Lexpera’da Geçen Hafta (12-18 Şubat 2022)
Literatür, içtihat ve mevzuata ilişkin önemli gelişmeleri içeren haftalık bültenimizin on yedincisini siz üyelerimizin dikkatine sunuyoruz.
Literatür
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen eserler aşağıda yer almaktadır:
Esra Eviz, Muris Muvazaası
Çalışmada, Yargıtay’ın, muvazaalı bir işlemin muris muvazaası olarak nitelendirilebilmesi için işlemin mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapılmış olması koşulunu aramadığına değinilmiş, muris muvazaasına ilişkin Yargıtay uygulaması çeşitli yönleriyle incelenmiştir.
Aydın Alber Yüce, Anonim Şirketlerde Sermaye Borcunun Takas Yoluyla Ödenmesi
Eserin birinci bölümünde takas kavramı, sermaye borcunun takas yoluyla ödenmesinin tarihi gelişimi, diğer ödeme usulleriyle karşılaştırılması, faydaları ve türleri, ikinci bölümde sermaye borcunun takas yoluyla ödenmesinin şartları, usulü ve sonuçları, üçüncü bölümde ise sermaye borcunun takas yoluyla ödenmesinde hukuka aykırılık halleri ve hukuka aykırılığın yaptırımına yer verilmiştir.
Bengül Kavlak, Uluslararası Şirket Birleşmeleri
Çalışmada, uluslararası şirket birleşmeleri kavramı ortaya konularak uluslararası şirket birleşmelerine uygulanacak hukukun tespiti ve birleşme usulüne uygulanacak normlar, Avrupa Birliği ve İsviçre hukuku ile karşılaştırmalı olarak ayrıntılı şekilde incelenmiştir.
Ali Osman Karaoğlu, Yabancı Yatırımların Korunmasında Uluslararası Hukukun Rolü
Kitapta, tarihten günümüze yabancı yatırımları koruyan uluslararası hukuk kurallarının üretimi ve seyri ele alınarak uluslararası hukukun uyuşmazlık çözümündeki aktif ve bütünleyici rolü açıklanmış, yatırım ve yatırımcı kavramları, yatırımı koruyan uluslararası standartlar, yatırıma verilen zararlardan devletin sorumluluğu, kamu mallarının cebrî icra bağışıklığı, iki taraflı yatırım andlaşmalarının yorumlanması ve insan hakları hukuku ilkelerinin yatırım uyuşmazlıklarına entegrasyonu gibi hususlar, hem Uluslararası Adalet Divanı hem AİHM içtihatları hem de ICSID hakem kararları ışığında izah edilmiştir.
Abdullah Musab Şahin, Mecelle’de Vefaen Satış Sözleşmesi
Çalışma kapsamında, Mecelle’de satış sözleşmesinin düzenlenme şekli, vefaen satış sözleşmesinin tarifi, hukuki niteliği, kurulması, hükümleri, sona ermesi, bu sözleşmeye ilişkin uyuşmazlıklar ve bu sözleşmenin tarih boyunca ortaya çıkan farklı görünümleri ele alınmıştır.
İçtihat
Geçen hafta Lexpera’ya yüklenen kararların dağılımı şu şekildedir:
| MAHKEME | KARAR SAYISI |
| Anayasa Mahkemesi | 8 |
| Yargıtay (Hukuk) | 560 |
| Yargıtay (Ceza) | 119 |
| Danıştay | 1 |
| Bölge Adliye Mahkemesi | 100 |
| Bölge İdare Mahkemesi | 602 |
| TOPLAM | 1390 |
Yüklenen kararlar arasında aşağıda özetine yer verdiğimiz Yargıtay Ceza Genel Kurulu ve Hukuk Genel Kurulu’na ait kararlar özellikle dikkati çekmektedir:
Yargıtay CGK., E. 2019/495 K. 2021/116 T. 17.3.2021
İlk derece mahkemesi sıfatıyla yargılama yapan Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nce, silahlı terör örgütü yöneticisi olma suçundan sanığın TCK’nın 314/2, Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1, TCK’nın 62, 53, 58/9 ve 63. maddeleri uyarınca 12 yıl hapis cezasıyla cezalandırılmasına, hak yoksunluğuna, cezasının mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine ve mahsuba karar verilmiştir.
Hükmün sanık ve müdafii tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın onama istemiyle gönderilen dosya, Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nca değerlendirilmiştir. Buna göre, sanığın, silahlı terör örgütünde örgüt üyeliğinden kaynaklanan hiyerarşi içerisinde hareket ederek örgütü Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin tüm Anayasal kurumlarını ele geçirmeye yönelik nihaî amacına ulaşmak için bir süreç ve basamak olarak gördüğü, yargısal mekanizmalara egemen olma faaliyetleri kapsamında Yargıtay üyeliğine yerleştirildiği, örgütsel amaçların gerçekleştirilmesine yönelik örgütsel motivasyonla hareket ederek örgüt adına faaliyetlerde bulunduğu, bu suretle silahlı terör örgütünün hiyerarşik yapısına dâhil olduğu ve böylelikle silahlı terör örgütüne üye olma suçunu işlediğine ve bu gerekçelerle sanık hakkında kurulan mahkûmiyet hükmünün onanmasına karar verilmiştir.
