Lexpera’da Geçen Hafta (18-24 Aralık 2021)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin dokuzuncusunu siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Ayşe Nur Tütüncü, Havva Karagöz, Çakıl Su Civelek, Cem Uysal, Uluslararası Hukukta Güncel Sorunlar Kongresi 21-22 Şubat 2019
21-22.02.2019 tarihlerinde MEF Üniversitesi’nde gerçekleştirilen Uluslararası Hukukta Güncel Sorunlar Kongresi’nde sunulan bildirilerden oluşan kitap, uluslararası hukukun esas aktörleri olan devletlerin antlaşmalardan çekilmesi, siber faaliyetler kapsamında egemenlik kavramı, sığınmacıların Türk vatandaşlığına kabulü meselesi, devletler ve örgütler arasındaki silahlı çatışmaların çözümünde dünya örnekleri gibi Türkiye’yi de yakından ilgilendiren konuları ele almaktadır.
Serap Amasya, Sigorta Hukukunun İki Güncel Sorunu: İnsansız Araçlar, Sorumluluk ve Sağlık Sigortalarında Birden Çok Sigorta Sempozyumu
18.01.2019 tarihinde Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Deniz Hukuku Anabilim Dalı’nın ev sahipliğinde düzenlenen sempozyumda yer alan bildirilerden oluşan eserin birinci bölümünde sürücüsüz kara araçları, mürettebatsız gemiler ve insansız hava araçlarının nitelikleri, kullanım imkânları ve bunların kullanımları nedeniyle ortaya çıkabilecek sigorta hukuku sorunları ele alınarak çözüm önerileri sunulmuş olup ikinci bölümünde ise, Türk Ticaret Kanunu’nun zarar sigortalarıyla ilgili olarak birden çok sigortaya ilişkin hükümleri, mal sigortaları, sorumluluk sigortaları ve özel sağlık sigortaları bakımından incelenerek yasal düzenleme eksiklikleri ve uygulamada karşılaşılan sorunlar ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Ziya Akıncı, Berk Demirkol, Tahkim ve Uygulanacak Hukuk
Eser, milletlerarası tahkim alanında en tartışmalı konulardan biri olan milletlerarası tahkimde uygulanacak hukuk konusuna ilişkin 07.10.2020 tarihinde Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve İstanbul Tahkim Merkezi’nin birlikte düzenledikleri sempozyumda sunulan tebliğleri içermektedir.
Oğuzhan Dalkılıç, Bireysel İş Uyuşmazlıklarında Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi
Çalışmada, işçi ile işveren arasında yetki anlaşması düzenlenip düzenlenemeyeceği, MÖHUK ile düzenlenen yetki kurallarının tüm hukuk sistemlerinde zayıf akit taraf olarak kabul edilen işçiyi koruma açısından ne derece yeterli olduğu, yetki kurallarının aşırı yetki niteliği taşıyıp taşımadığı, MÖHUK ile düzenlenen yetki kuralının münhasır yetki kuralı olup olmadığı ve son olarak yabancı bir devlet mahkemesi tarafından iş uyuşmazlığına ilişkin verilmiş bir kararın Türk mahkemeleri nezdinde hangi koşullar altında tanıma ve tenfiz kararına konu olabileceği hususlarına doktrin görüşleriyle birlikte yer verilmiştir.
Serdar Hızır, Halka Açık Ortaklık Statüsünün Sona Ermesi
Kitapta, Anglosakson hukukunu temsilen ABD hukukunun, Kara Avrupası hukukunu temsilen ise Alman hukukunun hükümleri ışığında, halka açık ortaklık statüsünün sona ermesi, borsa kotundan çıkarılma ve borsada işlem görmenin sona ermesi kurumları, doktrin görüşleri ve yargı kararlarıyla birlikte incelenmiştir.
