Lexpera’da Geçen Hafta (30 Eylül-6 Ekim 2023)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin doksan dokuzuncusunu siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 106 |
| Yargıtay (Hukuk) | 71 |
| Yargıtay (Ceza) | 11 |
| Danıştay | 7093 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 1488 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 894 |
| TOPLAM | 9663 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Danıştay İDDK., E. 2018/3921 K. 2019/6169 T. 04.12.2019
Dava konusu, Maliye Bakanlığı Disiplin Amirleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ekinde yer alan “Defterdarlık Uzmanı” ve “Defterdarlık Uzman Yardımcısı” ibarelerinin ve söz konusu cetvelin ( * ) işaretli dip notunda yer alan “Denetim ve inceleme ile görevlendirilenler” ibaresinin iptali istemine ilişkindir.
İlgili Danıştay Dairesi tarafından, defterdarlık uzmanı ve uzman yardımcılarının, işlemlerini denetledikleri görevlilerden daha alt kademede bulunan disiplin amirlerine bağlı olmalarının hiyerarşik yapıyı bozacağı gibi yapılacak inceleme ve soruşturmaları da olumsuz yönde etkileyebileceğinden bahisle, dava konusu düzenlemelerde hizmetin gereklerine ve hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptal kararı verilmiştir.
Davalı idare tarafından, taşra teşkilatında görev yapan defterdarlık uzmanlarının, bakanlıklarının taşra teşkilatına tahsisli müdür unvanlı kadrolarına atanabilmeleri için defterdarlık uzmanı unvanında en az 5 yıl çalışması ve yapılacak sınavda başarılı olması gerektiği, defterdar yardımcılarının denetim ve inceleme görevi ile defterdarlık emrinde görevlendirilen defterdarlık uzmanlarının çalışmalarında ilk amir pozisyonunda bulunmaları ve çalışmalarını yakından takip edebilir durumda bulunmaları nedeniyle disiplin amiri olarak belirlenmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı ve Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu ise, denetim ve inceleme ile görevlendirilen defterdarlık uzmanı ve defterdarlık uzman yardımcısının defterdar emrinde görev yapması nedeniyle disiplin amirinin defterdar olarak belirlenmesi gerekirken, disiplin amirinin defterdar yardımcısı, üst disiplin amirinin ise defterdar olarak belirlenmesine ilişkin dava konusu düzenlemelerde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle Daire kararının onanmasına oyçokluğu ile hükmetmiştir.
Mevzuat
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2020/42, K. 2023/99 sayılı ve 18.05.2023 tarihli kararı uyarınca, taşınmaz maliklerinin tamamının talebi üzerine ada bazında yapılacak imar planı değişikliği sonucunda değerinde artış olan arsanın artan değerinin tamamının değer artış payı olarak alınacağına ilişkin fıkra hükmünde yer alan “artan değerinin tamamı” ibaresi iptal edildi. Değişiklik, 04.07.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2020/42, K. 2023/99 sayılı ve 18.05.2023 tarihli kararı uyarınca, Ulusal Coğrafi Veri Sorumluluk Matrisi kapsamındaki coğrafi verileri toplama, üretme, paylaşma veya satma hususunda izne tabi olacaklar ile izin süresi ve verilere ilişkin usul, esas ve içeriklerin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirleneceğine ilişkin hüküm iptal edildi. Değişiklik, 04.07.2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türkiye Uzay Ajansı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2019/17, K. 2022/145 sayılı ve 30.11.2022 tarihli kararı uyarınca, yönetim kurulu ve personele ilişkin bazı fıkra hükümleri iptal edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Tek Hazine Kurumlar Hesabı Uygulamasına İlişkin Yönetmelik
Nakit talep ve tahsilat tahminlerinin hazırlanması, aylık nakit taleplerinin ve tahsilat tahminlerinin bildirilmesi, günlük nakit taleplerinin bildirilmesi, banka hesapları, kamu idarelerine ait banka hesapları, nema paylaşımı ve istisnai durumlara ilişkin hükümler ile yönetmelik eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Akademik başarısızlığa ilişkin madde hükmünde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yönetmelikte geçen tanımlar, proje destekleri, harcama, muhasebe ve denetim usul ve esasları, ihale işlemleri ile taşınır işlemlerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Müşavirleri Yönetmeliği
