Lexpera’da Geçen Hafta (9-15 Nisan 2022)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin yirmi beşincisini siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Umut Gün, Blockchain (Blokzinciri) Teknolojisinin Bankacılık ve Finans Hukuku Çerçevesinde Değerlendirilmesi
Kitapta, öncelikle blockchain teknolojisi ile uygulama alanları örneklerle açıklanmış, 18 farklı ülkenin regülasyon çalışmaları ile G20 ve Avrupa Birliği gibi toplulukların raporları incelenmiş ve blockchain teknolojisinin Türk bankacılık ve finans hukuku kapsamında değerlendirmesi yapılarak olası etkileri tartışılmıştır.
Nuray Çelik, İş Sağlığı ve Güvenliği Hukukunda Endüstri 4.0 Problemleri ve Çözümleri
Endüstri 4.0 olarak adlandırılan ve üretim sürecindeki değişimler sonucu ulaşılan yeni sanayi devriminin, insanların ihtiyaçlarında ve günlük yaşamlarında birçok değişikliğe sebep olacağı ve bu yeni endüstri döneminde, tüketicilerin ihtiyaçları olan ürünleri artık bizzat kendi istekleri doğrultusunda kendilerinin tasarlayarak daha ucuz, kaliteli ve hızlı bir şekilde temin edebileceği iddiasından yola çıkılan çalışmada, 4. sanayi devriminin getireceği bu problemlerden iş sağlığı ve güvenliği alanını ilgilendiren hususlara değinilmiştir.
E. Sena Yazıcı, Bilgisayar Programlarının Fikri Mülkiyet Hukuku Çerçevesinde Korunması
Eserin ilk bölümünde bilgisayar programlarına ve unsurlarına ilişkin teknik bilgiler verilmiş olup ikinci bölümde Amerikan ve AB hukukunda yer alan korumaya ve konuya ilişkin önemli davalara değinilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise, Türk hukukunda eser ile eser sahipliği kavramları, eser sahibinin eser üzerindeki manevi ve mali hakları ve bu hakların ihlal edilmesi halinde eser sahibinin ne gibi imkânlara başvurabileceği hususları, bunların bilgisayar programları bakımından nasıl uygulanacağı da açıklanarak ele alınmıştır.
Ali Haydar Yıldırım, Sigortacının Koruma ve Kurtarma Masraflarından Sorumluluğu (TTK m. 1448/ f. 3-4)
Çalışmada, sigortacının koruma ve kurtarma masraflarından sorumluluğunun doğmasının şartları, Türk Ticaret Kanunu’nda ilk defa düzenlenen avans ödeme yükümlülüğü ve özel sigorta tipleri bakımından koruma ve kurtarma masrafları ayrıntılı incelemeye tabi tutulmuştur.
Cihan Baydere, Türk Vergi Hukukunda İhtiyati Tahakkuk ve İhtiyati Haczin Yargısal Denetimi
Eserde, ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz kurumları ile ilgili olarak doktrinde ve uygulamada yaşanan çeşitli görüş ayrılıkları ele alınarak, son derece hassas bir uygulama gerektiren bu işlemlerin yargısal denetimi incelenmeye çalışılmıştır.
Sabahattin Yürekli, Türk İş Hukukunda Deneme Süreli İş Sözleşmesi
Kitapta, iş sözleşmelerinde yer verilip verilmemesi tamamen tarafların özgür iradesine bağlı olan ve işçi-işveren arasındaki iş ilişkilerinde önemli bir yeri olan deneme süreli iş sözleşmesi konusuna tüm yönleriyle değinilmeye çalışılarak, çalışma hayatındaki önemli bir ihtiyacın karşılanması amaçlanmıştır.
Engin Arıkan, Sert Pozitivizm
Doğal hukuk ile hukuki pozitivizm arasındaki kadim tartışmanın güncel hukuk felsefesindeki seyrinin aktarılmaya çalışıldığı çalışmada, sert pozitivist kuramın unsurları, çağdaş katkılar ve eleştiriler de dikkate alınarak sunulmaya ve bunlardan kavramsal, pratik ve etik çıkarımlara ulaşılmaya çalışılmıştır.