Ömer Ekmekçi, M. Refik Korkusuz, Ömer Uğur, Turkish Individual Labour Law
İngilizce kaleme alınan çalışma, bireysel iş hukuku alanında İngilizce kitap ihtiyacını karşılamayı ve Türk hukukuyla ilgilenen yabancı hukukçular ve yabancı yatırımcılara Türk bireysel iş hukukunun temel ilkeleri hakkında bilgi vermeyi amaçlamaktadır.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 87 |
| Yargıtay (Hukuk) | 983 |
| Yargıtay (Ceza) | 720 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 335 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 4 |
| TOPLAM | 2129 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay HGK., E. 2017/3173 K. 2021/398 T. 01.04.2021
Davacılar vekili, geçirdiği trafik kazası sonrasında yakınlarının ağır yaralanması nedeniyle hukuken yapılması gereken takip ve işler için davalıların müvekkillerini vekil olarak atadığını, aralarında avukatlık ücret sözleşmeleri imzalandığını, bitkisel hayata giren yakınları için kayyım atanmasını sağladıklarını, savcılık soruşturmasına, sigorta ile çıkan uyuşmazlıklara katıldıklarını, tazminat davaları açtıklarını ancak haksız şekilde müvekkillerinin azledildiğini ileri sürerek haksız azil nedeniyle hak ettikleri vekâlet ücretinin fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 5.000 TL’sinin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. … 2. Tüketici Mahkemesi, davanın görev yönünden usulden reddine, talep hâlinde dosyanın asliye hukuk mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir. Davalılar vekilinin temyiz isteminde bulunması üzerine Yargıtay’ın ilgili hukuk dairesi, taraflar arasındaki hukuki ilişkinin tüketici işlemi olduğunun kabulünün gerektiği, uyuşmazlığın Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında kaldığı için davaya bakmaya tüketici mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle ilk derece mahkemesinin kararını bozmuştur. İlk derece mahkemesince ilk karar gerekçeleri tekrar edilmek suretiyle direnme kararı verilmiştir. Direnme kararının taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, davalıların açtıkları davada görevli mahkemenin tüketici mahkemesi olduğu gerekçesiyle direnme kararının bozulmasına hükmetmiştir.
Mevzuat
Teminat altına alınacak ürünler ve riskler, prim desteği, meteorolojik veri paylaşımı ve cezai hükümler içeren karar, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Sır Niteliğindeki Bilgilerin Paylaşılması Hakkında Yönetmelik
Banka sırrı ve müşteri sırrı niteliğindeki bilgilerin paylaşım ve aktarımlarına ilişkin kapsam, şekil, usul ve esasların belirlendiği yönetmeliğin yürürlük tarihi, 01.01.2022 tarihinden 01.07.2022 tarihine alındı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Elektrik Piyasası Kapasite Mekanizması Yönetmeliği
Elektrik piyasasında arz güvenliğinin temini için gerekli yedek kapasite de dâhil olmak üzere yeterli kurulu güç kapasitesinin oluşturulması ve/veya uzun dönemli sistem güvenliğinin temini için güvenilir kurulu güç kapasitesinin korunması amacıyla Sistem İşletmecisi tarafından işletilecek olan kapasite mekanizmasına ilişkin kuralları belirleyen yönetmelik, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek ve bu tarihte aynı adlı mevcut yönetmelik yürürlükten kalkacak.
Çalışma düzeni, kadro ve unvanlar, birim amiri, şube müdürü ve diğer personelin görevleri, atama ve sözlü ya da yazılı sınav, naklen geçiş, görevde yükselme şartları, duyuru ve başvurular, hizmet içi ve diğer eğitimler, personel kıyafeti, disiplin cezaları, araç ve malzemelere ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok yönetmelik hükmünde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Görev alanı ve yetkiler, atama ve sözlü ya da yazılı sınav, naklen geçiş, görevde yükselme şartları, görevde yükselme suretiyle atanma, kıyafet, motorlu araçlar, giyecek yardımı, disiplin cezalarına ilişkin hükümler başta olmak üzere birçok yönetmelik hükmünde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca alım satım konusu yapılan dövizler arasına Azerbaycan Yeni Manatı (AZN) ve Birleşik Arap Emirlikleri Dirhemi (AED) de eklendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ
20.12.2021 tarihinde mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz Sterlini cinsinden döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesapları, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilecek. Bankanın bu işlem sonucunda elde ettiği döviz, dönüşüm kuru üzerinden Merkez Bankası tarafından satın alınacak ve karşılığı Türk lirası ilgili bankaya aktarılacak. Banka tarafından 3 ay, 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılacak. Bankanın mevduat hesabına uygulayacağı faiz oranı Merkez Bankasınca belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının altında olamayacak.
Vade sonunda Türk lirası mevduat veya katılma hesabı sahibine anapara ile faiz veya kâr payı banka tarafından ödenecek. Vade sonu kurunun dönüşüm kurundan yüksek olması ve kur farkı üzerinden hesaplanan tutarın banka tarafından ödenecek faiz veya kâr payından yüksek olması durumunda, kur farkı üzerinden hesaplanan tutardan faiz veya kâr payı düşülerek hesaplanan tutar Merkez Bankasınca mevduat veya katılma hesabı sahibine ödenmek üzere ilgili bankaya aktarılacak. Bu uygulama kapsamında açılan Türk lirası mevduat veya katılma hesapları, belirtilen destekten bir defaya mahsus olarak faydalanabilecek. Türk lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması halinde Merkez Bankasınca kur farkına ilişkin ödeme yapılmayacak.
Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ
Zorunlu karşılığa tabi Türk lirası ve yabancı para yükümlülüklerini oluşturan bilanço kalemleri arasına, esasları Merkez Bankasınca belirlenen yabancı para mevduat/katılım fonundan vadeli Türk lirası mevduat/katılma hesabına dönüşen tutarlar hariç olan mevduat/katılım fonu da eklendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Gelir Vergisi Kanunu’nun ilgili maddelerinde yer alan ve yeniden değerleme oranında artırılan maktu had ve tutarlar, basit usule tabi mükelleflerde toplu belge düzenleme uygulaması ile 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen bir kısım menkul kıymetlerden 2021 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iradının beyanında dikkate alınacak indirim oranı uygulamasına ilişkin hususları açıklayan tebliğ, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği
Kazançları basit usulde tespit edilen mükellefler ve bu mükelleflerin KDV karşısındaki durumuna ilişkin tebliğ hükümlerinde değişikliğe gidildi.
Sosyal içerik üreticiliği ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliği istisnası getirildi. Buna göre, 01.01.2022 tarihinden itibaren, internet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri Gelir Vergisi Kanunu’nun ilgili maddesi kapsamında vergilendirilen kazançlara konu teslim ve hizmetler üzerinden KDV hesaplanmayacak.
Yenilenmiş cep telefonu teslimlerinde yüklenilen KDV oranı, indirimli oran uygulaması ve bildirim zorunluluğuna ilişkin yeni hükümler yürürlüğe girdi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
Vergi Usul Kanunu’nun ilgili maddelerinde yer alıp 2021 yılında uygulanan had ve tutarların yeniden değerleme oranında artırılarak belirlenmesine ilişkin tebliğ, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği
Damga Vergisi Kanunu’nun ilgili madde ve tablosunda yer alan maktu vergilerin yeniden değerleme oranına göre belirlendiği tebliğ, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği
Emlak Vergisi Kanunu’nun ilgili maddelerinde düzenlenen vergi oranlarına esas mesken nitelikli taşınmaz değerlerinin alt ve üst sınırlarının tespit edildiği tebliğ, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Özel İletişim Vergisi Genel Tebliği
Gider Vergileri Kanunu’nda düzenlenen özel iletişim vergisi hükümleri ve 2021 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranı uyarınca, söz konusu maktu vergi tutarı 01.01.2022 tarihinden itibaren 117,00 TL olarak uygulanacak.
Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği
Pasaport, aile cüzdanı, noter kağıdı gibi Değerli Kağıtlar Kanunu’na tabi olan değerli kağıtların 2022 yılında uygulanacak satış bedellerini tespit eden tebliğ, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Harçlar Kanunu’na bağlı tarifelerde yer alan maktu harçların (maktu ve nispi harçların asgari ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil) yeniden değerleme oranında hesaplanarak tespit ve ilan edildiği tebliğ, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliği
Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun ilgili maddelerinde yer alan istisna tutarları ve vergi tarifesi matrah dilim tutarlarının yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle tespit edilmesine yönelik tebliğ, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği
Konutlar ile işyerleri ve diğer şekilde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisi tutarlarının tespit ve ilan edildiği tebliğ, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ
Tebliğin, hibe desteği uygulama esasları ile sigorta primi işveren hissesi desteği hükümlerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
2022 Yılı Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi
Özel hukuk uyuşmazlıklarının arabuluculuk yoluyla çözümlenmesinde, arabulucu ile uyuşmazlığın tarafları arasında geçerli bir ücret sözleşmesi yapılmamış olan veya ücret miktarı konusunda arabulucu ile taraflar arasında ihtilaf bulunan durumlarda, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği ile birlikte uygulanacak olan tarife, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
2022 yılında meslek mensuplarınca uygulanacak olan asgari ücret tarifesi, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
2022 Yılı Bilirkişilik Asgari Ücret Tarifesi
Adli ve idari yargı alanında yürütülen her türlü bilirkişilik faaliyetine ilişkin bilirkişi ücretlerinin esas alındığı tarife, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
2022 Yılı Tanıklık Ücret Tarifesi
Ceza muhakemesi sırasında tanığa, tanıklık nedeniyle kaybettiği zamanla orantılı olarak ödenecek ücreti ve tanığın, hazır olabilmek için seyahat etmek zorunda kalmışsa yol giderleriyle tanıklığa çağrıldığı yerdeki ikamet ve beslenme giderlerini belirleyen tarife, 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 16.12.2021 Tarihli ve 10633 Sayılı Kararı
Doğal Gaz Dağıtım Sektörü Bağlantı ve Hizmet Bedellerine İlişkin Usul ve Esaslarda yer verilen bedellerin belirlenmesi ile ilgili olarak dağıtım şirketlerinin 2022 yılı için uygulayacakları bağlantı ve hizmet bedelleri üst sınırları belirlendi.