Olimpiyat şampiyonluğu veya olimpik spor dallarından birinde büyükler kategorisinde birden fazla dünya şampiyonluğu kazanan sporcuların, spor müşaviri olarak atanmaları ve çalıştırılmalarına ilişkin esas ve usullerin belirlendiği yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Spor Müşavirleri Atanma ve Çalıştırma Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık A.Ş.’nin kamu hizmeti yükümlülüğü, 31.12.2033 tarihine dek uzatıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği (Sıra No: 1)
Akaryakıt istasyonlarında Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi kurulması zorunluluğu getirilmesi, akaryakıt istasyonlarında yapılan akaryakıt satışlarında plaka bilgisinin söz konusu sistem kullanılarak yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik gönderilmesine ilişkin teknik özelliklerin belirlenmesi, bahse konu sisteme ilişkin uygulamaların Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilen firmalar tarafından mükelleflerin ve nihai tüketicilerin kullanımına sunulması, sistem kapsamında bilgi paylaşılması ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 370) ve Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 383) yürürlükten kaldırıldı.
Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Finansal Tablolarının Sunumu Hakkında Tebliğ
Türkiye’de kurulu sigorta ve reasürans şirketleri, yabancı sigorta ve reasürans şirketlerinin Türkiye’deki şubeleri ile emeklilik şirketlerini kapsayan; finansal tabloların önceki dönemlerle ve diğer şirketlerin finansal tabloları ile karşılaştırılmasını teminen, şirketlerin Sigorta ve Reasürans Şirketleri ile Emeklilik Şirketlerinin Finansal Raporlamaları Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde, Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını uygulayarak düzenleyecekleri konsolide ve konsolide olmayan finansal tabloların biçim ve içerikleri ile bunların dipnot ve açıklamalarıyla birlikte kamuya açıklanmasına ilişkin usul ve esasları belirleyen tebliğ, 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecek. Aynı tarihte Finansal Tabloların Sunumu Hakkında Tebliğ (No: 2008/1) yürürlükten kalkacak.
Sigortacılık Tekdüzen Hesap Planı ve İzahnamesi Hakkında Tebliğ
Türkiye’de kurulu sigorta ve reasürans şirketleri, yabancı sigorta ve reasürans şirketlerinin Türkiye’deki şubeleri ile emeklilik şirketlerini kapsayan; Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına uygun olarak finansal tablolar hazırlanmasına imkân tanınması, şirketlerin yükümlülüklerini yerine getirebilmesi ve mali güçlerinin izlenebilmesi amacıyla şirketlerin muhasebe kayıtlarında ve raporlamalarında tekdüzelik sağlanması, sağlıklı ve karşılaştırılabilir bilgi üretimi ve akımını sağlayacak bir altyapı oluşturulup gerek sigortacılık sektörünün gerekse sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketlerinin mali durumunun ve gelişiminin mümkün olan en iyi şekilde izlenebilir ve değerlendirilebilir hale gelmesini amaçlayan tebliğ, 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecek. Aynı tarihte Sigortacılık Hesap Planı ve İzahnamesi Hakkında Tebliğ (Sigortacılık Muhasebe Sistemi Tebliğ No: 1) yürürlükten kalkacak.
Yüksek Seçim Kurulu’nun 2023/1429 Sayılı Kararı
Mahalli İdareler Genel Seçimlerinin 31.03.2024 tarihinde yapılmasına karar verildi. 01.10.2023 tarihi itibarıyla, Kurul tarafından ilan edilen seçim takviminde belirlenecek askı süresinin başlangıç tarihine kadar seçmen kütüğü güncelleme usul ve esasları tespit edildi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 12108 Sayılı Kararı
Dağıtım ve görevli tedarik şirketleri tarafından dağıtım sistemi kullanıcıları ve tüketicilere yönelik faaliyet bazlı, nihai ve yeşil tarife tablosu, 01.10.2023 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yürürlüğe girdi.