E. Eylem Aksoy Retornaz, Osman Gazi Güçlütürk (Ed.), Gelişen Teknolojiler ve Hukuk I: Blokzincir
Blokzincir teknolojisi ile hukuk arasındaki ilişkiyi farklı hukuk dalları açısından inceleyen bu kitap, hukuk ve teknoloji alanına katkı sağlamak amacıyla hazırlanan “Gelişen Teknolojiler ve Hukuk” kitapları serisinin ilk kitabının gözden geçirilmiş ve genişletilmiş ikinci baskısıdır.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 15 |
| Yargıtay (Hukuk) | 604 |
| Yargıtay (Ceza) | 33 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 2 |
| TOPLAM | 654 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na ait karar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay HGK., E. 2015/1489 K. 2018/1887 T. 11.12.2018
Davacı, davalı işyerinde basım ve matbaacılık işinde 01.03.1995-14.08.2000 tarihleri arasındaki çalışmalarının itibari hizmet süresi kapsamında olduğunun tespitini ve bu sürenin hizmet süresine eklenmesini, tüm bunların emeklilik işlemleri sırasında dikkate alınmasına karar verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Yargıtay özel dairesince, ilk derece mahkemesinin davanın kabulü yönündeki kararı bozulmuştur. Yeniden yapılan yargılama sonunda ilk derece mahkemesince önceki kararda direnilmiştir. Bunun üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nda, söz konusu işyerinde basım ve gazetecilik adına herhangi bir faaliyette bulunulmadığı, basım işyerinin mevkute çıkarmaya yönelik olarak faaliyet göstermesi gerektiği, davalı işyerinin itibari hizmet süresinden yararlanılabilecek iş kollarına girmediği, bu nedenle davacının itibari hizmet süresinden yararlanamayacağı ileri sürülmüş ise de bu görüş, Kurul çoğunluğu tarafından benimsenmemiştir. İlk derece mahkemesinin direnme kararının yerinde olduğuna oy çokluğu ile hükmedilmiştir.
Mevzuat
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2021/34, K. 2022/21 sayılı ve 24.02.2022 tarihli kararı uyarınca, Kanunun “İstinaf yoluna başvurulabilen kararlar” kenar başlıklı 341. maddesinin 2. fıkrasının 1. cümlesi, kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkin davalar yönünden iptal edildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2021/9, K. 2022/4 sayılı ve 26.01.2022 tarihli kararı uyarınca, Kanunun “İvazsız tasarrufların butlanı” kenar başlıklı 278. maddesinin 3. fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan “usul ve” ile “sıhren üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) hısımlar” ibareleri madde metninden çıkartıldı. Değişiklik, 12.01.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi’nin E. 2021/48, K. 2022/7 sayılı ve 26.01.2022 tarihli kararı uyarınca, Kanunun “Bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığının itiraz yetkisi” kenar başlıklı 308/A maddesinin birinci cümlesinin “sanığın aleyhine itirazlar” yönünden iptaline karar verildi. İptal hükmü, 14.01.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, gerekli gördüğü durumlarda, vergi dairesince bu Kanun ile diğer kanunlar kapsamında yapılan işlemlerde elektronik imza, mühür veya onay kullandırmaya, vergi daireleri tarafından düzenlenen ve vergi dairesince imzalanması gereken belgelerin Gelir İdaresi Başkanlığı’nca elektronik ortamda imzalanmasına, mühürlenmesine veya onaylanmasına izin vermeye, elektronik imza, mühür veya onayın kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye yetkili olacak. Vergi daireleri tarafından düzenlenen ve imzalanması gereken belgelerin, Gelir İdaresi Başkanlığı’nca elektronik ortamda imzalanması, mühürlenmesi veya onaylanması durumunda belgeler vergi dairesi tarafından imzalanmış, mühürlenmiş veya onaylanmış sayılacak.
Kaçakçılık suçları ve cezaları ile bazı kaçakçılık suçlarının cezalandırılmasında usule ilişkin hükümlerde de değişikliğe gidildi, geçiş hükümleri düzenlendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un ek 4. maddesi kapsamında, hakkında reklam yasağı uygulananlara verilen reklamların giderlerinin, gider olarak indirilmesi kabul olunmayacak.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun ek 10. maddesi uyarınca, anılan Kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi kapsamında, sigortalı sayılan hekimler ile tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan kişiler, bu işleri dolayısıyla serbest meslek erbabı sayılacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları, 31.12.2025 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesna olacak. Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde, zamanında alınmayan vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte yatırım teşvik belgesi sahibi alıcıdan tahsil edilecek. Bu vergiler ve cezalarda zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılı başından başlayacak. Bu kapsamda yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilecek. Bu değişiklikler, 01.05.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kurumlar vergisi istisnaları, safî kurum kazancı, kabul edilmeyen indirimler ve geçici vergi oranına ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu
