Lexpera’da Geçen Hafta (26 Ağustos-1 Eylül 2023)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin doksan dördüncüsünü siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Başak Şit İmamoğlu, Planlı Eskitme: Hukukî Açıdan Bir Değerlendirme
Çalışmada, planlı eskitmenin kanun koyucunun gündemine henüz girmediği vurgulanarak mevcut hukuk kuralları çerçevesinde üreticileri, teknolojik ürün alıcılarını ve kamunun teknolojik gelişmelerdeki menfaatini dikkate alacak çözümler tartışılmış ve borçlar hukuku ile ticaret hukuku kapsamında planlı eskitmenin ne şekilde ele alınması gerektiği üzerinde durulmuştur.
İbrahim Bektaş, Anonim Ortaklıklarda Yeni Pay Alma (Rüçhan) Hakkının Kısıtlanması ve Devri
Eserde, yeni pay alma hakkının kısıtlanması, esas sermaye ve kayıtlı sermaye sisteminde hakkın kısıtlanması, hakkın kısıtlanmasında özel durumlar, hukuka aykırı kısıtlamaların yaptırımı, yeni pay alma hakkının devri, devrin kolaylaştırılması ve hakkın ticareti konularına yer verilmiştir.
Ufuk Tekin, Acentenin Ücret Hakkı
Kitapta, acentenin ücret hakkına ilişkin Türk Ticaret Kanunu hükümlerinin kaynağı olan Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun 86/653 sayılı Yönergesi ile Alman Ticaret Kanunu’nun §87-87c hükümlerinden istifade edilerek ücret hakkının kazanılması, ücretin miktarı, ödenmesi ve ücrete ilişkin kontrol hakkı ele alınmıştır.
Olgun Akbulut, Azınlık Haklarının Tarihsel Gelişimi
Çalışmada, azınlığın tanımı yapılarak ırksal-etnik azınlık, dinsel-mezhepsel azınlık, dilsel-kültürel azınlık ayrımları açıklanmış; kurucu unsur, azınlık hakları, ana dilde eğitim, azınlık dilinde kamu hizmeti alma, azınlık dilinde yargılama, azınlıkların kendi kaderini tayin hakkı, siyasal azınlık gibi kavramlar incelenmiştir.
Geçen hafta Blog’a yüklenen makaleye aşağıda yer verilmiştir:
Tugan Özgül, Danıştay Kararları Işığında Gümrük Vergileri ve Para Cezalarında Ceza Davasının Zamanaşımına Etkisi
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 1 |
| Yargıtay (Hukuk) | 2435 |
| Yargıtay (Ceza) | 2828 |
| Danıştay | 37 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 698 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 1943 |
| TOPLAM | 7942 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Genel Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay İBHGK., E. 2021/7 K. 2022/2 T. 22.04.2022
İçtihadı birleştirme başvurusunun konusu, mudilerin off shore alacaklarının tahsiline yönelik açtıkları davalarda zamanaşımının başlangıcının tespit edilmesine ilişkindir. Kurul, öncelikle hukuki güvenlik ilkesi gereğince, içtihadı birleştirmeye konu edilen durumun içtihadı birleştirmeye gerekli olup olmadığı hususunu ön sorun olarak gündemine almış, içtihadı birleştirmeye gerek olduğu ve ön sorunun bulunmadığına oy çokluğu ile karar vermiştir. Daha sonra Kurul, off shore bankacılığının hukukî zeminini tartışmış, Özel Dairenin içtihadı birleştirmeye konu davalarla ilgili uygulamasını ele almış, konu ile ilgili olarak zamanaşımı kavramı ve haksız fiil sorumluluğuna ilişkin zamanaşımı süreleri üzerinde durmuştur. Sonuç itibariyle Kurul, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından el konulan bankalarda off shore hesabı sahibi mudilerin off shore alacaklarının tahsiline yönelik açtıkları davalarda zamanaşımının başlangıcının tespitinde, haksız fiilin gerçekleşme tarihi olan off shore hesabına aktarma tarihinin esas alınması gerektiğine oy çokluğu ile hükmetmiştir.