Yargıtay HGK., E. 2015/2677 K. 2018/1954 T. 18.12.2018
Davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı hususunda taraflar arasındaki uyuşmazlıktan dolayı yapılan yargılama sonunda ilk derece mahkemesince, davalının iş sözleşmesini fesihte haksız olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar davalı vekilince temyiz edilmiş, kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin kabulü yönündeki karar özel dairece hatalı bulunup bozulmuştur. İlk derece mahkemesince önceki kararda direnilmiştir. Hukuk Genel Kurulu’nca dosya incelenerek direnme kararı uygun bulunmuş, davalı vekilinin hüküm altına alınan alacak miktarlarına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın özel daireye gönderilmesine karar verilmiştir.
Mevzuat
15.06.2021 tarihinde Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Şuşa şehrinde imzalanan beyannamenin onaylanması TBMM tarafından uygun bulundu.
Öğretmenlik, eğitim ve öğretim ile bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleği olarak tanımlandı. Öğretmenlik mesleği, aday öğretmenlik döneminden sonra öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağına ayrıldı ve kariyer basamakları ayrıntılı olarak düzenlendi. Halihazırda uzman öğretmen veya başöğretmen unvanına sahip olanlar, Kanunun sağladığı haklardan yararlanacak.
Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun yürürlüğe girmesine bağlı olarak, Milli Eğitim Temel Kanunu’nun “1-Öğretmenlik” başlıklı 43. maddesi ile “III-Öğretmenlerin nitelikleri ve seçimi” başlıklı 45. maddesi yürürlükten kaldırıldı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun yürürlüğe girmesine bağlı olarak, Devlet Memurları Kanunu’nun “Zam ve tazminatlar” başlıklı 152. maddesinde değişikliğe gidildi. Ayrıca Kanuna ekli (I) sayılı cetvelin “IV-Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı” bölümü değiştirildi. Değişiklikler, 15.01.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
Milli Eğitim Bakanlığı’nın boş öğretmen norm kadrosu bulunan örgün ve yaygın eğitim kurumlarında Devlet Memurları Kanunu’nun ilgili maddesi uyarınca istihdam edilen sözleşmeli öğretmenler, can güvenliği ve sağlık mazeretleri hariç olmak üzere üç yıl süreyle başka bir yere atanamayacak.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Yönetmelikte geçen fiyat etiketi, malın birim fiyatı, satış fiyatı ve net miktar kavramları yeniden tanımlandı. Ambalajlı malın satış fiyatından ayrı olarak ambalajın teslimine ve iadesine ilişkin depozito bedeli var ise söz konusu bedelin tutarı da etiket ve listelerde yer alması zorunlu hususlar arasına eklendi. Etiket ve listelerde yer alan tüm hususların Türkçe yazılması zorunluluğu getirildi.
Etiketler, malın ambalajının ya da kaplarının üzerine de konulabilecek. İndirimli satışa konu edilen mal veya hizmetin indirimden önceki satış fiyatının tespitinde indirimin uygulandığı tarihten önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat esas alınacak. Meyve ve sebze gibi çabuk bozulabilen mallara ilişkin etiketlerde indirim miktarı veya oranı hesaplanırken indirimli fiyattan bir önceki fiyat esas alınacak. Bu hususlara ilişkin ispat külfeti satıcı veya sağlayıcıya ait olacak.
Yönetmelikteki tüm değişiklikler, 01.03.2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu Yönetmeliği
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca, bir mal veya hizmetin satış fiyatında fahiş artış yapan üretici, tedarikçi ve perakende işletmelere 10.000 TL’den 100.000 TL’ye, piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunan üretici, tedarikçi ve perakende işletmelere ise 100.000 TL’den 2.000.000 TL’ye kadar idari para cezaları Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu tarafından verilebilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
Kapsam, tanımlar, genel yükümlülükler, iş ekipmanı ile ilgili kurallar, iş ekipmanının periyodik kontrolü, çalışanların bilgilendirilmesi, çalışanların eğitimi, periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerin bildirimi, akreditasyon, yetkilendirme ve eğitime ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi.
Avrupa Birliği mevzuatına uyum, önemli bakım ve onarım, patlayıcı ortamda kullanılan iş ekipmanları, iş ekipmanlarının kayıt altına alınması, genel kurallar, denetim ve idari yaptırımlar, teknik komiteler ve alt komiteler, mevcut periyodik kontrol raporlarının geçerliliğine ilişkin hükümler yürürlüğe girdi.