Şubeler ile şirketin yapamayacağı iş ve işlemlere ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, ilgili hükümler kapsamında tasfiyelerine karar verilen ve tasfiyeleri Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından atanan tasfiye komisyonlarınca yürütülen tasarruf finansman şirketlerine ait tasarruf finansman sözleşmelerinden tasarruf döneminde olanları, Kanuna intibak sürecinde olan ve/veya intibak sürecini tamamlayarak faaliyet izni alan şirketlerden talebi bulunanlara devretmeye yetkili olacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
20.07.2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan Kanun Hükmünde Kararnameler gereğince kapatılan ve Vakıflar Genel Müdürlüğüne veya Hazineye devredilen kurum, kuruluş, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanalları ile ilgili olarak devir işlemlerine ilişkin tedbirlere ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yapı Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin 31.12.2022 tarihine kadar yapacakları satın alma talepleri üzerine taşınmazlar Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından rayiç bedel üzerinden doğrudan satılacak. Satış bedelinin tamamının peşin ödenmesi halinde %20, en az yarısının ödenmesi halinde %10 indirim uygulanacak. Taksitli satışlarda satış bedelinin en az %10’u peşin ödenecek, kalan bedel ise 5 yıla kadar taksitlendirilecek. Taksit tutarlarına kanunî faiz oranının yarısı uygulanacak. Elde edilen gelirlerin %25’i Bakanlığın dönüşüm projeleri özel hesabına gelir olarak kaydedilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Doğrudan satış, satış bedelinin ödenmesi, satış bedelinden pay verilmesi, belediyelere devir ve Hazinece alınacak paya ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
İmar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hazineye ait tarım arazileri, 31.12.2019 tarihinden önce en az 3 yıldan beri tarımsal amaçla kullanan ve kullanımlarının halen devam ettiği Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen kullanıcılara, cari yıl ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden 10 yıla kadar doğrudan kiralanabilecek. Mahalli idarelere ve sosyal güvenlik kurumlarına ait konutların satışından elde edilen gelirler hariç olmak üzere, doğrudan satışa ilişkin hükümler kapsamında, 2022 ve 2023 yıllarında ihalesi yapılan kamu konutları satışından elde edilen gelirler genel bütçeye gelir kaydedilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun
Radyo ve televizyonların, ayda en az doksan dakika yapmak zorunda oldukları yayınlar arasına ekonomide kayıt dışılığın önlenmesi, vergiye gönüllü uyumun sağlanması ve vergi bilincinin artırılması konularına ilişkin yayınlar da eklendi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Kimlik Paylaşımı Sisteminde yer alan bilgilerin paylaşılması karşılığında sorgu veya dönen kayıt başına alınacak katılma payından Cumhurbaşkanlığı ofisleri müstesna kılındı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
Sağlık Bakanlığı veya bağlı kuruluşlarının kadrolarında tıpta ve diş hekimliğinde uzmanlık mevzuatına göre diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uzmanlık eğitimi veya yan dal uzmanlık eğitimi yapanların, eğitimlerini tamamladıklarında görevlendirme süresi kadar Bakanlık veya bağlı kuruluşlarında hizmet yapmakla yükümlü olacağına ilişkin hüküm ile ilgililerin uzmanlık eğitiminde başarısızlığı veya kendi istekleri ile uzmanlık eğitimini bırakmaları durumunda, görevlendirme süresi kadar Bakanlığa hizmet yapmalarının zorunlu olduğuna ilişkin hüküm yürürlükten kaldırıldı. Yürürlükten kaldırılan hükümler kapsamında uzmanlık eğitimi devam edenlerin Sağlık Bakanlığı’na hizmet yükümlülüğü sona erecek ve bu kişilere eğitimleri süresince yapılan ödemeler için borç çıkarılmayacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Et Piyasasının Düzenlenmesine İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı
Hayvancılık faaliyetlerinin sürdürülebilirliğine katkı sağlamak, besiciyi ve tüketiciyi korumak, piyasada oluşan fiyat dalgalanmalarını önlemek ve kamu yararı kapsamında 2022 yılı Ramazan ayı için kırmızı et piyasasını düzenlemek amacını haiz Karar yürürlüğe girdi. Buna göre, yetiştiricilere yapılacak destekleme ödemesi, ödemeler için gerekli olan kaynak ve ödemelerin haciz, icra ve temlik işlemlerine konu edilememesine ilişkin hükümler düzenleme altına alındı.
Elektrik Dağıtım Sistemi Yönetmeliği
Yönetmeliğin kapsamında, elektriğin kaliteli, güvenli ve sürekli olarak kullanıcılara sunulması amacıyla dağıtım sisteminin işletilmesi, izlenmesi ve kontrol edilmesi, bakımı ile dağıtım sisteminde acil durum, raporlama ve inceleme konularında dağıtım şirketi ve kullanıcılar tarafından uyulması gereken kurallar ile uygulamalara ilişkin usul ve esaslar olacak. Yönetmeliğin mobil jeneratör ve kullanıcı hizmetleri merkezine ilişkin hükümleri 31.12.2022 tarihinde, diğer hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girecek. Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ile birlikte Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
Sağlık Hizmet Sunucularının Basamaklandırılmasına Dair Yönetmelik
Üçüncü basamak sağlık hizmet sunucularının koşul ve standartları yeniden düzenlendi. Yatak devretmek isteyen özel hastane, 100 yatağın altına düşmemek şartıyla toplam yatak sayısının %30’una kadarını devredebilecek. Hastanenin ruhsatında kayıtlı uzman hekim sayısı en az 100 olacak. Hastanede kadın hastalıkları ve doğum uzmanı sayısının en az 2 katı ebe bulunacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
