İş Hukukunun en temel prensiplerinden biri; "Çalışmayana kıdem yok!" ilkesidir. 4857 sayılı İş Kanunu uyarınca kendi isteği doğrultusunda işten ayrılan işçilere kıdem tazminatı ödenmemektedir. Lakin bu durumun bazı istisnai halleri mevcuttur. Bunlardan biri de muvazzaf askerliktir. Aynı işverene bağlı olarak minimum 1 yıl çalışan işçi askerlik nedeniyle işten ayrılması halinde hem kıdem tazminatı almakta hem de zorunlu istihdam kapsamına girmektedir. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunca kabul edilen bedelli askerlik düzenlemesine göre 25 yaşını dolduran kişiler 21 günlük zorunlu temel eğitimle askerlik yapacaklardır. 21 gün askerlik yapma zorunluluğunun yasalaşması haline, işten ayrılma durumu söz konusu olduğu için kıdem tazminatına hak kazanma tartışmalarını da beraberinde taşımaktadır. İlk görüşlere göre işverene bağlı olarak işyerinde bir yıl ve daha fazla sürede çalışan işçi 21 gün fiili askerlik hizmeti yapacak olması nedeniyle işverene başvurup, kıdem tazminatını isteyebilmektedir. Ayrıca kıdem tazminatı hakkına ek olarak, bedelli askerlik bittikten sonra iki ay içerisinde zorunlu istihdam kapsamında eski işine dönmek için işverene başvuru yapabilmektedir. Böyle bir başvuruda işveren, eski işinde veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe, o andaki şartlarla işe almak zorundadır. Aksi takdirde üç maaş tutarında bir tazminat ödemekle yükümlüdür. Ancak burada mühim olan nokta işverenin işçiyi ücretsiz izinde gösterip göstermediğir. 3 Ağustos tarihinde yapılan Bedelli düzenlemesinin de yer aldığı Askerlik Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de (KHK) Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun uyarınca bedelli askerlik temel eğitimi süresince işçiler ücretsiz izinli olacaklardır. Böyle bir durumda fesihi zorunlu kılan bir durum olmadığından kıdem tazminatı hakkı söz konusu değildir.
09/12/2024