Yönetmeliğin periyodik kontrol rapor ve kriterlerini belirleme yetkisine ilişkin hükümleri 31.12.2022 tarihinde, akreditasyon zorunluluğu başlayan iş ekipmanlarına ilişkin hükümleri ile 3 numaralı ekinin bazı maddeleri ise 31.12.2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Gıda Kontrol Laboratuvarları Yönetmeliği
Tarım ve Orman Bakanlığı gıda kontrol laboratuvarlarının denetimleri, görev, yetki ve sorumlulukları, çalışma usul ve esasları ile gerçek ve tüzel kişilere ait kurulan veya kurulacak olan özel gıda kontrol laboratuvarlarının kuruluş izni, çalışma izni, denetimleri, çalışma usul ve esaslarını düzenleyen yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Gıda Kontrol Laboratuvarlarının Kuruluş, Görev, Yetki ve Sorumlulukları ile Çalışma Usul ve Esaslarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı. Halen faaliyet gösteren, Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce başvurusu bulunan ya da Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce faaliyette bulunan laboratuvarlar için geçiş hükümleri getirildi.
Numara Taşınabilirliği Yönetmeliği
Elektronik Haberleşme Sektöründe Başvuru Sahibinin Kimliğinin Doğrulanma Süreci Hakkında Yönetmelik uyarınca, kimlik doğrulamasının elektronik ortamda yapıldığı durumlar için verici işletmeciye numara taşınabilirliği sistemi üzerinden yalnızca işlem belgesi iletilecek. 14.03.2022 tarihinde yürürlüğe girmek üzere, mobil numara taşınabilirliğinde, taşıma talebinin alındığı bilgisi, alıcı işletmeci tarafından kısa mesaj ile taşınması talep edilen numaraya iletilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Hayvan Beslemede Kullanılan Yem Katkı Maddeleri Hakkında Yönetmelik
Yönetmeliğe dayanak teşkil eden mevzuat, onay şartları, yem katkı maddelerinin ve premikslerin etiketlenmesi ve ambalajlanması, Avrupa Birliği mevzuatına uyum ve geçiş hükümlerinde değişikliğe gidildi, yeni hükümler yürürlüğe girdi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Yönetmelik
Seçimli genel kurul toplantılarının 30 üyeden az olmamak kaydıyla hazirun cetvelinde yer alan üye sayısının en az beşte biri ile yapılması zorunlu olacak. Giriş aidatı ve yıllık aidata ilişkin hükümlerde değişikliğe gidildi. Yıllık aidatlarını zamanında ödemeyen hizmet ihracatçılarının üyelikleri her yıl aralık ayı sonunda askıya alınacak, durum üyeye tebliğ edilecek ve devam eden yıllar için yıllık aidat tahakkuk ettirilmeyecek. Üyeliği askıda olanlar, başka birliklere üye olamayacak ve üyelere tanınmış olan haklardan ve birliklerin hizmetlerinden yararlanamayacaklar. Üyenin talebi üzerine, cari yıl ve önceki aidat borcu tahsil edilerek üyelik aktif hale getirilecek.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Ürün ve Hizmet Satışı ile Araç Gereç Kira Yönetmeliği
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi’nin (TEİAŞ) ihtiyacı için ürettiği mamul veya yarı mamul ürünler ile ihtiyaç için üretilmemekle beraber kendiliğinden semere veren ve üretim sonucu açığa çıkan ürün ve/veya hizmetlerin satışı ile sahip olduğu araç gereçlerin diğer kamu kurum ve kuruluşları ile üçüncü şahıslara kiralanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü Mal ve Hizmet Satışı ile Araç Gereç Kira Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) Hesapları Hakkında Tebliğ
Yurt dışında yerleşik vatandaşlara ek olarak yurt dışında yerleşik vatandaşların sermayedar olduğu, yasal yerleşim yeri yurt dışında olan ve nitelikleri Merkez Bankasınca tespit edilen şirketler de tebliğ kapsamına alındı. Merkez Bankası, bankanın YUVAM hesabına uygulayacağı azami faiz oranını belirlemeye yetkili kılındı.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
Zorunlu Karşılıklar Uygulama Talimatı
Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) Hesapları Hakkında Tebliğ kapsamında yurt dışında yerleşik vatandaşların yurt dışı bankalardan transfer ettikleri döviz tutarları karşılığında bankalarda açtıracakları döviz tevdiat hesapları ile döviz cinsinden katılım fonlarından Türk lirası cinsinden YUVAM hesaplarına dönüşen tutarlar YUVAM hesaplarında kaldığı sürece Türk lirası yükümlülüklere dâhil edilmeyecek. Ayrıca talimat eklerinde değişikliğe gidildi.
Değişiklikleri karşılaştırmalı olarak görmek için bu bağlantıyı tıklayabilirsiniz.