Mevzuat
Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik
Başkalarına ait taşınmazların satışına yönelik ilanlara elektronik ortam sağlayan gerçek veya tüzel kişilerin uymakla yükümlü olduğu hususlarda değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 31.10.2023 tarihinde yürürlüğe girecek. Uymakla yükümlü olunan hususlara aykırı hareket edenler hakkında Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, diğer hükümlere aykırı hareket edenler hakkında Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da öngörülen idari para cezaları uygulanacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik
Başkalarına ait ikinci el motorlu kara taşıtlarının satışına yönelik ilanlara elektronik ortam sağlayan gerçek veya tüzel kişilerin uymakla yükümlü olduğu hususlarda değişikliğe gidildi. Değişiklikler, 31.10.2023 tarihinde yürürlüğe girecek. Uymakla yükümlü olunan hususlara aykırı hareket edenler hakkında Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, diğer hükümlere aykırı hareket edenler hakkında Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da öngörülen idari para cezaları uygulanacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik
Turizm ulaşım hizmet alanı tanımlanarak yönetmelik kapsamına alındı. Turizm yatırımı belgesi, konaklama tesislerinin asgari nitelikleri, oteller, tatil köyleri, pansiyonlar ve daha önce belgelendirilen tesislere ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği
Yönetmelik hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütecek. Yönetmelikte yer almayan madencilik faaliyetlerine ilişkin görüşü alınacak ve bildirimde bulunulacak bakanlıklar yeniden belirlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Asgari 3 kişiden teşkil olması zorunlu olan derecelendirme komitesinde yer alacak üyelerin taşıması gereken şartlar ve mesleki yeterliliklerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği
Bölge Kurucu ve İşleticisi (B.K.İ.) doğal gaz dağıtım ve satış faaliyetlerine ilişkin madde hükümleri ihdas edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Radyoaktif Maddelerin Serbestleştirilmesi ve Salımına İlişkin Yönetmelik
Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin faaliyetlerin yürütülmesi sırasında ortaya çıkan radyoaktif maddelerin serbestleştirilmesi ve salımına ilişkin usul ve esaslar düzenlendi. Nükleer Tesislerde Serbestleştirme ve Sahanın Düzenleyici Kontrolden Çıkarılmasına İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Tarımsal Üretim Sözleşmesinden Doğan Hukuk Uyuşmazlıklarına İlişkin Arabuluculuk Yönetmeliği
Tarımsal üretim sözleşmesinden doğan hukuk uyuşmazlıklarının arabuluculuk yoluyla çözümlenmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlendi. Hükümler, 01.09.2023 tarihinden sonra açılacak davalarda uygulanacak.
Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 83)
Emlak vergisine esas olmak üzere 2024 yılında uygulanacak bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından tespit edildi.
Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranlarının Tespiti
Merkez Bankasınca, vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık %25,75, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık %26,75 olarak belirlendi.
2023 Yılı Gayrimenkul Değerleme Asgari Ücret Tarifesi güncellendi, Gayrimenkul Değerleme Asgari Ücret Uygulama Esasları’nın aynen uygulanmaya devam edilmesine karar verildi.
Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası İşletim Usul ve Esasları (PUE)
Usul ve esaslarda geçen bazı tanımlarda değişikliğe gidildi, Spot Doğal Gaz Piyasası (SGP) tanımlandı. SGP’ye ilişkin genel esaslar, SGP’nin işleyişine ilişkin genel esaslar, uzlaştırma bildirimleri ve faturalama hükümleri düzenlendi. Ayrıca 01.01.2024 tarihine kadar mevcut teminat mektuplarının elektronik teminat mektubu olarak değiştirilmesi zorunlu olacak ve değiştirilmeyen teminat mektupları teminat hesaplamalarında dikkate alınmayacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Vadeli Doğal Gaz Piyasası İşletim Usul ve Esasları
Net alacak bedelleri; piyasa işletmecisi tarafından alacaklı piyasa katılımcılarına en geç fatura tebliğ tarihini takip eden 5. iş günü, ilgili fatura dönemi için piyasa katılımcılarından tahsil edilen tüm tutarların net alacak tutarlarına oranına göre piyasa işletmecisi tarafından işletilen piyasalara ilişkin olarak piyasa katılımcısının süresinde ödenmemiş borçları düşülerek, piyasa işletmecisinin merkezi uzlaştırma kuruluşundaki hesabından aracı bankalar kullanılarak ödenecek. Değişiklik, 01.04.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Gemi Adamları İaşe Bedeli Tespit Kurulu Kararı
Gemi Adamları İaşe Bedeli Tespit Kurulu, Gemi Adamlarının İkamet Yerleri, Sağlık ve İaşelerine Dair Yönetmelik uyarınca toplanarak, halen uygulanmakta olan ve iaşe servisi kurulmayan gemi adamlarına ödenecek iaşe bedelini belirledi. Buna göre, bütün sahil mıntıkalarına ve göllere uygulanmak üzere beher gemi adamına verilecek günlük nakdi iaşe bedeli net 170 TL olarak tespit edildi.
